علیرضا تقی پور؛ محمدمهدی حاجیان؛ گرشاسب خزاینی؛ جواد کاشانی؛ عاطفه تکلیف
چکیده
همگام با تغییر نگرش وزارت نفت در سال 1397 بر واگذاری عملیات بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات مجتمع‌های نفت و گاز به بخش خصوصی، الگوی برون‌سپاری و طراحی قراردادهای مطلوب این عملیات موردتوجه جدی قرار گرفت. پژوهش حاضر که حاصل این بررسی‌ها و مصاحبه با مدیران و صاحب‌نظران بخش دولتی و خصوصی صنایع نفت و نیرو است، با دسته‌بندی این قراردادها ...
بیشتر
همگام با تغییر نگرش وزارت نفت در سال 1397 بر واگذاری عملیات بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات مجتمع‌های نفت و گاز به بخش خصوصی، الگوی برون‌سپاری و طراحی قراردادهای مطلوب این عملیات موردتوجه جدی قرار گرفت. پژوهش حاضر که حاصل این بررسی‌ها و مصاحبه با مدیران و صاحب‌نظران بخش دولتی و خصوصی صنایع نفت و نیرو است، با دسته‌بندی این قراردادها به دو دسته مستقل و یکپارچه، قراردادهای دسته مستقل را در هفت نوع: تأمین منابع، بازرسی، بسته‌کاری، بسته‌کاری شاخصی، ترکیبی، مرحله‌ای و محصول‌محور بخش‌بندی نموده و باتوجه به جهت‌گیری اکثر مدیران صنعت نفت، بر تنظیم قراردادهای مستقلِ بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات، در انتهای چرخه عمر پروژه، این نتیجه حاصل‌شده است که شکل مطلوب برون‌سپاری، نه از طریق قراردادهای مستقل، بلکه از طریق قراردادهای یکپارچه توسعه و بهره‌برداری (تولید) که در آن بهره‌برداری از ابتدا به شکل زیرمجموعه (جزئی) از قرارداد است، تحقق می‌یابد. در انتها با بررسی ویژگی قراردادهای یکپارچه بالادستی به‌ویژه الگوی قراردادهای بالادستی نفتی ایران و انواع قراردادهای پایین‌دستی یکپارچه مانند EPC+O&M و همچنین الگوی طرح، ساخت و بهره‌برداری انجمن فیدیک، این نتیجه‌گیری حاصل می‌شود که مطلوب‌ترین شکل برون‌سپاری این عملیات از طریق قراردادهای ساخت، بهره‌برداری و انتقال و بهسازی، بهره‌برداری و انتقال شکل می‌گیرد
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
فاطمه رسته مقدم؛ محمد نبی شهیکی تاش؛ عماد کاظم زاده
چکیده
آلودگی هوا به‌عنوان یکی از مسائل مهم و دغدغه‌های جوامع بشری امروزی معرفی شده است. تأثیر آن بر اقتصاد و سلامت انسان‌ها بسیار مهم و ضروری است. تحقیقات اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد که آلاینده‌های هوا می‌توانند منجر به بیماری‌های قلبی و عروقی و در نهایت سکته‌های قلبی شود. پژوهش حاضر بر این اصل تمرکز دارد که استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر ...
بیشتر
آلودگی هوا به‌عنوان یکی از مسائل مهم و دغدغه‌های جوامع بشری امروزی معرفی شده است. تأثیر آن بر اقتصاد و سلامت انسان‌ها بسیار مهم و ضروری است. تحقیقات اپیدمیولوژیک نشان می‌دهد که آلاینده‌های هوا می‌توانند منجر به بیماری‌های قلبی و عروقی و در نهایت سکته‌های قلبی شود. پژوهش حاضر بر این اصل تمرکز دارد که استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر می‌تواند به بهبود کیفیت هوا و مرگ‌و‌میر ناشی از آلودگی هوا کمک کند. در این پژوهش از روش رگرسیون کوانتایل برای دادهها یککشورهای عضو پیمان RCEP در بازه زمانی 2018 تا 1996 استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که در همه دهکهای کوانتایل انرژی تجدیدپذیر معنادار و منفی شده که در نهایت میتوان نتیجه گرفت استفاده از انرژی تجدیدپذیر در مدیریت آلاینده‌های هوا به کاهش مرگ‌و‌میر و بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند. نتایج همچنین نشان می‌دهد که افزایش تولید ناخالص داخلی می‌تواند منجر به کاهش مرگ‌و‌میر ناشی از آلودگی هوا شود؛ درحالیکه انتشار دی‌اکسیدکربن CO2 و نرخ شهرنشینی مرگ‌و‌میر ناشی از آلودگی هوا را افزایش می‌دهد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
مهناز رضازاده؛ سعید دائی کریم زاده؛ شهرام معینی
چکیده
امنیت انرژی و پایداری زیست‌محیطی، در سال‌های اخیر به‌عنوان کلیدی‌ترین چالش‌های اقتصادی عنوان شده است. از طرفی اکثر کشورها علاقه شدیدی به دستیابی توسعه اقتصادی چشمگیر از طریق توسعه صادرات و متنوع‌سازی آن نشان داده‌اند و به تدریج سهم کالاها و خدمات تولیدی در کل صادرات از صادرات سنتی پیشی گرفت. این تغییر الگوی صادرات، ممکن است نیازهای ...
