سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزههای فوقالذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
موسی خوشکلام؛ زهرا مرادی
چکیده
انرژی همواره نهادهای پرکاربرد در بخش تولید و مورد استفاده در توزیع و مصرف بسیاری از کالاها و خدمات است که بایستی مورد استفاده بهینه قرار گیرد. یکی از شاخصهای نمایانگر استفاده بهینه از نهاده انرژی، شاخص شدت انرژی است. بدیهی است که هر چقدر شدت انرژی کمتر باشد به این معنی است که برای هر واحد تولید کالاها و خدمات، انرژی کمتری استفاده ...
بیشتر
انرژی همواره نهادهای پرکاربرد در بخش تولید و مورد استفاده در توزیع و مصرف بسیاری از کالاها و خدمات است که بایستی مورد استفاده بهینه قرار گیرد. یکی از شاخصهای نمایانگر استفاده بهینه از نهاده انرژی، شاخص شدت انرژی است. بدیهی است که هر چقدر شدت انرژی کمتر باشد به این معنی است که برای هر واحد تولید کالاها و خدمات، انرژی کمتری استفاده شده است. عوامل متعددی را میتوان نام برد که بر شدت انرژی اثرگذار هستند که نوآوری یکی از کلیدیترین آنها است. از اینرو هدف مقاله حاضر عبارت از بررسی تاثیرگذاری عوامل متعدد بر شدت انرژی در کشورهای منتخب منطقه منا طی دوره 2020-2010 با تاکید بر نوآوری و دو زیرشاخص آن است. برای دستیابی به هدف تحقیق از الگوی دادههای تابلویی (پنل دیتا) برای 13 کشور منتخب منا و روش برآورد GMM استفاده شده است. یافتههای برآورد مدلهای سهگانه تحقیق نشان میدهند که تاثیر متغیرهای کنترل شامل "مخارج مصرف نهایی دولت"، "قیمت انرژی" و "درجه باز بودن تجاری" بر شدت انرژی منفی و معنیدار است. یافتههای برآورد مدل اول حاکی از تاثیر منفی و معنیدار شاخص کلی نوآوری بر شدت انرژی بوده و نتایج برآورد مدلهای دوم و سوم نیز به ترتیب بیانگر تاثیر منفی و معنیدار زیرشاخصهای نوآوری (فناوری اطلاعات و ارتباطات و دسترسی مالی) بر شدت انرژی کشورهای منتخب در دوره مورد بررسی است.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
ژهرا شیرزور علی آبادی؛ حمید لعل خضری
چکیده
بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که شرایط اقتصادی بر شدت انرژی تأثیر میگذارند. چرخههای تجاری یکی از تحولات محیط کلان اقتصادی است که در شدت انرژی مؤثر است. مطالعه حاضر اثر نامتقارن چرخههای تجاری بر شدت انرژی را در کشور ایران در فاصله زمانی 2020-1972 میلادی بررسی میکند. جهت تحلیل روابط میان متغیرها، روش غیرخطی خودتوضیح با وقفههای ...
