نهادها و سازمانهای منطقه‌ای و بین المللی انرژی
علی مزیکی؛ مانا شعبانی راد؛ آرین دانشمند
چکیده
در این پژوهش به بررسی نقش تجارت به تفکیک صادرات و واردات کالاهای واسطه‌ای و نهایی بر تخریب محیط زیست، انتشار دیاکسیدکربن، در قالب منحنی زیستمحیطی کوزنتس پرداخته می‌شود. برای این منظور از یک مجموعه داده‌های تابلویی مربوط به کشورهای «سازمان همکاری و توسعه» و کشورهای غیر «سازمان همکاری و توسعه» طی سال‌های 1998 تا 2018 ...
بیشتر
در این پژوهش به بررسی نقش تجارت به تفکیک صادرات و واردات کالاهای واسطه‌ای و نهایی بر تخریب محیط زیست، انتشار دیاکسیدکربن، در قالب منحنی زیستمحیطی کوزنتس پرداخته می‌شود. برای این منظور از یک مجموعه داده‌های تابلویی مربوط به کشورهای «سازمان همکاری و توسعه» و کشورهای غیر «سازمان همکاری و توسعه» طی سال‌های 1998 تا 2018 استفاده شده است. طبق نتایج، در تمامی نمونهها منحنی زیستمحیطی کوزنتس برقرار میباشد. از سوی دیگر، تجارت در کشورهای تأثیر مفید، یا معکوس، و در کشورهای غیر سازمان همکاری و توسعه و تمام کشورها تأثیر غیر مفید، یا مثبت و معنادار، بر میزان انتشار دیاکسیدکربن دارد. همچنین، یک نتیجه حائز اهمیت «سازمان همکاری و توسعه» اینکه واردات بدون نظر گرفتن نوع کالاها تأثیر مخربتری نسبت به صادرات بر محیط زیست در تمامی حالتها داشت. بر این اساس میتوان گفت که نظریات حامی آثار مفید صادرات، مانند بهبود تکنولوژی، یا آثار مخرب واردات از طریق افزایش محصولات انرژیبر، توضیحدهنده بهتری نسبت به نظریات مصرف مخرب انرژی حاصل از صادرات یا آثار مفید واردات برای محیط زیست هستند.
زهرا جلیلی؛ عباس علوی راد؛ ابراهیم شریفی
چکیده
امروزه مسائل و مشکلات زیستمحیطی نظیر گرم شدن کره زمین در نتیجه انتشار فزاینده گازهای گلخانه‌ای و استفاده از انرژیهای فسیلی سبب ترغیب به توسعه و استفاده از منابع انرژی با آلودگی کمتر و تجدیدپذیر به عنوان جانشینی بالقوه و پاک برای سوختهای فسیلی و تجدیدناپذیر شده است. این پژوهش با هدف مطالعه منحنی زیستمحیطی کوزنتس در همزمانی ...
بیشتر
امروزه مسائل و مشکلات زیستمحیطی نظیر گرم شدن کره زمین در نتیجه انتشار فزاینده گازهای گلخانه‌ای و استفاده از انرژیهای فسیلی سبب ترغیب به توسعه و استفاده از منابع انرژی با آلودگی کمتر و تجدیدپذیر به عنوان جانشینی بالقوه و پاک برای سوختهای فسیلی و تجدیدناپذیر شده است. این پژوهش با هدف مطالعه منحنی زیستمحیطی کوزنتس در همزمانی مصرف انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر، برای 11 کشور منتخب از گروه کشورهای اوپک، طی سال‌های 2013-1980 به صورت مدل غیرخطی درجه دوم، با استفاده از روش PMG انجام شده است. نتایج مطالعه حاکی از تأیید وجود فرضیه EKC و منحنی زیستمحیطی کوزنتس در کشورها و دوره مورد مطالعه میباشد. معناداری آماری متغیر مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر با ضریب 67/0 در سطح 1 درصد نشان می‌دهد به ازای یک درصد افزایش در مصرف این نوع انرژی، 67/0 درصد بر میزان انتشار گاز گلخانه‌ای CO2 افزوده می‌شود. به تعبیری استفاده هر چه بیشتر از انرژیهای تجدیدناپذیر و سوختهای فسیلی بر آلودگی محیطزیست و هوا میافزاید. همچنین، متغیر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر با ضریب 005/0- به لحاظ آماری معنادار نمیباشد.
