سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
حمید آماده؛ محمد حسنی
چکیده
روند فزاینده مصرف گاز طبیعی گازرسانی به نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ در فصول سرد سال را با مشکل مواجه کرده و این صنایع را مجبور به استفاده از سوخت‌های آلاینده می کند که یکی از پیامدهای آن آلودگی هوای کلانشهرها است. به دلیل بی کشش بودن تقاضای گاز طبیعی سیاست‌های دستوری نمی تواند از روند افزایشی مصرف جلوگیری کند، بر این اساس برای مدیریت ...
بیشتر
روند فزاینده مصرف گاز طبیعی گازرسانی به نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ در فصول سرد سال را با مشکل مواجه کرده و این صنایع را مجبور به استفاده از سوخت‌های آلاینده می کند که یکی از پیامدهای آن آلودگی هوای کلانشهرها است. به دلیل بی کشش بودن تقاضای گاز طبیعی سیاست‌های دستوری نمی تواند از روند افزایشی مصرف جلوگیری کند، بر این اساس برای مدیریت مصرف استفاده از سیاست های تشویقی و انگیزشی ضروری است. اخیرا در کشورهای توسعه یافته، ابزارهای تنظیمی مبتنی بر مبادله گواهی ها مانند گواهی‌های قابل مبادله صرفه‌جویی مبتنی بر بازار توسعه قابل توجهی یافته اند و نتایج مثبتی نیز داشته اند. با توجه به اهمیت موضوع مدیریت مصرف گاز و با هدف ایجاد سازوکار گواهی‌های قابل مبادله گاز طبیعی، در این پژوهش تلاش شد براساس تجربیات کشورهای پیشرو در زمینه مبادله گواهی‌های صرفه جویی و اجماع نظر نخبگان سازوکاری برای مبادله گواهی های صرفه جوئی مصرف گاز طبیعی ارائه گردد. نتایج تحلیل دلفی نشان داد سازوکار صدور و مبادله گواهی-های صرفه‌جویی گاز طبیعی امکان پذیر است و این سازوکار موجب می‌شود خانوارها و واحدهای تجاری انگیزه صرفه‌جویی در مصرف گاز طبیعی بیابند. همچنین نیروگاه‌های برق و سایر صنایع بزرگ می توانند با حضور در بازار ایجاد شده و خرید گواهی-های در دست خانوارها، بخشی از گاز طبیعی مورد نیاز خود در فصل زمستان را تامین کنند و از این طریق امکان دسترسی به سوخت پاک در فصول سرد سال برای آنها فراهم شود.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
حمید آماده؛ علیرضا مقدم؛ مرتضی خورسندی
چکیده
در این مقاله، اثرات نااطمینانی سیاست های اقتصادی و قیمت نفت بر انتشار گاز کربن دی اکسید به عنوان معیار کیفیت زیست محیطی در هفت کشور عضو اوپک در دوره زمانی سال های 1990 تا 2019 مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس چارچوب نظری، نااطمینانی سیاست هایاقتصادی به صورت مستقیم و غیر مستقیم، مانند اثر سیاست‌گذاری، کانال مصرف و سرمایه گذاری، بر کیفیت ...
بیشتر
در این مقاله، اثرات نااطمینانی سیاست های اقتصادی و قیمت نفت بر انتشار گاز کربن دی اکسید به عنوان معیار کیفیت زیست محیطی در هفت کشور عضو اوپک در دوره زمانی سال های 1990 تا 2019 مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس چارچوب نظری، نااطمینانی سیاست هایاقتصادی به صورت مستقیم و غیر مستقیم، مانند اثر سیاست‌گذاری، کانال مصرف و سرمایه گذاری، بر کیفیت محیط زیست اثر میگذارد. در این راستا به کمک داده های پانلی، الگو های تجربی این مطالعه با روش حداقل مربعات معمولی کاملاً اصلاح شده (FMOLS) مورد برآورد و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج برآورد الگو ها حاکی است که متغیرهای نااطمینانی سیاست هایاقتصادی و قیمت نفت در هر دو الگو از لحاظ آماری معنیدار بوده و ضریب آنها مثبت است. به عبارت دیگر، افزایش نااطمینانی سیاست های اقتصادی و قیمت سبد نفتی اوپک در این دوره زمانی، موجب بالاتر رفتنِ انتشار گاز کربن دی اکسید و به دنبال آن، کاهش کیفیت محیط زیست در کشورهای عضو اوپک شده است. همچنین، نتایج بیانگرِ تاییدِ رابطهای U وارون میان رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست در این کشورها در دوره زمانی یاد شده، براساس فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
سمانه خاکسارآستانه؛ تیمور محمدی؛ حمید آماده
چکیده
امروزه به دلیل محدودیت در سوخت‌های فسیلی موضوع استفاده بهینه از آنها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در ادبیات بالادستی اقتصاد نفت و گاز واژه مترادف با این موضوع، مدیریت مخزن بوده که هدف آن بهینه‌سازی اقتصادی برداشت نفت و گاز با بهره‌گیری از عناصر مهندسی نفت، زمین‌شناسی، ابزارهای مدیریت و اقتصاد می‌باشد. در این مطالعه یکی ...