بیشتر
بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که شرایط اقتصادی بر شدت انرژی تأثیر میگذارند. چرخههای تجاری یکی از تحولات محیط کلان اقتصادی است که در شدت انرژی مؤثر است. مطالعه حاضر اثر نامتقارن چرخههای تجاری بر شدت انرژی را در کشور ایران در فاصله زمانی 2020-1972 میلادی بررسی میکند. جهت تحلیل روابط میان متغیرها، روش غیرخطی خودتوضیح با وقفههای توزیعی (NARDL) بکار گرفته شد. نتایج مدل نشان داد که در کوتاهمدت اثرگذاری تکانه منفی چرخه تجاری بر شدت انرژی ابتدا تا وقفه 1 منفی و سپس تا وقفه سوم تأثیر مثبت دارد درحالیکه در بلندمدت مثبت است. اما تکانه مثبت به چرخه تجاری در کوتاهمدت و بلندمدت، تأثیر منفی بر شدت انرژی دارد. همچنین نتایج نشاندهنده این است که ضرایب مربوط به متغیر لگاریتم قیمت نفت اوپک در کوتاهمدت و بلندمدت مثبت هستند. اما ضرایب کوتاهمدت و بلندمدت لگاریتم شاخص ساختار صنعتی نشاندهنده آن است که شدت انرژی در کوتاهمدت و بلندمدت به ترتیب 12/0 درصد کاهش و 04/0 درصد افزایش مییابد. در انتها نتایج آزمون والد نشان میدهد که اثرات تکانههای مثبت و منفی چرخههای تجاری بر شاخص شدت انرژی در بلندمدت نامتقارن اما در کوتاهمدت این اثرگذاری متقارن است. تشخیص و شناخت چرخههای تجاری میتواند منجر به تصمیمگیری صحیح سیاستگذاران در توسعه صنعت انرژی شود و در عین حال میتواند به طور مؤثر از رشد بیش از حد شدت انرژی جلوگیری کرده و حتی آن را کاهش دهد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
اشکان رحیمزاده
چکیده
هدف اصلی تحقیق بررسی تأثیر عوامل مختلف بر میزان شدت انرژی با تأکید بر پیچیدگی اقتصادی و ارتباط متقابل ریسک مالی و توسعه مالی میباشد. دادههای آماری بکار گرفتهشده در این تحقیق از بانک اطلاعاتی راهنمای بینالمللی ریسک کشوری (ICRG)، بانک جهانی، ترازنامه انرژی وبسایت دانشگاه امآیتی طی سالهای 2022-2000 بود. بهمنظور برآورد الگوی ...
بیشتر
هدف اصلی تحقیق بررسی تأثیر عوامل مختلف بر میزان شدت انرژی با تأکید بر پیچیدگی اقتصادی و ارتباط متقابل ریسک مالی و توسعه مالی میباشد. دادههای آماری بکار گرفتهشده در این تحقیق از بانک اطلاعاتی راهنمای بینالمللی ریسک کشوری (ICRG)، بانک جهانی، ترازنامه انرژی وبسایت دانشگاه امآیتی طی سالهای 2022-2000 بود. بهمنظور برآورد الگوی موردنظر، از رهیافت خود توزیع با وقفههای گسترده (رویکرد ARDL) در چارچوب الگوی پویای کوتاهمدت، روابط بلندمدت و الگوی تصحیح خطا استفاده شده است. الگوی (0,0,0,0,0,0,0,0,0,0,1) ARDL با وقفه یک برای متغیر شدت انرژی و وقفه صفر برای کلیه متغیرهای مستقل بر اساس معیار شوارتز-بیزین انتخاب گردید. نتایج الگوی پویای ARDL در کوتاهمدت و بلندمدت نشان میدهد: اثرگذاری قیمت انرژی و سرمایه سرانه بر شدت انرژی غیرمستقیم میباشد. تأثیر متغیرهای پیچیدگی اقتصادی، آزادسازی تجاری، نرخ شهرنشینی و کاربران اینترنت بر شدت انرژی در کوتاهمدت و بلندمدت مستقیم میباشد. ضرایب سرمایهگذاری داخلی و نیروی کار با وجود معنیداری آماری آن، مقدار آن بسیار کوچک و نزدیک به صفر است. اثرات متقابل ریسک مالی و توسعه مالی و همچنین متغیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی تأثیر معنیداری بر شدت انرژی در هر دو بازه زمانی ایجاد ننموده است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمدصادق ادیبیان؛ علی امامی میبدی؛ هادی اسماعیل پور مقدم
چکیده
فساد اداری و ریسک سیاسی از عوامل مهم تأثیرگذار بر اقتصاد کشورهاست که میتواند جنبههای مختلفی از زندگی مردم را تحت تأثیر خود قرار دهد. از سوی دیگر، یکی از شاخصهای مهم اقتصادی که نشانگر نحوه و شدت مصرف انرژی است و به عبارتی میزان انرژیبری در هر کشور را نشان میدهد، شدت انرژی میباشد. شدت انرژی شاخص بسیار مهمی است که توسط آن میتوان ...