کریم اسلاملوئیان؛ جواد هراتی؛ علی حسین استادزاده
دوره 2، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 171-197
چکیده
مقاله حاضر با استفاده از الگوی تعمیم‌یافته استوکی (1998) و دنگ و هوانگ (2009) به بررسی ارتباط پویا بین رشد اقتصادی و پیامد جنبی آلودگی زیستمحیطی با تأکید بر رشد پایدار برای کشور ایران میپردازد. این چارچوب به ما اجازه می‌دهد که ارتباط میان رشد و کیفیت محیط زیست را در قالب فرضیه زیستمحیطی کوزنتس (EKC) برای اقتصاد ایران مورد بررسی قرار ...
بیشتر
مقاله حاضر با استفاده از الگوی تعمیم‌یافته استوکی (1998) و دنگ و هوانگ (2009) به بررسی ارتباط پویا بین رشد اقتصادی و پیامد جنبی آلودگی زیستمحیطی با تأکید بر رشد پایدار برای کشور ایران میپردازد. این چارچوب به ما اجازه می‌دهد که ارتباط میان رشد و کیفیت محیط زیست را در قالب فرضیه زیستمحیطی کوزنتس (EKC) برای اقتصاد ایران مورد بررسی قرار دهیم. به عبارت دیگر، در این تحقیق ارتباط رشد اقتصادی و آلودگی از دو منظر تئوریک و تجربی مطالعه می‌گردد. در این راستا با توجه به ارتباط بلندمدت بین آلودگی زیستمحیطی، سرمایه انسانی و رشد اقتصادی مجموعه شرایط لازم برای دستیابی به توسعه پایدار و قرار گرفتن اقتصاد بر روی مسیر رشد پایدار (SS)[1] به طور نظری استخراج گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل تجربی الگو با بکارگیری نرم‌افزار متلب (MATLAB) مسیرهای بهینه متغیرهای کلیدی الگوبا استفاده از داده‌های اقتصاد ایران برای دوره زمانی (1338 تا 1387) شبیهسازی شده است. نتایج بیانگر آن است که میزان آلودگی (2CO) سرانه در ایران همراه با افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه طی زمان افزایش پیدا نموده است. نتایج نشان می‌دهد که اقتصاد ایران بر مسیر رشد بلندمدت پایدار قرار ندارد. علاوه بر این به نظر می‌رسد که اقتصاد ایران در مراحل اولیه رشد قرار دارد، به طوری که همراه با افزایش درآمد سرانه، کیفیت محیط زیست کاهش می‌یابد. نتایج شبیهسازی نشان می‌دهد که بعد از رسیدن اقتصاد ایران به سطح آستانه این نتیجه معکوس می‌گردد. بنابراین شاید بتوان ادعا کرد که فرضیه زیستمحیطی کوزنتس ممکن است در آینده برای اقتصاد ایران صادق باشد.
[1]. Steady State
حمیدرضا حری؛ سید عبدالمجید جلائی؛ سعید جعفری
دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 27-48
چکیده
امروزه مسائل زیستمحیطی بهویژه مسئله آلودگی آب و هوا به یکی از مهمترین نگرانیهای جهانی تبدیل شده است. آلودگی هوا، سلامتی موجودات زنده و اکوسیستمهای طبیعی را تحت تأثیر قرار داده است. براساس مطالعات مختلف، توسعه مالی میتواند از طریق جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی و افزایش درجه تحقیق و توسعه (R&D) سبب کارایی ...
