نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبدالرسول قاسمی ¹
• عاطفه تکلیف ¹
• تیمور محمدی ²
• فرشته محمدیان ³

¹ عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

² عضو هیئت علمی گروه اقتصاد نظری دانشگاه علامه طباطبائی

³ دانشجوی دکتری اقتصاد نفت و گاز دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

هدف اصلی این مقاله بررسی راهبردهای کلی سند ملی راهبرد انرژی کشور بر مبنای سناریوهای شورای جهانی انرژی و در چارچوب مفهوم راهبرد پابرجا است. بدین منظور ابتدا یک چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات آن معرفی سپس بررسی شد که جهت تحقق چارچوب سیاستی مذکور در فضای جهانی متصور در هر سناریو کدام راهبردها پابرجا هستند. در مقایسه با چارچوب سیاستی استاندارد، در سند ملی راهبرد انرژی در زمینه تنوع‌سازی در حامل‌های انرژی و استفاده از انرژی‌های نو راهبردی ارائه نشده و در حوزه امنیت تولید و عرضه انرژی نیز نگرانی اصلی سیاست‌گذار حاکمیت ملی بوده و برای امنیت صنعت انرژی و کاهش ریسک اقتصادی و سیاسی سرمایه‌گذاران راهبردی مشاهده نمی‌شود. در نهایت بر اساس نتایج حاصل از بررسی راهبردها بر مبنای سناریوهای جهانی انرژی فقط در حوزه تحقیق ,توسعه راهبرد پابرجا داریم و در هفت حوزه سیاستی باقی‌مانده راهبرد پابرجا مشاهده نشد بخصوص در فضای سناریو هاردراک در پنج محور از هشت محور اصلی سیاست‌گذاری هیچ راهبردی مشاهده نمی‌شود. بنابراین توصیه می‌شود در ابتدا راهبردهای موجود بر اساس فرصت‌ها و تهدیدهای متصور در هر سناریو مورد بازنگری قرار گیرند و مبتنی بر آنها طرح جامع انرژی کشور تدوین شود. در این راستا طراحی ساز و کار توسعه انرژی‌های نو، کاهش ریسک سیاسی و اقتصادی برای شرکت‌های نفتی، ایجاد سیستم پایش و ارزیابی اطلاعات انرژی کشور و مکانیسم حقوقی جهت مذاکرات و در نهایت یک متولی مشخص با قابلیت تجمیع منابع برای اجرای راهبردها ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

• سناریوهای جهانی انرژی
• راهبردهای انرژی ایران
• راهبرد پابرجا

عنوان مقاله [English]

Analysis of Iran’s Energy Strategies in Horizon 2040: Within the framework of global energy scenarios

نویسندگان [English]

• Abdolrasoul Ghasemi ¹
• Atefeh Taklif ¹
• Teymour Mohammadi ²
• fereshteh mohammadian ³

¹ Associate Professor in Economics at Allameh Tabataba'i University

² Associate Professor in Economics at Allameh Tabataba'i University

³ PhD candidate in economics at Allameh Tabatabaie University

چکیده [English]

The main purpose of this study is to evaluate general strategies of the national document of Iran's energy strategy according to World Energy Council scenarios and based on robust strategy framework, to doing so, a standard political framework and its requirements was introduced and then surveyed to realize which strategies are robust to apply the mentioned political framework in the world depicted by each scenario. In compare to standard political framework in National Energy Strategy Document, no suggestion on energy sources diversification and new energies is proposed and no strategy is seen in the field of energy industry safety and to reduce the political and economic risks of investors. Eventually based on robust strategy, we only have two robust strategy in research and development context. But, in other seven political domain no robust strategy is observed, especially in Hard Rock Scenario, no strategy was seen in five axis from eight axis of main political context. Thus, it is advised to review the existing strategies according to opportunities and threats available in any scenario, and to formulate a comprehensive pattern for national energy policy accordingly. In this regards, it seems very important to design a mechanism to develop new energies, to reduce the political and economic risks for oil companies, to create a surveillance and evaluation system for national energy data, to provide a legal mechanism for negotiation, and finally to select an administrator capable to aggregate resources to implement the strategies in the best way possible

کلیدواژه‌ها [English]

• Robust Strategy
• World Energy scenarios
• Iran’s energy strategies