مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
ابراهیم بهرامی نیا؛ سمانه نورانی آزاد؛ سید حسین ایزدی؛ رضا شمس اللهی
چکیده
در سالهای اخیر به دلیل افزایش انتشار گازهای گلخانهای، تخریب محیط زیست و تغییرات اقلیمی به یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه برنامهریزان محیط زیست و سیاستگذاران تبدیل شده است. از آنجایی که کانون اصلی انتشار دیاکسیدکربن سوختهای فسیلی است، ازاینرو کاهش انتشار این گازها در کشورهای مختلف بهویژه اقتصادهای سرشار از سوخت ...
بیشتر
در سالهای اخیر به دلیل افزایش انتشار گازهای گلخانهای، تخریب محیط زیست و تغییرات اقلیمی به یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه برنامهریزان محیط زیست و سیاستگذاران تبدیل شده است. از آنجایی که کانون اصلی انتشار دیاکسیدکربن سوختهای فسیلی است، ازاینرو کاهش انتشار این گازها در کشورهای مختلف بهویژه اقتصادهای سرشار از سوخت فسیلی محور اصلی این بحث میباشد. در این راستا پژوهش حاضر درصدد است به بررسی تأثیر توسعه مالی و حکمرانی خوب بر انتشار گاز دیاکسیدکربن در کشورهای صادرکننده نفت با استفاده از تکنیک رگرسیون انتقال ملایم پنلی طی دوره 2021-2000 بپردازد. نتایج پژوهش وجود رابطه غیر خطی بین متغیر توسعه مالی و انتشار دیاکسیدکربن را تأیید میکند، بهطوریکه توسعه مالی ابتدا تأثیر مثبت و معناداری بر انتشار دیاکسیدکربن داشته اما با گذر از حد آستانهای این اثرگذاری منفی میشود. درخصوص اثرگذاری شیوه حکمرانی دولت ملاحظه میشود که در اغلب کشورهای صادرکننده نفت به دلیل دارا بودن درآمدهای نفتی بالا امکان تسلط بر بازار وجود دارد. از طرفی، بنگاههای صادرکننده نفتی دارای مالکیت و حاکمیت دولتی یا شبه دولتی هستند که با قرار گرفتن در حاشیه امن و زندگی آرام از تهدید رقبا مصون بوده و چندان تابع قوانین و مقررات نیستند که این امر باعث افزایش میزان انتشار دیاکسیدکربن در دو رژیم شده است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
آرام امیرنیا
چکیده
مطالعه حاضر به تأثیر تولید ناخالص داخلی، جمعیت شهری و مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر بر انتشار دیاکسیدکربن در کشورهای عضو اوپک میپردازد. برای نشان دادن جزئیات یافتههای خود، در این مطالعه از روش دادههای تابلویی (پانل دیتا) تأثیر تولید ناخالص داخلی، افزایش جمعیت شهری و مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر بر انتشار دیاکسیدکربن را برای ...
بیشتر
مطالعه حاضر به تأثیر تولید ناخالص داخلی، جمعیت شهری و مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر بر انتشار دیاکسیدکربن در کشورهای عضو اوپک میپردازد. برای نشان دادن جزئیات یافتههای خود، در این مطالعه از روش دادههای تابلویی (پانل دیتا) تأثیر تولید ناخالص داخلی، افزایش جمعیت شهری و مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر بر انتشار دیاکسیدکربن را برای 13 کشور عضو اوپک در بازه زمانی، 1990 تا 2019، بررسی شده است. نتایج نشان میدهد که تولید ناخالص داخلی، افزایش جمعیت شهری و مصرف سوختهای تجدیدناپذیر تأثیر مثبت و معناداری بر انتشار دیاکسیدکربن دارد. یافتههای کلی حاکی از آن است که به دنبال افزایش تولید ناخالص داخلی و صنعتی شدن کشورها، شاهد رشد جمعیت شهری نیز خواهیم بود. آلودگی محیط زیست عمدتاً با شهرنشینی سریع و صنعتی شدن تشدید میشود، همچنین رشد اقتصادی و انرژیهای تجدیدناپذیر در کشورهای عضو اوپک که عمدتاً کشورهای در حال توسعه هستند اثرات مخربی بر محیط زیست دارند. این مطالعه توصیه میکند که شهرنشینی و رشد اقتصادی پایدار باید با استفاده از منابع مالی سبز و منابع انرژی پاک ترویج شود، همچنین ضرورت تغییر الگوهای مصرف انرژی از سوختتهای فسیلی و رفتن به سمت منابع انرژی تجدیدپذیر باید در میان کشورهای عضو اوپک مورد حمایت قرار گیرد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
شلیر ایازی؛ صدیقه عطرکار روشن؛ اسماعیل صفرزاده
چکیده
در دهههای اخیر به دلیل آلودگیهای محیط زیستی و کاهش منابع سوختهای فسیلی، مصرف انرژیهای تجدیدپذیر نسبت به انرژیهای تجدیدناپذیر در بسیاری از کشورها رو به افزایش بوده است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر مصرف انرژیهای فسیلی و تجدیدپذیر بر رشد اقتصادی و انتشار گاز دیاکسیدکربن، در کشورهای نفتی و غیرنفتی شامل 10 کشور تولید و صادرکننده ...
