حمیدرضا ارباب؛ مرتضی یوسفی
چکیده
قیمتگذاری کالاها و خدمات تولیدی همواره یکی از دغدغه‌ها و موضوعات بسیار مهم و حساس اقتصاد و تصمیمات سیاستی توسط دولتها به شمار می‌رود؛ زیرا هر گونه تغییرات قیمتی می‌تواند بر رفاه مصرف‌کنندگان و از طرف دیگر بر کمیت و کیفیت تولید کالاها و خدمات و عرضۀ آنها اثرگذار باشد. در بخش گاز طبیعی نیز انتخاب الگوی مناسب قیمتگذاری و نحوۀ ...
بیشتر
قیمتگذاری کالاها و خدمات تولیدی همواره یکی از دغدغه‌ها و موضوعات بسیار مهم و حساس اقتصاد و تصمیمات سیاستی توسط دولتها به شمار می‌رود؛ زیرا هر گونه تغییرات قیمتی می‌تواند بر رفاه مصرف‌کنندگان و از طرف دیگر بر کمیت و کیفیت تولید کالاها و خدمات و عرضۀ آنها اثرگذار باشد. در بخش گاز طبیعی نیز انتخاب الگوی مناسب قیمتگذاری و نحوۀ اجرای آن با توجه به آنچه بیان گردید و همچنین ویژگی‌های خاص عرضه و ساختار بازار این بخش و از سویی اتکای اقتصاد ایران بر منابع طبیعی از جمله گاز طبیعی، بسیار حائز اهمیت میباشد. در این مقاله با بررسی بازار گاز طبیعی و با استفاده از تئوری‌های خرد در چارچوب اقتصاد بخش عمومی، با اثبات فرض عدم بهینگی قیمت فعلی گاز برای بخش صنایع کارخانه‌ای ایران و همچنین با توجه به شرایط انحصار طبیعی که بر بازار گاز طبیعی ایران حاکم میباشد، الگوی قیمتگذاری رمزی توجیه یافته و از روش رگرسیون فازی به دلیل عدم دارا بودن برخی محدودیت‌های حاکم بر رگرسیون کلاسیک و همچنین دقت بالا استفاده خواهد شد. همچنین به منظور تخمین تابع تولید و بازدهی نسبت به مقیاس و همچنین برای تخمین تابع تقاضا و کشش آن، از الگوی خودتوضیح برداری با وقفه‌های گسترده (ARDL) و داده‌های سال‌های 1356 تا 1393 استفاده شده است. در نهایت نیز الگوی بهینۀ قیمتگذاری گاز طبیعی برای بخش صنایع کارخانه‌ای ایران برآورد گردیده است.
مجتبی جورلی؛ حسین صادقی؛ علیرضا ناصری؛ لطفعلی عاقلی
چکیده
تولید برق با استفاده از سوختهای فسیلی باعث آسیبهای گوناگونی بر محیط زیست و سلامت انسان می‌شود. آلودگی هوا، مهمترین آسیب ناشی از تولید برق فسیلی بر سلامت میباشد. در این مطالعه با رویکرد مسیر اثرگذاری و روش انتقال مقادیر از مطالعات اصلی، SIMPACTS-2 به کار برده می‌شود و اثرات و هزینه‌های سلامت ناشی از آلودگی هوای نیروگاه حرارتی ...
بیشتر
تولید برق با استفاده از سوختهای فسیلی باعث آسیبهای گوناگونی بر محیط زیست و سلامت انسان می‌شود. آلودگی هوا، مهمترین آسیب ناشی از تولید برق فسیلی بر سلامت میباشد. در این مطالعه با رویکرد مسیر اثرگذاری و روش انتقال مقادیر از مطالعات اصلی، SIMPACTS-2 به کار برده می‌شود و اثرات و هزینه‌های سلامت ناشی از آلودگی هوای نیروگاه حرارتی منتظر قائم در سال‌های 1390 و 1395 تخمین زده می‌شود. با استفاده از نرمافزار ArcGIS جمعیت در معرض آلایندههای هوای این نیروگاه نیز به دقت محاسبه میگردد. مشاهده می‌شود که با حذف مازوت و افزایش سهم گاز، هزینه سلامت در سال 1390 از 9/164 میلیون به 4/36 میلیون (دلار سال 2000 میلادی) در سال 1395 کاهش یافته است. طی این دوره، هزینه سلامت بهازای برق تولیدی نیز از 1/18به 2/4 دلار بر مگاوات ساعت رسیده است. کیفیت پایین سوخت فسیلی و تراکم بالای جمعیت اطراف نیروگاه، از عوامل اصلی افزایش هزینه‌های سلامت این نیروگاه بوده است. با بهبود سوخت، میتوان هزینه‌های بیرونی مربوطه را کاهش داد. با درونی سازی این هزینه‌های بیرونی به قیمت برق، میتوان هزینهی واقعی برق فسیلی را نشان داد و با اتخاذ تصمیمات مناسب، منافع به جامعه را افزایش داد.