بیشتر
فساد اداری و ریسک سیاسی از عوامل مهم تأثیرگذار بر اقتصاد کشورهاست که میتواند جنبههای مختلفی از زندگی مردم را تحت تأثیر خود قرار دهد. از سوی دیگر، یکی از شاخصهای مهم اقتصادی که نشانگر نحوه و شدت مصرف انرژی است و به عبارتی میزان انرژیبری در هر کشور را نشان میدهد، شدت انرژی میباشد. شدت انرژی شاخص بسیار مهمی است که توسط آن میتوان به روند تغییر کارایی مصرف انرژی در سالهای مختلف پی برد. نظر به اهمیت این موضوع، تحقیق حاضر به بررسی اثر فساد اداری و ریسک سیاسی در کنار عوامل دیگر بر شدت انرژی کشورهای منتخب منطقۀ منا شامل ایران، بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی با استفاده از مدل دادههای تابلویی و برای سالهای 2003 تا 2019 پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که فساد اداری و ریسک سیاسی در کنار عواملی چون حکمرانی خوب، سرمایهگذاریهای خارجی و شاخص توسعه انسانی از اهمیت بهسزایی برخوردار است. از این رو ارتقای آموزش و آگاهی با کاهش فساد اداری و ریسک سیاسی میتواند اجرای بهتر برنامههای کارایی انرژی را به همراه داشته باشد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
مریم محمدی؛ شهرام فتاحی؛ کیومرث سهیلی
چکیده
این پژوهش به بررسی همبستگی و رابطه علّیبین مصرف حاملهای انرژی و تولید ناخالص استانهای ایران با استفاده از روش موجک با دادههای پانل و آزمون علّیت دومیترشو ـ هرلین در بازه زمانی (1396-1367) میپردازد. از نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی مشاهده میشود که الگوی همبستگی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص استانی در حاملهای مختلف انرژی متفاوت میباشد. ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی همبستگی و رابطه علّیبین مصرف حاملهای انرژی و تولید ناخالص استانهای ایران با استفاده از روش موجک با دادههای پانل و آزمون علّیت دومیترشو ـ هرلین در بازه زمانی (1396-1367) میپردازد. از نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی مشاهده میشود که الگوی همبستگی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص استانی در حاملهای مختلف انرژی متفاوت میباشد. الگوی همبستگی قوی بین گاز طبیعی، بنزین، نفت سفید و برق با تولید ناخالص استانی در همه سطوح شدت انرژی وجود دارد. همبستگی نفت کوره و تولید ناخالص استانی در بلندمدت برای تمامی استانها ضعیف گزارش میشود. همچنین یافتهها نشان میدهد که در کوتاهمدت استانهایی که شدت مصرف انرژی در آنها بالا است، مصرف بنزین، نفت کوره و کل حاملهای انرژی، تولید ناخالص داخلی را به دنبال داشتهاند. در شدت بالا، مصرف نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و گاز طبیعی، در شدت متوسط، همه حاملهای انرژی و در شدت پایین تنها مصرف نفت سفید، بنزین و نفت کوره منجر به تولید ناخالص داخلی شدهاند. در استانهای با شدت مصرف انرژی خیلی پایین، مصرف حاملهای انرژی تولید ناخالص داخلی را به دنبال نداشته است؛ اما در بازه زمانی میانمدت و بلندمدت فرضیه بازخورد اثبات میشود.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
مرضیه روزبهانی؛ کیومرث سهیلی؛ شهرام فتاحی
چکیده
شدت انرژی از شاخصهای مهم ارزیابی مصرف انرژی است و کاهش آن از اهداف سیاستگذاران و برنامهریزان کشورها است. تدوین سیاستهای مؤثر بر کاهش شدت انرژی نیازمند مطالعه عوامل مؤثر بر آن است. در این مطالعه به بررسی تأثیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر همگرایی شدت انرژی به تفکیک استانهای ایران با استفاده از تکنیک اقتصادسنجی فضایی و دادههای ...
