کریم اسلاملوئیان؛ علی حسین استادزاد
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، صفحه 1-48
چکیده
هدف اصلی این تحقیق، طراحی الگویی مناسب برای تعیین سهم بهینه انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در مسیر رشد پایدار و محاسبه این سهمها برای اقتصاد ایران است. در این راستا، ابتدا انرژیهای فسیلی و تجدیدپذیر به عنوان نهاده‌های تولید به یک الگوی رشد درونزا اضافه شده است. الگوی مورد نظر در قالب یک مسئله کنترل بهینه طراحی گردیده است. ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق، طراحی الگویی مناسب برای تعیین سهم بهینه انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در مسیر رشد پایدار و محاسبه این سهمها برای اقتصاد ایران است. در این راستا، ابتدا انرژیهای فسیلی و تجدیدپذیر به عنوان نهاده‌های تولید به یک الگوی رشد درونزا اضافه شده است. الگوی مورد نظر در قالب یک مسئله کنترل بهینه طراحی گردیده است. در مرحله بعد، مسیرهای بهینه مصرف، تولید و سهم انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر با ملاحظات زیست‌محیطی و بدون ملاحظات زیست‌محیطی تعیین گردیده است. نتایج بیانگر فاصله قابل توجه اقتصاد ایران از مسیر بهینه رشد پایدار است. براساس حل عددی الگو، در سال 1389، سهم بهینه انرژی تجدیدپذیر بایستی 8/0 درصد از کل انرژی باشد. امّا در عمل این سهم در این سال تنها 4/0 درصد بوده است.. همچنین با توجه به پیشبینی الگو، برای اینکه اقتصاد ایران تا سال 1400 بر مسیر رشد پایدار قرار گیرد بایستی 1/2 درصد از کل انرژی به وسیله انرژیهای تجدیدپذیر تولید شود. دستیابی به این مهم، مستلزم رشد متوسط سالانه 26 درصدی تولید انرژیهای تجدیدپذیر در دوره 1389 تا 1400 است.
عاطفه تکلیف
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، صفحه 49-79
چکیده
تقاضای جهانی برای گاز طبیعی در خلال دهه اول قرن بیست و یکم رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. در همین فاصله زمانی، رشد تجارت گاز طبیعی توسط خطوط لوله، 65 درصد بوده است. این امر نشان‌دهنده تغییر جهت بازار جهانی انرژی به سوی استفاده هر چه بیشتر از گاز طبیعی است. تأسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی (GECF) و سیاست‌های این مجمع، از منظر بسیاری ...
بیشتر
تقاضای جهانی برای گاز طبیعی در خلال دهه اول قرن بیست و یکم رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. در همین فاصله زمانی، رشد تجارت گاز طبیعی توسط خطوط لوله، 65 درصد بوده است. این امر نشان‌دهنده تغییر جهت بازار جهانی انرژی به سوی استفاده هر چه بیشتر از گاز طبیعی است. تأسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی (GECF) و سیاست‌های این مجمع، از منظر بسیاری از صادرکنندگان و واردکنندگان بزرگ گاز طبیعی نقطه عطفی در تحولات بازار گاز محسوب میشود زیرا هماکنون کشورهای عضو این مجمع حدود نیمی از تجارت جهانی گاز طبیعی و بیش از 40 درصد از تجارت جهانی گاز توسط خطوط لوله را در اختیار دارند. در این مقاله، ضمن بررسی جایگاه مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی در تحولات بازار گاز، بر امکان رقابت یا همکاری اعضا در صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله تمرکز شده است. بر اساس نتایج این مطالعه، امکان رقابت یا همکاری میان اعضا، در چارچوب تجارت گاز براساس قراردادهای رسمی منعقده، نه تنها بسیار ضعیف است بلکه تنها در سه مورد و میان شش کشور از 13 عضو این مجمع امکانپذیر میباشد.
سیدعبدالمجید جلائی اسفندآبادی؛ فاطمه عباسی
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، صفحه 81-105
چکیده
از بین منابع طبیعی، نفت مهم‌ترین منبع کسب درآمد برای کشورهای صادرکننده این منبع به شمار میرود و نوسانات قیمت آن یکی از عوامل اصلی بسیاری از بحرانهای اقتصادی در میان کشورهای واردکننده و صادرکننده نفت است. هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر شوکهای قیمت نفت بر GNP سبز است. برای این منظور، ابتدا شوکهای قیمت نفت با استفاده ...
