نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

2 دانشیار، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اقتصاد انرژی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

تولید نفت خام و گاز طبیعی به طور یکنواخت و همگن در بین استان‌های کشور توزیع نشده و بخش عمده‌ای از مصرف در استان‌هایی صورت می‌گیرد که نقش چندانی در تولید ندارند. بنابراین، وقوع هر اختلالی در تولید نفت و گاز می‌تواند به منزله تهدیدی برای تولید ناخالص داخلی تمامی استان‌ها قلمداد شود. در این مقاله با محاسبه جدول داده - ستانده چهار منطقه‌ای (تهران، خوزستان، منطقه نفتی و منطقه غیرنفتی) برای سال 1395 و به‌کارگیری روش حذف فرضی دیازنباخر و لهر (2013)، تأثیر کاهش جزئی و کامل تولید نفت و گاز در دو منطقه خوزستان و سایر مناطق نفتی بر ارزش افزوده 71 بخش اقتصادی در هر یک از چهار منطقه برآورد شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که اولاً در پی حذف بخش نفت و گاز در خوزستان، ارزش افزوده این منطقه با کاهش 32 درصدی روبه‏رو گردد، در حالی که حذف بخش متناظر در منطقه نفتی، ارزش افزوده منطقه نفتی را 14 درصد کاهش می‌دهد. ثانیاً، کاهش نسبی در ارزش افزوده بخش‌های اقتصادی و سهم هریک از بخش‌ها از کاهش ارزش افزوده هر منطقه در پی قطع تولید نفت و گاز خوزستان و منطقه نفتی به شدت بستگی به ساختار اقتصادی منطقه مورد بررسی دارد. بخش خدمات در استان تهران و بخش زراعت و باغداری در سایر مناطق غیرنفتی، بالاترین سهم را از کاهش ارزش افزوده کل در هریک از این مناطق به خود اختصاص می‌دهند. به نظر می‌رسد متنوع‌سازی منابع و مناطق عرضه انرژی، بهینه‌سازی مصرف سوخت و نوسازی ناوگان حمل و نقل از مهم‌ترین راهکارهای ارتقای تاب‌آوری محسوب شوند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Impact of Hypothetical Extraction of Iranian Oil and Gas Industry on Value Added of Economic Sectors Using Multiregional Input-Output Model

نویسندگان [English]

