• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
آزیتا شیخ بهایی؛ سعید دائی کریم زاده؛ سارا قبادی
چکیده
این مطالعه به بررسی ارتباط متقابل انرژی‌های پاک، توسعه سرمایه‌های داخلی و خارجی، رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست در گروهی از کشورهای در حال توسعه طی سال‌های 2018-1995 با کمک سیستم معادلات هم‌زمان و روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی می‌پردازد. به منظور برآورد تأثیر توسعه سرمایه‌های داخلی و خارجی از سه شاخص مختلف سرمایه‌گذاری مستقیم ...
بیشتر
این مطالعه به بررسی ارتباط متقابل انرژی‌های پاک، توسعه سرمایه‌های داخلی و خارجی، رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست در گروهی از کشورهای در حال توسعه طی سال‌های 2018-1995 با کمک سیستم معادلات هم‌زمان و روش گشتاورهای تعمیم‌یافته سیستمی می‌پردازد. به منظور برآورد تأثیر توسعه سرمایه‌های داخلی و خارجی از سه شاخص مختلف سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، بازارهای سهام و اعتبارات تخصیصی به بخش خصوصی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد افزایش انرژی‌های پاک یک تا دو درصد، انتشار دی‌اکسیدکربن چهاردرصد و افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی یک درصد موجب افزایش رشد اقتصادی در کشورهای مورد بررسی شده است. از سوی دیگر رشد اقتصادی ضمن اینکه مصرف انرژی‌های پاک را به طور متوسط 11درصد افزایش داده، هم‌زمان موجب افزایش انتشار دی‌اکسیدکربن گردیده است. پروژه‌های انرژی‌های پاک نسبت به سایر پروژه‌های تأمین انرژی، دارای بازدهی پایین و تأمین مالی بالا می‌باشند. لذا در کشورهای در حال توسعه به دلیل عدم توسعه‌یافتگی نهادهای مالی و ضعف آنها در دسترسی به سرمایه‌های مورد نیاز برای تأمین مالی پروژه‌های انرژی‌های پاک، استقبال چندانی برای سرمایه‌گذاری در این پروژه‌ها صورت نگرفته تا بتواند موجبات کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن را فراهم آورد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
اسماعیل صفرزاده؛ انسیه شاد استانجین
چکیده
گرم شدن فزاینده جهان نتیجه تجمع تدریجی گازهای گلخانه‌ای در محیط زندگی است. سیستم تولید انرژی به طور اعم و تولید برق به طور اخص یکی از عوامل مؤثر در تولید گازهای گلخانه‌ای است. بنابراین از یک طرف ملاحظات زیست‌محیطی و از طرف دیگر محدودیت منابع فسیلی تغییر سیستم تولید انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی را ضروری ساخته است. در این راستا ...
بیشتر
گرم شدن فزاینده جهان نتیجه تجمع تدریجی گازهای گلخانه‌ای در محیط زندگی است. سیستم تولید انرژی به طور اعم و تولید برق به طور اخص یکی از عوامل مؤثر در تولید گازهای گلخانه‌ای است. بنابراین از یک طرف ملاحظات زیست‌محیطی و از طرف دیگر محدودیت منابع فسیلی تغییر سیستم تولید انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی را ضروری ساخته است. در این راستا استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر ازجمله انرژی برق‌آبی می‌تواند جایگزین مناسبی برای سوخت‌های فسیلی باشد. این مقاله تأثیر مصرف انرژی برق‌آبی بر محیط زیست ایران را مورد مطالعه قرار داده است. در این چارچوب رابطه کوتاه‌مدت و بلندمدت مصرف انرژی برق‌آبی و شاخص‌های مختلف تخریب محیط زیست ازجمله ردپای اکولوژیکی، ردپای کربن و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در اقتصاد ایران در طول دوره 97-1359 برآورد شده است. برای این منظور از رویکرد خود توضیح برداری با وقفه‌های توزیعی استفاده شده است. نتایج برآورد مدل‌های تصریح شده بیانگر وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای لحاظ شده در این مدل‌ها بوده و نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت، بین مصرف انرژی برق آبی و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن و ردپای کربن ارتباط منفی و معنی‌داری وجود دارد. به عبارت دیگر استفاده از انرژی برق آبی در کوتاه‌مدت و بلندمدت منجر به کاهش ردپای کربن و انتشار گاز دی‌اکسید کربن می‌شود. همچنین انرژی برق‌آبی در کوتاه‌مدت بر ردپای اکولوژیکی هم مؤثر است.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمد شیریجیان؛ علی طاهری فرد
چکیده
در این مطالعه الگوی تولید بهینه نفت از میدان نفتی فروزان با استفاده از روش کنترل بهینه گرادیان کاهشی تعمیم‌یافته (GRG) در چارچوب قرارداد بیع متقابل در قالب یک سناریو و در چارچوب قرارداد مشارکت در تولید برحسب مقادیر مختلف نسبت مالی نفت فایده در قالب سه سناریو استخراج و با یکدیگر مقایسه می‌شوند. از مقایسه مسیر بهینه تولید نفت از میدان ...
