• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
پریسا مهاجری؛ علی فریدزاد؛ فاطمه امیرجهانی
چکیده
تولید نفت خام و گاز طبیعی به طور یکنواخت و همگن در بین استان‌های کشور توزیع نشده و بخش عمده‌ای از مصرف در استان‌هایی صورت می‌گیرد که نقش چندانی در تولید ندارند. بنابراین، وقوع هر اختلالی در تولید نفت و گاز می‌تواند به منزله تهدیدی برای تولید ناخالص داخلی تمامی استان‌ها قلمداد شود. در این مقاله با محاسبه جدول داده - ستانده چهار منطقه‌ای ...
بیشتر
تولید نفت خام و گاز طبیعی به طور یکنواخت و همگن در بین استان‌های کشور توزیع نشده و بخش عمده‌ای از مصرف در استان‌هایی صورت می‌گیرد که نقش چندانی در تولید ندارند. بنابراین، وقوع هر اختلالی در تولید نفت و گاز می‌تواند به منزله تهدیدی برای تولید ناخالص داخلی تمامی استان‌ها قلمداد شود. در این مقاله با محاسبه جدول داده - ستانده چهار منطقه‌ای (تهران، خوزستان، منطقه نفتی و منطقه غیرنفتی) برای سال 1395 و به‌کارگیری روش حذف فرضی دیازنباخر و لهر (2013)، تأثیر کاهش جزئی و کامل تولید نفت و گاز در دو منطقه خوزستان و سایر مناطق نفتی بر ارزش افزوده 71 بخش اقتصادی در هر یک از چهار منطقه برآورد شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که اولاً در پی حذف بخش نفت و گاز در خوزستان، ارزش افزوده این منطقه با کاهش 32 درصدی روبهرو گردد، در حالی که حذف بخش متناظر در منطقه نفتی، ارزش افزوده منطقه نفتی را 14 درصد کاهش می‌دهد. ثانیاً، کاهش نسبی در ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی و سهم هریک از بخش‌ها از کاهش ارزش افزوده هر منطقه در پی قطع تولید نفت و گاز خوزستان و منطقه نفتی به شدت بستگی به ساختار اقتصادی منطقه مورد بررسی دارد. بخش خدمات در استان تهران و بخش زراعت و باغداری در سایر مناطق غیرنفتی، بالاترین سهم را از کاهش ارزش افزوده کل در هریک از این مناطق به خود اختصاص می‌دهند. به نظر می‌رسد متنوع‌سازی منابع و مناطق عرضه انرژی، بهینه‌سازی مصرف سوخت و نوسازی ناوگان حمل و نقل از مهم‌ترین راهکارهای ارتقای تاب‌آوری محسوب شوند.
