نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکترای اقتصاد نفت و گاز دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانشیاردانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

بررسی آثار تغییرات آب و هوایی برجنبه‌های مختلف حیات اجتماعی در کانون توجه پژوهش‌ها در چند دهه اخیر بوده است. اهمیت انرژی برای توسعه و رشد و همچنین آلودگی‌های ناشی از مصرف حامل‌های انرژی موجب شده است تا ارزیابی اثر تغییرات آب و هوایی بر مصرف حامل‌های مختلف انرژی از جمله گاز طبیعی ضرورت یابد. این پژوهش با طراحی مدلی برای تقاضای گاز طبیعی با استفاده از روش رگرسیونی توبیت که در آن علاوه بر عوامل مرسوم اقتصادی، متغیرهای ‌آب و هوایی (با کاربرد از روش روز درجه) نیز در نظر گرفته شده، به برآورد این مدل برای ایران طی سال‌های 1382 تا 1394پرداخته است. نتایج تخمین الگو حاکی از تأیید فرضیه تحقیق مبنی بر اثر معنی‌دار تغییرات آب و هوایی بر مصرف گاز طبیعی در ایران طی دوره مورد بررسی است. همچنین متغیرهای تولید ناخالص داخلی و مصرف برق و نیز متغیر روند بیشترین اثر را بر مصرف گاز طبیعی کشور داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Effect of Climate Change on Iran's Natural Gas Consumption; Application of Censored Regression Model (Tobit)

نویسندگان [English]