بیشتر
در این مطالعه الگوی تولید بهینه نفت از میدان نفتی فروزان با استفاده از روش کنترل بهینه گرادیان کاهشی تعمیم‌یافته (GRG) در چارچوب قرارداد بیع متقابل در قالب یک سناریو و در چارچوب قرارداد مشارکت در تولید برحسب مقادیر مختلف نسبت مالی نفت فایده در قالب سه سناریو استخراج و با یکدیگر مقایسه می‌شوند. از مقایسه مسیر بهینه تولید نفت از میدان مذکور در چارچوب این دو قرارداد نتیجه گرفته می‌شود با افزایش نسبت نفت فایده و متعاقباً افزایش سهم پیمانکار (یا شرکت نفت خارجی) به‌عنوان طرف بهرهبردار قرارداد مشارکت در تولید، سطح تولید سالانه و تولید انباشتی بهینه از میدان فروزان افزایش مییابد و با افزایش نسبت نامبرده از یک مقدار آستانهای، حتی بالاتر از سطح تولید سالانه و انباشتی بهینه قرارداد بیع متقابل قرار میگیرد.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
سمانه عابدی؛ خسرو رضایی میرقاید
چکیده
مطالعه حاضر با هدف آسیب‌شناسی تولید صیانتی از میدان نفتی پارسی و ارائه راهکارهای بهبود فرآیند آن انجام شده است. برای این منظور از رویکرد سوات و تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه‌های تکمیل‌شده توسط کارشناسان و متخصصین شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در سال 1400 بهره گرفته شده است. نتایج بیانگر آن است که وضعیت تولید صیانتی از میدان ...
بیشتر
مطالعه حاضر با هدف آسیب‌شناسی تولید صیانتی از میدان نفتی پارسی و ارائه راهکارهای بهبود فرآیند آن انجام شده است. برای این منظور از رویکرد سوات و تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه‌های تکمیل‌شده توسط کارشناسان و متخصصین شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در سال 1400 بهره گرفته شده است. نتایج بیانگر آن است که وضعیت تولید صیانتی از میدان نفتی پارسی بر اساس نمرات نهایی ماتریس ارزیابی داخلی و خارجی به ترتیب با مقادیر 988/1 و 67/2 در وضعیت راهبردهای محافظه‌کارانه قرار دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که تخصص و کارایی نیروی کار و وجود دانش و فناوری لازم جهت استفاده از روش‌های ازدیاد برداشت مخزن محور به ترتیب با امتیازات 24/0 و 177/0 به‌عنوان مهم‌ترین نقاط قوت تعیین گردید. علاوه بر آن اصل و محور قرار نگرفتن مفهوم تولید صیانتی در عمل و عدم برنامه‌ریزی جامع و تخصصی منطبق با اهداف تولید صیانتی در تبدیل نفت بالقوه به بالفعل در سطح وزارتخانه به ترتیب با امتیازات 063/0 و 062/0 به‌عنوان مهم‌ترین نقاط ضعف شناسایی شده است. حمایت و تأکید اسناد بالادستی از تولید صیانتی و ملی بودن شرکت ملی نفت ایران به‌عنوان دو فرصت مهم به ترتیب با امتیازات 228/0 و 224/0 تعیین شده‌اند. لازم به ذکر است محدودیت‌های مقررات و برنامه‌های وزارتی و وجود برخی مفاد ضد صیانتی قراردادهای نفتی به ترتیب با امتیازات 057/0 و 056/0 به‌عنوان اصلی‌ترین تهدیدهای پیش رو در تولید صیانتی از میدان نفتی پارسی شناخته شده‌اند. لذا وجود مدیریت یکپارچه با محوریت تولید صیانتی و توجه به عوامل درونی و بیرونی موجب بهبود اجرای فرآیند تولید صیانتی می‌شود.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
مریم محمدی؛ شهرام فتاحی؛ کیومرث سهیلی
چکیده
