نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار روابط بین الملل دانشکده علوم انسانی دانشگاه یاسوج

2 فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه یاسوج

10.22054/jiee.2025.79556.2089

چکیده

انرژی‌های تجدیدپذیر به تدریج در حال جایگزین شدن با سوخت‌های فسیلی هستند. گذار از منابع تجدیدناپذیر فسیلی به منابع تجدیدپذیر خورشیدی، بادی، زمین‌گرمایی، زیست‌توده و... باعث شده است که بخش عمده‌ای از ساز و کارهای تولیدی، تجاری و مالیِ بازار بین‌المللی انرژی دستخوش دگرگونی شوند. این دگرگونی نیز به نوبه‌ی خود امنیت انرژیِ دولت‌ها را با تهدیدها و فرصت‌های جدیدی روبرو ساخته است. بالتبع ایران نه تنها به عنوان یکی از تولیدکنندگان عمده‌ی سوخت‌های فسیلی بلکه به عنوان مصرف‌کننده‌ی انرژی نیز با این تهدیدها و فرصت‌ها مواجه شده و یا خواهد شد. در اینجا کوشیدیم به این پرسش پاسخ دهیم که ایران برای تأمین امنیت انرژی خود در آینده، چه راهبردها و سیاست‌هایی را در زمینه‌ی انرژی‌های تجدیدپذیر در پیش گرفته است؟ به عبارت دیگر، ایران برای انرژی‌های تجدیدپذیر چه نقش و جایگاهی در امنیت انرژی خود در آینده قائل است؟ در پاسخ به این پرسش، نخست شاخص‌های چهارده‌گانه‌ای برای سنجش امنیت انرژی مشخص کردیم. سپس تهدیدها و فرصت‌های ناشی از گذار یاشده در هر کدام از این شاخص‌ها را شناسایی نمودیم. سپس نشان دادیم که ایران با کدامیک از این تهدیدها و فرصت‌ها مواجه شده است و یا خواهد شد و به کدامیک از آنها در سیاستگزاری‌های کلان و اسناد بالادستی خود توجه نشان داده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که بیشترین توجه به شاخص‌های قیمت و شدت مصرف انرژی و کمترین توجه به شاخص‌های مقبولیت و ثبات سیاسی و تا حدی شاخص استمرار تولید نشان داده شده است. در اینجا از روش مدلسازی عقلانی-مفهومی استفاده کرده‌ایم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Renewable Energies and Iran's Energy Security Strategies

نویسندگان [English]

  • Abouzar Fattahizadeh 1
  • Shirin Andarkhord 2

1 Assistant Professor of Political Science, Faculty of Humanities, Yasouj University

2 M.A. of Political Science, Faculty of Humanities, Yasouj University, Iran

چکیده [English]

Renewable energies are gradually replacing fossil fuels as the primary sources of energy. The transition from non-renewable resources to renewable sources, such as solar, wind, geothermal, biomass, etc., has significantly transformed productive, commercial, and financial aspects of the international energy market. This transformation, in turn, has created new challenges and opportunities for energy security of states. Iran, as a major producer of fossil fuels and energy consumer, is also grappling with these challenges and opportunities. Here we aim to answer the question that what strategies and policies Iran has adopted in the field of renewable energies to ensure its future energy security? In other words, what role and position does Iran envisioned for renewable energies in its future energy security? In response to this question, first fourteen indicators for assessing energy security were identified. Then, we figured out the threats and opportunities arising from the mentioned transition in each of these indicators. Next, we demonstrated which of these threats and opportunities Iran has faced or will face and to what extent it has addressed them in its overarching policies and high-level documents. The research findings indicate that Iran has paid the most attention to the price and energy consumption intensity indicators, while neglecting political stability and acceptability, and to some extent, the production continuity indicators. We have employed the rational-conceptual modeling approach here.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "
  • Iran"
  • energy security"
  • renewable energies"
  • ,"
  • high-level documents"