بیشتر
در دهههای اخیر به دلیل آلودگیهای محیط زیستی و کاهش منابع سوختهای فسیلی، مصرف انرژیهای تجدیدپذیر نسبت به انرژیهای تجدیدناپذیر در بسیاری از کشورها رو به افزایش بوده است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر مصرف انرژیهای فسیلی و تجدیدپذیر بر رشد اقتصادی و انتشار گاز دیاکسیدکربن، در کشورهای نفتی و غیرنفتی شامل 10 کشور تولید و صادرکننده نفت و 10 کشور غیرنفتی طی دوره زمانی 2000 تا 2019 بود. در این پژوهش، با استفاده از الگوی دادههای تلفیقی و روش حداقل مربعات معمولی پویا و آزمون علیت گرنجر روابط متغیرها بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که افزایش یک درصدی مصرف انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در کشورهای نفتی به ترتیب 32/0 و 007/0 درصد و در کشورهای غیرنفتی به ترتیب 169/0 و 188/0 درصد تولید ناخالص داخلی را افزایش میدهد. از سوی دیگر افزایش مصرف انرژیهای فسیلی در کشورهای نفتی، انتشار دیاکسیدکربن را افزایش میدهد و مصرف انرژیهای تجدیدپذیر در این گروه از کشورها موجب کاهش انتشار دیاکسیدکربن میشود. در کشورهای غیرنفتی افزایش مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر، انتشار دیاکسیدکربن را افزایش میدهد. همچنین مصرف انرژیهای تجدیدپذیر در این گروه از کشورها موجب کاهش انتشار دیاکسیدکربن میشود. براساس نتایج حاصله، تلاش برای تقویت رشد اقتصادی منجر به افزایش انتشار کربن و تخریب محیط زیست میشود. یافتهها همچنین حاکی از تأثیر مثبت منابع انرژی تجدیدناپذیر بر انتشار دیاکسیدکربن در هر دو گروه کشورهای نفتخیز و غیرنفتی و تأثیر مثبت منابع تجدیدپذیر بر کنترل انتشار دیاکسیدکربن میباشد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
منصور زراءنژاد؛ آرام امیرنیا
چکیده
هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی بر انتشار دیاکسیدکربن است، که بهعنوان معیاری برای آلودگی محیط زیست در ایران برای دورۀ زمانی 1397-1352 استفاده شده است. به منظور اندازهگیری عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آلودگی محیط زیست، لازم است که به مطالعه تأثیر کوتاهمدت و بلندمدت مصرف نفت کوره، شهرنشینی، رشد اقتصادی ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی بر انتشار دیاکسیدکربن است، که بهعنوان معیاری برای آلودگی محیط زیست در ایران برای دورۀ زمانی 1397-1352 استفاده شده است. به منظور اندازهگیری عوامل اقتصادی و اجتماعی مؤثر بر آلودگی محیط زیست، لازم است که به مطالعه تأثیر کوتاهمدت و بلندمدت مصرف نفت کوره، شهرنشینی، رشد اقتصادی بر انتشار دیاکسیدکربن در ایران پرداخت؛ بدینمنظور از مدل «خودرگرسیون با وقفههای توزیعی گسترده» استفاده شده است. نتایج نشان میدهد ضریب تصحیح خطای بهدست آمده در این مدل نشان میدهد که در هر دوره 33 درصد از خطای عدم تعادل کوتاه مدت، برای دستیابی به تعادل بلندمدت را تعدیل نماید. طبق برآورد انجام شده، افزایش مصرف نفت کوره، شهرنشینی و رشد اقتصادی هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت تأثیر مثبتی بر انتشار دیاکسیدکربن دارد. همچنین نتایج بلندمدت حاکی از آن است که با افزایش یک درصد تولید ناخالص داخلی، مصرف نفت کوره و جمعیت شهری به ترتیب 849/0، 166/0 و 566/1 درصد انتشار دیاکسیدکربن را افزایش میدهد. لذا اولین اقدام در جهت کاهش انتشار دیاکسیدکربن در کشور، توجه به میزان مصرف نفت کوره است، از این رو میتوان سیاستگذاریهایی جهت استفاده از انرژیهای جایگزینی مانند انرژیهای تجدیدپذیر برای کاهش انتشار دیاکسیدکربن پرداخت.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
منصور زراء نژاد؛ حمیدرضا عبداللهیان؛ آرام امیرنیا؛ سهیل سعیدیان
چکیده
گسترش سریع مناطق شهری در کشورهای صادرکننده نفت خام عضو سازمان اوپک و وابستگی زیاد اقتصاد آنها به مصرف نفت خام، باعث تغییرات جدی زیستمحیطی در این کشورها شده است. ازاینرو بررسی عوامل تأثیرگذار بر انتشار دیاکسیدکربن مانند رشد اقتصادی، مصرف انرژی و شهرنشینی در این کشورها حائز اهمیت است. در این مقاله به بررسی تأثیر رشد اقتصادی، ...