بیشتر
شدت انرژی از شاخصهای مهم ارزیابی مصرف انرژی است و کاهش آن از اهداف سیاستگذاران و برنامهریزان کشورها است. تدوین سیاستهای مؤثر بر کاهش شدت انرژی نیازمند مطالعه عوامل مؤثر بر آن است. در این مطالعه به بررسی تأثیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر همگرایی شدت انرژی به تفکیک استانهای ایران با استفاده از تکنیک اقتصادسنجی فضایی و دادههای پانل 30 استان کشور طی دوره 1389 تا 1394 پرداخته شده است. پس از تأیید وابستگی فضایی به وسیله آزمونهای موران و Panel (robust) LM و LM همگرایی مطلق و شرطی «بتا» آزمون شده و براساس نتایج، همگرایی مطلق شدت انرژی در ایران تأیید شده است به این معنا که سرعت کاهش شدت انرژی در استانهایی با شدت انرژی بالاتر بیش از سرعت کاهش شدت انرژی در استانهایی با شدت انرژی کمتر است. برای بررسی همگرایی شرطی، متغیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی به مدل اضافه شد و نتایج، همگرایی شرطی شدت انرژی و همچنین کاهش میزان شدت انرژی با افزایش سرمایهگذاری مستقیم خارجی را نشان داده است. سرمایهگذاری مستقیم خارجی با ورود تکنولوژی جدید تولید باعث افزایش کارایی استفاده از نهادههای تولید ازجمله انرژی شده و این مورد منجر به همگرایی شدت انرژی در بین استانهای ایران میشود. اثرات سرریز سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر همگرایی شدت انرژی منفی و معنیدار نشده است که میتوان پایین بودن میزان جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی و عدم توزیع آن در سطح استانها را عامل آن دانست. به طور کلی افزایش سرمایهگذاری مستقیم خارجی در یک استان خاص باعث همگرایی شدت انرژی و اثر سرریز آن به صورت بالقوه باعث همگرایی شدت انرژی در استانهای کشور میشود.
حدیث اسدی ملک آبادی؛ عزیز مراسلی
چکیده
در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها و تابع مسافت خروجی به تجزیه تغییر شدت انرژی به چهار جزء؛ تغییر کارایی فنی، تغییر کارایی تکنولوژیکی، نسبت موجودی سرمایه به انرژی و نسبت نیروی کار به انرژی در بخش صنعت ایران طی دوره 1383-1393، پرداخته شده است. برای این منظور از روش تحلیل پوششی دادههای خروجی محور با فرض بازدهی ثابت نسبت ...
بیشتر
در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها و تابع مسافت خروجی به تجزیه تغییر شدت انرژی به چهار جزء؛ تغییر کارایی فنی، تغییر کارایی تکنولوژیکی، نسبت موجودی سرمایه به انرژی و نسبت نیروی کار به انرژی در بخش صنعت ایران طی دوره 1383-1393، پرداخته شده است. برای این منظور از روش تحلیل پوششی دادههای خروجی محور با فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که اثر تغییر نسبت سرمایه به انرژی عامل مهم کاهش شدت انرژی در بخش صنعت کشور است. دیگر اجزاء، نسبت تغییر نیروی کار به انرژی، تغییر کارایی فنی و تغییر کارایی تکنولوژی موجب افزایش شدت انرژی اکثر صنایع بودهاند.
سعید راسخی؛ رویا ساعدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، آزمون دو فرضیه در ارتباط با اهمیت تعامل میان رانت منابع طبیعی و کیفیت حکمرانی در تعیین شدت انرژی میباشد. بر اساس فرضیه اول تحقیق حاضر، رانت منابع طبیعی(کیفیت حکمرانی) بطور مستقل شدت انرژی را افزایش(کاهش) میدهد درحالی که بر اساس فرضیه دوم، شدت انرژی متاثر از تعامل رانت منابع طبیعی و کیفیت حکمرانی می باشد، به طوریکه ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، آزمون دو فرضیه در ارتباط با اهمیت تعامل میان رانت منابع طبیعی و کیفیت حکمرانی در تعیین شدت انرژی میباشد. بر اساس فرضیه اول تحقیق حاضر، رانت منابع طبیعی(کیفیت حکمرانی) بطور مستقل شدت انرژی را افزایش(کاهش) میدهد درحالی که بر اساس فرضیه دوم، شدت انرژی متاثر از تعامل رانت منابع طبیعی و کیفیت حکمرانی می باشد، به طوریکه اثر نهایی رانت منابع و کیفیت حکمرانی بر شدت انرژی، با وجود اثرات تعاملی، میتواند تقویت یا تضعیف گردد. فرضیههای تحقیق برای 58کشور صادرکننده سوخت به روش گشتاورهای تعمیم یافته طی دوره 2015-1998 آزمون شدهاست. نتایج نشانگر تایید فرضیههای پژوهش و نقش تعیینکننده کیفیت حکمرانی بر اثرگذاری رانت منابع بر شدت انرژی میباشد. نتایج پژوهش نشان میدهدکه اثرات رانت منابع طبیعی و کیفیت حکمرانی، به صورت مستقل بر شدت انرژی، به ترتیب مثبت و منفی است. همچنین بر اساس اثر تعاملی، اثر افزایشی رانت منابع بر شدت انرژی با وجود کیفیت حکمرانی تضعیف شده و کاهش مییابد و اثر کیفیت حکمرانی بر شدت انرژی با وجود رانت منابع طبیعی همچنان منفی بوده و حتی در تعامل با رانت منابع طبیعی میتواند تقویت گردد که بیانگر نقش اساسی کیفیت حکمرانی در شدت انرژی میباشد.