بیشتر
امروزه به دلیل محدودیت در سوخت‌های فسیلی موضوع استفاده بهینه از آنها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در ادبیات بالادستی اقتصاد نفت و گاز واژه مترادف با این موضوع، مدیریت مخزن بوده که هدف آن بهینه‌سازی اقتصادی برداشت نفت و گاز با بهره‌گیری از عناصر مهندسی نفت، زمین‌شناسی، ابزارهای مدیریت و اقتصاد می‌باشد. در این مطالعه یکی از میادین نفتی شرکت نفت فلات قاره مورد بررسی قرار گرفته است. در گام اول با استفاه از داده‌های میدان نسبت به برآورد تابع هزینه میدان با در نظر گرفتن هزینه‌های زیست‌محیطی و هزینه‌های بازیافت ثانویه اقدام و در گام بعد سود تنزیل شده میدان در طول عمر آن تحت سه سناریو نرخ تنزیل و به روش برنامه‌ریزی پویا حداکثر شده است. نتایج مطالعه منحنی زنگی شکل تولید در طول عمر میدان را مورد تأیید قرار داد. همچنین در سناریو نرخ تنزیل 5درصد نتایج برداشت از میدان متوازن‌تر بوده است و با افزایش نرخ تنزیل به سمت 10 و سپس 20درصد برداشت بیشتر در سال‌های اول تولید و برداشت کمتر در سال‌های پایانی تولید رقم خورده است. نتایج مقایسه خروجی مسیر بهینه و واقعیت میدان حاکی از این موضوع می‌باشد که شرکت پیمانکار در سال‌های ابتدایی دوره به واسطه نوع قرارداد پیمانکار که اجازه برداشت 60درصد از تولید را تا 7 سال به ازای جبران هزینه‌ها به او می‌دهد، با شیب بسیاری برداشت نموده که با هیچ‌یک از سناریوها قابلیت مطابقت و توضیح ندارد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
حمید آماده؛ عبدالرسول قاسمی؛ حجت‌الله میرزائی؛ حمید بختیاری
چکیده
در این مقاله به تحلیل زنجیره ارزش تولید محصولات پتروشیمی و ارائه الگوی بهینه تولید محصولات پتروشیمی در صنایع پتروشیمی وابسته به صندوق‌های بازنشستگی پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه شرکت پتروشیمی جم و مسجد سلیمان می‌باشد. دوره زمانی مورد نظر 5 سال می‌باشد. در جامعه مورد مطالعه، تصمیم‌گیرنده به‌طور همزمان با اهداف متناقضی روبه‌روست. ...