بیشتر
گسترش سریع مناطق شهری در کشورهای صادرکننده نفت خام عضو سازمان اوپک و وابستگی زیاد اقتصاد آنها به مصرف نفت خام، باعث تغییرات جدی زیستمحیطی در این کشورها شده است. ازاینرو بررسی عوامل تأثیرگذار بر انتشار دیاکسیدکربن مانند رشد اقتصادی، مصرف انرژی و شهرنشینی در این کشورها حائز اهمیت است. در این مقاله به بررسی تأثیر رشد اقتصادی، مصرف انرژی و شهرنشینی بر انتشار دیاکسیدکربن پرداختیم. بدینمنظور نمونهای شامل ۸ کشور عضو سازمان اوپک برای دوره ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ انتخاب شد. با توجه به وجود اثر مجاورت از اقتصادسنجی فضایی برای بررسی اثرات سرریز از کشورهای همسایه استفاده شده است. نتایج نشان دادکه وابستگی فضایی در بین کشورهای بررسیشده وجود دارد. تجزیه و تحلیل سرریز فضایی به تفکیک نشان داد که هر دو اثر رشد اقتصادی و جمعیت شهری محلی (مستقیم) و سرریزفضایی (غیر مستقیم) انتشار دیاکسیدکربن در هر کشور و کشورهای همسایه را افزایش میدهد، ولی میزان اثر مستقیم بیش از میزان اثر غیرمستقیم بر کشورهای دیگر است. این واقعیت که آلودگی محیط زیست ناشی از رشد اقتصادی و توسعه مناطق شهری و افزایش مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر در هر کدام از این کشورهای مورد مطالعه بر کیفیت محیط زیست کشورهای همسایه نیز تأثیر میگذارد، زمینه همکاری را بین کشورهای عضو سازمان اوپک که در مجاورت یکدیگر قرار دارند، برای توسعه فناوری تولید انرژیهای پاک (انواع انرژیهای تجدیدپذیر) را فراهم میکند.
حمیدرضا حری؛ سید عبدالمجید جلائی؛ سعید جعفری
دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 27-48
چکیده
امروزه مسائل زیستمحیطی بهویژه مسئله آلودگی آب و هوا به یکی از مهمترین نگرانیهای جهانی تبدیل شده است. آلودگی هوا، سلامتی موجودات زنده و اکوسیستمهای طبیعی را تحت تأثیر قرار داده است. براساس مطالعات مختلف، توسعه مالی میتواند از طریق جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی و افزایش درجه تحقیق و توسعه (R&D) سبب کارایی ...
بیشتر
امروزه مسائل زیستمحیطی بهویژه مسئله آلودگی آب و هوا به یکی از مهمترین نگرانیهای جهانی تبدیل شده است. آلودگی هوا، سلامتی موجودات زنده و اکوسیستمهای طبیعی را تحت تأثیر قرار داده است. براساس مطالعات مختلف، توسعه مالی میتواند از طریق جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی و افزایش درجه تحقیق و توسعه (R&D) سبب کارایی محیطی و در نتیجه کاهش میزان آلودگی محیطی شود.این پژوهش در چارچوب فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس و با استفاده از رویکرد ARDL، به بررسی نقش توسعه مالی و مصرف انرژی بر آلودگی هوا در ایران طی دوره زمانی 2007-1971 پرداخته است.براساس نتایج بدست آمده، توسعه مالی بیشتر در ایران سبب کاهش انتشار 2CO میگردد .به علاوه با افزایش مصرف انرژی در ایران، انتشار 2CO افزایش مییابد. همچنین نتایج تحقیق، حاکی از رد فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس در بلندمدت در ایران است.