فرهاد رهبر؛ کیومرث حیدری؛ هادی قهرمانی ساعتلو
چکیده
قیمتگذاری صحیح نیروی برق از مهمترین ابزارها جهت برنامهریزی جامع برای استفاده صحیح و کارا از برق (بهینگی مصرف) و هدایت صحیح سرمایهگذاریها برای تأمین تقاضای برق (بهینگی تولید) به‌حساب میآید. هدف کارایی، قیمتگذاری بر اساس بهینه اول (قیمت برابر با هزینه نهایی) را توجیه می‌کند. از سویی دیگر، اگر صنعت موردبررسی با صرفههای ...
بیشتر
قیمتگذاری صحیح نیروی برق از مهمترین ابزارها جهت برنامهریزی جامع برای استفاده صحیح و کارا از برق (بهینگی مصرف) و هدایت صحیح سرمایهگذاریها برای تأمین تقاضای برق (بهینگی تولید) به‌حساب میآید. هدف کارایی، قیمتگذاری بر اساس بهینه اول (قیمت برابر با هزینه نهایی) را توجیه می‌کند. از سویی دیگر، اگر صنعت موردبررسی با صرفههای نسبت به مقیاس مواجه باشد، قیمتگذاری بر اساس هزینه نهایی، موجب ایجاد کسری برای بنگاه اقتصادی می‌شود که باید پوشش داده شود. در مطالعه حاضر، تابع هزینه کل بلندمدت برای صنعت برق کشور طی دوره زمانی 1393-1370 به فرم ترانسلوگ و به‌صورت مستقیم (با استفاده از قیمت نهاده‌ها و ستاده صنعت) تخمین زده‌شده است. در ادامه با استخراج قیمت بهینه بر اساس سناریوهای مختلف، کسری حاصل از این نوع قیمت گذاری محاسبه گردیده و سهم کسری هر کدام از بخشهای تولید انتقال و توزیع مشخص گردیده است. قیمتگذاری رمزی، قیمتگذاری بلوکی، بازپرداخت تسهیلات اخذشده از دولت در مقابل تعهدات دولت بابت تفاوت نرخ، استفاده از ظرفیت خصوصی‌سازی و اقساط بخش خصوصی با طلب آنان در مقابل فروش برق به شرکت‌های مادر تخصصی دولتی ازجمله عمده‌ترین راه‌حل‌هایی میباشند که به‌منظور جبران کسری، پیشنهاد گردیده است.
عبدالرسول قاسمی؛ عاطفه تکلیف؛ تیمور محمدی؛ فرشته محمدیان
چکیده
هدف اصلی این مقاله بررسی راهبردهای کلی سند ملی راهبرد انرژی کشور بر مبنای سناریوهای شورای جهانی انرژی و در چارچوب مفهوم راهبرد پابرجا است. بدین منظور ابتدا یک چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات آن معرفی سپس بررسی شد که جهت تحقق چارچوب سیاستی مذکور در فضای جهانی متصور در هر سناریو کدام راهبردها پابرجا هستند. در مقایسه با چارچوب سیاستی ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله بررسی راهبردهای کلی سند ملی راهبرد انرژی کشور بر مبنای سناریوهای شورای جهانی انرژی و در چارچوب مفهوم راهبرد پابرجا است. بدین منظور ابتدا یک چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات آن معرفی سپس بررسی شد که جهت تحقق چارچوب سیاستی مذکور در فضای جهانی متصور در هر سناریو کدام راهبردها پابرجا هستند. در مقایسه با چارچوب سیاستی استاندارد، در سند ملی راهبرد انرژی در زمینه تنوع‌سازی در حامل‌های انرژی و استفاده از انرژی‌های نو راهبردی ارائه نشده و در حوزه امنیت تولید و عرضه انرژی نیز نگرانی اصلی سیاست‌گذار حاکمیت ملی بوده و برای امنیت صنعت انرژی و کاهش ریسک اقتصادی و سیاسی سرمایه‌گذاران راهبردی مشاهده نمی‌شود. در نهایت بر اساس نتایج حاصل از بررسی راهبردها بر مبنای سناریوهای جهانی انرژی فقط در حوزه تحقیق ,توسعه راهبرد پابرجا داریم و در هفت حوزه سیاستی باقی‌مانده راهبرد پابرجا مشاهده نشد بخصوص در فضای سناریو هاردراک در پنج محور از هشت محور اصلی سیاست‌گذاری هیچ راهبردی مشاهده نمی‌شود. بنابراین توصیه می‌شود در ابتدا راهبردهای موجود بر اساس فرصت‌ها و تهدیدهای متصور در هر سناریو مورد بازنگری قرار گیرند و مبتنی بر آنها طرح جامع انرژی کشور تدوین شود. در این راستا طراحی ساز و کار توسعه انرژی‌های نو، کاهش ریسک سیاسی و اقتصادی برای شرکت‌های نفتی، ایجاد سیستم پایش و ارزیابی اطلاعات انرژی کشور و مکانیسم حقوقی جهت مذاکرات و در نهایت یک متولی مشخص با قابلیت تجمیع منابع برای اجرای راهبردها ضروری به نظر می‌رسد.
