نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• موسی خوشکلام ¹
• زهرا مرادی ²

¹ دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

² کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

انرژی همواره نهاده‌ای پرکاربرد در بخش تولید و مورد استفاده در توزیع و مصرف بسیاری از کالاها و خدمات است که بایستی مورد استفاده بهینه قرار گیرد. یکی از شاخص‌های نمایانگر استفاده بهینه از نهاده انرژی، شاخص شدت انرژی است. بدیهی است که هر چقدر شدت انرژی کمتر باشد به این معنی است که برای هر واحد تولید کالاها و خدمات، انرژی کمتری استفاده شده است. عوامل متعددی را می‌توان نام برد که بر شدت انرژی اثرگذار هستند که نوآوری یکی از کلیدی‌ترین آنها است. ازاین‌رو هدف مقاله حاضر عبارت از بررسی تأثیرگذاری عوامل متعدد بر شدت انرژی در کشورهای منتخب منطقه منا طی دوره 2020-2010 با تأکید بر نوآوری و دو زیرشاخص آن است. برای دستیابی به هدف تحقیق از الگوی داده‌های تابلویی (پنل دیتا) برای 13 کشور منتخب منا و روش برآورد گشتاورهای تعمیم‌یافته استفاده شده است. یافته‌های برآورد مدل‌های سه‌گانه تحقیق نشان می‌دهند که تأثیر متغیرهای کنترل شامل «مخارج مصرف نهایی دولت»، «قیمت انرژی» و «درجه باز بودن تجاری» بر شدت انرژی منفی و معنی‌دار است. یافته‌های برآورد مدل اول حاکی از تأثیر منفی و معنی‌دار شاخص کلی نوآوری بر شدت انرژی بوده و نتایج برآورد مدل‌های دوم و سوم نیز به ترتیب بیانگر تأثیر منفی و معنی‌دار زیرشاخص‌های نوآوری (فناوری اطلاعات و ارتباطات و دسترسی مالی) بر شدت انرژی کشورهای منتخب در دوره مورد بررسی است. با عنایت به یافته‌های تحقیق، توصیه می‌شود که سیاستگذاران اقتصادی به مقوله نوآوری توجه ویژه‌ای داشته و سرمایه‌گذاری‌ها و سیاست‌گذاری‌های خود را با تمرکز بیشتری در این حوزه قرار دهند زیرا نوآوری طبق یافته‌های تحقیق عامل مؤثری در کاهش شدت انرژی است.
ار است. یافته‌های برآورد مدل اول حاکی از تاثیر منفی و معنی‌دار شاخص کلی نوآوری بر شدت انرژی بوده و نتایج برآورد مدل‌های دوم و سوم نیز به ترتیب بیانگر تاثیر منفی و معنی‌دار زیرشاخص‌های نوآوری (فناوری اطلاعات و ارتباطات و دسترسی مالی) بر شدت انرژی کشورهای منتخب در دوره مورد بررسی است.

کلیدواژه‌ها

• شدت انرژی
• شاخص‌های نوآوری
• منطقه منا

موضوعات

• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Energy Intensity of Selected MENA Countries with an Emphasis on Innovation

نویسندگان [English]

• Musa Khoshkalam Khosroshahi ¹
• Zahra Moradi ²

¹ Associate Professor, Department of Economics, Faculty of Social Sciences and Economics, Alzahra University, Tehran, Iran.

² M. A. in Economics, Alzahra University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Energy is a input in the production sector and used in the distribution and consumption of many goods and services, which should be used optimally. One of the indicators showing the optimal use of energy input is the EII. Obviously, the lower the EI, it means that less energy has been used for each unit of production of goods and services. Several factors can be mentioned that affect EI, of which innovation is one of the key ones. Purpose of this article is to investigate the influence of several factors on EI in selected countries of the MENA region during the period of 2010-2020. The panel data model for 13 selected MENA countries have been used. The results show that the influence of control variables including "government consumption expenditure", "energy price" and "trade openness" on EI is negative and significant. The findings of the first model indicate a negative and significant effect of the OII on EI, and the estimation results of the second and third models also indicate a negative and significant effect of the innovation sub-indices (ICT and financial access) on the energy intensity of the selected countries in the period. is under investigation. Considering the findings of the research, it is recommended that the economic policy makers pay special attention to the category of innovation and place their investments and policies with more focus in this area, because according to the findings of the research, innovation is an effective factor in reducing energy intensity

کلیدواژه‌ها [English]

• Energy Intensity
• Innovation Indicators and MENA region