• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
مرضیه عسگری؛ مرتضی خورسندی؛ عبدالرسول قاسمی
چکیده
انرژیهای تجدیدپذیر، سازگاری بیشتری با محیطزیست دارند و تهیه و تولید آنها از آلایندگی کمتری برخوردار است. علاوه بر این، ازآنجا که برای این دسته از انرژیها، پایانی متصور نیست، لذا انرژیهای تجدیدپذیر، روز به روز سهم بیشتری در سیستم تأمین انرژی جهان حتی در کشورهای دارای انرژیهای فسیلی بر عهده میگیرند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ...
بیشتر
انرژیهای تجدیدپذیر، سازگاری بیشتری با محیطزیست دارند و تهیه و تولید آنها از آلایندگی کمتری برخوردار است. علاوه بر این، ازآنجا که برای این دسته از انرژیها، پایانی متصور نیست، لذا انرژیهای تجدیدپذیر، روز به روز سهم بیشتری در سیستم تأمین انرژی جهان حتی در کشورهای دارای انرژیهای فسیلی بر عهده میگیرند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر در کشورهای عضو اوپک با استفاده از رویکرد دادههای تابلویی در بازه زمانی 2004 الی 2018 میلادی است. در این پژوهش به بررسی چگونگی اثرگذاری عواملی چون شاخص حکمرانی خوب، سرمایه انسانی، شدت انتشار دیاکسیدکربن، درآمد (GDP) و قیمت نفت خام پرداخته شد. نتایج حاصل از تخمین مدل به روش حداقل مربعات تعمیمیافته امکانپذیر(FGLS)، بیانگر آن بود که شاخص حکمرانی خوب، سرمایه انسانی، شدت انتشار دیاکسیدکربن و درآمد (GDP)، اثر مثبت و معناداری بر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر در کشورهای عضو اوپک دارند اما قیمت نفت خام، اثر معناداری بر مصرف این گروه از انرژیها در کشورهای یاد شده ندارد. میتوان عواملی همچون گران بودن استقرار صنایع تجدیدپذیر در کشورهای عضو اوپک و وابستگی اقتصاد این کشورها به درآمدهای نفتی را از جمله دلایل بروز این نتیجه دانست.
سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزههای فوقالذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
عزت اله طیبی؛ تیمور محمدی؛ مرتضی خورسندی؛ عبدالرسول قاسمی؛ محمد صیادی
چکیده
صندوق توسعه ملی به عنوان یک صندوق توسعهای با هدف تأمین منافع بیننسلی، جلوگیری از سرایت نوسانات درآمدهای نفتی به اقتصاد و نیز حمایت از طرحهای توسعهای کشور ایجاد شده است. با وجود این، تاکنون ارزیابی دقیقی ازچگونگی تأثیر تخصیص منابع این صندوق برمتغیرهای اقتصاد کلان صورت نگرفته است. لکن با مطالعه مدل های موفق جهانی اینگونه صندوق ...
