فریبا اسدی؛ محمد حسین کریم؛ مجید فشاری
چکیده
با وجودِ پتانسیل بالای انرژی زمین‌گرمایی در ایران، تنها 100 مگاوات برق زمین‌گرمایی در سال 1396 بهره‌برداری خواهد شد، زیرا هزینه سوخت که حدود 70 تا90 درصدِ هزینه تمام شده مرسوم(غیر واقعی) نیروگاه‌های حرارتی را تشکیل می‌دهد، یارانه‌های بالایی در چند سال اخیر به آن اختصاص یافته است و هزینه آثار خارجی در هزینه تمام شده برق لحاظ نمی‌شود. ...
بیشتر
با وجودِ پتانسیل بالای انرژی زمین‌گرمایی در ایران، تنها 100 مگاوات برق زمین‌گرمایی در سال 1396 بهره‌برداری خواهد شد، زیرا هزینه سوخت که حدود 70 تا90 درصدِ هزینه تمام شده مرسوم(غیر واقعی) نیروگاه‌های حرارتی را تشکیل می‌دهد، یارانه‌های بالایی در چند سال اخیر به آن اختصاص یافته است و هزینه آثار خارجی در هزینه تمام شده برق لحاظ نمی‌شود. در این پژوهش برآنیم تا هزینه تمام شده واقعی برق زمین‌گرمایی را به تفکیک اجزاء با نیروگاه‌های متداول در ایران مقایسه نماییم. روش هزینه همترازشده شامل هزینه‌های سرمایه‌گذاری، تعمیرات و نگهداری، سوخت و آلایندگی هر یک از فناوری‌های تولید برق میباشد. مقایسه هزینه‌های تمام شده برق مفروض بر قیمت صادراتی سوخت و هزینه آثار خارجی نشان می‌دهد که ضریب ظرفیت بالا، عدم نیاز به سوخت‌های فسیلی و هزینه آلایندگی ناچیز، نیروگاه‌های زمین‌گرمایی را با سایر نیروگاه‌های مرسوم در ایران رقابت‌پذیر می‌سازد، در حالی که مقایسه هزینه تمام شده برق مفروض بر قیمت فعلی سوخت و عدم ملاحظات زیست‌محیطی نشان می‌دهد که نیروگاه زمین‌گرمایی در مقایسه با سایر نیروگاه‌های متداول در اولویت آخرِ اقتصادی قرار دارد. این پژوهش پیشنهاد می‌دهد که آزادسازی قیمت تمام شده انرژی و لحاظ هزینه آثار خارجی، اثر قابل توجهی بر توسعه صنعت برق زمین‌گرمایی در ایران دارد و امکان صادرات بیشتر گاز طبیعی را فراهم می‌آورد.
محمد سعید خانی؛ اسماعیل فلاحی؛ مهدی بانشی
چکیده
دست‌یابی به مدل بهینه و تعریف نقشه‌ی جامع تأمین انرژی در شرایط امروز کشور به یک ضرورت تبدیل شده است. پژوهش حاضر با رویکردی کل‌نگر و ترسیم وضعیت مطلوب در ابعاد مختلف پایداری مشتمل‌بر جنبه‌های فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی، مدل بهینه‌ای را به‌منظور دست‌یابی به منابع انرژی کم‌هزینه و سازگار بامحیط‌زیست تحت سناریو‌های مختلف زمانی ...
بیشتر
دست‌یابی به مدل بهینه و تعریف نقشه‌ی جامع تأمین انرژی در شرایط امروز کشور به یک ضرورت تبدیل شده است. پژوهش حاضر با رویکردی کل‌نگر و ترسیم وضعیت مطلوب در ابعاد مختلف پایداری مشتمل‌بر جنبه‌های فنی، اقتصادی و زیست‌محیطی، مدل بهینه‌ای را به‌منظور دست‌یابی به منابع انرژی کم‌هزینه و سازگار بامحیط‌زیست تحت سناریو‌های مختلف زمانی 100 تا 500 ساله با بهرهگیری از الگوریتم ژنتیک ارائه نمود. نتایج ضمن مشخص نمودن ترکیب مناسب انرژی در هر دورهی زمانی،حاکی ازسهم بیشتر سوخت‌های فسیلی جهت تأمین انرژی در دورههای زمانی کوتاه و تأثیر نسبی بیشتر شاخص مالی نسبت به زیست‌محیطی بوده درحالیکه این روند بهسرعت بهسمت انرژیهای تجدیدپذیر درحال تغییر بوده بهگونهای که سهم 63 درصدی سوخت‌های فسیلی در دورهی 100 ساله به سهم 62 درصدی انرژیهای تجدیدپذیر در افق 500 ساله تغییر یافته است. همچنین،برآورد میزان برداشت هریک از منابع انرژی از کل ظرفیت منبع درطی یک سال نشان داد با افزایش طول دوره در سناریو‌های مختلف، میزان استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر و دوستدار محیط‌زیست تقریباً نزدیک به ظرفیت کامل بهره‌برداری از این منابع مورد توصیه بوده است.
