حدیث احدی؛ یونس نادمی؛ رامین خوچیانی
چکیده
امروزه بسیاری از کشورهای در حال توسعه با مشکل مهاجرت افراد تحصیل کرده مواجه اندکه در ﮐﺸﻮرﻫﺎی صادر کننده نفت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از راﻧﺖ ﻧﻔﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮد. منابع طبیعی با تشدید رفتارهای رانت جویانه بر انگیزه و رفاه نخبگان اثر گذاشته و در نهایت فرار مغزها از کشورها را تشدید میکند. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮات ﻏﯿﺮﺧﻄﯽ رانت ...
بیشتر
امروزه بسیاری از کشورهای در حال توسعه با مشکل مهاجرت افراد تحصیل کرده مواجه اندکه در ﮐﺸﻮرﻫﺎی صادر کننده نفت ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ از راﻧﺖ ﻧﻔﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮد. منابع طبیعی با تشدید رفتارهای رانت جویانه بر انگیزه و رفاه نخبگان اثر گذاشته و در نهایت فرار مغزها از کشورها را تشدید میکند. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮات ﻏﯿﺮﺧﻄﯽ رانت نفت ﺑﺮ فرار مغزها در کشور های صادر کننده نفت عضو اوپک در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﯽ 2016-2000 ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. به اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر از روش پانل آستانهای پویا استفاده شده است. نتایج بیانگر وجود اثرات غیر خطی در رانت نفت بر فرار مغزها می باشد. زمانی که نسبت رانت نفت به تولید ناخالص داخلی کمتر از4/41 درصد باشد، افزایش رانت نفت تاثیری مثبت و معنی دار بر فرار مغزها در کشورهای اوپک داشته است و بعد از حد آستانه مذکور، افزایش رانت نفت با شدت اثرگذاری بیشتری موجب افزایش فرار مغزها شده است.
علی تک روستا؛ پریسا مهاجری؛ تیمور محمدی؛ عباس شاکری
چکیده
در این پژوهش، تأثیر شوکهای قیمت نفت بر متغیرهای مهم اقتصاد کشورهای اوپک با توجه به منشا این شوکها مورد تحلیل قرار می‌گیرد. عوامل گوناگونی در ایجاد این شوکها اثر گذارند اما شوکهای امنیت ملی اوپک یکی از مهم‌ترین آنها است. در این پژوهش بر اهمیت شاخص امنیت ملی کشورهای اوپک در ایجاد شوکهای نفتی تاکید شده، و بر این اساس، تأثیر ...
بیشتر
در این پژوهش، تأثیر شوکهای قیمت نفت بر متغیرهای مهم اقتصاد کشورهای اوپک با توجه به منشا این شوکها مورد تحلیل قرار می‌گیرد. عوامل گوناگونی در ایجاد این شوکها اثر گذارند اما شوکهای امنیت ملی اوپک یکی از مهم‌ترین آنها است. در این پژوهش بر اهمیت شاخص امنیت ملی کشورهای اوپک در ایجاد شوکهای نفتی تاکید شده، و بر این اساس، تأثیر شوکهای امنیت ملی قیمت نفت و سایر شوکهای نفتی (اعم از شوک عرضه نفت، شوک تقاضای صنعتی جهانی برای نفت و غیره) بر رشد اقتصادی و تورم کشورهای اوپک با استفاده از روش مدل خود رگرسیون برداری پانلی برای سالهای 2008:1 الی 2016:4 بصورت فصلی مورد بررسی قرار می‌گیرد. بر اساس نتایج این تحلیل، در میان شوکهای نفتی، آن دسته از شوکهای قیمت نفت که ناشی از تکانههای امنیت ملی کشورهای اوپک هستند، قابل توجه‌ترین تأثیر را بر رشد اقتصادی کشورهای اوپک دارند؛ درحالیکه همین شوکها منجر به تورم معناداری در کشورهای مورد مطالعه نمی‌گردند. همچنین شوکهای عرضه نفت می‌توانند موجب افزایش اندک رشد اقتصادی و تورم کشورهای اوپک شوند؛ اگرچه این افزایش‌ها چندان معنادار نمی‌باشد. سایر شوکهای قیمتی نفت هم بدون این که تأثیری بر رشد اقتصادی کشورهای اوپک داشته باشند، تنها به افزایش تورم در این کشورها منجر می‌شوند.