بیشتر
صندوق توسعه ملی به عنوان یک صندوق توسعهای با هدف تأمین منافع بیننسلی، جلوگیری از سرایت نوسانات درآمدهای نفتی به اقتصاد و نیز حمایت از طرحهای توسعهای کشور ایجاد شده است. با وجود این، تاکنون ارزیابی دقیقی ازچگونگی تأثیر تخصیص منابع این صندوق برمتغیرهای اقتصاد کلان صورت نگرفته است. لکن با مطالعه مدل های موفق جهانی اینگونه صندوق ها می توان علاوه بر تاثیرگذاری محدود این صندوق بر روی متغیرهای کلان اقتصادی در ایران، به نحوه تخصیص منابع آن نیز ایراداتی را وارد دانست. بر این اساس، هدف اصلی این تحقیق، طراحی یک مدل تعادل عمومی تصادفی پویا برای ارزیابی تأثیر تخصیص منابع صندوق توسعه ملی بر متغیرهای اقتصاد کلان با رویکرد تخمین بیزین با استفاده از دادههای فصلی دوره 1400-1390 است. نتایج حاصل از شبیهسازی نشان میدهد، در صورتی که صندوق توسعه ملی بخشی از منابع خود را صرف سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم نماید، اگرچه در ابتدای دوره (حدودا یکسال) آثار آن همانند قبل است اما پس از آن سطح تولید، سرمایه و سرمایهگذاری بیشتر خواهد شد. همچنین نتایج حاصل از روش حداقل واریانس پورتفولیو نشان میدهد که از میان روشهای موجود، خرید سهام شرکت های بازار سرمایه به صورت مستقیم و یا از طریق شرکت در افزایش سرمایه با روش سلب حق تقدم، سرمایهگذاری در انواع صندوقهای سرمایهگذاری و همچنین سرمایه گذاری در بخش واقعی اقتصاد از جمله خرید املاک و مستغلات میتواند در یک سطح معین از ریسک، بازدهی بالاتری را نسبت به روش فعلی (تسهیلات به بنگاهها) برای صندوق به همراه داشته باشد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
حمید آماده؛ عبدالرسول قاسمی؛ حجتالله میرزائی؛ حمید بختیاری
چکیده
در این مقاله به تحلیل زنجیره ارزش تولید محصولات پتروشیمی و ارائه الگوی بهینه تولید محصولات پتروشیمی در صنایع پتروشیمی وابسته به صندوقهای بازنشستگی پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه شرکت پتروشیمی جم و مسجد سلیمان میباشد. دوره زمانی مورد نظر 5 سال میباشد. در جامعه مورد مطالعه، تصمیمگیرنده بهطور همزمان با اهداف متناقضی روبهروست. ...
بیشتر
در این مقاله به تحلیل زنجیره ارزش تولید محصولات پتروشیمی و ارائه الگوی بهینه تولید محصولات پتروشیمی در صنایع پتروشیمی وابسته به صندوقهای بازنشستگی پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه شرکت پتروشیمی جم و مسجد سلیمان میباشد. دوره زمانی مورد نظر 5 سال میباشد. در جامعه مورد مطالعه، تصمیمگیرنده بهطور همزمان با اهداف متناقضی روبهروست. در این تحقیق از برنامهریزی خطی چند هدفه فازی براساس برش «آلفا» پارامترهای فازی استفاده شد. هدف این تحقیق، استخراج تولید بهینه هریک از محصولات به نحویست که بهطور همزمان حداکثرسازی سود، حداقلسازی ریسک و حداکثرسازی ارزش افزوده حاصل گردد و محدودیتهای مختلفی از جمله محدودیتهای زیست محیطی، محدودیتهای منابع، تکنولوژیک، بازاری، مالی و زیست محیطی لحاظ گردد. این روش برای مواردی مطلوب است که دارای معاوضههای محدودی بین توابع هدف هستند. یک نمونۀ عددی برای نشان دادن امکان به کار بردن روش مذکور در مسائل بهینهسازی چند هدفه برای تولید اولفینها از گاز طبیعی استفاده شده است. با توجه به کارایی و رضایتبخش بودن راهحلهای جدید بهدستآمده در این روش، این روش میتواند برای حل مسائل برنامه ریزی خطی چند هدفه فازی مفید باشد. کاهش مقدار تولید اتیلن، کاهش مقدار تولید پلی اتیلن سبک ، و افزایش تولید بوتادین و پروپیلن مهمترین توصیه سیاستی این تحقیق میباشد.
حسین یادگاری؛ تیمور محمدی؛ حمید آماده؛ عبدالرسول قاسمی؛ حمیدرضا مصطفایی
چکیده
ویژگیهای نفت خام و عوامل مؤثر بر قیمت این حامل انرژی باعث شده تا پیشبینی قیمت آن همواره مورد توجه محققان، فعالان بازار نفت، دولتها و سیاستگذاران قرار گیرد. از آنجایی که قیمت نفت خام تحت تأثیر عوامل زیادی است بنابراین باید در این راه مطالعات مداوم صورت گرفته تا برآوردهای انجام شده با گذشت زمان، نتایج دقیقتر و از قابلیت اعتماد ...