بیشتر
از بین منابع طبیعی، نفت مهم‌ترین منبع کسب درآمد برای کشورهای صادرکننده این منبع به شمار میرود و نوسانات قیمت آن یکی از عوامل اصلی بسیاری از بحرانهای اقتصادی در میان کشورهای واردکننده و صادرکننده نفت است. هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر شوکهای قیمت نفت بر GNP سبز است. برای این منظور، ابتدا شوکهای قیمت نفت با استفاده از روش فیلتر هودریک- پرسکات محاسبه و سپس اثر شوکهای قیمت نفت بر تولید سبز با استفاده از الگوی خودرگرسیون برداری (VAR) برآورد گردید. براساس نتایج مدل برآوردی، شوکهای قیمت نفت در کوتاهمدت دارای تأثیر منفی بر تولید سبز است و علت آن این است که با استخراج نفت، استهلاک منابع طبیعی افزایش یافته و باعث کاهش تولید سبز میشود. اما در بلندمدت تأثیر مثبت بر تولید سبز دارد به این علت که در بلندمدت افزایش درآمدهای نفتی باعث رشد واقعی سایر بخشها میشود و این رشد استهلاک را جبران میکند.
منصور زراءنژاد؛ پویان کیانی؛ صلاح ابراهیمی؛ علی رئوفی
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، صفحه 107-207
چکیده
عوامل زیادی بر قیمت نفت خام تأثیر میگذارند از این رو استفاده از یک مدل چند متغیری که تمام عوامل مؤثر بر قیمت نفت را لحاظ کرده باشد کاری دشوار است. به همین دلیل، پیشبینی این متغیر از طریق مدلهای چند متغیری بسیار دشوار است. در این حالت ممکن است استفاده از مدلهای تک متغیری روش مناسبی باشد. در این مدلها از حافظه تاریخی متغیر ...
بیشتر
عوامل زیادی بر قیمت نفت خام تأثیر میگذارند از این رو استفاده از یک مدل چند متغیری که تمام عوامل مؤثر بر قیمت نفت را لحاظ کرده باشد کاری دشوار است. به همین دلیل، پیشبینی این متغیر از طریق مدلهای چند متغیری بسیار دشوار است. در این حالت ممکن است استفاده از مدلهای تک متغیری روش مناسبی باشد. در این مدلها از حافظه تاریخی متغیر برای مدلسازی و پیشبینی استفاده میشود. اما یکی از محدودیتهای مدلهای تک متغیری این است که برای حصول نتایج مناسب نیاز به دادههای زیادی دارند. از آنجا که مدلهای رگرسیون فازی برای پیشبینی دقیق نیاز به تعداد دادههای کمتری دارند، در این تحقیق، از سه روش رگرسیون فازی، آریما و رگرسیون خودبازگشتی میانگین متحرک انباشته فازی (ترکیب دو روش مذکور) و از دادههای روزانه قیمت نفت اوپک برای پیشبینی قیمت نفت خام اوپک استفاده شده است. نتایج حاکی از این است که مدلهای رگرسیون فازی و رگرسیون خودبازگشتی میانگین متحرک انباشته فازی علاوه بر این که از نظر تمام معیارهای متداول خطای پیشبینی، عملکرد بهتری نسبت به مدل آریما دارند با فراهم کردن بهترین و بدترین حالت، تصمیمگیری را نسبت به مدل آریما تسهیل کرده است. همچنین مدل ترکیبی به مراتب پیشبینی بهتری نسبت به مدل رگرسیون فازی ارائه می‌دهد و فاصله بازه تصمیمگیری را کوتاهتر میکند.
�تفاده از الگوی خودرگرسیون برداری (VAR) برآورد گردید. براساس نتایج مدل برآوردی، شوکهای قیمت نفت در کوتاهمدت دارای تأثیر منفی بر تولید سبز است و علت آن این است که با استخراج نفت، استهلاک منابع طبیعی افزایش یافته و باعث کاهش تولید سبز میشود. اما در بلندمدت تأثیر مثبت بر تولید سبز دارد به این علت که در بلندمدت افزایش درآمدهای نفتی باعث رشد واقعی سایر بخشها میشود و این رشد استهلاک را جبران میکند.