بیشتر
در این مقاله به تحلیل زنجیره ارزش تولید محصولات پتروشیمی و ارائه الگوی بهینه تولید محصولات پتروشیمی در صنایع پتروشیمی وابسته به صندوق‌های بازنشستگی پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه شرکت پتروشیمی جم و مسجد سلیمان می‌باشد. دوره زمانی مورد نظر 5 سال می‌باشد. در جامعه مورد مطالعه، تصمیم‌گیرنده به‌طور همزمان با اهداف متناقضی روبه‌روست. در این تحقیق از برنامه‌ریزی خطی چند هدفه فازی براساس برش «آلفا» پارامترهای فازی استفاده شد. هدف این تحقیق، استخراج تولید بهینه هریک از محصولات به نحویست که به‌طور همزمان حداکثرسازی سود، حداقل‌سازی ریسک و حداکثرسازی ارزش افزوده حاصل گردد و محدودیت‌های مختلفی از جمله محدودیت‌های زیست محیطی، محدودیت‌های منابع، تکنولوژیک، بازاری، مالی و زیست محیطی لحاظ گردد. این روش برای مواردی مطلوب است که دارای معاوضه‌های محدودی بین توابع هدف هستند. یک نمونۀ عددی برای نشان دادن امکان به کار بردن روش مذکور در مسائل بهینه‌سازی چند هدفه برای تولید اولفین‌ها از گاز طبیعی استفاده شده است. با توجه به کارایی و رضایت‌بخش بودن راه‌حل‌های جدید به‌دست‌آمده در این روش، این روش می‌تواند برای حل مسائل برنامه ریزی خطی چند هدفه فازی مفید باشد. کاهش مقدار تولید اتیلن، کاهش مقدار تولید پلی اتیلن سبک ، و افزایش تولید بوتادین و پروپیلن مهمترین توصیه سیاستی این تحقیق می‌باشد.
حسین یادگاری؛ تیمور محمدی؛ حمید آماده؛ عبدالرسول قاسمی؛ حمیدرضا مصطفایی
چکیده
ویژگی‌های نفت خام و عوامل مؤثر بر قیمت این حامل انرژی باعث شده تا پیش‌بینی قیمت آن همواره مورد توجه محققان، فعالان بازار نفت، دولت‌ها و سیاست‌گذاران قرار گیرد. از آنجایی که قیمت نفت خام تحت تأثیر عوامل زیادی است بنابراین باید در این راه مطالعات مداوم صورت گرفته تا برآوردهای انجام شده با گذشت زمان، نتایج دقیق‌تر و از قابلیت اعتماد ...
بیشتر
ویژگی‌های نفت خام و عوامل مؤثر بر قیمت این حامل انرژی باعث شده تا پیش‌بینی قیمت آن همواره مورد توجه محققان، فعالان بازار نفت، دولت‌ها و سیاست‌گذاران قرار گیرد. از آنجایی که قیمت نفت خام تحت تأثیر عوامل زیادی است بنابراین باید در این راه مطالعات مداوم صورت گرفته تا برآوردهای انجام شده با گذشت زمان، نتایج دقیق‌تر و از قابلیت اعتماد بالاتری برخوردار شود. در این مقاله برای پیش‌بینی قیمت نفت خام از ترکیب مدل خاکستری مرتبه اول و آریما استفاده شده و مدل ترکیبی خاکستری - آریما پیشنهاد شده است. برای بررسی این تکنیک از داده‌های قیمت نفت خام برنت در بازه‌های زمانی فصلی، ماهیانه و هفتگی استفاده شده است. در پیش‌بینی فصلی داده‌های سه ماه اول سال 2015 تا سه ماهه دوم سال 2021، در پیش‌بینی ماهیانه داده‌های مارس 2020 تا دسامبر 2020 و در پیش‌بینی هفتگی داده‌های هفته دوازدهم 2020 تا هفته شانزدهم 2021 مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان داد میانگین قدر مطلق درصد خطا و جذر میانگین مربع خطا در مدل ترکیبی، همواره کمتر از مدل‌های منفرد یا تک تئوری خاکستری و آریما است. همچنین، مدل ترکیبی توانایی بالاتری جهت توضیح و پوشش نوسانات قیمت در بازه‌های مختلف زمانی را داشته و قابل اطمینان‌تر از مدل‌های منفرد است. لذا می‌توان از مدل ترکیبی به جای مدل‌های منفرد و تک تئوری برای پیش‌بینی دقیق‌تر استفاده کرد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
حمید آماده؛ مهری هاشمی
چکیده
در این مقاله مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 1393ـ1385 برحسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شده است. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی و شاخص جداسازی، به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در ...