بیشتر
ویژگیهای نفت خام و عوامل مؤثر بر قیمت این حامل انرژی باعث شده تا پیشبینی قیمت آن همواره مورد توجه محققان، فعالان بازار نفت، دولتها و سیاستگذاران قرار گیرد. از آنجایی که قیمت نفت خام تحت تأثیر عوامل زیادی است بنابراین باید در این راه مطالعات مداوم صورت گرفته تا برآوردهای انجام شده با گذشت زمان، نتایج دقیقتر و از قابلیت اعتماد بالاتری برخوردار شود. در این مقاله برای پیشبینی قیمت نفت خام از ترکیب مدل خاکستری مرتبه اول و آریما استفاده شده و مدل ترکیبی خاکستری - آریما پیشنهاد شده است. برای بررسی این تکنیک از دادههای قیمت نفت خام برنت در بازههای زمانی فصلی، ماهیانه و هفتگی استفاده شده است. در پیشبینی فصلی دادههای سه ماه اول سال 2015 تا سه ماهه دوم سال 2021، در پیشبینی ماهیانه دادههای مارس 2020 تا دسامبر 2020 و در پیشبینی هفتگی دادههای هفته دوازدهم 2020 تا هفته شانزدهم 2021 مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان داد میانگین قدر مطلق درصد خطا و جذر میانگین مربع خطا در مدل ترکیبی، همواره کمتر از مدلهای منفرد یا تک تئوری خاکستری و آریما است. همچنین، مدل ترکیبی توانایی بالاتری جهت توضیح و پوشش نوسانات قیمت در بازههای مختلف زمانی را داشته و قابل اطمینانتر از مدلهای منفرد است. لذا میتوان از مدل ترکیبی به جای مدلهای منفرد و تک تئوری برای پیشبینی دقیقتر استفاده کرد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
طاهره حاجی حسینی بغدادآبادی؛ عبدالرسول قاسمی؛ تیمور محمدی
چکیده
بررسی آثار تغییرات آب و هوایی برجنبههای مختلف حیات اجتماعی در کانون توجه پژوهشها در چند دهه اخیر بوده است. اهمیت انرژی برای توسعه و رشد و همچنین آلودگیهای ناشی از مصرف حاملهای انرژی موجب شده است تا ارزیابی اثر تغییرات آب و هوایی بر مصرف حاملهای مختلف انرژی از جمله گاز طبیعی ضرورت یابد. این پژوهش با طراحی مدلی برای تقاضای گاز ...
بیشتر
بررسی آثار تغییرات آب و هوایی برجنبههای مختلف حیات اجتماعی در کانون توجه پژوهشها در چند دهه اخیر بوده است. اهمیت انرژی برای توسعه و رشد و همچنین آلودگیهای ناشی از مصرف حاملهای انرژی موجب شده است تا ارزیابی اثر تغییرات آب و هوایی بر مصرف حاملهای مختلف انرژی از جمله گاز طبیعی ضرورت یابد. این پژوهش با طراحی مدلی برای تقاضای گاز طبیعی با استفاده از روش رگرسیونی توبیت که در آن علاوه بر عوامل مرسوم اقتصادی، متغیرهای آب و هوایی (با کاربرد از روش روز درجه) نیز در نظر گرفته شده، به برآورد این مدل برای ایران طی سالهای 1382 تا 1394پرداخته است. نتایج تخمین الگو حاکی از تأیید فرضیه تحقیق مبنی بر اثر معنیدار تغییرات آب و هوایی بر مصرف گاز طبیعی در ایران طی دوره مورد بررسی است. همچنین متغیرهای تولید ناخالص داخلی و مصرف برق و نیز متغیر روند بیشترین اثر را بر مصرف گاز طبیعی کشور داشتهاند.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
ساناز کریم پور؛ عبدالرسول قاسمی؛ تیمور محمدی
چکیده
تحریمهای اقتصادی در عرصه روابط بینالمللی بر الگوی تجارت کشورها تأثیر میگذارند. یکی از مجراهای تأثیرگذاری تحریم، صادرات (به عنوان مهمترین منبع عرضه ارز کشورها) است. در این زمینه صادرات نفت در کشورهای عضو اوپک و بهخصوص ایران جز مهمترین درآمدهای اقتصاد به شمار میروند و سهم بالایی در تامین بودجه کشور دارد. در پژوهش حاضر، تأثیر ...