زین العابدین صادقی؛ سحر بهادر ماوان؛ مهدی نجاتی
چکیده
با رشد فزاینده تقاضای برق، عدم توانایی دولتها در تامین منابع لازم برای سرمایهگذاری در صنعت برق و همچنین با افزایش هزینه‌های اجتماعی سوختهای فسیلی، تمایل به مباحث اقتصاد سیستمهای قدرت شتاب بیشتری یافته است. هدف مطالعه حاضر، بررسی امکان ایجاد یکپارچگی سیستمهای قدرت در پنج کشور هم مرز ایران(پاکستان، ترکیه، قزاقستان، روسیه ...
بیشتر
با رشد فزاینده تقاضای برق، عدم توانایی دولتها در تامین منابع لازم برای سرمایهگذاری در صنعت برق و همچنین با افزایش هزینه‌های اجتماعی سوختهای فسیلی، تمایل به مباحث اقتصاد سیستمهای قدرت شتاب بیشتری یافته است. هدف مطالعه حاضر، بررسی امکان ایجاد یکپارچگی سیستمهای قدرت در پنج کشور هم مرز ایران(پاکستان، ترکیه، قزاقستان، روسیه و عمان) با استفاده از داده‌های سال‌های2011-2000 میباشد. بدین منظور رفتار پویای سناریوهای خودکفایی و بازار آزاد با استفاده از نرم افزار شبیهسازی Vensim تا سال 2030 ارزیابی شده است. نتایج حاصل از مقایسه دو سناریوی خودکفایی و بازار آزاد حاکی از آن است که ایجاد بازار یکپارچه در منطقه مورد بررسی منجر به کاهش قیمت برق بدلیل کاهش هزینه‌های ظرفیت میگردد.
شراره مجدزاده طباطبایی؛ ابراهیم هادیان
چکیده
تحقیق حاضر بدنبال بررسی اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای(FIT) در اقتصاد ایران میباشد. در این راستا از یک الگوی سه جانبه اقتصاد- انرژی- محیط زیست (E3) از نوع تعادل عمومی پویای بازگشتی قابل محاسبه با رهیافت تلفیقی استفاده شده است. با استفاده از الگوی تدوین شده، اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای در طی دوره1404-1390، با هدف دسترسی به ...
بیشتر
تحقیق حاضر بدنبال بررسی اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای(FIT) در اقتصاد ایران میباشد. در این راستا از یک الگوی سه جانبه اقتصاد- انرژی- محیط زیست (E3) از نوع تعادل عمومی پویای بازگشتی قابل محاسبه با رهیافت تلفیقی استفاده شده است. با استفاده از الگوی تدوین شده، اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای در طی دوره1404-1390، با هدف دسترسی به سهم 10 درصدی در انرژی‌های تجدید‌پذیر در تولید برق کشور، تحت دو سناریوی پرداخت یارانه یکسان و مختلف بر اساس نوع تکنولوژی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که دستیابی به هدف کاهش بیشتر در آلودگی و هزینه اجتماعی ناشی از آن، به قیمت کاهش بیشتر در تولید ناخالص تعادلی بخشها حاصل خواهد شد. لذا اظهار نظر قطعی در مورد انتخاب ابزار مناسب در سیاست FIT، به اهمیت دستیابی به اهدف زیست محیطی، در مقابل اثرات اقتصادی و رفاهی آن، برای سیاست‌گذار، دارد.