اسفندیار جهانگرد؛ علی اصغر بانوئی؛ سجاد برخورداری؛ حمید آماده؛ امیر دودابی تژاد
چکیده
مالیاتهای زیستمحیطی شامل مالیات بر کربن و مالیات بر قیمت انرژی، علاوه بر هدف اصلی سیاست‌گذار، به شیوهای متفاوت سایر متغیرهای اقتصادی را نیز متأثر میکنند. در این مقاله، اثر اعمال این دو نوع مالیات در دو سناریوی بازتوزیع و عدم بازتوزیع یکجای درآمد مالیاتی بین خانوارها، مورد سنجش قرار گرفته است. نتیجه شبیهسازیها نشان ...
بیشتر
مالیاتهای زیستمحیطی شامل مالیات بر کربن و مالیات بر قیمت انرژی، علاوه بر هدف اصلی سیاست‌گذار، به شیوهای متفاوت سایر متغیرهای اقتصادی را نیز متأثر میکنند. در این مقاله، اثر اعمال این دو نوع مالیات در دو سناریوی بازتوزیع و عدم بازتوزیع یکجای درآمد مالیاتی بین خانوارها، مورد سنجش قرار گرفته است. نتیجه شبیهسازیها نشان میدهد این دو نوع مالیات بر قیمتهای نسبی حاملهای انرژی به شکل متفاوتی تأثیرگذارند. هر دو نوع مالیات باعث کاهش انتشار میشود اما مالیات بر کربن با اخذ مقادیر کمتر مالیات به ازای مقدار یکسان کاهش انتشار، از مالیات بر قیمت انرژی کاراتر است. هر دو نوع مالیات بدون بازتوزیع درآمد مالیاتی رفاه و بودجه مصرفی واقعی خانوار را کاهش میدهد اما در صورت بازتوزیع درآمد مالیاتی، این شاخصها افزایش خواهد یافت. تولید ناخالص داخلی، در هر چهار سناریو کاهش مییابد شاخص قیمت مصرفکننده نیز در هر چهار سناریو با مقادیری متفاوت افزایش خواهند یافت. براساس یافتههای این پژوهش، استفاده از مالیات بر کربن توأم با بازتوزیع درآمد، سیاستی مناسب برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و عمل به تعهدات بینالمللی ایران است.
حشمت اله عسگری؛ عباس بهنود
چکیده
با توجه به وابستگی صنایع و بنگاههای تولیدی و در کل اقتصاد یک کشور به عرضه مداوم انرژی و نیز از طرفی ارائه یک شاخص و سنجه کلی برای ارزیابی از مداومت و پایداری عرضه انرژی دارای اهمیت بالایی میباشد. بررسی امنیت عرضه انرژی برق با استفاده از انواع شاخص ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته که با توجه به انتخاب نوع شاخص و نیز ...
بیشتر
با توجه به وابستگی صنایع و بنگاههای تولیدی و در کل اقتصاد یک کشور به عرضه مداوم انرژی و نیز از طرفی ارائه یک شاخص و سنجه کلی برای ارزیابی از مداومت و پایداری عرضه انرژی دارای اهمیت بالایی میباشد. بررسی امنیت عرضه انرژی برق با استفاده از انواع شاخص ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته که با توجه به انتخاب نوع شاخص و نیز نحوه ترکیب این شاخصها دارای تفاسیر متنوع و متفاوتی میباشد همچنین یک ارزیابی از میزان پایداری و امنیت تأمین آن هشداری برای تصمیمگیران و سیاست گذاران در راستای تعدیل نوسانات به وجود آمده خواهد بود. در این تحقیق با استفاده از شاخص ترکیبی تلاش شده است تا اندازه امنیت عرضه انرژی برق در سطح کشور مورد ارزیابی و برآورد بگیرد. در این مطالعه با استفاده از شاخصهای؛ وابستگی به واردات انرژی، شدت مصرف انرژی، مصرف ناخالص سرانه درون مرزی، وابستگی اقتصاد ملی به انرژی برق، شاخص هرفیندال-هیرشمن و شاخص شانن وینر و نیز با استفاده از روش میانگین وزنی، شاخص ترکیبی امنیت عرضه انرژی برق اندازهگیری شده است. نتایج بدست آمده برای بازه زمانی 1380الی 1395 نشان میدهد که در مجموع امنیت عرضه برق در ایران در حد متوسط بوده ولیکن در طی 16 سال با شیب ملایمی اندازه امنیت عرضه برق کاهش یافته است.