بیشتر
تحریمهای اقتصادی در عرصه روابط بینالمللی بر الگوی تجارت کشورها تأثیر میگذارند. یکی از مجراهای تأثیرگذاری تحریم، صادرات (به عنوان مهمترین منبع عرضه ارز کشورها) است. در این زمینه صادرات نفت در کشورهای عضو اوپک و بهخصوص ایران جز مهمترین درآمدهای اقتصاد به شمار میروند و سهم بالایی در تامین بودجه کشور دارد. در پژوهش حاضر، تأثیر تحریمها بر الگوی تجارت نفتخام و فرآوردههای نفتی ایران و همچنین تأثیر این تحریمها را بر کشورهای عضو اوپک در چارچوب الگوی جاذبه تعمیمیافته با استفاده از مدلهای اقتصادسنجی دادههای تابلوئی، بررسی شده است. الگوی پژوهش براساس دادههای آماری سالهای 1988 تا 2018 در قالب چهار دوره تحریمی شامل دوره اول تحریم آمریکا، تحریم اتحادیه اروپا، تحریم سازمانملل و دوره دوم تحریم آمریکا تدوین شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که تحریمهای دوره اول آمریکا و تحریمهای اتحادیه اروپا تأثیر کمتری بر صادرات نفتی ایران داشته است اما تحریمهای سازمانملل تأثیر قابلتوجهی بر این صادرات نفت و سهم ایران از صادرات اوپک داشته است، تأثیر دوره دوم تحریمهای آمریکا نیز نسبت به دوره اول تحریمهای این کشور بیشتر بوده است . بر اساس یافتههای تحقیق سایر کشورهای عضو اوپک تأثیر معنی داری بر جایگزینی بازار نفت ایران نداشتهاند و این کمبود عمدتا توسط کشورهای خارج از مجموعه اوپک تامین شده است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
ساناز کریم پور؛ رضا شاکری بستان آباد؛ عبدالرسول قاسمی
چکیده
انرژی همواره نقش بسیار مهمی در زندگی انسانها داشته است و رشد اقتصادی را نیز در کنار سایر عوامل مؤثر بر رشد، امکانپذیر میکند. امروزه بسیاری از کشورها تلاش میکنند تا با سرمایهگذاری در فناوریهای جدید، بتوانند از منابع انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، انرژی بادی یا انرژی آب که در مقایسه با انرژیهای فسیلی آلودگی زیستمحیطی ...
بیشتر
انرژی همواره نقش بسیار مهمی در زندگی انسانها داشته است و رشد اقتصادی را نیز در کنار سایر عوامل مؤثر بر رشد، امکانپذیر میکند. امروزه بسیاری از کشورها تلاش میکنند تا با سرمایهگذاری در فناوریهای جدید، بتوانند از منابع انرژیهای تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، انرژی بادی یا انرژی آب که در مقایسه با انرژیهای فسیلی آلودگی زیستمحیطی کمتری را بر جای میگذارند به عنوان منابعی برای تأمین انرژی مورد نیاز خود استفاده کنند. هدف این مطالعه بررسی میزان اثرپذیری رشد اقتصادی کشورهای منتخب منطقه منا از مصرف انرژیهای تجدیدپذیر با استفاده از مدل خود رگرسیون برداری پانل در بازه زمانی 2015-1990 میباشد. نتایج مطالعه نشان داده است که متغیر کل انرژیهای تولیدشده از منابع تجدیدپذیر بیشترین سهم را در توضیح تغییرات رشد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه داشته و میزان توضیحدهندگی این متغیر در بلندمدت به 56 درصد رسیده است. تأثیر قابل توجه مصرف انرژی تجدیدپذیر بر رشد اقتصادی میطلبد که برای دستیابی به سطح بالای تولید و رفاه اجتماعی، سیاستگذاریهای مناسبی برای آن اتخاذ شود. در این راستا اعطای مشوقهای مالی، ایجاد بستر و شرایط مناسب جهت توسعه صنعت انرژیهای تجدیدپذیر در کشور و ایجاد صندوق حمایت مالی از انرژیهای تجدیدپذیر توسط دولت، میتواند راهگشا باشد.