سعید صمدی؛ ناصر یارمحمدیان
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، صفحه 129-152
چکیده
از همان آغاز در سال 1992 که شروع بحث در مورد محیط زیست و رشد اقتصادی بود، منحنی محیط زیست کوزنتس شاهد موشکافی‌های علمی بسیاری قرار گرفت. از جمله جدیدترین انتقادات به تئوری محیط زیست کوزنتس عدم وجود اطمینان به آزمون‌های آماری است. خصوصاً با مطرح شدن مفهوم همجمعی در دادههای سری زمانی، سؤال میشود که آیا تخمین‌های اقتصادسنجی بیان‌کننده ...
بیشتر
از همان آغاز در سال 1992 که شروع بحث در مورد محیط زیست و رشد اقتصادی بود، منحنی محیط زیست کوزنتس شاهد موشکافی‌های علمی بسیاری قرار گرفت. از جمله جدیدترین انتقادات به تئوری محیط زیست کوزنتس عدم وجود اطمینان به آزمون‌های آماری است. خصوصاً با مطرح شدن مفهوم همجمعی در دادههای سری زمانی، سؤال میشود که آیا تخمین‌های اقتصادسنجی بیان‌کننده یک رابطه بلندمدت به صورت U معکوس میان درآمد و آلودگی زیست‌محیطی است. در مطالعهای که توسط استرن[1] و پرمن و استرن[2] وجود همجمعی در دادههای تابلویی آزمون شد، شواهدی ارائه گردید که به شدت بیان‌کننده عدم وجود EKC است. در این مقاله با بهرهگیری از آزمون همجمعی کسری سعی میشود EKC برای 27 کشور با درآمد متوسط پایین ارزیابی شود. با استفاده از آماره HADRI دادهها وجود همجمعی را برای EKC رد میکنند. اما با استفاده از آزمون همجمعی کسری، منحنی کوزنتس برای کشورهای السالوادور، نیکاراگوئه، ایران، پاکستان، پاراگوئه و تانزانیا شکل معمول و قابل انتظار خود را دارد اما نمونه مورد بررسی برای کشورهای بولیوی، آنگولا، کنگو، مصر و نیجریه اطلاعات مفیدی را نمیدهند.
[1]. Stern (2004)
[2]. Perman and Stern (1999, 2003)
تیمور محمدی؛ حمید ناظمان؛ محسن نصرتیان نسب
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، صفحه 53-170
چکیده
رابطه علیت بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی یکی از موضوعات مهم اقتصاد انرژی است که بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است. با این حال مطالعات قبلی در ایران رفتار غیرخطی این دو متغیر که میتواند به عنوان نتیجهای از شکستهای ساختاری باشد را نادیده گرفتهاند. در این مطالعه علاوه بر آزمون علیت مرسوم خطی گرنجر از آزمون علیت غیرخطی نیز برای ...
بیشتر
رابطه علیت بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی یکی از موضوعات مهم اقتصاد انرژی است که بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است. با این حال مطالعات قبلی در ایران رفتار غیرخطی این دو متغیر که میتواند به عنوان نتیجهای از شکستهای ساختاری باشد را نادیده گرفتهاند. در این مطالعه علاوه بر آزمون علیت مرسوم خطی گرنجر از آزمون علیت غیرخطی نیز برای بررسی رابطه دقیق علی بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در کشور ایران استفاده شده است.آزمون علیت غیرخطی مورد استفاده در این تحقیق براساس مفهوم انتگرال همبستگی[1] (یک برآوردگر احتمالات فاصلهای در طول زمان) است. در این مطالعه ما با استفاده از دادههای سریهای زمانی مصرف انرژی و رشد اقتصادی ایران در دوره زمانی 1389-1346 به نتایجی که حاکی از وجود یک رابطه علی خطی و غیرخطی یک طرفه، از مصرف انرژی به رشد اقتصادی است دست یافتیم.
[1]. Correlation Integral
consumption is about 0.8 percent in 2010. While the actual share of renewable energy in Iran was 0.4 percent. Moreover, our model predicts this share should rise to 2.1 percent of total energy consumption by 2021 to be able to stay on sustainable growth path. This requires an average growth rate of 26 percent in renewable energy production each year.
مجید مداح؛ مریم عبدالهی
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، صفحه 171-186
چکیده
در این مقاله، رابطۀ بین مصرف انرژی، تجارت خارجی، توسعۀ انسانی با آلودگی محیط زیست با تأکید بر نقش کیفیّت نهادها در چارچوب منحنی زیست‌محیطی کوزنتس بررسی شده است. فرضیۀ کوزنتس رابطۀ بین آلودگی و درآمد سرانه را به شکل U معکوس مطرح میکند که این مقاله با در نظر گرفتن متغیّر کیفیّت نهادها، این فرضیه را برای کشورهای عضو سازمان کنفرانس ...