الهمراد سیف؛ داود حمیدی رزی
چکیده
افزایش بهرهوری عوامل تولید یکی از مهمترین محورهای راهبردی سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بوده که در بندهای 3، 4 و 20 صریحاً بدان اشاره شده است. در این بین افزایش بهرهوری انرژی بسیار مورد توجه سیاستگذاران کلان کشور قرار گرفته است چرا که افزایش شدت مصرف انرژی علاوه بر اتلاف منابع منجر به بنبست زیست محیطی و کاهش توان اکولوژیکی نیز میشود. ...
بیشتر
افزایش بهرهوری عوامل تولید یکی از مهمترین محورهای راهبردی سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی بوده که در بندهای 3، 4 و 20 صریحاً بدان اشاره شده است. در این بین افزایش بهرهوری انرژی بسیار مورد توجه سیاستگذاران کلان کشور قرار گرفته است چرا که افزایش شدت مصرف انرژی علاوه بر اتلاف منابع منجر به بنبست زیست محیطی و کاهش توان اکولوژیکی نیز میشود. در این راستا، تحقق کمی و کیفی ساختار اقتصادی دانشبنیان در کشور و استانها میتواند منجر به کاهش شدت انرژی شود.
با عنایت به موارد مذکور، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخصهای منتخب ساختار اقتصادی دانشبنیان و شاخص شدت انرژی در استانهای کشور طی دوره 1389-1392 میباشد. بدین منظور، مدل پژوهش در چارچوب دادههای پانلی تصریح شده و ضرایب توسط تخمینزن حداقل مربعات تعمیمیافته(GLS) پانلی برآورد شدند. بر طبق نتایج متغیرهای ضریب نفوذ اینترنت و شدت مشترکان تلفنهای همراه بهترتیب اثر منفی معنادار و مثبت بیمعنی بر شاخص شدت انرژی استانها داشتهاند؛ در این میان، کنترل اثر متغیر ضریب نفوذ اینترنت در مدل اقتصادسنجی پژوهش، باعث افزایش کشش قیمتی شدت انرژی شده و کارایی سیاستهای قیمتی را ارتقاء میدهد. همچنین تأثیر متغیر شدت شاغلان با مدرک فوقدیپلم و لیسانس در کاهش شدت انرژی استانها بیشتر از اثر متغیر شدت شاغلان با مدرک تحصیلات تکمیلی(فوق لیسانس و بالاتر) است. در مجموع شاخص اقتصاد دانشبنیان باعث کاهش انرژیبری تولید ناخالص داخلی استانها شده و ساختار اقتصادی دانشبنیان پتانسیل کاهش شدت انرژی در استانهای کشور را دارا میباشد.
حسین امیری؛ لسیان سعیدپور؛ عباس کلانتری
چکیده
مطالعه حاضر تأثیر آستانهای درآمد بر شدت انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از متغیرهای توسعه مالی، درجه باز بودن اقتصاد، شدت انرژی، درآمد سرانه و شدت انتشار دی اکسید کربن طی دوره زمانی 1980 تا 2011 استفاده شده است. با توجه به آنکه، نتایج ...