بیشتر
امنیت انرژی و پایداری زیست‌محیطی، در سال‌های اخیر به‌عنوان کلیدی‌ترین چالش‌های اقتصادی عنوان شده است. از طرفی اکثر کشورها علاقه شدیدی به دستیابی توسعه اقتصادی چشمگیر از طریق توسعه صادرات و متنوع‌سازی آن نشان داده‌اند و به تدریج سهم کالاها و خدمات تولیدی در کل صادرات از صادرات سنتی پیشی گرفت. این تغییر الگوی صادرات، ممکن است نیازهای انرژی را تغییر دهد زیرا انرژی مورد نیاز برای تولید محصولات جدید و صنعتی (مانند فضاپیما، تجهیزات الکتریکی، تجهیزات مخابراتی و دارو)، نسبتاً بیشتر است. تنوع صادرات یک شاخص تجارت است و می‌تواند در تشویق مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر نقش داشته باشد. لذا در مطالعه حاضر، تأثیرتنوع صادرات، حاشیه صادرات گسترده و حاشیه صادرات فشرده به‌عنوان عوامل تعیین‌کننده انرژی‌های تجدیدپذیر، با استفاده از مدل CS-ARDL در کشورهای در حال توسعه با رانت منابع طبیعی در طی بازه زمانی2020-2000 در دو مدل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه در برآورد مدل اول نشان می‌دهد، افزایش تنوع صادراتی تأثیر مثبت بر مصرف انرژی‌های پاک دارد و با افزایش تنوع صادرات به‌طورکلی، نسبت مصرف این انرژی‌ها افزایش می‌یابد. همچنین نتایج تخمین مدل دوم حاکی از آن است حاشیه صادرات گسترده، با تأکید بر صادرات محصولات جدید، تأثیر مثبت معنادار بر نسبت مصرف انرژی پاک دارد، اما حاشیه صادرات متمرکز که تأکید بر توسعه تجارت سنتی دارد تأثیر منفی معنادار بر نسبت مصرف انرژی‌های پاک داشته است.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمدرحیم سلطانی؛ محمدعلی افشارکاظمی؛ رضا رادفر
چکیده
با توجه به تغییرات اقلیمی که امروزه مطالعاتی زیادی را پیرامون خود شکل داده است از جمله کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر جهت تولید انرژی پاک، در این پژوهش با همین هدف، طراحی مدل شبکه زنجیره‌تأمین زیست‌تودۀ سه سطحی با دو تابع کمینه‌سازی در هزینه‌های اقتصادی و زیست‌محیطی مدنظر قرار گرفته است. تاب‌آوری مدل ...
بیشتر
با توجه به تغییرات اقلیمی که امروزه مطالعاتی زیادی را پیرامون خود شکل داده است از جمله کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر جهت تولید انرژی پاک، در این پژوهش با همین هدف، طراحی مدل شبکه زنجیره‌تأمین زیست‌تودۀ سه سطحی با دو تابع کمینه‌سازی در هزینه‌های اقتصادی و زیست‌محیطی مدنظر قرار گرفته است. تاب‌آوری مدل عمده‌ترین شکاف پژوهشی برطرف شده در این مطالعه است که به بررسی اختلال در عرضه مواد اولیه با رویکرد سناریوپردازی اقدام می‌کند. مدل ریاضی پژوهش، برنامه‌ریزی خطی عدد صحیح مختلط می‌باشد. برای تک‌هدفه کردن تابع، تحت عدم قطعیت، از مدل ریاضی TH فازی استفاده گردیده و اعتبارسنجی مدل، در یک مطالعه موردی واقعی، در استان تهران بررسی شده است. با توجه به یافته‌های حاصل از خروجی نرم‌افزارگمز(GAMS)، که هزینه بهینه اقتصادی معادل200,423,354,791 تومان و انتشار 1420469 گرم دی‌اکسیدکربن در سال را نشان می‌دهد، حالت بهینه ساخت 4 نیروگاه در شهرهای پاکدشت، قرچک، پرند و ملارد پیشنهاد شده است. تجزیه و تحلیل حساسیت بر روی پارامترهای روش TH و بر روی تغییر مقادیر عرضه زیست‌توده، انتظارات را محقق نمود. در نتیجه مدل پیشنهادی، کارآمدی لازم را دارد و توانسته با ترکیب رویکرد اقتصادی و زیست‌محیطی، از نظر هزینه، بهینه باشد و انتشار گازهای گلخانه‌ای را نیز کاهش دهد. بنابراین مدل، تاب‌آوری لازم را دارا می‌باشد.