مسعود شیرازی؛ عبدالرسول قاسمی؛ تیمور محمدی؛ علی فریدزاد؛ عاطفه تکلیف
چکیده
در این پژوهش به تجزیه و تحلیل کمّی و مقایسهای شبکه پویای تجارت بینالملل نفت خام ایران با استفاده از روش ارتباط شبکه دایبولد - ایلماز و همچنین تأثیر نامتقارن کوتاهمدت و بلندمدت افزایش و کاهش عوامل کلیدی پیشران و موانع گسترش جریان تجارت نفت خام از طریق رابطه جاذبه و با استفاده از الگوی رگرسیون خودبازگشت با وقفههای توزیعی تابلویی ...
بیشتر
در این پژوهش به تجزیه و تحلیل کمّی و مقایسهای شبکه پویای تجارت بینالملل نفت خام ایران با استفاده از روش ارتباط شبکه دایبولد - ایلماز و همچنین تأثیر نامتقارن کوتاهمدت و بلندمدت افزایش و کاهش عوامل کلیدی پیشران و موانع گسترش جریان تجارت نفت خام از طریق رابطه جاذبه و با استفاده از الگوی رگرسیون خودبازگشت با وقفههای توزیعی تابلویی غیرخطی در دوره زمانی (2017-1980) پرداخته شده است. نتایج حاکی از پویایی سرریز تلاطم جریان تجارت نفت خام ایران در طول دوره زمانی مورد بررسی میباشد. به علاوه جریان تجارت نفت خام کشور ایران دارای تأثیرگذاری خالص (انتقالدهنده شوک) بر کشورهای منطقه خاورمیانه و تأثیرپذیری خالص (انتقالگیرنده شوک) به ترتیب از جریان تجارت نفت خام کشورهای مناطق آمریکا، اروپایشرقی- اوراسیا، آفریقا، اروپای غربی و آسیا پاسیفیک میباشد. بر این اساس تمرکز بر الگوی تجارت مجزای منطقهای و اتخاذ سیاستهای تبعیضی تجارت خارجی توسط ایران، احتمالاً نمیتواند مانع از کاهش تابآوری اقتصاد ایران از تلاطم شبکه تجارت بینالمللی نفت خام گردد. همچنین نتایج نشاندهنده رفتار نامتقارن جریان تجارت دوجانبه نفت خام ایران در برابر افزایش و کاهش متغیرهای تولید ناخالص داخلی کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت خام و هزینه حمل و نقل بینالمللی نفت خام در کوتاهمدت و بلندمدت میباشد که میتواند در شناسایی عوامل مؤثر بر انتقال تلاطم به منظور تنظیم و تعدیل سطح تجارت نفت خام مؤثر باشد. بنابراین به نظر میرسد با توجه به درجه بالای ادغام در شبکه تجارت بینالملل نفت خام ایران، اولویت رفتار همکاری تجاری بر رفتار رقابتی در تجارت نفت خام ایران و پاسخگویی مناسب به نوسانات و شوک بازار در طول زمان (مدیریت ریسک) در برنامههای اقتصادی کشور ضروری باشد.