  • parisa Mohajeri 1
  • Ali Faridzad 2
  • Fatemeh Amirjahani 3

1 Associate Professor, Department of Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

3 Master's Student in Energy Economics, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Oil and natural gas production is not uniformly and homogeneously distributed across all provinces of Iran, whereas a major part of oil and gas incomes is consumed in provinces that do not have any significant role in oil and gas production. Therefore, any disruption in the production of oil and gas might expose the GDP growth of all provinces at risk. In this paper, the multiregional input-output table is calculated for the year 2015. Then, the hypothetical extraction method introduced by Dietzenbacher and Lahr (2013) is employed for estimating the effect of partial and complete extraction of oil and gas production in Khuzestan and other oil-oriented regions on the value-added of 71 economic activities in each of the regions. The findings reveal that firstly, following the extraction of oil and gas production in Khuzestan, the value added of this region reduces about %32 , while the extraction of the corresponding sector in other oil-related regions will mitigate this region’s value added by %14. Secondly, the relative reduction in the value added of economic sectors and each sector’s contribution of value-added reduction in each region depend on the economic structure of the interested region. The highest share of the total value-added reduction in each region belongs to the service sector in Tehran and agriculture in other non-oil regions. It seems that diversifying energy resources as well as supplying regions, enhancing fuel consumption efficiency, and renovating the transportation system are the most important policies to have more resilience.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oil and Gas Industry
  • Hypothetical Extraction
  • Multiregional Input-Output Table
  • Value Added
آغچی، سحر. (1388). بررسی اهمیت بخش انرژی در اقتصاد ایران با استفاده از روش داده ستانده. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته توسعه اقتصادی، دانشگاه الزهرا.
بانوئی، علی‌اصغر و شرکت، افسانه. (1398). به‌کارگیری روش ترکیبی FLQ-RAS در محاسبه جدول داده - ستانده چند منطقه‌ای در ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 24 (81)، 90-43.
بانوئی، علی‌اصغر؛ مومنی، فرشاد؛ آماده، حمید؛ ذاکری، زهرا و کرمی، مهدی. (1391). سنجش آثار و تبعات کاهش تولید بخش کشاورزی بر اقتصاد در چارچوب الگوی اصلاح شده ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) عرضه محور. سیاست‌گذاری اقتصادی، 4 (7)، 30-1.
بانوئی، علی‌اصغر. (1391). ارزیابی شقوق مختلف نحوه منظور کردن واردات و روش‌های تفکیک آن با تأکید بر جدول متقارن سال 1380. سیاست‌گذاری اقتصادی، 4 (8)، 74-31.
بزازان، فاطمه و محمدی، پریسا. (1395). مدل‌سازی خسارات اقتصادی منطقه‌ای ناشی از فجایع طبیعی: مطالعه موردی زلزله تهران. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 21 (68)، 127-99.
چهارسوقی، طاهره. (1389). سنجش اثرات اقتصادی سرمایه‌گذاری‌های نفت و گاز در مناطق نفتی و غیرنفتی (با استفاده از جدول داده - ستانده دو منطقه‌ای). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا، راهنما: فاطمه بزازان.
فریدزاد، علی؛ بانوئی، علی‌اصغر؛ مؤمنی، فرشاد و آماده، حمید. (1391). بررسی آثار اقتصادی و اجتماعی محدودیت عرضه فراورده‌های نفتی با استفاده از الگوی مختلط ماتریس حسابداری اجتماعی. تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، 3 (10)، 123-99.
فریدزاد، علی و مروت، حبیب. (1394). بررسی آسیب‌پذیری بخش‌های اقتصادی ناشی از محدودیت عرضه واردات واسطه: رویکرد مدل متغیر مختلط داده - ستانده. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 15 (58)، 36-1.
فریدزاد، علی و مهاجری، پریسا. (1395). بررسی آثار و تبعات اقتصادی و اجتماعی ناشی از محدودیت عرضه در زیر بخش‌های صنعت بر سایر بخش‌های اقتصادی با استفاده از الگوی اصلاح شده ماتریس حسابداری اجتماعی عرضه محور. مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 5 (19)، 185-155.
قاسمی، عبدالرسول؛ بانوئی، علی‌اصغر و روزبهانی، نیره. (1395). ارزیابی آسیب‌پذیری بخش‌های کلیدی اقتصاد در شرایط ریسک غیرعملیاتی: مطالعه موردی استان تهران. تحقیقات اقتصادی، 51 (3)، 707-683.
ملکی، عباس. (1386). امنیت انرژی و درس‌هایی برای ایران. راهبرد یاس، 12 (86)، 222-207.
مهاجری، پریسا و فریدزاد، علی (1393). سنجش آسیب‌پذیری بخش‌های اقتصادی از محدودیت واردات؛ کاربردی از ماتریس حسابداری اجتماعی در شرایط متعارف و ویژه اقتصادی. سیاست‌گذاری پیشرفت اقتصادی، 2 (4)، 212-181.
Aghchi, S. (2009). Investigating the Importance of Energy Sector in Iran’s Economy Using Input-Output Methods. Master’s Thesis in the Field of Economic Development of Alzahra University. [In Persian]
American Petroleum Institute (2021). Impacts of Oil and Natural Gas Industry on the US Economy in 2019. Available in www.pwc.com/us/nes.
Banouei, A. A. (2012). Evaluation of the Different Treatments and Methods of Separating Imports with Emphasis of 1381 IOT of Iran. The Journal of Economic Policy, 4(8), 1-30. [In Persian]
Banouei, A.A. and Sherkat, A. (2020). Application of the FLQ-RAS Mixed Method for Estimating Multi-Regional Input-Output Table (MRIOT) in Iran. Iranian Journal of Economic Research, 24 (81), 43-90. [In Persian]