بیشتر
مطالعه حاضر تأثیر آستانهای درآمد بر شدت انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از متغیرهای توسعه مالی، درجه باز بودن اقتصاد، شدت انرژی، درآمد سرانه و شدت انتشار دی اکسید کربن طی دوره زمانی 1980 تا 2011 استفاده شده است. با توجه به آنکه، نتایج پژوهش قویاً بر وجود رابطه غیرخطی دلالت میکنند، لحاظ نمودن یک تابع انتقال با دو حد آستانهای برای تصریح کامل رفتار غیرخطی میان متغیرها کفایت میکند. نتایج برآورد نشان میدهد پارامتر شیب که بیانگر سرعت تعدیل از یک رژیم به رژیم دیگر میباشد، معادل مقدار بسیار زیاد 78762 برآورد شده و دو حد آستانهای نیز به ترتیب در سطح درآمد سرانه 1176 دلار و 11614 دلار برآورد شده است. اگرچه متغیرهای درجه باز بودن اقتصاد و درآمد سرانه در هر دو رژیم منجر به کاهش شدت انتشار دی اکسید کربن میشوند، اما میزان تأثیرگذاری درآمد سرانه در رژیم اول و درجه باز بودن اقتصاد در رژیم دوم بیشتر است. همچنین توسعه مالی در رژیم اول به صورت ناچیزی منجر به افزایش شدت انتشار دی اکسید کربن میشود، اما در رژیم دوم باعث کاهش آن میشود.
زهرا عزیزی؛ علی فریدزاد؛ مرتضی خورسندی
چکیده
شدت انرژی از جمله شاخصهای مهم و مورد توجه در اقتصاد انرژی است. در ایران با توجه به فراوانی منابع انرژی، متأسفانه از این منابع به درستی استفاده نشده و بنابراین شدت انرژی به نسبت دیگر کشورها بسیار بالاست. از این رو در این مقاله با استفاده از یک روش رگرسیون غیر خطی به بررسی عوامل مؤثر بر شدت انرژی در ایران طی دوره 1357-1392 پرداخته ایم. نتایج ...
بیشتر
شدت انرژی از جمله شاخصهای مهم و مورد توجه در اقتصاد انرژی است. در ایران با توجه به فراوانی منابع انرژی، متأسفانه از این منابع به درستی استفاده نشده و بنابراین شدت انرژی به نسبت دیگر کشورها بسیار بالاست. از این رو در این مقاله با استفاده از یک روش رگرسیون غیر خطی به بررسی عوامل مؤثر بر شدت انرژی در ایران طی دوره 1357-1392 پرداخته ایم. نتایج حاکی از وجود دو رژیم حدی برای اثرگذاری متغیرهای تحت بررسی با در نظر گرفتن قیمت نسبی انرژی به عنوان متغیر انتقال با حد آستانه ای 58/1 میباشد. نرخ شهرنشینی و سهم صنعت از تولیدناخالص داخلی باعث افزایش شدت انرژی در ایران شده اند و سطح تکنولوژی و قیمت نسبی انرژی دارای اثر منفی بوده اند. میزان اثرگذاری قیمت نسبی انرژی در رژیم قیمت بالا تشدید شده و میزان اثرگذاری سهم صنعت و سطح تکنولوژی در این رژیم تقلیل یافته است. این نتایج بیانگر نقش مهم رژیم قیمتی در مسئله شدت انرژی در ایران بوده و سیاستگزاران را به جلوگیری از کاهش قیمت نسبی انرژی درسالهای پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه ها رهنمون میسازد.
زهرا کریمی موغاری؛ شهریار زروکی؛ حمیدرضا تقیپور خوئینی
چکیده
استفاده از معیار شدت انرژی در سطوح خرد، برای نشان دادن کارآیی سیستمهای تولیدی و نیز در سطوح کلان برای مقایسة وضعیت کارایی انرژی کشورها بسیار متداول است. بر این اساس در پژوهش حاضر با به کارگیری همجمعی جوهانسن-جوسلیوس و الگوی تصحیح خطا به بررسی و مقایسهی اثر قیمت بنزین به همراه سایر متغیرهای کلان اقتصادی بر شدت انرژی در ایران و ترکیه ...
