• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
رضا بخشی
چکیده
لزوم گسترده فعالیت‌های توسعه‌ای و روند در حال رشد تقاضای انرژی، احداث نیروگاههای جدید برای پاسخ نیازها، به امری ضروری تبدیل شده است. با توجه به مسائل زیستمحیطی و پایان‌پذیر بودن منابع فسیلی، توجه به نیروگاههای تجدیدپذیر برای گذار به تولید انرژی سبز امری مهم قلمداد می‌شود. از موارد مهم در احداث سیستم‌های تولید انرژی علاوه ...
بیشتر
لزوم گسترده فعالیت‌های توسعه‌ای و روند در حال رشد تقاضای انرژی، احداث نیروگاههای جدید برای پاسخ نیازها، به امری ضروری تبدیل شده است. با توجه به مسائل زیستمحیطی و پایان‌پذیر بودن منابع فسیلی، توجه به نیروگاههای تجدیدپذیر برای گذار به تولید انرژی سبز امری مهم قلمداد می‌شود. از موارد مهم در احداث سیستم‌های تولید انرژی علاوه بر در نظر گرفتن مسائل مالی، اقتصادی و جغرافیایی؛ ارزیابی و بررسی اثرات زیستمحیطی نیروگاهها از منظر میزان انتشار گازهای گلخانهای است. هدف از این تحقیق تعیین نقش نیروگاههای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در انتشار کل گازهای ایجاد شده در یک سال از دوره بهرهبرداری است که از نرمافزار تجزیه و تحلیل RETscreen برای برآورد ضریب انتشار و روش تحلیلی هزینه منافع برای ارزیابی اثرات زیستمحیطی استفاده شده است. براساس نقش ارزش هر تن کربن دیاکسید و نرخ تنزیل اثرات زیستمحیطی در برآورد ارزش هر تن کربن دیاکسید منتشر شده، ضریب انتشار سیستم‌های تجدیدپذیر در دوره بهرهبرداری صفر و برای سیستم‌های توربین گازی، موتور دوطرفه گازی، موتور دو طرفه بیوگاز و توربین بخار ـ زغال سنگ معادل 700، 747، 45 و 1،509 میلیارد ریال هزینه انتشار برآورد می‌شود.
تمرکز بر هریک از موارد فوق الذکر با توجه به جایگاه و نقش جمهوری اسلامی ایران
محمد پناهی درچه؛ محمد توحیدی؛ سید محمدرضا خالقی
چکیده
صنعت نفت ایران به‌عنوان مهم‌ترین منبع درآمدزای ارزی و بزرگ‌ترین بخش تأمین انرژی کشور از پتانسیل بالایی در راستای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی برخوردار است. فروش نفت خام از طریق بورس را می‌توان یکی از راههای کاهش اثر تحریم‌ها دانست. این روش فروش نفت خام دارای مزیت‌های بسیاری است. با این وجود عرضه نفت خام در بورس انرژی در عمل ناموفق ...
بیشتر
صنعت نفت ایران به‌عنوان مهم‌ترین منبع درآمدزای ارزی و بزرگ‌ترین بخش تأمین انرژی کشور از پتانسیل بالایی در راستای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی برخوردار است. فروش نفت خام از طریق بورس را می‌توان یکی از راههای کاهش اثر تحریم‌ها دانست. این روش فروش نفت خام دارای مزیت‌های بسیاری است. با این وجود عرضه نفت خام در بورس انرژی در عمل ناموفق بوده است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون، اقدام به شناسایی علل عدم موفقیت عرضه نفت خام در بورس انرژی و نیز ارائه راهکارهایی جهت عرضه موفق نفت خام در بورس انرژی کرده است. سپس راهکارهای شناسایی شده با استفاده از آزمون ناپارامتریک فریدمن اولویت‌بندی شدهاند. ازجمله مهم‌ترین راهکارهای ارائهشده در این پژوهشعبارتاند از: ایجاد تنوع ابزارهای معاملاتی، دیپلماسی انرژی فعال، اصلاحات ساختاری در بورس انرژی، ایجاد کنسرسیوم نفتی، همکاری با بورس شانگهای و ایجاد اتاق تسویه تهاتری. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد درصورتیکه موانع پیش روی عرضه نفت خام در بورس انرژی برطرف شود و به راهکارها توجه شود، می‌توان امید به موفقیتآمیز بودن عرضه نفت خام در بورس انرژی داشت.
سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
موسی خوشکلام؛ زهرا مرادی
چکیده
انرژی همواره نهاده‌ای پرکاربرد در بخش تولید و مورد استفاده در توزیع و مصرف بسیاری از کالاها و خدمات است که بایستی مورد استفاده بهینه قرار گیرد. یکی از شاخص‌های نمایانگر استفاده بهینه از نهاده انرژی، شاخص شدت انرژی است. بدیهی است که هر چقدر شدت انرژی کمتر باشد به این معنی است که برای هر واحد تولید کالاها و خدمات، انرژی کمتری استفاده ...