Banouei, A.A. Momeni, F., Amadeh H., Zakeri, Z. and Karami, M. (2012). Measurment of Decrease of Agricultural Output to the Total Output in the Framework of Supply-Driven SAM. The Journal of Economic Policy, 4(7), 1-30. [In Persian]
Bazzazan, F. and Mohammadi, P. (2016). Modeling the Regional Economic Loss of Natural Disasters: The Case of Tehran’s Earthquake. Iranian Journal of Economic Research, 21(68), 99-127. [In Persian]
Chaharsoghi, T. (2009). Measuring the Economic Effects of Oil and Gas Investments in Oil and non-Oil Regions (Using Interregional Input-Output Table). Master’s Thesis in the Field of Economic Development of Alzahra University. [In Persian]
Cochrane, H.C. (1997). Forecasting the Economic Impacts of a Midwest Earthquake. in B.G. Jones (Ed.), Economic Consequence of Earthquakes: Prepering for Unexpected, 223-247 (Buffalo, N.Y: National Centre for Earthquake Engineering Research).
Cole, S. (1998). Decision Support for Calamity Preparedness: Socioeconomics and Interregional Impacts”, in M. Shinozuka, A. Rose and R.T. Equchi (Eds.), Engineering and Socioeconomics Impacts of Earthquakes, 125-153 (Buffalo, N.Y: National Centre for Earthquake Engineering Research).
Dietzenbacher, E. and Lahr, M.L. (2013). Expanding Extractions. Economic System Research, 25(3), 341-360.
Faridzad, A. and Banouei, A.A., Momeni, F. and Amadeh, H. (2012). Investigating the Economic and Social Impacts of Petroleum Products Supply Constraints Using Mixed Social Accounting Matirx. Journal of Economic Modeling Research, 3(10), 99-123. [In Persian]
Faridzad, A. and Mohajeri, P. (2015). Quantitative Analysis of Economic and Social Impacts of Industrial Subsectors Supply Constraint Using Supply Driven Social Accounting Matrix Mixed Approach. Applied Economics Studies Iran, 5(19), 155-185. [In Persian]
Faridzad, A. and Morovvat, H. (2015). Evaluation of Vulnerability of Iranian Economic Sectors due to International Sanctions: Mixed Variable Input-Output Approach. Iranian Journal of Economic Research, 15(58), 1-36. [In Persian]
Galbusera, L. and Giannopoulos, G. (2018). On Input-Output Economic Models in Disaster Impact Assessment. International Journal of Disaster Risk Reduction, 30(2), 186-198.
Ghasemi, A. and Banouei, A.A., and Ruzbahani, N. (2016). Vulnerability Assessment of Key Economic Sectors in Non-Operational Risk Conditions, Case Study: Tehran. Economic Research, 51(3), 683-707. [In Persian]
Ghordon, P. Richardson, H.W. and Davis, B. (1998). Transport-Related Impacts of the Northridge Earthquake. Journal of Transportation and Statistics, 1(1), 22-36.
Guilhoto, J.M, Ichihara, S.M., and Postali, F.A. (2007). The Oil and Gas Sector in the Brazilian Economy, MPRA Paper, No. 31520, Available at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/31520.
Hallegatte, S. (2015). The Indirect Cost of Natural Disasters and Economic Definition of Macroeconomic Resilience. World Bank Group, Finance and Market Global Practice Group and Global Facility for Disaster Reduction and Recovery, Policy Research Working Paper, No. 7357.
Maji, I. K., Saari, M.Y., Habibullah, M.S., and Utit, Ch. (2017). Measuring the Economic Impacts of Recent Oil Price Shock on Oil-Dependent Economy: Evidence form Malaysia, Policy Studies, DOI:10.1080/ 01442872.2017.1320706
Maleki, A. (2016). Energy Security and Lessons for Iran. Iranian Journal of Yas Strategy, 12(86), 207-222. [In Persian]
Mohajeri, P. and Faridzad, A. (2014). Evaluation of Iranian Economic Sectors Vulnerability to Import Constraint: Application of Social Accounting Matrix. Iranian Journal of Economic Research, 2(4), 181-212. [In Persian]
Nchor, D., and Konderla, T. (2016). Economic Multipliers and Sectoral Linkages: Ghana and the New Oil Sector. Acta Universitate Agriculture Et Siliviculture Mendeliane Brunsis, 64(2), 635-642.
Okuyama, Y. and Chang, S.E. (2004). Modeling Spatial and Economic Impacts of Disasters. Chapter 1, Berlin, Germany, Springer.
Okuyama, Y. Hewings, G. and Sonis, M. (1999). Economic Impacts of an Unscheduled, Disruptive Event: A Miyazawa Multiplier Analysis. Berlin, Germany, Springer.
Rose, A. (1981). Utility Lifelines and Economic Activity in the Context of Earthquakes, in J. Isenbeg (ed.), Social and Economic Impacts of Disasters, Berlin, Germany, Springer.
Rose, A. (2004). Economic Principles and Research Priorities in Hazard Loss Estimation. Chapter 2, Modeling Spatial and Economic Impacts of Disasters, Berlin, Germany, Springer.
Rose, A., Benavides, S.E., Chang, P., Szczesniak, and Lim, D. (1997). The Regional Economic Impact of an Earthquake: Direct and Indirect Effects of Electricity Lifetime Disruption. Journal of Regional Science, 37 (3), 437-458.
Yamano, N., Kajitani, Y. and Shumuta, Y. (2004). Modeling the Regional Economic Loss of Natural Disasters: Indirect Loss Diffusion due to the Electricity Disruptions and Inter-Industry Economic Activities. Available in https://www.iioa.org/conferences/intermediate-2004/pdf/423.pdf
 
 
.