بیشتر
استفاده از معیار شدت انرژی در سطوح خرد، برای نشان دادن کارآیی سیستمهای تولیدی و نیز در سطوح کلان برای مقایسة وضعیت کارایی انرژی کشورها بسیار متداول است. بر این اساس در پژوهش حاضر با به کارگیری همجمعی جوهانسن-جوسلیوس و الگوی تصحیح خطا به بررسی و مقایسهی اثر قیمت بنزین به همراه سایر متغیرهای کلان اقتصادی بر شدت انرژی در ایران و ترکیه طی دورهی 1359-1392 پرداخته شده است. نتایج برآورد الگو نشان میدهد قیمت بنزین در دو کشور اثری منفی بر شدت مصرف انرژی داشته به نحوی که در کوتاهمدت و بلندمدت، افزایش قیمت بنزین در ترکیه به کاهشی بیشتر در شدت مصرف انرژی منجر شده است. تکنولوژی با وجود آنکه در بلندمدت بر شدت انرژی دو کشور با تاثیری منفی همراه است؛ ولی در اقتصاد ایران در کوتاهمدت اثری مثبت داشته و نشان میدهد که تغییرات تکنولوژیکی تولید در کشور، نتوانسته آنطور که باید به بهبود بهرهوری منجر شود. همچنین در هر دو کشور، سیاست اصلاح قیمت انرژی از طریق کاهش یارانه پرداختی به حاملهای انرژی، توانسته است بر شدت مصرف انرژی موثر واقع شود.
سید نظام الدین مکیان؛ علی نوروزی؛ ابو طالب کاظمی؛ محمد نبی شهیکی تاش؛ پروانه زنگی آبادی
چکیده
هدف این پژوهش تجزیه شدت انرژی و ارزیابی اثرات تغییرات تکنولوژی تولید بر کارایی مصرف انرژی در صنایع کارخانهای ایران بر اساس رهیافت پارامتریک در دوره 90-1378 میباشد. بر اساس نتایج، شدت انرژی بخش صنعت ایران، برابر با 08/0 درصد بدست آمده که حاکی از آن است که بخش صنعت در مصرف انرژی تقریباً کارا عمل نموده است. تجزیه شدت انرژی حکایت از این ...
بیشتر
هدف این پژوهش تجزیه شدت انرژی و ارزیابی اثرات تغییرات تکنولوژی تولید بر کارایی مصرف انرژی در صنایع کارخانهای ایران بر اساس رهیافت پارامتریک در دوره 90-1378 میباشد. بر اساس نتایج، شدت انرژی بخش صنعت ایران، برابر با 08/0 درصد بدست آمده که حاکی از آن است که بخش صنعت در مصرف انرژی تقریباً کارا عمل نموده است. تجزیه شدت انرژی حکایت از این دارد که اثر تکنولوژی کمترین تأثیر را بر شدت انرژی داشته و تغییرات قیمت نهادهها (اثر جانشینی و اثر بودجهای) مهمترین عوامل شدت انرژی میباشند. قیمت پایین حاملهای انرژی و فراوانی انرژی در ایران، موجب میشود تا به نوعی ساختار و تجهیزات بکار رفته در بخش صنایع، انرژیبر باشد.
علی فریدزاد
چکیده
مساله اندازهگیری و ارزیابی شدت انرژی بخشهای اقتصادی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه یکی از مهمترین مسائل سیاستگذاری انرژی است. از آنجاییکه بخش صنعت کشور، بیش از 25 درصد از تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد، تعیین عوامل موثر بر شدت انرژی در صنایع انرژیبر کشور از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این مطالعه در دوره زمانی سالهای ...
بیشتر
مساله اندازهگیری و ارزیابی شدت انرژی بخشهای اقتصادی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه یکی از مهمترین مسائل سیاستگذاری انرژی است. از آنجاییکه بخش صنعت کشور، بیش از 25 درصد از تولید ناخالص داخلی را در اختیار دارد، تعیین عوامل موثر بر شدت انرژی در صنایع انرژیبر کشور از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این مطالعه در دوره زمانی سالهای 1390-1383، با استفاده از روش شاخص لگاریتم میانگین دیویژیا با دو رویکرد ضربی و جمعی و در دو شکل تحلیل زمانی دو دورهای و زنجیرهای به تجزیه عوامل موثر بر شدت انرژی در قالب آثار تولیدی، ساختاری و شدت انرژی برای پنج صنعت انرژیبر کشور پرداخته شده است. نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که شدت انرژی در طول دوره زمانی مورد بررسی در بخش صنعت افزایش داشته است و در این میان اثر شدت انرژی و اثر تولیدی به ترتیب بیشترین سهم را در توضیح عوامل موثر بر شدت انرژی داشتهاند. همچنین نتایج نشان میدهد مقایسه تحلیل زمانی زنجیرهای نتایج واقعیتر و قابل اعتمادتری را در اختیار سیاستگذاران قرار میدهد.