  • abdorrasoul ghasemi 2
  • Teymour Mohamadi 3

2 associate professor faculty of economics Allame Tabataba'i University

3 Associate Professor in Economics at Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

Investigating the effects of climate change on different aspects of social life has been the focus of research in recent decades. The importance of energy for development and growth as well as pollution caused by energy carriers has made it necessary to assess the impact of climate change on the consumption of various energy carriers including natural gas. This study designed a model for natural gas demand in which in addition to the conventional economic factors, climate variables are considered. Then, we estimate this model for Iran during the years 2003-2015. In addition, variables of GDP and electricity consumption as well as trend variable had the greatest effect on natural gas consumption in the country.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Natural Gas Consumption
  • Climate Change
  • Tobit Regression Model
ابونوری، عباسعلی و غفوری، شیرین (1390)، «برآورد ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎی ﮔﺎز ﻃﺒﯿﻌﯽ در اﯾﺮان و ﭘﯿﺶ‌ﺑﯿﻨﯽ ﺑﺮای اﻓﻖ 1404»، مدلسازی اقتصادی، سال 4، شماره 12، صفحات 136-117.
استیونس، پل (1390)، اقتصاد انرژی، ترجمه علی طاهری فرد و سید جعفر حسینی و جلال دهنوی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
آمارنامه مصرف فراورده‌های نفتی انرژی زا، (1394)، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران
ترازنامه انرژی سال (1394)، دفتر برنامه ریزی اقتصاد کلان برق و انرژی
ترازنامه انرژی سال (1396)، دفتر برنامه ریزی اقتصاد کلان برق و انرژی
جوان، افشین و زمانی، مهرزاد و قنبری، علیرضا و بیاری، لیلی (1391)، «پیش‌بینی تقاضا و ذخیره‌سازی فصلی گاز طبیعی در طول برنامه پنجم توسعه با استفاده از روش‌های شبکه عصبی و ARIMA»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال 9، شماره 34، صفحات 70-49.
دفتر مرجع ملی هیات بین الدولی تغییر اقلیم(1396)، آشکارسازی، ارزیابی اثرات و چشم‌انداز تغییر اقلیم در ایران طی قرن بیست ویکم، سازمان هواشناسی کشور.
سهیلی،کیومرث (1386)، «الگوهای تقاضا و تحلیل دینامیک تقاضای انرژی در ایران»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، دوره 7، شماره 2، صفحات 86-67.
سیدجوادین، سید رضا و شاه‌حسینی، محمدعلی و حسینی‌پور، سید وحید ( 1390)، «پیش ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺼﺎرف ﮔﺎز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﺸﻮر در اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﺸﻮر و ﻧﻘﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ‌ﻫﺎی ﻣﺮﺗﺒﻂ»، مدیریت بازرگانی، سال 3، شماره 7، صفحات126-109.
شکوری گنجوی، حامد و نظرزاده، جلال (1383)، «مطالعه اﺛﺮ ﺗﻐﯿﯿﺮات دﻣﺎی ﻫﻮا ﺑﺮ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ زﻣﺎن ﻣﺼﺮف روزاﻧﻪ اﻧﺮژی اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ در ﮐﺸﻮر»، انرژی ایران، سال 9، شماره20، صفحات 40-27.
عبدلی، قهرمان و رهرامی، ویدا (1388 «بررسی اثر پیشرفت تکنولوژی بر صرفه‌جویی مصرف انرژی در بخش صنعت وکشاورزی با استفاده از تابع تولید کاب داگلاس»، فصلنامه مطالعات انرژی، سال 6، شماره 23، صفحات 41-23.
فریدزاد، علی (1397)،« اقتصاد انرژی: تعاریف، مفاهیم، بازارها و سیاست‌ها»، تهران: مرکز چاپ و نشر دانشگاه علامه طباطبائی.
کریمی، تورج و صادقی مقدم، محمد رضا و رهنما، روح الله (1389)، «بررسی اثر تغییرات دما بر مصرف گاز طبیعی در ایران»، فصلنامه مطالعات انرژی، سال هفتم، شماره 24.
کشاورز حداد، غلامرضا و میرباقری جم، محمد ( 1386)، «بررسی تابع تقاضای گاز طبیعی در ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، شماره 32، صفحات 160-137.
گلی، زینب و اشرفی، یکتا ( 1389)، «بررﺳﯽ ﺷﺪت اﻧﺮژی ﮐﺸﻮر و ﺗﺠﺰﯾﻪ آن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺎﺧﺺ اﯾﺪه‌آل ﻓﯿﺸﺮ در اﯾﺮان»، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺘﻬﺎی اﻗﺘﺼﺎدی، ﺳﺎل 18، ﺷﻤﺎره 54.
مجرد، فیروز وسلمانی، افسانه (1398)،«رابطه متغیرهای آب هوایی با مصرف برق وپیش‌بینی تقاضای برق با مدل‌های گردش عمومی جو در غرب ایران»، پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، دوره51، شماره2، صفحات315-301.
مسعودیان، ابوالفضل و علیخانی، بهلول و ابراهیمی، رضا ( 1390)، «واکاوی میانگین مجموع13 روز درجه مورد نیاز (گرمایش وسرمایش) در قلمرو ایران»، جغرافیا و پایداری محیط (پژوهشنامه جغرافیایی)، سال 1، شماره 1، صفحات 36-23.
ملکی،رضا(1383)،«بررسی رابطه علیت بین مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در ایران»، مجله برنامه و بودجه،شماره89،صفحات119-81.
مهرگان، نادر و صادقی، حسین و امانی، مسعود (1391)، «استفاده از روش روز درجه در برآورد تقاضای گاز طبیعی بخش خانگی در ایران: با رویکرد پنل دیتا»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال 9، شماره 32،‌ صفحات 187-169.
Das, Anupam and McFarlane, Adian A. and Chowdhury, Murshed (2013). "The dynamics of natural gas consumption and GDP in Bangladesh”, Sustainable Energy Reviews, Vol. 22, pp. 269-274.
Green, W. H. (2003), Econometric Analysis, 5th ed., Upper Saddle River, N.J.: Prentice Hall
Gudarzi Farahani, Yazdan and Varmazyari, Behzad and Moshtaridoust, Shiva (2012), "Energy Consumption in Iran: Past Trends and Future Directions", Social and Behavioral Sciences, Vol. 62, pp.12-17.
Huntington, H. G. (1998), "Crud Oil Prices and US Economic Performance: Where Does the Asymmetry Reside?", Energy Journal, Vol. 19, No. 4, pp. 107-132.
Jones, A. M. and Yen, S. T. (2000), "A Box-Cox Double Hurdle Model", Manchester school, Vol. 68, pp. 203-221.
Kani, Alireza H. and Abbasspour, Madjid and Zahra, Abedi (2014). "Estimation of Demand Function for Natural Gas in Iran: Evidences Based on Smooth Transition Regression", Economic Modelling, Vol. 36, pp. 341-347.
Kumar Debnath, and Ashim, Blackman, Ross and Haworth, Narelle (2013), "Tobit Model for Analyzing Speed Limit Compliance in Work zones", Safety Science, Vol. 70, pp. 367-377.
Mahmood, Rafat and Saleemi, Sundus and Amin, Sajid (2016), "Impact of Climate Change on Electricity Demand: A Case Study of Pakistan, The Pakistan Development Review, Vol. 55, No. 1, pp. 29-47.
Mcdonald, F and Moffit R.A. (1982), "The uses of Tobit analysis", The Review of Economics and Statistics, vol. 62, issue 2, pp. 318-321.
Nordhaus, William D. and Houthakker, Hendrik S. and Sachs, Jeffrey D. (1980), "Oil and Economic Performance in Industrial Countries", Brookings Papers on Economic Activity, Vol. 1980, No. 2, pp. 341-399.
Oladele, O.I. and Kareem, A.I. (2003). "Adoption Rate and Continued Use of Selected Arable Crop Technologies among Farmers in Oyo State Nigeria", Journal of Food, Agriculture and Environment, Vol. 1, No. 3&4, pp. 291-294.
Olsen, R. J. (1978), "Note on the Uniqueness of the Maximum Likelihood Estimator for the Tobit Model", Economctrica, Vol. 46, No. 5, pp. 1211-1215.
Oystein, Olsen and Kjell, Roland (1988), "Modeling Demand for Natural Gas; A Review of Various Approaches", Social and economic studies 067.
Ranson, Matthew and Morris, Lauren and Kats-Rubin, Alex (2014), "Climate Change and Space Heating Energy Demand: A Review of the Literature", NCEE Working Paper Series 201407.
Tobin, J. (1958), "Estimatian of Relationship for Limited Dependent Variable", Econometrica, Vol. 26, No. 1, pp. 24-36.
Wooldridge, Jeffrey M. (2013), Introductory Econometrics; A Modern Approach, Fifth Edition, South-Western, Cengage Learning.
Zhang, Chen, and Liao, Hua and Mi, Zhifu (2019), "Climate Impacts: Temperature and Electricity Consumption, Natural Hazards.