رحمان زارعیان مزرعه خسرو؛ حامد شکوری گنجوی
چکیده
راه یافتن خودروها در زندگی بشر در ابتدای امر، موجب رشد و توسعه همه‌جانبه زندگی بشر شد؛ اما با همه‌گیر شدن استفاده از این وسایل نقلیه بخصوص استفاده شخصی، مشکلات و عوارض زیان‌بخشی را در ابعاد سلامت، اقتصاد و محیط‌زیست به بار آورد که بخش بزرگی از این عوارض به مقدار و چگونگی مصرف حامل‌های انرژی در حمل‌ونقل این وسایل برمی‌گردد. به‌منظور ...
بیشتر
راه یافتن خودروها در زندگی بشر در ابتدای امر، موجب رشد و توسعه همه‌جانبه زندگی بشر شد؛ اما با همه‌گیر شدن استفاده از این وسایل نقلیه بخصوص استفاده شخصی، مشکلات و عوارض زیان‌بخشی را در ابعاد سلامت، اقتصاد و محیط‌زیست به بار آورد که بخش بزرگی از این عوارض به مقدار و چگونگی مصرف حامل‌های انرژی در حمل‌ونقل این وسایل برمی‌گردد. به‌منظور مدیریت مصرف سوخت به خصوص در حمل‌ونقل در ابتدا لازم است تا سازوکار و ساختار شکل‌دهنده مصرف شناسایی شده و سپس در جهت بهبود آن تلاش شود. نگرش سیستمی و تحلیل سیستم‌ها یکی از مهمترین ابزارهایی است که در تحلیل و حل مسائل مهم اقتصادی و مدیریتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله در ابتدا با استفاده از نمودار علی معلولی، سازوکار و متغیرهای تأثیرگذار بر مصرف بنزین نشان داده شده است. در گام بعدی به اعتبارسنجی مدل شبیه‌سازی‌شده پرداخته شده و پس از تأیید اعتبار مدل به محاسبه کشش پرداخته میشود که کشش قیمتی تقاضا برای زمان حاضر (در شرایطی که قیمت بنزین 1000 تومان باشد) برای بازه کوتاه‌مدت و بلندمدت تهران به ترتیب 092/0- و 129/0- به‌دست آمده است. اندازه کشش محاسبه شده برای استان تهران در این مقاله، نسبت به کشش محاسبه شده در تحقیقات گذشته برای ایران قدری کمتر است که علت آن مربوط به پایین بودن قیمت بنزین نسبت به درآمد خانوار و بالاتر بودن نیاز به حمل‌ونقل در تهران است.
اله‌مراد سیف؛ داود حمیدی رزی
چکیده
افزایش بهره‌وری عوامل تولید یکی از مهمترین محورهای راهبردی سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بوده که در بندهای 3، 4 و 20 صریحاً بدان اشاره شده است. در این بین افزایش بهره‌وری انرژی بسیار مورد توجه سیاستگذاران کلان کشور قرار گرفته است چرا که افزایش شدت مصرف انرژی علاوه بر اتلاف منابع منجر به بن‌بست زیست محیطی و کاهش توان اکولوژیکی نیز میشود. ...
بیشتر
افزایش بهره‌وری عوامل تولید یکی از مهمترین محورهای راهبردی سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بوده که در بندهای 3، 4 و 20 صریحاً بدان اشاره شده است. در این بین افزایش بهره‌وری انرژی بسیار مورد توجه سیاستگذاران کلان کشور قرار گرفته است چرا که افزایش شدت مصرف انرژی علاوه بر اتلاف منابع منجر به بن‌بست زیست محیطی و کاهش توان اکولوژیکی نیز میشود. در این راستا، تحقق کمی و کیفی ساختار اقتصادی دانش‌بنیان در کشور و استان‌ها می‌تواند منجر به کاهش شدت انرژی شود.
با عنایت به موارد مذکور، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص‌های منتخب ساختار اقتصادی دانش‌بنیان و شاخص شدت انرژی در استان‌های کشور طی دوره 1389-1392 میباشد. بدین منظور، مدل پژوهش در چارچوب دادههای پانلی تصریح شده و ضرایب توسط تخمین‌زن حداقل مربعات تعمیم‌یافته(GLS) پانلی برآورد شدند. بر طبق نتایج متغیرهای ضریب نفوذ اینترنت و شدت مشترکان تلفن‌های همراه به‌ترتیب اثر منفی معنادار و مثبت بی‌معنی بر شاخص شدت انرژی استان‌ها داشته‌اند؛ در این میان، کنترل اثر متغیر ضریب نفوذ اینترنت در مدل اقتصادسنجی پژوهش، باعث افزایش کشش قیمتی شدت انرژی شده و کارایی سیاست‌های قیمتی را ارتقاء می‌دهد. همچنین تأثیر متغیر شدت شاغلان با مدرک فوق‌دیپلم و لیسانس در کاهش شدت انرژی استان‌ها بیشتر از اثر متغیر شدت شاغلان با مدرک تحصیلات تکمیلی(فوق لیسانس و بالاتر) است. در مجموع شاخص اقتصاد دانش‌بنیان باعث کاهش انرژی‌بری تولید ناخالص داخلی استان‌ها شده و ساختار اقتصادی دانش‌بنیان پتانسیل کاهش شدت انرژی در استان‌های کشور را دارا میباشد.