بیشتر
در این مقاله مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 1393ـ1385 برحسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شده است. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی و شاخص جداسازی، به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در این بخش پرداخته شده است. نتایج نشان داده که مصرف انرژی در دوره زمانی مورد بررسی در بخش کشاورزی افزایش داشته است. از بین عوامل، اثر «فعالیت» و «ساختاری» به ترتیب بیشترین سهم و اثر «شدت انرژی» کمترین سهم را در توضیح تغییرات مصرف انرژی این بخش داشته‌اند. همچنین نتایج حاصل از کاربرد شاخص جداسازی نشان داده بخش کشاورزی طی دوره مورد مطالعه سه حالت جداسازی منفی قوی، جداسازی ضعیف و جداسازی منفی گسترده را تجربه کرده است. در بخش کشاورزی تغییر کل مصرف انرژی ناشی از تغییرات حجم تولید که در قالب اثر فعالیت و بهکارگیری صنایع با انرژی‌بری بالا که در قالب اثر ساختاری بیان شده‌اند، به ترتیب بیشترین قدرت توضیح‌دهند‌گی را در تجزیه مصرف انرژی و جداسازی دارند. اما سهم استفاده بهینه از انرژی که در قالب اثر شدت بیان شده است، کمتر است. این نتیجه بیانگر این نکته است که استفاده از صنایع با انرژی‌بری بالا نسبت به عدم استفاده بهینه از انرژی نقش بیشتری در تغییرات کل مصرف انرژی و تغییرات شاخص جداسازی دارد.
خلیل قدیمی دیزج؛ تیمور محمدی؛ حمید آماده؛ عاطفه تکلیف
چکیده
روند صعودی مصرف گاز طبیعی در اثر توسعه گازرسانی طی سال‌های اخیر، ضرورت مطالعه تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی را بیش از پیش محسوس می‌نماید. هدف از این پژوهش، بررسی اثر آزادسازی قیمت گاز طبیعی در چارچوب اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی در ایران است. برای سنجش تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی، در مرحله نخست، ...
بیشتر
روند صعودی مصرف گاز طبیعی در اثر توسعه گازرسانی طی سال‌های اخیر، ضرورت مطالعه تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی را بیش از پیش محسوس می‌نماید. هدف از این پژوهش، بررسی اثر آزادسازی قیمت گاز طبیعی در چارچوب اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی در ایران است. برای سنجش تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی، در مرحله نخست، بزرگترین نمای لیاپانوف با استفاده از روش روزن اشتاین، بر اساس مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی طی دوره 1384 تا 1396 محاسبه میگردد. در مرحله بعد با به کارگیری روش هم‌انباشتگی یوهانسن - یوسلیوس و مدل تصحیح خطای برداری (VECM) روابط بین قیمت گاز طبیعی با تاب‌آوری سیستم گازرسانی ایران مورد بررسی قرار میگیرد. براساس نتایج مدل، هرچند قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، قیمت گاز طبیعی بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی اثر مثبت داشته است، لیکن بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، منجر به کاهش آن شده است. که این امر می‌تواند ناشی از کاهش قیمت واقعی گاز طبیعی در اثر تورم و افزایش شدید نرخ ارز در سال‌های بعد از اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها باشد.
حمید آماده؛ حسین توکلیان؛ مهدی هدایتی نیا
چکیده
تقاضای روزافزون سوخت‌های فسیلی در کنار آلودگی‌های محیطی تولید‌شده از مصرف آنها، استفاده بهینه از این سوخت‌ها را ضروری می‌کند. در فصول سرد، مصرف گاز طبیعی افزایش می‌یابد و نیروگاه‌های کشور جهت تأمین برق به جانشینی سوخت مصرفی خود اقدام می‌کنند. این تحقیق جانشینی بین سوخت‌های مصرفی را جهت تولید برق در شش شرکت برق منطقه‌ای منتخب، ...
