نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشگاه علامه طباطبایی.

چکیده

در این مقاله مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 1393ـ1385 برحسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شده است. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی و شاخص جداسازی، به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در این بخش پرداخته شده است. نتایج نشان داده که مصرف انرژی در دوره زمانی مورد بررسی در بخش کشاورزی افزایش داشته است. از بین عوامل، اثر «فعالیت» و «ساختاری» به ترتیب بیشترین سهم و اثر «شدت انرژی» کمترین سهم را در توضیح تغییرات مصرف انرژی این بخش داشته‌اند. همچنین نتایج حاصل از کاربرد شاخص جداسازی نشان داده بخش کشاورزی طی دوره مورد مطالعه سه حالت جداسازی منفی قوی، جداسازی ضعیف و جداسازی منفی گسترده را تجربه کرده است. در بخش کشاورزی تغییر کل مصرف انرژی ناشی از تغییرات حجم تولید که در قالب اثر فعالیت و به‌کار‌گیری صنایع با انرژی‌بری بالا که در قالب اثر ساختاری بیان شده‌اند، به ترتیب بیشترین قدرت توضیح‌دهند‌گی را در تجزیه مصرف انرژی و جداسازی دارند. اما سهم استفاده بهینه از انرژی که در قالب اثر شدت بیان شده است، کمتر است. این نتیجه بیانگر این نکته است که استفاده از صنایع با انرژی‌بری بالا نسبت به عدم استفاده بهینه از انرژی نقش بیشتری در تغییرات کل مصرف انرژی و تغییرات شاخص جداسازی دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Using Combined Approach of Logarithmic Mean Divisia Index and Decoupling Index for Decomposition of Energy Consumption in Agricultural Sector of Iran

نویسندگان [English]

  • Hamid Amadeh 1
  • shahzad broumand 2

2 Graduate Student in Energy Economics, Allameh Tabataba'i University.

چکیده [English]

