نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا تقی پور ¹
• محمدمهدی حاجیان ²
• گرشاسب خزاینی ³
• جواد کاشانی ⁴
• عاطفه تکلیف ⁵

¹ دانشگاه علامه طباطبایی

² استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی ره

³ استادیار مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب

⁴ رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

⁵ دکتری اقتصاد نفت و گاز- استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

همگام با تغییر نگرش وزارت نفت در سال 1397 بر واگذاری عملیات بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات مجتمع‌های نفت و گاز به بخش خصوصی، الگوی برون‌سپاری و طراحی قراردادهای مطلوب این عملیات مورد توجه جدی قرارگرفت. پژوهش اخیر که حاصل این بررسی‌ها و مصاحبه با مدیران و صاحب‌نظران بخش دولتی و خصوصی صنایع نفت و نیرو است، با دسته‌بندی این قراردادها به دو دسته مستقل و یک‌پارچه، قراردادهای دسته مستقل را در هفت نوع شامل؛ تأمین منابع، بازرسی، بسته‌کاری، بسته‌کاری شاخصی، ترکیبی، مرحله‌ای و محصول‌محور بخش‌بندی نموده و با نظر به جهت‌گیری اکثر مدیران صنعت نفت، بر تنظیم قراردادهای مستقلِ بهره‌برداری، نگهداری و تعمیرات، در انتهای چرخه عمر پروژه، این نتیجه حاصل شده است که شکل مطلوب برون‌سپاری، نه از طریق قراردادهای مستقل، بلکه از طریق قراردادهای یک‌پارچه توسعه و بهره‌برداری (تولید) که در آن بهره‌برداری از ابتدا به شکل زیرمجموعه (جزئی) از قرارداد است، تحقق می‌یابد. در انتها با بررسی ویژگی قرارداد‌های یک‌پارچه بالادستی به ویژه الگوی قراردادهای بالادستی نفتی ایران و انواع قراردادهای پایین‌دستی یک‌پارچه مانند EPC+O&M و همچنین الگوی طرح، ساخت و بهره برداری انجمن فیدیک، این نتیجه‌گیری حاصل می‌شود که مطلوب‌ترین شکل برون‌سپاری این عملیات از طریق قراردادهای ساخت، بهره‌برداری و انتقال و بهسازی، بهره‌برداری و انتقال شکل می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

• قراردادهای بهره‌برداری
• نگهداری و تعمیرات(O&
• M)
• قراردادهای یکپارچه
• قراردادهای بالادستی نفتی ایران (IPC )
• بهره‌برداری و انتقال (BOT)

عنوان مقاله [English]

Operation and Maintenance (O&M) contracts in Iran's Oil and Gas Industry

نویسندگان [English]

• Alireza Taghipour ¹
• Mohammad mahdi Hajian ²
• Garshasb Khazaeni ³
• Javad Kashani ⁴
• Atefeh Taklif ⁵

¹ Allameh Tabataba’i University

² Private Law, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

³ Assistant professor of civil engineering, Islamic Azad University, west Tehran branch,

⁴ Chief of law and political science of allame tabatabee university

⁵

چکیده [English]

With the change in policy by the Iranian Ministry of Petroleum in 2017 to outsource the operation and maintenance of oil and gas units to the private sector, the O&M outsourcing contract framework has drawn more attention than ever.

This study first explores the current state of O&M contracts, in conjunction with the laws and regulations, and wraps up that the Ministry of Petroleum has an inherent duty to comprehensively outsourcing these operations to the private sector. The next step points out that the vast majority of Operation contracts, which are always claimed as O&M contracts, are basically manpower contracts.

The next step is to categorise these contracts into two categories: independent and integrated. This study divided independent categories into seven categories: manpower, inspection, packaging, KPI packaging, hybrid, and full coverage. In opposed to the current method of making independent O&M contracts in the oil and gas industry, the results showed that optimal O&M outsourcing takes place through integrated contracts in which the operation is a partial part of that contract.

Furthermore, a review of the framework of integrated upstream contracts, particularly the Iranian Upstream Petroleum Contract (IPC), and some types of integrated downstream contracts, such as the EPC+O&M and the FIDIC DBO model, conclusively demonstrates that "Build Operation and Transfer" and "Rehabilitate, Operate, Transfer" contracts are one of the most effective methods of outsourcing these operations.

کلیدواژه‌ها [English]

• Outsourcing
• Operation and Maintenance contracts (O&
• M)
• Iranian Petroleum Contract (IPC)
• Integrated Contracts
• BOT