عبدالرسول قاسمی؛ سعید کیقبادی ثانی
چکیده
در این مقاله برای بررسی آثار مستقیم و غیرمستقیم تکانههای نفتی بر تغییرات قیمت حقیقی محصولات منتخب کشاورزی در کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت، از مدل Panel SVAR روی دادههای ماهانه (2018-2006) استفاده گردید. نتایج نشان میدهد تکانههای نفتی علاوه بر اثر مستقیم، بهطور غیرمستقیم و از طریق شوکهای تقاضای کل، ارزی و پولی، قیمت محصولات ...
بیشتر
در این مقاله برای بررسی آثار مستقیم و غیرمستقیم تکانههای نفتی بر تغییرات قیمت حقیقی محصولات منتخب کشاورزی در کشورهای صادرکننده و واردکننده نفت، از مدل Panel SVAR روی دادههای ماهانه (2018-2006) استفاده گردید. نتایج نشان میدهد تکانههای نفتی علاوه بر اثر مستقیم، بهطور غیرمستقیم و از طریق شوکهای تقاضای کل، ارزی و پولی، قیمت محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار میدهند. واکنش قیمت این محصولات به انواع شوکها در دو گروه از کشورها بستگی به درجه جانشینی آنها با سوختهای فسیلی دارد. بهطوریکه تغییرات قیمت سویا و تاحدودی ذرت که در تولید سوختهای زیستی کاربرد دارند، به لحاظ جهت و الگو در دو گروه از کشورها متفاوت است؛ حال آنکه پویاییهای قیمت گندم در دو پانل شباهتهای زیادی با هم دارند. سهم شوک ارزی و نرخ بهره در توضیح تغییرات قیمت در کشورهای واردکننده بیشتر از کشورهای صادرکننده است که علت اصلی را در توسعه یافتگی بازارهای مالی در این کشورها میتوان جستجو کرد. همچنین تفاوت واکنش قیمت محصولات به شوکهای فردی و مشترک ارزی در دو گروه، ضرورت مطالعه جداگانه رفتار هر عضو پانل در پاسخ به این شوک را نشان داد. از اینرو با هدف نتیجهگیری دقیقتر و ارائه پیشنهادهای سیاستی، مدل جداگانه برای اقتصاد ایران نیز برآورد گردید
وحید محمدی؛ هاجر مظقری؛ فریدون اسعدی
چکیده
توسعه انسانی یکی از جنبههای مهم توسعه در هر کشور میباشد که عوامل متعددی بر آن تاثیر گذارند. در این مطالعه ارتباط متقابل بین رشد اقتصادی، مصرف سرانه انرژی و توسعه انسانی و عوامل موثر بر آنها در یک مدل معادلات همزمان دادههای تابلویی مبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) برای 12 کشور منتخب منطقه منا طی دوره 1997 تا 2015 بررسی شد. ...
بیشتر
توسعه انسانی یکی از جنبههای مهم توسعه در هر کشور میباشد که عوامل متعددی بر آن تاثیر گذارند. در این مطالعه ارتباط متقابل بین رشد اقتصادی، مصرف سرانه انرژی و توسعه انسانی و عوامل موثر بر آنها در یک مدل معادلات همزمان دادههای تابلویی مبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) برای 12 کشور منتخب منطقه منا طی دوره 1997 تا 2015 بررسی شد. نتایج مطالعه نشان میدهد که بین رشد اقتصادی، مصرف انرژی و شاخص توسعه انسانی (HDI) کشورهای منتخب رابطه متقابل مثبت و معناداری وجود دارد. متغیرهای نیروی کار و حجم سرمایهگذاری تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب دارند. از سوی دیگر، درجه باز بودن اقتصاد رابطه مثبت و نرخ مرگومیر کودکان زیر 5 سال و انتشار دیاکسید کربن رابطه منفی با شاخص توسعه انسانی دارد. همچنین، متغیرهای جمعیت و توسعه مالی طی دوره مورد نظر رابطه منفی و معناداری با میزان مصرف انرژی داشتهاند.
