خلیل قدیمی دیزج؛ تیمور محمدی؛ حمید آماده؛ عاطفه تکلیف
چکیده
روند صعودی مصرف گاز طبیعی در اثر توسعه گازرسانی طی سال‌های اخیر، ضرورت مطالعه تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی را بیش از پیش محسوس می‌نماید. هدف از این پژوهش، بررسی اثر آزادسازی قیمت گاز طبیعی در چارچوب اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی در ایران است. برای سنجش تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی، در مرحله نخست، ...
بیشتر
روند صعودی مصرف گاز طبیعی در اثر توسعه گازرسانی طی سال‌های اخیر، ضرورت مطالعه تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی را بیش از پیش محسوس می‌نماید. هدف از این پژوهش، بررسی اثر آزادسازی قیمت گاز طبیعی در چارچوب اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی در ایران است. برای سنجش تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی، در مرحله نخست، بزرگترین نمای لیاپانوف با استفاده از روش روزن اشتاین، بر اساس مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی طی دوره 1384 تا 1396 محاسبه میگردد. در مرحله بعد با به کارگیری روش همانباشتگی یوهانسن - یوسلیوس و مدل تصحیح خطای برداری (VECM) روابط بین قیمت گاز طبیعی با تاب‌آوری سیستم گازرسانی ایران مورد بررسی قرار میگیرد. براساس نتایج مدل، هرچند قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، قیمت گاز طبیعی بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی اثر مثبت داشته است، لیکن بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، منجر به کاهش آن شده است. که این امر می‌تواند ناشی از کاهش قیمت واقعی گاز طبیعی در اثر تورم و افزایش شدید نرخ ارز در سال‌های بعد از اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها باشد.
• سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
سحر تیغی؛ شهرام فتاحی؛ علی فلاحتی
چکیده
بخش خانگی بیشترین سهم را در مصرف انرژی کشور دارد، بر همین اساس مطالعه حاضر با استفاده از شواهد داده‌های در سطح خانوار برای دوره زمانی 1387 تا 1395 به بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای انرژی خانوارها و برآورد سهم جزء ناکارا در شکاف مخارج انرژی خانوارها با استفاده از رهیافت مدل‌های تجزیه می‌پردازد. شواهد حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که درآمد، ...
بیشتر
بخش خانگی بیشترین سهم را در مصرف انرژی کشور دارد، بر همین اساس مطالعه حاضر با استفاده از شواهد داده‌های در سطح خانوار برای دوره زمانی 1387 تا 1395 به بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای انرژی خانوارها و برآورد سهم جزء ناکارا در شکاف مخارج انرژی خانوارها با استفاده از رهیافت مدل‌های تجزیه می‌پردازد. شواهد حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که درآمد، تحصیلات سرپرست خانوار و شهرنشینی اثر منفی و زیربنای مسکن اثر مثبت و معناداری را بر سهم مخارج انرژی خانوارها از کل مخارج دارد. شواهد حاصل از تجزیه اکساکا - بلیندر نشان می‌دهد که سهم جزء ناکارای مصرف انرژی در تفاوت مخارج انرژی خانوارها در سال 1387 برابر با 4/90 درصد و در سال 1395 برابر با 5/84 درصد است. نتایج تجزیه ماچادو - متا نشان می‌دهد که در چندک پنجم، سهم جزء کارا از مقدار 16/1 در سال 1387 به 05/3 درصد در سال 1395 افزایش یافته است، اما در چندک نودم سهم جزء کارا از مقدار 48/15 درصد در سال 1387 به مقدار 22/22 درصد در سال 1395 افزایش یافته است. بنابراین بهبود کارایی مصرف انرژی خانوارها می‌تواند نقش به سزایی را در کاهش مصرف انرژی بخش خانگی ایفا کند.
• اقتصاد سیاسی انرژی به ویژه در حوزه خلیج فارس
لیلا جمالی؛ سید نعمت الله موسوی؛ عباس امینی فرد
چکیده
در این مطالعه به حساسیت درآمدهای صادراتی نفت ایران نسبت به بیانیه‌های اجلاس اوپک (افزایش، کاهش و ثبات سطح تولید) با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) در قالب رهیافت کوانتیل بررسی شد. برای این منظور، داده‌های مورد نیاز طی سال‌های 2019-1989 در سه کوانتیل: (کمتر از 40 دلار)، (70-40دلار) و (بیش از 70دلار) به صورت ماهانه از دبیرخانه اوپک ...