سیدکمال صادقی؛ محمدعلی متفکر آزاد؛ محسن پورعبادالهان کویچ؛ اتابک شهباززاده خیاوی
دوره 1، شماره 4 ، مهر 1391، ، صفحه 101-116
چکیده
بخش بزرگی از مصرف انرژی در جهان توسط سوختهای فسیلی تأمین میشود، که این امر موجب انتشار وسیع مواد آلاینده و خطرناک به محیط زیست شده و باعث گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی میشود. آنچه مسلم است مصرف انرژی در جهان به منظور رشد اقتصادی رو به افزایش است و در نتیجه انتشار گازهای گلخانهای بویژه دیاکسیدکربن، در اثر مصرف سوختهای ...
بیشتر
بخش بزرگی از مصرف انرژی در جهان توسط سوختهای فسیلی تأمین میشود، که این امر موجب انتشار وسیع مواد آلاینده و خطرناک به محیط زیست شده و باعث گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی میشود. آنچه مسلم است مصرف انرژی در جهان به منظور رشد اقتصادی رو به افزایش است و در نتیجه انتشار گازهای گلخانهای بویژه دیاکسیدکربن، در اثر مصرف سوختهای فسیلی روندی فزاینده دارد. از این رو در مطالعه حاضر به بررسی رابطه علی بین انتشار دیاکسیدکربن (به عنوان متغیر جایگزین برای تخریب محیط زیست) و متغیرهای سرمایهگذاری مستقیم خارجی، سرانه مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در قالب فرضیهی زیستمحیطی کوزنتس در ایران در سالهای 1387-1359 پرداخته میشود. برای این منظور از آزمونهای تودا- یاماموتو برای بررسی رابطه علی استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر وجود رابطه علی دوطرفه بین متغیرهای انتشار دیاکسیدکربن و سرانه مصرف انرژی و روابط علی یکطرفه از سوی تولید ناخالص داخلی به سمت سرانه مصرف انرژی است. با توجه به وجود رابطه علی بین متغیرها، فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس (EKC) در حالتی که معیار رشد اقتصادی متغیرهای انتشار دیاکسیدکربن و سرانه مصرف انرژی باشد تأیید میشود ولی در حالتی که معیار رشد اقتصادی، تولید ناخالص داخلی باشد تأیید نمیشود.
داود بهبودی؛ سیمین کیانی؛ سعید ابراهیمی
دوره 1، شماره 1 ، دی 1390، ، صفحه 33-53
چکیده
با توجه به سیاستهای توسعهای کشور مبتنی بر رشد سریع اقتصادی در قالب سند چشمانداز 20 ساله، بررسی مقولاتی همانند کاهش آلودگی هوا و افزایش ارزش افزوده بخش صنایع در کشور، جایگاه ویژهای یافته است. در این راستا، مقاله حاضر با استفاده از روش علیت گرنجر، به بررسی وجود یا فقدان رابطه علی بین دیاکسیدکربن، ارزش افزوده بخش صنعت ...
بیشتر
با توجه به سیاستهای توسعهای کشور مبتنی بر رشد سریع اقتصادی در قالب سند چشمانداز 20 ساله، بررسی مقولاتی همانند کاهش آلودگی هوا و افزایش ارزش افزوده بخش صنایع در کشور، جایگاه ویژهای یافته است. در این راستا، مقاله حاضر با استفاده از روش علیت گرنجر، به بررسی وجود یا فقدان رابطه علی بین دیاکسیدکربن، ارزش افزوده بخش صنعت و مصرف انرژی، پرداخته است. نتایج حاصل نشان داد که مصرف انرژی با انتشار دیاکسیدکربن و ارزش افزوده بخش صنعت رابطه علی دارد. بهطوری که افزایش مصرف انرژی در ایران، در سالهای مورد بررسی سبب افزایش انتشار دیاکسیدکربن شده است که این نتیجه با انتظارات قبلی همخوانی میکند. از سوی دیگر، همانگونه که انتظار میرفت افزایش مصرف انرژی، سبب افزایش ارزش افزوده بخش صنعت و اشتغال نیز شده است. نتایج بررسی تجزیه واریانس متغیرهای مدل نیز حاکی از این است که در بلندمدت اثر خود متغیرها بر نوسانات خود، به تدریج کاهش یافته و سهم متغیرهای دیگر افزایش مییابد.