بیشتر
امروزه مسائل زیستمحیطی بهویژه مسئله آلودگی آب و هوا به یکی از مهمترین نگرانیهای جهانی تبدیل شده است. آلودگی هوا، سلامتی موجودات زنده و اکوسیستمهای طبیعی را تحت تأثیر قرار داده است. براساس مطالعات مختلف، توسعه مالی میتواند از طریق جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی و افزایش درجه تحقیق و توسعه (R&D) سبب کارایی محیطی و در نتیجه کاهش میزان آلودگی محیطی شود.این پژوهش در چارچوب فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس و با استفاده از رویکرد ARDL، به بررسی نقش توسعه مالی و مصرف انرژی بر آلودگی هوا در ایران طی دوره زمانی 2007-1971 پرداخته است.براساس نتایج بدست آمده، توسعه مالی بیشتر در ایران سبب کاهش انتشار 2CO می‌گردد .به علاوه با افزایش مصرف انرژی در ایران، انتشار 2CO افزایش می‌یابد. همچنین نتایج تحقیق، حاکی از رد فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس در بلندمدت در ایران است.
حمیدرضا ارباب؛ زهره عباسی‌فر
دوره 1، شماره 3 ، تیر 1391، ، صفحه 1-16
چکیده
امروزه آلودگی یکی از مهمترین چالش‌های مدیریتی کشورهاست. بر این اساس، تمام کشورها تلاش می‌کنند تا با وضع قوانین و مقررات در سطح ملی و تنظیم توافق‌نامه‌های بین‌المللی، از گسترش تخریب‌های زیستمحیطی جلوگیری کنند. بدون تردید انتشار آلودگی، تابعی از فرآیند رشد و توسعه اقتصادی است. بیشتر مطالعات انجام شده در این زمینه، وجود یک رابطه ...
بیشتر
امروزه آلودگی یکی از مهمترین چالش‌های مدیریتی کشورهاست. بر این اساس، تمام کشورها تلاش می‌کنند تا با وضع قوانین و مقررات در سطح ملی و تنظیم توافق‌نامه‌های بین‌المللی، از گسترش تخریب‌های زیستمحیطی جلوگیری کنند. بدون تردید انتشار آلودگی، تابعی از فرآیند رشد و توسعه اقتصادی است. بیشتر مطالعات انجام شده در این زمینه، وجود یک رابطه U شکل معکوس بین کیفیت محیط زیست و رشد اقتصادی را تأیید می‌کنند. این رابطه در ادبیات اقتصاد محیط زیست به منحنی زیستمحیطی کوزنتس یا EKC معروف است. در این مقاله براساس مبانی نظری فنی زیستمحیطی کوزنتس، رابطه آلودگی آب و رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و توسعه‌یافته در سال‌های 2000-1980 بررسی شده است. در الگوی مورد استفاده علاوه بر متغیر درآمد، متغیر جمعیت به عنوان متغیر برون‌زا در نظر گرفته شده است. در الگوی مورد استفاده از روش داده‌های تلفیقی استفاده کرده‌ایم. نتایج نشان می‌دهد که تمام کشورهای توسعه‌یافته از نقطه برگشت منحنی عبور کرده‌اند. به بیان دیگر رابطه آلودگی آب و درآمد سرانه آنها منفی است و با افزایش رشد اقتصادی و درآمد سرانه این کشورها، کیفیت آب بهبود یافته است. سطح درآمد سرانه کشورهای در حال توسعه در نقطه بازگشت فنی کوزنتس 901 دلار بوده است. بررسی آماری نشان می‌دهد که بسیاری از کشورهای در این گروه هنوز به نقطه برگشت فنی کوزنتس خود نرسیده‌اند. بنابراین رابطه درآمد ملی سرانه و آلودگی آب مثبت است و با رشد اقتصادی و افزایش درآمد ملی سرانه، سطح آلودگی آب افزایش می‌یابد.