محمدحسن فطرس؛ مریم هوشیدری
چکیده
نفت ازجمله کالاهای استراتژیک جهان وبه عنوان یکی از نهادههای مهم تولید هرکشور به شمار میرود. با توجه بهتأثیر گستردهی منفی نوسانات قیمت نفت بر بخشهای مختلف اقتصاد ایران، مانعی برای کارایی بازاربورس به شمار میرود و بر عملکرد سرمایهگذاران تأثیرگذار میباشد. بر این اساس نیازمند درک دقیق تغییرات قیمت نفت برروی ...
بیشتر
نفت ازجمله کالاهای استراتژیک جهان وبه عنوان یکی از نهادههای مهم تولید هرکشور به شمار میرود. با توجه بهتأثیر گستردهی منفی نوسانات قیمت نفت بر بخشهای مختلف اقتصاد ایران، مانعی برای کارایی بازاربورس به شمار میرود و بر عملکرد سرمایهگذاران تأثیرگذار میباشد. بر این اساس نیازمند درک دقیق تغییرات قیمت نفت برروی شاخص سهام هستند. تعیین قیمت نفت به عوامل متعددی بستگی دارد که اغلب آنها از کنترل تولیدکنندگان آن خارج است. همین مسئله سبب شده است که وضعیت اقتصادی اغلب کشورهای وابسته به درآمدهای نفتی تحت تأثیر نوسانات قیمت نفت قرار گیرد. این مقاله به بررسی نوسانات بازدهی قیمت نفت بر روی نوسانات بازدهی شاخص بورس اوراق بهادار با استفاده از یک مدل GARCH چند متغیره و دادههای ماهانه طی دوره زمانی ماه می 2001 تا ماه مارس 2016 میپردازد. متغیرهای مورد استفاده در این پژوهش قیمت جهانی نفت خام، شاخص قیمت بورس تهران و نرخ ارز میباشد که بازدهی این متغیرها با استفاده از فرمولی که در قسمت معرفی متغیرها آورده شده است، تعریف شده است. در این مطالعه، پس از انجام آزمون مانایی و همچنین آزمون ARCH، برای پی بردن به وجود اثر آرچ در متغیرها، با استفاده از رهیافت BEKK ارتباط نوسانات بازدهی قیمت نفت خام و بازدهی شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. براساس نتایج پژوهش رابطه منفی و معنیداری میان نوسانات بازدهی قیمت نفت خام ونوسانات بازدهی شاخص بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد، همچنین رابطه منفی ومعنی داری میان نوسانات نرخ ارز و بازدهی نوسانات بازدهی شاخص بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد.
داود منظور؛ روح‌اله کهن‌هوش نژاد؛ مسعود امانی
چکیده
رژیم مالی فصل ممیز میان قراردادهای نفتی است. رژیمهای مالی در قراردادهای نفتی به دو دسته کلی امتیازی و قراردادی تقسیم میشود. تفاوت میان قراردادهای خدمت و مشارکت درنحوه جبران خدمات پیمانکار است که به صورت نقدی یا به صورت نفت خام پرداخت شود. در قراردادهای مشارکت در تولید، پیمانکار حصهای از نفت تولیدی را دریافت مینماید. یکی ...
بیشتر
رژیم مالی فصل ممیز میان قراردادهای نفتی است. رژیمهای مالی در قراردادهای نفتی به دو دسته کلی امتیازی و قراردادی تقسیم میشود. تفاوت میان قراردادهای خدمت و مشارکت درنحوه جبران خدمات پیمانکار است که به صورت نقدی یا به صورت نفت خام پرداخت شود. در قراردادهای مشارکت در تولید، پیمانکار حصهای از نفت تولیدی را دریافت مینماید. یکی از معیارهای اصلی ارائه مقایسهای کلی از رژیمهای مالی، میزان سهمبری طرفین قرارداد است که به صورت ارزش واقعی بیان میگردد. مقایسه میزان سهمبری پیمانکار خارجی براساس ارزش فعلی خالص دریافتی در پروژههای مورد مطالعه نشان می‌دهد انعقاد قراردادهای مشارکت در تولید در میادین نفتی آزادگان، سروش و نوروز، فروزان و اسفندیار نسبت به بیع متقابل برای کشور میزبان (ایران) میتوانست مطلوبتر و کم هزینهتر باشد.