This study has decomposed affecting factors on energy consumption in the agriculture sector (MBOE) by using Logarithmic Mean Divisia Index (LMDI) to three structural effects, activity effects, and energy intensity effects during 2006-2014. Also, it's investigated the relationship between GDP growth and energy consumption of the agriculture sector by combining Mean Logarithmic Divisia Index with the decoupling index. The results show that energy consumption of the agriculture sector has increased during that period. Activity effect and structural effect respectively, have the most share in explaining the changes in energy consumption among the mentioned effects, and the intensity effect has a smaller role in explaining the changes in energy consumption. Additionally, the results of applying the decoupling index indicated that the agriculture sector experienced three conditions, including strong negative decoupling, weak decoupling, and expansive negative decoupling during the period of study. In the agriculture sector, after activity effect, i.e., the change of total energy consumption of each sector due to increase of production, the structural effect, i.e., utilize of the energy-intensive industries, not only has more explanatory power than efficient use of energy in the changes in energy consumption but also has the most share in the trend of changes in GDP and changes in energy consumption of aforementioned sector. But the share of effective energy consumption expressed in terms of the intensity effect is less. This conclusion suggests that the use of energy-intensive industries has a greater role in total energy consumption changes and decoupling index changes than an inefficient use of energy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Activity Effect
  • Structural Effect
  • Energy Intensity Effect
  • Logarithmic Mean Divisia Index
  • Decoupling Index
براتی ملایری، عقیل و حوری جعفری، حامد (1387)، «بررسی مصرف انرژی در بخش‌های مصرف‌کننده نهایی»، فصلنامه بررسی مسائل اقتصاد انرژی، سال اول، شماره 1، صفحات 97ـ56.
پورعبادالهان کویچ، محسن، و همکاران (1394)، «تجزیه عوامل مؤثر بر تغییرات مصرف انرژی در زیربخش‌های صنعتی ایران، مقایسه روش‌های لاسپیرز و دیویژیا»، فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، دوره 2، شماره 4، صفحات 70ـ 49.
زارع مهرجردی، محمدرضا و ضیاء آبادی، مریم (1389)، «بررسی عوامل مؤثر بر مصرف انرژی در بخش کشاورزی ایران»، مجله توسعه و سرمایه، سال سوم، شماره 5، بهار و تابستان 1389، صفحات 153ـ133.
طرازکار، محمدحسن (1387)، «تجزیه انرژی مصرفی بخش کشاورزی ایران، همایش ملی سوخت»، انرژی و محیط زیست، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز.
علی‌زاده، الهام (1395)، «تجزیه‌ای در جداسازی انتشار دی‌اکسیدکربن از رشد اقتصادی در زیربخش‌های صنعتی ایران طی دوره زمانی 1391ـ1384»، چهارمین کنفرانس ملی مدیریت، اقتصاد و حسابداری، 23 اردیبهشت 1395، دانشگاه تبریز.
غنی‌کسب، نسرین (1393)، «تجزیه مصرف انرژی و انتشار کربن دی‌اکسید در پالایشگاه‌‌‌های ایران با استفاده از شاخص لگاریتم میانگین دیویژیا»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده اقتصاد.
فریدزاد، علی (1394)، «تحلیل تجزیه شدت انرژی در صنایع انرژی بر ایران با استفاده از روش شاخص لگاریتم میانگین دیویژیا با تأکید بر رویکرد زمانی دو دوره‌ای و زنجیره‌ای»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، سال چهارم، شماره 15، تابستان 1394، صفحات 117ـ87 .
لطفی، شبنم (1396)، « تجزیه شدت انرژی در بخش‌های اقتصادی ایران: رویکرد ترکیبی تحلیل تجزیه شاخصی و تحلیل تجزیه مبتی بر تولید»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی.
نصرنیا، فاطمه و اسماعیلی، عبدالکریم (1386)، «رابطه علی بین انرژی با اشتغال، سرمایه‌گذاری و ارزش افزوده در بخش کشاورزی»، ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی مشهد دانشگاه فردوسی مشهد، کد 244، مشهد.
Ang, B. W. (2004), “Decomposition analysis for policymaking in energy: which is the preferred method?”, Energy Policy, Vol. 32, pp.1131-1139.
Ang, B. W. (2005), “The LMDI Approach to Decomposition Analysis: a practical Guide”, Energy Policy, Vol. 33, pp. 867-871.
Ang, B.W; Zhang, F.Q. and Choi, K. (1998), “Factorizing change in energy and environmental indicators through decomposition”, Energy, Vol. 23, pp. 489-495.
Caiman, j. Cahill and Brain, P.OGallachoir (2010). Monitoring Energy Efficiency Trends in European Industry: Which Top-Down Method Should be Used? Energy Policy, Vol.38, pp.6910-6918.
Caiman, J. Cahill and Brian, P.O'Gallacho'ir (2010), “Monitoring Energy Efficiency Trends in European Industry: Which Top-Down Method Should be Used?”, Energy Policy, Vol. 38, pp. 6910-6918.
Climent, F. and Pardo, A. (2007), “Decoupling factors on the energy-output linkage: the Spanish case”, Energy Policy, Vol. 35, pp. 522-528.
De Freitas, L. and Kaneko, S. (2011), “Decomposing the Decoupling of CO2 Emissions and Economic Growth in Brazil”, Ecological Economics, Vol. 70, pp. 59-14694.
Dong, B. M. Zhang, H. Mu, and Su, X. (2016), “Study on Decoupling Analysis Between Energy Consumption and Economic Growth in Liaoning Province”, Energy Policy, Vol.97, pp. 414-420.
Ming Zhang; Yan Song, Bin Su, and Sun, Xiumei (2015), “Decomposition the Decoupling Indicator Between the Economic Growth and Energy Consumption in China”, Energy Efficiency, Vol. 8, pp. 1231-1239.
OECD. (2002), Indicators to Measure Decoupling of Environmental Pressure from Economic Growth. Sustainable Development. SG/SD (2002) .1/Final. Website: http://www. olis.oecd.org/oils/2002doc.nsf/ LinkTo/sg-sd (2002)1-final accessed on August 28, 2010.
Tapio, Petri (2005), “Towards a Theory of Decoupling: Degrees of Decoupling in the EU and the Case of Road in Finland Between 1970 and 2001”, Transport Policy, Vol. 12, pp. 137-151.
Wang, Wenwen and Lin, Rui. and Zhang, Ming and Li, Huanan (2013), “Decomposing the Decoupling of Energy-Related CO2 Emissions and Economic Growth in Jiangsu Province”, Energy for Sustainable Development, Vol. 17, pp. 62-71.
Yanfang, Zhou. And Yanping, Bai (9016), “Decoupling Economic Growth from Energy Consumption: An Analysis of Beijing, China”, journal of Residuals Science & Technology, Vol. 13, No. 7.
Zhang, Z. X. (2000), “Decoupling China’s carbon emissions increase from economic growth: an economic analysis and policy implications”, World Development, Vol. 28, pp. 739-752.