بیشتر
تقاضای روزافزون سوخت‌های فسیلی در کنار آلودگی‌های محیطی تولید‌شده از مصرف آنها، استفاده بهینه از این سوخت‌ها را ضروری می‌کند. در فصول سرد، مصرف گاز طبیعی افزایش می‌یابد و نیروگاه‌های کشور جهت تأمین برق به جانشینی سوخت مصرفی خود اقدام می‌کنند. این تحقیق جانشینی بین سوخت‌های مصرفی را جهت تولید برق در شش شرکت برق منطقه‌ای منتخب، طی سال‌های 1395ـ1386 مورد ارزیابی قرار داده است. معادلات سهم هزینهای سوخت‌های متعارف در تولید برق با استفاده از برآوردگر معادلات رگرسیونی بهظاهر نامرتبط (SURE) برآورد شده‌اند. با استفاده از نتایج حاصل از برآورد، معادلات کششهای جانشینی متقاطع وخودی قیمتی انواع سوخت‌های مصرفی محاسبه شده‌اند. طبق نتیجه محاسبات، همه کششهای خودی قیمتی، منفی و همه کششهای متقاطع قیمتی، مثبت میباشند. کشش جانشینی بین گاز طبیعی و گازوئیل 56/1 و کشش جانشینی بین گاز طبیعی و مازوت 3/1 بدست آمده است. همچنین با استفاده از کششهای محاسبه شده، جایگزینی بین سوخت‌ها با هدف کاهش انتشار 2CO وکاربردیسازی نتایج انجام شده و نشان داده است که جایگزینی مازوت با گاز طبیعی منجر به کاهش انتشار 2CO می‌شود اما جایگزینی گازوئیل با گاز طبیعی انتشار 2CO را افزایش می‌دهد.
اسفندیار جهانگرد؛ علی اصغر بانوئی؛ سجاد برخورداری؛ حمید آماده؛ امیر دودابی تژاد
چکیده
مالیاتهای زیست‌محیطی شامل مالیات بر کربن و مالیات بر قیمت انرژی، علاوه بر هدف اصلی سیاست‌گذار، به شیوهای متفاوت سایر متغیرهای اقتصادی را نیز متأثر می‌کنند. در این مقاله، اثر اعمال این دو نوع مالیات در دو سناریوی بازتوزیع و عدم بازتوزیع یکجای درآمد مالیاتی بین خانوارها، مورد سنجش قرار گرفته است. نتیجه شبیهسازیها نشان ...
بیشتر
مالیاتهای زیست‌محیطی شامل مالیات بر کربن و مالیات بر قیمت انرژی، علاوه بر هدف اصلی سیاست‌گذار، به شیوهای متفاوت سایر متغیرهای اقتصادی را نیز متأثر می‌کنند. در این مقاله، اثر اعمال این دو نوع مالیات در دو سناریوی بازتوزیع و عدم بازتوزیع یکجای درآمد مالیاتی بین خانوارها، مورد سنجش قرار گرفته است. نتیجه شبیهسازیها نشان می‌دهد این دو نوع مالیات بر قیمتهای نسبی حاملهای انرژی به شکل متفاوتی تأثیرگذارند. هر دو نوع مالیات باعث کاهش انتشار می‌شود اما مالیات بر کربن با اخذ مقادیر کمتر مالیات به ازای مقدار یکسان کاهش انتشار، از مالیات بر قیمت انرژی کاراتر است. هر دو نوع مالیات بدون بازتوزیع درآمد مالیاتی رفاه و بودجه مصرفی واقعی خانوار را کاهش می‌دهد اما در صورت بازتوزیع درآمد مالیاتی، این شاخصها افزایش خواهد یافت. تولید ناخالص داخلی، در هر چهار سناریو کاهش می‌یابد شاخص قیمت مصرفکننده نیز در هر چهار سناریو با مقادیری متفاوت افزایش خواهند یافت. براساس یافتههای این پژوهش، استفاده از مالیات بر کربن توأم با بازتوزیع درآمد، سیاستی مناسب برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و عمل به تعهدات بینالمللی ایران است.
حمید آماده؛ علیرضا غفاری؛ زکریا فرج‌زاده
دوره 4، شماره 13 ، دی 1393، ، صفحه 33-62
چکیده
اجرای گام دوم هدفمندسازی یارانه ها که توأم با اصلاح قیمت حاملهای انرژی بود، اثرات متعددی بر اقتصاد کشور دارد. یکی از مهمترین اثرات، تغییر شرایط رفاهی و محیط زیستی کشور است. در این مقاله با استفاده از مدل تعادل عمومی، اثرات محیط زیستی و رفاهی اصلاح یارانه حامل های انرژی در این مرحله طی دو سناریو بازتوزیع درآمدی (پرداخت درآمد به طور کامل ...