بیشتر
در این مقاله، رابطۀ بین مصرف انرژی، تجارت خارجی، توسعۀ انسانی با آلودگی محیط زیست با تأکید بر نقش کیفیّت نهادها در چارچوب منحنی زیست‌محیطی کوزنتس بررسی شده است. فرضیۀ کوزنتس رابطۀ بین آلودگی و درآمد سرانه را به شکل U معکوس مطرح میکند که این مقاله با در نظر گرفتن متغیّر کیفیّت نهادها، این فرضیه را برای کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی طی سالهای 1996 تا 2007 آزمون میکند تا از طریق آن عوامل مؤثر بر آلودگی شناسایی شوند. نتایج حاصل از تخمین الگوهای پانل دیتای ایستا و پویا نشان میدهند: الف) فرضیۀ کوزنتس از طریق تجربی برای کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی تأیید نمیشود. ب) کشش آلودگی نسبت به کیفیّت نهادها (24/0-) است، این عدد بیانگر آن است که با بهبود شاخص کیفیّت نهادها به میزان 1 درصد، آلودگی محیط زیست به اندازۀ 24/0 درصد کاهش مییابد. ج) مصرف انرژی، تجارت خارجی و سطح توسعۀ انسانی رابطۀ مثبت و معنیداری با میزان آلودگی دارند. د) نتایج حاصل از تخمین مدل پانل دیتای ایستا و پویا در زمینۀ جهت اثر متغیّرهای علّی بر آلودگی محیط زیست با هم سازگار هستند با این تفاوت که مقدار ضرایب متغیّرهای توضیح‌دهندۀ آلودگی در مدل پانل پویا از ایستا کمتر است. در مدل پانل دیتای پویا، کشش آلودگی نسبت به کیفیّت نهادها (2/0- ) به دست آمده است که بر این اساس ادّعا میشود اثرات پویای کیفیّت نهادها بر آلودگی کمتر از اثرات ایستای آن است.
0pt;mso-bidi-font-size: 10.0pt;mso-bidi-font-family:"B Zar"'>های قیمت نفت در کوتاهمدت دارای تأثیر منفی بر تولید سبز است و علت آن این است که با استخراج نفت، استهلاک منابع طبیعی افزایش یافته و باعث کاهش تولید سبز میشود. اما در بلندمدت تأثیر مثبت بر تولید سبز دارد به این علت که در بلندمدت افزایش درآمدهای نفتی باعث رشد واقعی سایر بخشها میشود و این رشد استهلاک را جبران میکند.
مهدی مرادپور اولادی؛ محسن ابراهیمی
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، صفحه 187-209
چکیده
توسعه بازار مالی یک عامل مهم در حرکت به سمت رشد اقتصادی به ویژه در اقتصادهای نوپا محسوب میشود. توسعه بازار مالی پدیدهای است که میتواند از یک سو به افزایش کارایی سیستم مالی و از سویی دیگر بر فعالیتهای اقتصادی و تقاضای انرژی اثرگذار باشد. بر این اساس هدف این مقاله بررسی ارتباط بین توسعه بازار مالی و تقاضای انرژی در اقتصاد ...
بیشتر
توسعه بازار مالی یک عامل مهم در حرکت به سمت رشد اقتصادی به ویژه در اقتصادهای نوپا محسوب میشود. توسعه بازار مالی پدیدهای است که میتواند از یک سو به افزایش کارایی سیستم مالی و از سویی دیگر بر فعالیتهای اقتصادی و تقاضای انرژی اثرگذار باشد. بر این اساس هدف این مقاله بررسی ارتباط بین توسعه بازار مالی و تقاضای انرژی در اقتصاد ایران، با استفاده از مدل خودرگرسیونی با وقفه توزیعی گسترده(ARDL)[1] در بازه زمانی 1359 تا 1386 است. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا رابطه آماری مثبت و معنیداری بین دو متغیر توسعه بازار مالی و تقاضای انرژی وجود دارد یا خیر؟ که در نهایت وجود چنین ارتباط معنیداری از طریق تخمین مدلهای کوتاهمدت و بلندمدت اثبات میشود. کشش شاخص توسعه مالی در بلندمدت بزرگتر از 1 به دست آمد و این امر نشان‌دهنده بالا بودن تأثیر شاخص توسعه مالی در بلندمدت بر افزایش تقاضای انرژی است.
[1]. Auto Regressive Distributed Lags (ARDL) Model
r.