بیشتر
انرژی همواره نهاده‌ای پرکاربرد در بخش تولید و مورد استفاده در توزیع و مصرف بسیاری از کالاها و خدمات است که بایستی مورد استفاده بهینه قرار گیرد. یکی از شاخص‌های نمایانگر استفاده بهینه از نهاده انرژی، شاخص شدت انرژی است. بدیهی است که هر چقدر شدت انرژی کمتر باشد به این معنی است که برای هر واحد تولید کالاها و خدمات، انرژی کمتری استفاده شده است. عوامل متعددی را می‌توان نام برد که بر شدت انرژی اثرگذار هستند که نوآوری یکی از کلیدی‌ترین آنها است. ازاین‌رو هدف مقاله حاضر عبارت از بررسی تأثیرگذاری عوامل متعدد بر شدت انرژی در کشورهای منتخب منطقه منا طی دوره 2020-2010 با تأکید بر نوآوری و دو زیرشاخص آن است. برای دستیابی به هدف تحقیق از الگوی داده‌های تابلویی (پنل دیتا) برای 13 کشور منتخب منا و روش برآورد گشتاورهای تعمیم‌یافته استفاده شده است. یافته‌های برآورد مدل‌های سه‌گانه تحقیق نشان می‌دهند که تأثیر متغیرهای کنترل شامل «مخارج مصرف نهایی دولت»، «قیمت انرژی» و «درجه باز بودن تجاری» بر شدت انرژی منفی و معنی‌دار است. یافته‌های برآورد مدل اول حاکی از تأثیر منفی و معنی‌دار شاخص کلی نوآوری بر شدت انرژی بوده و نتایج برآورد مدل‌های دوم و سوم نیز به ترتیب بیانگر تأثیر منفی و معنی‌دار زیرشاخص‌های نوآوری (فناوری اطلاعات و ارتباطات و دسترسی مالی) بر شدت انرژی کشورهای منتخب در دوره مورد بررسی است. با عنایت به یافته‌های تحقیق، توصیه می‌شود که سیاستگذاران اقتصادی به مقوله نوآوری توجه ویژه‌ای داشته و سرمایه‌گذاری‌ها و سیاستگذاریهای خود را با تمرکز بیشتری در این حوزه قرار دهند زیرا نوآوری طبق یافته‌های تحقیق عامل مؤثری در کاهش شدت انرژی است.
ار است. یافته‌های برآورد مدل اول حاکی از تاثیر منفی و معنی‌دار شاخص کلی نوآوری بر شدت انرژی بوده و نتایج برآورد مدل‌های دوم و سوم نیز به ترتیب بیانگر تاثیر منفی و معنی‌دار زیرشاخص‌های نوآوری (فناوری اطلاعات و ارتباطات و دسترسی مالی) بر شدت انرژی کشورهای منتخب در دوره مورد بررسی است.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
ژهرا شیرزور علی آبادی؛ حمید لعل خضری
چکیده
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که شرایط اقتصادی بر شدت انرژی تأثیر می‌گذارد. چرخه‌های تجاری یکی از تحولات محیط کلان اقتصادی است که بر شدت انرژی مؤثر است. مطالعه حاضر اثر نامتقارن چرخه‌های تجاری بر شدت انرژی را در کشور ایران در فاصله زمانی 2020-1972 میلادی بررسی می‌کند. جهت تحلیل روابط میان متغیرها، روش خودتوضیحی با وقفه‌های توزیعی ...
بیشتر
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که شرایط اقتصادی بر شدت انرژی تأثیر می‌گذارد. چرخه‌های تجاری یکی از تحولات محیط کلان اقتصادی است که بر شدت انرژی مؤثر است. مطالعه حاضر اثر نامتقارن چرخه‌های تجاری بر شدت انرژی را در کشور ایران در فاصله زمانی 2020-1972 میلادی بررسی می‌کند. جهت تحلیل روابط میان متغیرها، روش خودتوضیحی با وقفه‌های توزیعی غیرخطی (NARDL) به کار گرفته شده است. نتایج مدل نشان داده است که در کوتاه‌مدت اثرگذاری تکانه منفی چرخه تجاری بر شدت انرژی ابتدا تا وقفه اول، منفی و سپس تا وقفه سوم تأثیر مثبت دارد در حالی که در بلندمدت مثبت است. اما تکانه مثبت در چرخه تجاری برای کوتاه‌مدت و بلندمدت، تأثیر منفی بر شدت انرژی دارد. همچنین نتایج نشان‌دهنده این است که ضرایب مربوط به متغیر لگاریتم قیمت نفت اوپک در کوتاه‌مدت و بلندمدت مثبت هستند. اما ضرایب کوتاه‌مدت و بلندمدت لگاریتم شاخص ساختار صنعتی نشان‌دهنده آن است که شدت انرژی در کوتاه‌مدت و بلندمدت به ترتیب 12/0 درصد کاهش و 04/0 درصد افزایش می‌یابد. در انتها نتایج آزمون والد نشان می‌دهد که اثرات تکانه‌های مثبت و منفی چرخه‌های تجاری بر شاخص شدت انرژی در بلندمدت نامتقارن اما در کوتاه‌مدت این اثرگذاری متقارن است. تشخیص و شناخت چرخه‌های تجاری می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری صحیح سیاستگذاران در توسعه صنعت انرژی شود و در عین حال می‌تواند به طور مؤثر از رشد بیش از حد شدت انرژی جلوگیری کرده و حتی آن را کاهش دهد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
مرضیه عسگری؛ مرتضی خورسندی؛ عبدالرسول قاسمی
چکیده
انرژیهای تجدیدپذیر، سازگاری بیشتری با محیط‌زیست دارند و تهیه و تولید آنها از آلایندگی کمتری برخوردار است. علاوه بر این، ازآنجا که برای این دسته از انرژی‌ها، پایانی متصور نیست، لذا انرژیهای تجدیدپذیر، روز به روز سهم بیشتری در سیستم تأمین انرژی جهان حتی در کشورهای دارای انرژیهای فسیلی بر عهده می‌گیرند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ...