سیدعزیز آرمن؛ سمیرا تقیزاده
دوره 2، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 1-20
چکیده
با توجه به ضرورت صرفهجویی در مصرف انرژی در سطح کل کشور و نقش مهم بخش صنعت در این میان، شناسایی عوامل موثر بر شدت انرژی در این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از روش دادههای ترکیبی[1] تأثیر قیمت انرژی، تولید ناخالص داخلیو تکنولوژی بر شدت انرژی در صنایع نهگانه طی دوره 1389-1374 مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج ...
بیشتر
با توجه به ضرورت صرفهجویی در مصرف انرژی در سطح کل کشور و نقش مهم بخش صنعت در این میان، شناسایی عوامل موثر بر شدت انرژی در این بخش از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از روش دادههای ترکیبی[1] تأثیر قیمت انرژی، تولید ناخالص داخلیو تکنولوژی بر شدت انرژی در صنایع نهگانه طی دوره 1389-1374 مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج تحقیق دلالت بر آن دارد که قیمت انرژی و سطح تکنولوژی، رابطه معکوس با شدت انرژی دارند و شتاب افزایش مصرف انرژی (رشد مصرف انرژی) کمتر از شتاب افزایش ارزش افزوده صنایع (رشد تولید) است که این امر دلالت بر افزایش کارائی مصرف انرژی در صنایع با مقیاس بزرگ دارد. بنابراین، توصیه میشود حتیالامکان با ادغام کردن صنایع با مقیاس کوچک، از صنایع با مقیاس بزرگ به جای صنایع کوچکتر استفاده شود. همچنین اصلاح قیمت انرژی، افزایش سطح تکنولوژی و کنترل نرخ تورم به عنوان سیاستهایی مستمر، میتوانند در کاهش شدت انرژی در صنعت مؤثر باشند.
[1]. Panel Data
فیروز فلاحی؛ صمد حکمتی فرید
دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 129-150
چکیده
هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار بر آلودگی محیط زیست در استانهای کشور میباشد. در این مقاله ابتدا شاخص انتشار سرانه دیاکسیدکربن به عنوان معیار آلودگی محیط زیست و همچنین شدت انرژی استانهای کشور محاسبه شده و سپس با استفاده از دادههای تابلویی، طی سالهای 86-1382 به بررسی عوامل مؤثر بر انتشار گاز دیاکسیدکربن ...
بیشتر
هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار بر آلودگی محیط زیست در استانهای کشور میباشد. در این مقاله ابتدا شاخص انتشار سرانه دیاکسیدکربن به عنوان معیار آلودگی محیط زیست و همچنین شدت انرژی استانهای کشور محاسبه شده و سپس با استفاده از دادههای تابلویی، طی سالهای 86-1382 به بررسی عوامل مؤثر بر انتشار گاز دیاکسیدکربن در استانهای کشور پرداخته است. نتایج تحقیق نشان میدهد شدت انرژی، درآمد سرانه واقعی، میزان جمعیت و نرخ شهرنشینی به عنوان مهمترین عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار بر آلودگی محیط زیست میباشند، بطوری که کشش انتشار سرانه دیاکسیدکربن نسبت به درآمد سرانه واقعی و شدت انرژی به ترتیب معادل 71/0 و 95/0 بدست آمده است. همچنین نتایج حاکی از آنست که با افزایش میزان جمعیت و نرخ شهرنشینی به میزان یک درصد، انتشار سرانه دیاکسیدکربن به میزان بیش از یک درصد و به ترتیب معادل 34/1 و 68/1 درصد افزایش مییابد.