• اقتصاد سیاسی انرژی به ویژه در حوزه خلیج فارس
آرمین شریفی؛ فاتح حبیبی؛ بختیار جواهری
چکیده
نابرابری درآمد به یک موضوع سیاسی برای اکثر کشورهای جهان تبدیل شده است. در دهه‌های اخیر، سطوح نابرابری درآمد در اکثر اقتصادهای صنعتی افزایش یافته است. نابرابری درآمد تا حد زیادی به‌عنوان یک معضل مهم اجتماعی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین توجه بسیاری از سیاست‌گذاران و محققان را برای حل آن به خود جلب کرده است. هدف از این ...
بیشتر
نابرابری درآمد به یک موضوع سیاسی برای اکثر کشورهای جهان تبدیل شده است. در دهه‌های اخیر، سطوح نابرابری درآمد در اکثر اقتصادهای صنعتی افزایش یافته است. نابرابری درآمد تا حد زیادی به‌عنوان یک معضل مهم اجتماعی و اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین توجه بسیاری از سیاست‌گذاران و محققان را برای حل آن به خود جلب کرده است. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر امنیت انرژی در چهار بعد (در دسترس بودن، دسترسی، قابلیت توسعه و مقبولیت) بر نابرابری درآمدی در کشورهای خاورمیانه طی دوره زمانی 2021-2000 با استفاده از رگرسیون پانل آستانه‌ای است. نوآوری مطالعه حاضر به صورت خلاصه عبارت است از: 1) پر کردن شکاف مطالعاتی با بررسی تأثیر امنیت انرژی بر نابرابری درآمدی، 2) بررسی تأثیر غیر خطی امنیت انرژی بر نابرابری درآمدی و 3) از مدل آستانه پویا برای یافتن متغیرهای آستانه استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که از میان چهار بعد امنیت انرژی تنها بعد مقبولیت تأثیر منفی و معنی‌داری بر نابرابری درآمدی و سایر ابعاد انرژی تأثیر معنی‌داری بر نابرابری درآمدی ندارند. سطح آستانه برای کشورهای خاورمیانه 42032 دلار سرانه محاسبه شده است. بنابراین دولت‌ها باید بیشتر بر بهبود کارایی استفاده از انرژی تمرکز کنند. این امر نه‌‌تنها به کاهش شکاف درآمدی کمک می‌کند، بلکه امنیت انرژی نیز به‌طور بهینه افزایش می‌یابد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
سجاد پیری؛ زهرا فرشادفر
چکیده
نوسانات زیاد قیمت نفت خام به عنوان منبع اصلی انرژی و ماده‌اولیه مهم صنعت شیمیایی جهانی، اهمیت تخمین دقیق و پیش‌بینی روند قیمت آنرا دوچندان کرده است. از اینرو هدف از انجام پژوهش کاربردی حاضر افزایش توان پیش‌بینی قیمت نفت‌خام با استفاده از الگوی‌های غیرخطی در هوش مصنوعی است. برای دستیابی به این هدف چهار شبکه پروسپترون ساده، شبکه ...
بیشتر
نوسانات زیاد قیمت نفت خام به عنوان منبع اصلی انرژی و ماده‌اولیه مهم صنعت شیمیایی جهانی، اهمیت تخمین دقیق و پیش‌بینی روند قیمت آنرا دوچندان کرده است. از اینرو هدف از انجام پژوهش کاربردی حاضر افزایش توان پیش‌بینی قیمت نفت‌خام با استفاده از الگوی‌های غیرخطی در هوش مصنوعی است. برای دستیابی به این هدف چهار شبکه پروسپترون ساده، شبکه بازگشتی، شبکه حافظه طولانی کوتاهمدت و شبکه عصبی واحدهای برگشتی گیتدار مدلسازی شده است سپس توانمندی آنها نسبت به یکدیگر و مدل معیار مقایسه، و دقت پیش‌بینی آنها با استفاده از روش خطای مربعات میانگین اشتباهات ارزیابی شده است. نمونه مورد مطالعه دادههای نفت خام برنت دریای شمال از تاریخ 01/08/2007 لغایت 31/ 05/2024 به صورت روزانه و ماهانه و سالانه است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که معماری شبکه در این مدلها نسبت به مدلهای پیشین، در استخراج اطلاعات از دادهها توانمندتر بوده و زمان دستیابی به قیمتهای آینده بهبود بخشیده شده است. همچنین از میان الگوهای غیرخطی، الگوی شبکه بازگشتی گیتدار در فرکانسهای مختلف پیش‌بینی دقیقتر و با خطای کمتری از قیمت نفت را به دست می‌دهد