بیشتر
در این مطالعه به حساسیت درآمدهای صادراتی نفت ایران نسبت به بیانیه‌های اجلاس اوپک (افزایش، کاهش و ثبات سطح تولید) با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) در قالب رهیافت کوانتیل بررسی شد. برای این منظور، داده‌های مورد نیاز طی سال‌های 2019-1989 در سه کوانتیل: (کمتر از 40 دلار)، (70-40دلار) و (بیش از 70دلار) به صورت ماهانه از دبیرخانه اوپک و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گردآوری شد. نتایج تحلیل حساسیت در کوانتیل‌های یاد شده نشان داد که با افزایش قیمت نفت از کوانتیل (کمتر از 40دلار)، (70-40دلار) و (بیش از 70دلار)، حساسیت درآمدهای صادراتی نفت ایران به قیمت نفت کاهش می‌یابد. همچنین، در کوانتیل‌های مورد بررسی، بیشترین حساسیت درآمدهای نفتی ایران ابتدا به شوک ناشی از بیانیه کاهش سطح تولید، سپس به شوک ناشی از بیانیه افزایش سطح تولید و در نهایت، به شوک ناشی از بیانیه ثبات سطح تولید اوپک دیده شده است. علاوه بر این، با افزایش قیمت نفت خام، از حساسیت درآمدهای نفتی ایران به بیانیه‌های یاد شده کاسته می‌شود. با توجه به وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای صادراتی نفت و حساسیت این درآمدها به بیانیه‌های اوپک، پیشنهاد می‌شود به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از نوسانات درآمدهای صادراتی نفت خام، سیاست‌های بخش انرژی کشور در جهت کاهش خام فروشی نفت و تبدیل آن به فرآورده‌هایی با ارزش افزوده بالا قرار بگیرد.
• سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
مجتبی حسینی؛ سید محمد میرهاشمی دهنوی؛ مصطفی پورکاوه دهکردی؛ روح الله مهدوی؛ علی طاهری فرد
چکیده
هدف مطالعه حاضر ارائه یک مدل قیمت‌گذاری برای گوگرد به منظور فروش به واحدهای تولیدکننده اسید سولفوریک بر اساس روش بازگشتی است. بر این اساس ابتدا مکانیسم فعلی قیمت‌گذاری گوگرد در کشور ارائه و آسیب‌شناسی شده سپس روش پیشنهادی این مطالعه مبتنی بر قیمت‌گذاری بازگشتی ارائه شده است. در این روش که با استفاده از طرح تولید اسید سولفوریک ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر ارائه یک مدل قیمت‌گذاری برای گوگرد به منظور فروش به واحدهای تولیدکننده اسید سولفوریک بر اساس روش بازگشتی است. بر این اساس ابتدا مکانیسم فعلی قیمت‌گذاری گوگرد در کشور ارائه و آسیب‌شناسی شده سپس روش پیشنهادی این مطالعه مبتنی بر قیمت‌گذاری بازگشتی ارائه شده است. در این روش که با استفاده از طرح تولید اسید سولفوریک ارائه شده در دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی به انجام رسیده است، برای یک واحد تولید اسید سولفوریک با ظرفیت 1/1 میلیون تن در بندر ماهشهر، قیمت گوگرد در بازه‌های قیمتی اسید سولفوریک به صورتی تعیین شد که نرخ بازدهی، نرخ سود عملیاتی و نرخ سود خالص این پروژه را در سطح 25 درصد حفظ کند. نتایج این مطالعه نشان داد که در قیمت‌های پایین‌تر از 75/1 میلیون ریال در هر کیلو، به منظور دسترسی به نرخ 25 درصد، بایستی گوگرد به صورت رایگان در اختیار واحدهای تولیدکننده اسید سولفوریک قرار گیرد. نتایج همچنین نشان داد در صورتی که هدف نگه داشتن نرخ بازده داخلی، نرخ سود عملیاتی و نرخ سود خالص در سطح 25 درصد باشد، قیمت گوگرد تعیین‌شده متفاوت است. بر اساس یافته‌های این پژوهشارائه سازوکار جدیدی برای قیمت‌گذاری گوگرد در کشور در راستای تسهیل مبادلات بازاری این محصول لازم و ضروریست ازاین‌رو قیمت‌گذاری این محصول به روش بازگشتی می‌تواند یکی از این سازوکارهای جدید قلمداد شود.
• سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
زهرا رفیعی؛ علی سایه میری
چکیده
گاز طبیعی به دلیل دارا بودن مزیت‌های زیست‌محیطی در سیاستگذاریهای مصرف انرژی جایگاه ویژه‌ای نسبت به سایر حامل‌های انرژی دارد. همچنین در بین بخش‌های مختلف مصرف‌کننده انرژی در کشور، سهم بخش خانگی از مصرف گاز طبیعی بیشتر از سایر بخش‌ها می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی تابع تقاضای گاز طبیعی با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل ...
بیشتر
گاز طبیعی به دلیل دارا بودن مزیت‌های زیست‌محیطی در سیاستگذاریهای مصرف انرژی جایگاه ویژه‌ای نسبت به سایر حامل‌های انرژی دارد. همچنین در بین بخش‌های مختلف مصرف‌کننده انرژی در کشور، سهم بخش خانگی از مصرف گاز طبیعی بیشتر از سایر بخش‌ها می‌باشد. هدف این پژوهش بررسی تابع تقاضای گاز طبیعی با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل می‌باشد. برای این منظور از داده‌های استان خوزستان در طی دوره 1367 تا 1397 استفاده و با کمک روش رگرسیونهای به ظاهر نامرتبط تخمین معادلات انجام شد. محاسبه کششهای خود قیمتی با استفاده از مدل مقید و غیر مقید نشان داد، تمامی این کششها منفی بودند به طوری که در مدل مقید و غیر مقید مقدار کشش خودقیمتی گاز طبیعی 92/0- و 9/0- می‌باشد. همچنین بررسی کشش درآمدی گاز طبیعی در مدل غیر مقید و مقید مثبت و به ترتیب 9608/0 و 9613/0 می‌باشد و نشاندهنده این است که گاز طبیعی در سبد خانوار کالایی ضروری محسوب می‌شود
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
ساناز کریم پور؛ رضا شاکری بستان آباد؛ عبدالرسول قاسمی
چکیده
انرژی همواره نقش بسیار مهمی در زندگی انسان‌ها داشته است و رشد اقتصادی را نیز در کنار سایر عوامل مؤثر بر رشد، امکان‌پذیر می‌کند. امروزه بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند تا با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید، بتوانند از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، انرژی بادی یا انرژی آب که در مقایسه با انرژی‌های فسیلی آلودگی زیست‌محیطی ...
بیشتر
انرژی همواره نقش بسیار مهمی در زندگی انسان‌ها داشته است و رشد اقتصادی را نیز در کنار سایر عوامل مؤثر بر رشد، امکان‌پذیر می‌کند. امروزه بسیاری از کشورها تلاش می‌کنند تا با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های جدید، بتوانند از منابع انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، انرژی بادی یا انرژی آب که در مقایسه با انرژی‌های فسیلی آلودگی زیست‌محیطی کمتری را بر جای می‌گذارند به عنوان منابعی برای تأمین انرژی مورد نیاز خود استفاده کنند. هدف این مطالعه بررسی میزان اثرپذیری رشد اقتصادی کشورهای منتخب منطقه منا از مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر با استفاده از مدل خود رگرسیون برداری پانل در بازه زمانی 2015-1990 می‌باشد. نتایج مطالعه نشان داده است که متغیر کل انرژی‌های تولید‌شده از منابع تجدیدپذیر بیشترین سهم را در توضیح تغییرات رشد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه داشته و میزان توضیح‌دهندگی این متغیر در بلندمدت به 56 درصد رسیده است. تأثیر قابل توجه مصرف انرژی تجدیدپذیر بر رشد اقتصادی می‌طلبد که برای دستیابی به سطح بالای تولید و رفاه اجتماعی، سیاستگذاریهای مناسبی برای آن اتخاذ شود. در این راستا اعطای مشوق‌های مالی، ایجاد بستر و شرایط مناسب جهت توسعه صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور و ایجاد صندوق حمایت مالی از انرژی‌های تجدیدپذیر توسط دولت، می‌تواند راهگشا باشد.