بیشتر
انرژیهای تجدیدپذیر، سازگاری بیشتری با محیط‌زیست دارند و تهیه و تولید آنها از آلایندگی کمتری برخوردار است. علاوه بر این، ازآنجا که برای این دسته از انرژی‌ها، پایانی متصور نیست، لذا انرژیهای تجدیدپذیر، روز به روز سهم بیشتری در سیستم تأمین انرژی جهان حتی در کشورهای دارای انرژیهای فسیلی بر عهده می‌گیرند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر در کشورهای عضو اوپک با استفاده از رویکرد داده‌های تابلویی در بازه زمانی 2004 الی 2018 میلادی است. در این پژوهش به بررسی چگونگی اثرگذاری عواملی چون شاخص حکمرانی خوب، سرمایه انسانی، شدت انتشار دی‌اکسیدکربن، درآمد (GDP) و قیمت نفت خام پرداخته شد. نتایج حاصل از تخمین مدل به روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته امکان‌پذیر(FGLS)، بیانگر آن بود که شاخص حکمرانی خوب، سرمایه انسانی، شدت انتشار دی‌اکسیدکربن و درآمد (GDP)، اثر مثبت و معناداری بر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر در کشورهای عضو اوپک دارند اما قیمت نفت خام، اثر معناداری بر مصرف این گروه از انرژی‌ها در کشورهای یاد شده ندارد. می‌توان عواملی همچون گران بودن استقرار صنایع تجدیدپذیر در کشورهای عضو اوپک و وابستگی اقتصاد این کشورها به درآمدهای نفتی را از جمله دلایل بروز این نتیجه دانست.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محسن کاکاخانی؛ مجتبی الماسی؛ کیومرث سهیلی
چکیده
یکی از اهداف اقتصاد سبز کاهش اثرات منفی زیستمحیطی ناشی از استفاده از منابع طبیعی در اقتصادهای در حال توسعه است. بررسی فرآیند جداسازی رشد اقتصادی از سوختهای فسیلی یک امر کلیدی و مهم است که در تعداد اندکی از مطالعات انجام شده به این موضوع پرداخته شده. لذا هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آزادی اقتصادی بر فرآیند جداسازی ...
بیشتر
یکی از اهداف اقتصاد سبز کاهش اثرات منفی زیستمحیطی ناشی از استفاده از منابع طبیعی در اقتصادهای در حال توسعه است. بررسی فرآیند جداسازی رشد اقتصادی از سوختهای فسیلی یک امر کلیدی و مهم است که در تعداد اندکی از مطالعات انجام شده به این موضوع پرداخته شده. لذا هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آزادی اقتصادی بر فرآیند جداسازی رشد اقتصادی از سوختهای فسیلی میباشد. در مطالعه حاضر روش برآورد مدل براساس داده‌های تلفیقی است و در بازه زمانی (2020-2000)، برای «کشورهای در حال توسعه (ایران، برزیل، هند و چین) و کشورهای توسعهیافته (آمریکا، انگلستان، آلمان و فرانسه)» انجام شده است. مدل‌های برآورد شده با توجه به فرضیههای پژوهش به صورت مدل‌های رگرسیون خطی چند متغیره ارائه شدهاند. براساس نتایج به دست آمده از مدل اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم‌یافته، متغیر آزادی اقتصادی دارای اثر مثبت و معنی‌دار بر متغیر وابسته (نرخ رشد اقتصادی) است. بنابراین می‌توان گفت که برای هر دو گروه از کشورها در سطح اطمینان 95 درصد آزادی اقتصادی بر فرآیند جداسازی رشد اقتصادی از سوختهای فسیلی تأثیر مثبت و معنادار دارد.