حسن درگاهی؛ مینا بهرامی غلامی
دوره 1، شماره 1 ، دی 1390، ، صفحه 73-99
چکیده
انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های اقتصادی و مصرف انرژیهای فسیلی، عامل مهمی در گرمایش جهانی است. اهمیت این موضوع در کشورهای عضو اوپک به دلیل وابستگی این اقتصادها به سوختهای فسیلی از یک سو و همچنین آسیب‌پذیری اقتصادی این کشورها نسبت به اجرای کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل کیوتو توسط کشورهای صنعتی در راستای کاهش مصرف ...
بیشتر
انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های اقتصادی و مصرف انرژیهای فسیلی، عامل مهمی در گرمایش جهانی است. اهمیت این موضوع در کشورهای عضو اوپک به دلیل وابستگی این اقتصادها به سوختهای فسیلی از یک سو و همچنین آسیب‌پذیری اقتصادی این کشورها نسبت به اجرای کنوانسیون تغییر آب و هوا و پروتکل کیوتو توسط کشورهای صنعتی در راستای کاهش مصرف سوختهای فسیلی بیشتر است. در این مقاله مهمترین عوامل مؤثر بر انتشار گاز دیاکسیدکربن (به عنوان شاخص انتشار) در گروه کشورهای OECD، اوپک و همچنین ایران بررسی می‌شود. نتایج حاکی از آن است که اولاً شکل U وارون منحنی زیستمحیطی کوزنتس برای کشورهای مورد مطالعه، از جمله ایران، مورد تردید است. ثانیاً نسبت ارزش افزوده تولیدات کارخانهای به GDP (شاخصی از توسعه صنعتی)، نسبت تجارت به GDP (شاخصی از اندازه تجاری و باز بودن اقتصاد)، و شدت انرژی (شاخصی از کارایی مصرف انرژی) از عوامل کلان توضیحدهنده انتشار به شمار میآیند. با توجه به یافتههای تحقیق، توصیه‌های سیاستی برای اقتصاد ایران در سه حوزه صنعت، تجارت و مصرف انرژی ارائه می‌شود.
محمدحسن فطرس
دوره 1، شماره 1 ، دی 1390، ، صفحه 189-211
چکیده
این پژوهش به بررسی وجود و جهت علیت گرانجری بین رشد اقتصادی، مصرف انرژی و انتشار دیاکسیدکربن در دوره زمانی 1384-1350 ایران میپردازد. برای این منظور، الگوی چند متغیرهای شامل رشد اقتصادی، مصرف انرژی، انتشار دیاکسیدکربن، موجودی سرمایه، نیروی کار و جمعیت شهرنشین را به‌کار می‌گیرد. سپس، با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی تودا-یاماموتو ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی وجود و جهت علیت گرانجری بین رشد اقتصادی، مصرف انرژی و انتشار دیاکسیدکربن در دوره زمانی 1384-1350 ایران میپردازد. برای این منظور، الگوی چند متغیرهای شامل رشد اقتصادی، مصرف انرژی، انتشار دیاکسیدکربن، موجودی سرمایه، نیروی کار و جمعیت شهرنشین را به‌کار می‌گیرد. سپس، با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی تودا-یاماموتو به تعیین علیت بین متغیرها میپردازد. نتایج نشان میدهند رابطه علیت دوطرفهای بین رشد تولید ناخالص داخلی و نشر دیاکسیدکربن وجود دارد. همچنین، رابطهای علی از مصرف انرژی به نشر دیاکسیدکربن یافت می‌شود. وجود رابطه کوهانی شکل بین رشد تولید ناخالص داخلی و نشر دیاکسیدکربن نشان می‌دهد که فرضیه زیستمحیطی (کوزنتس) در کشور ایران صادق است.