عبدالرسول قاسمی؛ سعید کیقبادی ثانی
چکیده
در این مقاله برای بررسی آثار مستقیم و غیرمستقیم تکانههای نفتی بر تغییرات قیمت حقیقی محصولات منتخب کشاورزی در کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت، از مدل Panel SVAR روی دادههای ماهانه (2018-2006) استفاده گردید. نتایج نشان میدهد تکانههای نفتی علاوه بر اثر مستقیم، بهطور غیرمستقیم و از طریق شوکهای تقاضای کل، ارزی و پولی، قیمت محصولات ...
بیشتر
در این مقاله برای بررسی آثار مستقیم و غیرمستقیم تکانههای نفتی بر تغییرات قیمت حقیقی محصولات منتخب کشاورزی در کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت، از مدل Panel SVAR روی دادههای ماهانه (2018-2006) استفاده گردید. نتایج نشان میدهد تکانههای نفتی علاوه بر اثر مستقیم، بهطور غیرمستقیم و از طریق شوکهای تقاضای کل، ارزی و پولی، قیمت محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار میدهند. واکنش قیمت این محصولات به انواع شوکها در دو گروه از کشورها بستگی به درجه جانشینی آنها با سوختهای فسیلی دارد. بهطوریکه تغییرات قیمت سویا و تاحدودی ذرت که در تولید سوختهای زیستی کاربرد دارند، به لحاظ جهت و الگو در دو گروه از کشورها متفاوت است؛ حال آنکه پویاییهای قیمت گندم در دو پانل شباهتهای زیادی با هم دارند. سهم شوک ارزی و نرخ بهره در توضیح تغییرات قیمت در کشورهای واردکننده بیشتر از کشورهای صادرکننده است که علت اصلی را در توسعه یافتگی بازارهای مالی در این کشورها میتوان جستجو کرد. همچنین تفاوت واکنش قیمت محصولات به شوکهای فردی و مشترک ارزی در دو گروه، ضرورت مطالعه جداگانه رفتار هر عضو پانل در پاسخ به این شوک را نشان داد. از اینرو با هدف نتیجهگیری دقیقتر و ارائه پیشنهادهای سیاستی، مدل جداگانه برای اقتصاد ایران نیز برآورد گردید
طاهره رضایی؛ عاطفه تکلیف؛ عبدالرسول قاسمی
چکیده
رشد مصرف انرژی در جهان به ویژه تقاضای فزاینده سوختهای فسیلی از یک سو و توجه به ملاحظات زیست محیطی از سوی دیگر، چشم انداز افزایش قابل ملاحظه ای را برای تقاضای گاز طبیعی ایجاد کرده است. وجود شرایط ویژه در صنعت گاز کشور ما نظیر در اختیار داشتن بزرگترین ذخایر گازی جهان، موقعیت ژئوپلتیکی ممتاز، دسترسی به آبهای آزاد و زیرساختهای لازم ...
بیشتر
رشد مصرف انرژی در جهان به ویژه تقاضای فزاینده سوختهای فسیلی از یک سو و توجه به ملاحظات زیست محیطی از سوی دیگر، چشم انداز افزایش قابل ملاحظه ای را برای تقاضای گاز طبیعی ایجاد کرده است. وجود شرایط ویژه در صنعت گاز کشور ما نظیر در اختیار داشتن بزرگترین ذخایر گازی جهان، موقعیت ژئوپلتیکی ممتاز، دسترسی به آبهای آزاد و زیرساختهای لازم در خطوط انتقال و ایجاد زیرساختهای ذخیرهسازی گاز طبیعی دارای مزایای بالفعل و بالقوه فراوانی است. از این رو، با بهره گیری از این مزایا میتوانیم با هدف گذاری و اقدامات مناسب در راستای توسعه تجارت منطقه ای و جهانی گاز، به نقش آفرینی در بازار گاز بپردازیم. تحقق این هدف، میتواند به ارتقای جایگاه بینالمللی کشور در مناسبات سیاسی و اقتصادی منجر گردد. برای بررسی موارد فوق الذکر، در این تحقیق به امکانسنجی ایجاد هاب گازی در کشور با استفاده از رویکرد SWOT پرداخته شده است. لذا ضمن جمع آوری نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای صنعت گاز ایران، این موارد را در قالب ماتریس SWOT تحلیل نموده ایم. در مرحله پایانی، بهترین استراتژیها که شامل استراتژیهای SO، WO،ST و WT میباشد در ارتباط با صنعت گاز ایران برای تبدیل شدن به هاب گازی در منطقه گردآوری شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، امکان ایجاد هاب گازی در ایران وجود دارد اما دستیابی به این هدف برای سالهای پیش رو با توجه به نقاط ضعف داخلی و تهدیدهای بینالمللی بعید به نظر میرسد.