این پژوهش به بررسی همبستگی و رابطه علّیبین مصرف حامل‌های انرژی و تولید ناخالص استان‌های ایران با استفاده از روش موجک با داده‌های پانل و آزمون علّیت دومیترشو ـ هرلین در بازه زمانی (1396-1367) می‌پردازد. از نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی مشاهده می‌شود که الگوی همبستگی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص استانی در حامل‌های مختلف انرژی متفاوت می‌باشد. ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی همبستگی و رابطه علّیبین مصرف حامل‌های انرژی و تولید ناخالص استان‌های ایران با استفاده از روش موجک با داده‌های پانل و آزمون علّیت دومیترشو ـ هرلین در بازه زمانی (1396-1367) می‌پردازد. از نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی مشاهده می‌شود که الگوی همبستگی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص استانی در حامل‌های مختلف انرژی متفاوت می‌باشد. الگوی همبستگی قوی بین گاز طبیعی، بنزین، نفت سفید و برق با تولید ناخالص استانی در همه سطوح شدت انرژی وجود دارد. همبستگی نفت کوره و تولید ناخالص استانی در بلندمدت برای تمامی استانها ضعیف گزارش می‌شود. همچنین یافتهها نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت استانهایی که شدت مصرف انرژی در آنها بالا است، مصرف بنزین، نفت کوره و کل حامل‌های انرژی، تولید ناخالص داخلی را به دنبال داشتهاند. در شدت بالا، مصرف نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و گاز طبیعی، در شدت متوسط، همه حامل‌های انرژی و در شدت پایین تنها مصرف نفت سفید، بنزین و نفت کوره منجر به تولید ناخالص داخلی شده‌اند. در استان‌های با شدت مصرف انرژی خیلی پایین، مصرف حامل‌های انرژی تولید ناخالص داخلی را به دنبال نداشته است؛ اما در بازه زمانی میانمدت و بلندمدت فرضیه بازخورد اثبات می‌شود.
• اقتصاد سیاسی انرژی به ویژه در حوزه خلیج فارس
مجیدرضا مومنی
چکیده
سازمان اوپک با هدف ایفای نقش بیشتر در نظام انرژی بین‌المللی تأسیس می‌شود و در گذر زمان بازیگران و دولت‌های فرااوپکی نیز در تلاش بوده‌اند تا بر عملکرد و جایگاه این سازمان نفوذ داشته باشند. یکی از این بازیگران ایالات متحده آمریکا بوده است که حتی پس از کشف فناوری شیل که تبدیل به عرضه‌کننده بزرگ نفت می‌شود، با اتخاذ سیاست‌ها و طرح‌های ...
بیشتر
سازمان اوپک با هدف ایفای نقش بیشتر در نظام انرژی بین‌المللی تأسیس می‌شود و در گذر زمان بازیگران و دولت‌های فرااوپکی نیز در تلاش بوده‌اند تا بر عملکرد و جایگاه این سازمان نفوذ داشته باشند. یکی از این بازیگران ایالات متحده آمریکا بوده است که حتی پس از کشف فناوری شیل که تبدیل به عرضه‌کننده بزرگ نفت می‌شود، با اتخاذ سیاست‌ها و طرح‌های گوناگون بر این سازمان نفوذ نماید. بنابراین این پژوهش سعی دارد تا به این پرسش اساسی بپردازد که سیاست‌های انرژی آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ چه تأثیری بر اوپک داشته است؟ در پاسخ به این پرسش مهم این فرضیه مطرح می‌شود که با کشف فناوری شیل و گسترش آن در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ، آمریکا سعی داشته با رویکردی جدیدی در راستای استقرار یک نظم نوین بین‌المللی انرژی و همچنین ایجاد تغییر در ژئوپلیتیک سنتی انرژی، سازمان اوپک را به حاشیه براند. این پژوهش با روش تبینی و کاربست نظریه رئالیزم و همچنین استفاده از منافع اولیه و ثانویه مشتمل بر اسناد، گزارش‌ها، سخنرانی‌ها، کتب، مقالات و سایت‌های اینترنتی معتبر به تحلیل موضوع می‌پردازد. در پایان، یافته‌های پژوهش مؤید این واقعیت است که برای مسئولین و سیاستگذاران ایران ضروری است تا با شناخت و درک سیاست‌های انرژی آمریکا به ویژه در دوران ترامپ و تحولات نظام انرژی جهانی، سعی در رفع تحریم‌ها و همچنین زمینه بازگشت ایران به‌عنوان یکی از بازیگران مهم حوزه انرژی در نظام بین‌الملل را فراهم آورند.