بیشتر
اجرای گام دوم هدفمندسازی یارانه ها که توأم با اصلاح قیمت حاملهای انرژی بود، اثرات متعددی بر اقتصاد کشور دارد. یکی از مهمترین اثرات، تغییر شرایط رفاهی و محیط زیستی کشور است. در این مقاله با استفاده از مدل تعادل عمومی، اثرات محیط زیستی و رفاهی اصلاح یارانه حامل های انرژی در این مرحله طی دو سناریو بازتوزیع درآمدی (پرداخت درآمد به طور کامل و مساوی بین خانوارها و پرداخت درآمد مطابق با قانون هدفمندسازی یارانه ها) مورد تحلیل قرار گرفته است. در مدل طراحی شده، اقتصاد ایران شامل 26 بخش است. خانوارها نیز به تفکیک شهری و روستایی و در دهکهای درآمدی در نظر گرفته شده است. عوامل تولید شامل نیرویکار ماهر، نیرویکار غیرماهر و سرمایه است. حاملهای انرژی شامل برق، گازطبیعی، گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت کوره و گازوییل است. سناریوی بازتوزیع تمامی درآمد میان خانوارها، در میان خانوارهای شهری حدود 16 درصد و در میان خانوارهای روستایی 53 درصد افزایش رفاه ایجاد می کند. این ارقام برای سناریوی بازتوزیع نیمی از درآمد میان خانوارها، به ترتیب حدود 3 درصد و حدود 25 درصد است. در بررسی اثرات زیست محیطی، نیز مشخص شد اصلاح قیمت حاملهای انرژی در مجموع بر کاهش انتشار آلاینده ها موثر است.
حمید آماده
دوره 2، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 21-43
چکیده
با توجه به اهمیت انرژی در بخش کشاورزی و نیز افزایش قیمت حاملهای انرژی در سال‌های اخیر، شناخت و تحلیل ساختار تقاضای انرژی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله برای تحلیل و الگوسازی تقاضای انرژی در بخش کشاورزی از روش‌های هم‌انباشتگی یوهانسن، روش FMOLS و رهیافت ARDL استفاده شد. برای برآورد الگوها، داده‌های مصرف انرژی بخش کشاورزی، ...
بیشتر
با توجه به اهمیت انرژی در بخش کشاورزی و نیز افزایش قیمت حاملهای انرژی در سال‌های اخیر، شناخت و تحلیل ساختار تقاضای انرژی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله برای تحلیل و الگوسازی تقاضای انرژی در بخش کشاورزی از روش‌های هم‌انباشتگی یوهانسن، روش FMOLS و رهیافت ARDL استفاده شد. برای برآورد الگوها، داده‌های مصرف انرژی بخش کشاورزی، ارزش افزوده بخش کشاورزی و شاخص قیمت انرژی برای دوره 1355 تا 1388 مورد استفاده قرار گرفت. برآوردهای حاصل از روش‌های تحلیل هم‌انباشتگی با برآوردهای روش حداقل مربعات معمولی مقایسه شدند. نتایج نشان داد کشش قیمتی مصرف انرژی در روش‌های مختلف، در بلندمدت بین 3/0- تا 327/0- و در کوتاه‌مدت بین 09/0- تا 102/0- متغیر است. همچنین کشش درآمدی مصرف انرژی نیز حدود 7/0 برآورد شد. مقایسه برآوردهای حاصل از روش‌های مختلف نشان داد برآوردهای روش حداقل مربعات معمولی با برآوردهای حاصل از تحلیل هم‌انباشتگی یوهانسن و رهیافت ARDL بسیار به هم نزدیک هستند. با توجه به بی‌کشش بودن تقاضای انرژی نسبت به قیمت، در بخش کشاورزی بخصوص در کوتاه‌مدت، از سیاست‌های قیمتی نبایستی انتظار زیادی برای کاهش مصرف حاملهای انرژی داشت. تأثیرگذاری سیاست‌های قیمتی در کاهش مصرف انرژی در بلندمدت بیشتر است بنابراین اثرگذاری سیاست قیمتی منوط به امکان تغییر در نهاده‌های سرمایه‌ای دربردارنده فناوری مصرف حاملهای انرژی است.