تیمور محمدی؛ عبدالرسول قاسمی؛ امیر نکونام
چکیده
این مقاله به بررسی واکنش قیمت گاز طبیعی نسبت به قیمت نفت خام در بازارهای منطقهای اروپا و آسیا می پردازد. متغیرهای اقتصادی از جمله قیمت نفت خام و گاز طبیعی در طول زمان، دچار التهابات و نوسانات شدیدی شده که رگرسیونهای متعارف خطی پاسخگوی بررسی این نوسانات نمیباشد. مدل انتقال رژیم چارچوب انعطاف پذیر و پویایی را برای مدلهای غیرخطی ...
بیشتر
این مقاله به بررسی واکنش قیمت گاز طبیعی نسبت به قیمت نفت خام در بازارهای منطقهای اروپا و آسیا می پردازد. متغیرهای اقتصادی از جمله قیمت نفت خام و گاز طبیعی در طول زمان، دچار التهابات و نوسانات شدیدی شده که رگرسیونهای متعارف خطی پاسخگوی بررسی این نوسانات نمیباشد. مدل انتقال رژیم چارچوب انعطاف پذیر و پویایی را برای مدلهای غیرخطی و انتقالهای ناگهانی و برگشتی فراهم مینماید. در این مقاله در قالب مدل انتقال رژیم مارکف برداری، میزان اثرپذیری قیمت گاز طبیعی از قیمت نفت خام در دوره زمانی ماه اول 1992 تا ماه ششم 2017 مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که قیمت نفت خام، در برخی رژیمها اثر مستقیم بر قیمت گاز طبیعی داشته و در برخی رژیمهای دیگر اثر معکوس دارد. در اروپا وقفه اول قیمت نفت خام یک ماه اثر معکوس و 18 ماه اثر مستقیم و وقفه دوم نفت خام در هر دو رژیم اثر مستقیم بر قیمت گاز طبیعی دارد. در آسیا در هر دو رژیم اثر قیمت نفت خام بر گاز طبیعی، مستقیم و قیمتها 28 ماه در رژیم یک و 26 ماه در رژیم دو قرار میگیرد.
عبدالرسول قاسمی؛ عاطفه تکلیف؛ تیمور محمدی؛ فرشته محمدیان
چکیده
هدف اصلی این مقاله بررسی راهبردهای کلی سند ملی راهبرد انرژی کشور بر مبنای سناریوهای شورای جهانی انرژی و در چارچوب مفهوم راهبرد پابرجا است. بدین منظور ابتدا یک چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات آن معرفی سپس بررسی شد که جهت تحقق چارچوب سیاستی مذکور در فضای جهانی متصور در هر سناریو کدام راهبردها پابرجا هستند. در مقایسه با چارچوب سیاستی ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله بررسی راهبردهای کلی سند ملی راهبرد انرژی کشور بر مبنای سناریوهای شورای جهانی انرژی و در چارچوب مفهوم راهبرد پابرجا است. بدین منظور ابتدا یک چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات آن معرفی سپس بررسی شد که جهت تحقق چارچوب سیاستی مذکور در فضای جهانی متصور در هر سناریو کدام راهبردها پابرجا هستند. در مقایسه با چارچوب سیاستی استاندارد، در سند ملی راهبرد انرژی در زمینه تنوعسازی در حاملهای انرژی و استفاده از انرژیهای نو راهبردی ارائه نشده و در حوزه امنیت تولید و عرضه انرژی نیز نگرانی اصلی سیاستگذار حاکمیت ملی بوده و برای امنیت صنعت انرژی و کاهش ریسک اقتصادی و سیاسی سرمایهگذاران راهبردی مشاهده نمیشود. در نهایت بر اساس نتایج حاصل از بررسی راهبردها بر مبنای سناریوهای جهانی انرژی فقط در حوزه تحقیق ,توسعه راهبرد پابرجا داریم و در هفت حوزه سیاستی باقیمانده راهبرد پابرجا مشاهده نشد بخصوص در فضای سناریو هاردراک در پنج محور از هشت محور اصلی سیاستگذاری هیچ راهبردی مشاهده نمیشود. بنابراین توصیه میشود در ابتدا راهبردهای موجود بر اساس فرصتها و تهدیدهای متصور در هر سناریو مورد بازنگری قرار گیرند و مبتنی بر آنها طرح جامع انرژی کشور تدوین شود. در این راستا طراحی ساز و کار توسعه انرژیهای نو، کاهش ریسک سیاسی و اقتصادی برای شرکتهای نفتی، ایجاد سیستم پایش و ارزیابی اطلاعات انرژی کشور و مکانیسم حقوقی جهت مذاکرات و در نهایت یک متولی مشخص با قابلیت تجمیع منابع برای اجرای راهبردها ضروری به نظر میرسد.
سید مرتضی الهی؛ عبدالرسول قاسمی؛ علی امامی میبدی
چکیده
توسعه سریع گازرسانی در کشور موجب شده بخشهای مختلف وابستگی قابل ملاحظهای به تولیدات گاز طبیعی پیدا نمایند. سهم میدان پارس جنوبی از کل تولید تا پایان برنامه ششم بیش از 62% خواهد شد. شرایط طبیعی مخزن پارسجنوبی به گونهای است که در اثر تولید در طول زمان به تدریج از فشار مخزن کاسته و متعاقب آن تولید گاز طبیعی کاهش مییابد.به ...
بیشتر
توسعه سریع گازرسانی در کشور موجب شده بخشهای مختلف وابستگی قابل ملاحظهای به تولیدات گاز طبیعی پیدا نمایند. سهم میدان پارس جنوبی از کل تولید تا پایان برنامه ششم بیش از 62% خواهد شد. شرایط طبیعی مخزن پارسجنوبی به گونهای است که در اثر تولید در طول زمان به تدریج از فشار مخزن کاسته و متعاقب آن تولید گاز طبیعی کاهش مییابد.به منظور تاخیر در افت تولید، نصب سکوهای تقویت فشار ضروری است. علیرغم نصب این سکوها، آمارهای غیررسمی نشان میدهد تولید از میدان پارس جنوبی در افق بیستساله کاهش قابلملاحظه پیدا خواهد کرد و تولید میادین جدید گازی مورد نظر نیز تکافوی این میزان کاهش تولید را نخواهند نمود بنابراین به منظور جلوگیری از بحران کمبود گاز در سالهای آتی ضروری است تمهیدات همراه با اولویتبندی عرضه گاز برای متقاضیان جدید، پیشبینی گردد. به منظور تعیین الگویی برای اولویتبندی عرضه گاز طبیعی ازروش"فرایند تحلیل سلسله مراتبی"(AHP) استفاده شده است. جهت حل مدل در مجموع 8 گزینه و 6 معیار در نظر گرفته شده و با استفاده از نرمافزار ExpertChoice محاسبات مربوطه انجام پذیرفتهاست. جمعبندی خروجیهای سیستم و نتایج (اولویتبندی)جهت هر گزینه در قالب معیارهای موردنظر به ترتیب عبارتند از: تزریق به مخازن نفتی، گازرسانی به نیروگاهها، صادرات، خوراک واحدهای پتروشیمی، گازرسانی به صنایع، گازرسانی به واحدهای خانگی–تجاری و حملونقل.