عباس کاظمی نجف‌آبادی؛ علیرضا غفاری؛ علی تک‌روستا
چکیده
انعقاد قراردادهای نفتی با شرکتهای بین‌المللی برای انجام عملیات بالادستی و پایین‌دستی در صنعت نفت ایران سابقه دیرینه‌ای دارد. پس از کشف نفت، نخستین قرارداد نفتی در سطح بین‌المللی در ایران منعقد شده است. انواع مختلف قراردادهای نفتی در ایران مورد استفاده قرار گرفتهاند و در اکثر دوره‌ها میزان کفایت قراردادهای منعقد شده، از منظر ...
بیشتر
انعقاد قراردادهای نفتی با شرکتهای بین‌المللی برای انجام عملیات بالادستی و پایین‌دستی در صنعت نفت ایران سابقه دیرینه‌ای دارد. پس از کشف نفت، نخستین قرارداد نفتی در سطح بین‌المللی در ایران منعقد شده است. انواع مختلف قراردادهای نفتی در ایران مورد استفاده قرار گرفتهاند و در اکثر دوره‌ها میزان کفایت قراردادهای منعقد شده، از منظر منافع اقتصادی برای کشور ایران مورد سوال و ابهام بوده است. در این مطالعه برای بررسی این موضوع، قراردادهای بیع متقابل گازی از منظر اقتصادی مورد ارزشگذاری قرار گرفتهاند و به منظور ارزیابی بهتر، این قراردادها با قرارداد مشارکت در تولید مقایسه شدهاند. برای این مقاله، فازهای 2 و 3 و همچنین 4 و 5 میدان گازی پارس جنوبی انتخاب شدهاند و چون این پروژهها در قالب قرارداد بیع متقابل واگذار شدهاند، ضمن تعریف سناریوهای متفاوت، قالب قراردادی مشارکت در تولید برای آنها شبیهسازی شده است. پس از استخراج سناریو برتر در قالب قرارداد مشارکت در تولید برای هر دو پروژه، مشخص شد در اجرای فاز 2 و 3 پارس جنوبی، استفاده از قرارداد مشارکت در تولید و در فاز 4 و 5 پارس جنوبی، استفاده از قرارداد بیع متقابل، برای کشور ایران مطلوبتر بوده‌اند.
یونس نادمی؛ هانیه صداقت کالمرزی
چکیده
شوکهای قیمت نفت یکی از مهمترین متغیرهای موثر بر عملکرد اقتصاد ایران و نرخ بیکاری یکی از مهمترین شاخصهای معرف عملکرد اقتصاد کلان است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیرات نامتقارن شوکهای قیمت نفت و همچنین تاثیر شدت تحریمها بر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران است. برای این منظور، اثر شوک های مثبت و منفی قیمت نفت و همچنین شدت تحریمها ...
بیشتر
شوکهای قیمت نفت یکی از مهمترین متغیرهای موثر بر عملکرد اقتصاد ایران و نرخ بیکاری یکی از مهمترین شاخصهای معرف عملکرد اقتصاد کلان است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیرات نامتقارن شوکهای قیمت نفت و همچنین تاثیر شدت تحریمها بر نرخ بیکاری در اقتصاد ایران است. برای این منظور، اثر شوک های مثبت و منفی قیمت نفت و همچنین شدت تحریمها بر نرخ بیکاری ایران طی دوره 1359-1394 با استفاده از روش مارکوف سوئیچینگ مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد شوک مثبت قیمت نفت تاثیری منفی بر بیکاری داشته است و موجب کاهش بیکاری شده است و در مقابل شوک منفی قیمت نفت تاثیری مثبت و افزایشی بر نرخ بیکاری داشته است. همچنین نتایج برآورد مدل بیکاری نشان میدهد که افزایش شدت تحریمها بر بیکاری تاثیری افزایشی داشته‌اند. نهایتا اینکه اقتصاد ایران به طور متوسط 8/2 دوره (سال) در رژیم بیکاری بالا قرار دارد و4/1 دوره (سال) در رژیم بیکاری پایین قرار دارد که حاکی از پایداری بیکاری بالا در اقتصاد ایران است.
موسی خوشکلام
دوره 3، شماره 11 ، تیر 1393، ، صفحه 159-194
چکیده
بنزین و گازوئیل دارای مصرف بالایی در اقتصاد ایران به ویژه بخش حمل و نقل هستند از این رو ضروری است تا تمهیدات جدی برای ارتقای بخط کارایی مصرف این دو فرآورده نفتی در رشته فعالیتهای مختلف (بهخصوص حمل و نقل و زیربخشهای آن) به قصد کنترل مصرف آنها اندیشیده شود. بحث مربوط به بهبود کارایی مصرف بنزین و گازوئیل با دغدغهای به نام اثرات ...
بیشتر
بنزین و گازوئیل دارای مصرف بالایی در اقتصاد ایران به ویژه بخش حمل و نقل هستند از این رو ضروری است تا تمهیدات جدی برای ارتقای بخط کارایی مصرف این دو فرآورده نفتی در رشته فعالیتهای مختلف (بهخصوص حمل و نقل و زیربخشهای آن) به قصد کنترل مصرف آنها اندیشیده شود. بحث مربوط به بهبود کارایی مصرف بنزین و گازوئیل با دغدغهای به نام اثرات بازگشتی همراه است که طی آن، کاهش اولیه مصرف بنزین و گازوئیل در نتیجه بهبود کارایی تا اندازهای خنثی میشود. طبیعی است بیتوجهی به اثرات بازگشتی باعث ناکارآمدی سیاستهای بهینهسازی مصرف بنزین و گازوئیل خواهد شد. وجود اثرات بازگشتی و اندازهگیری این اثرات همچنین میزان تغییرات در سطح فعالیت زیربخشهای حمل و نقل در اثر بهبود 10 درصدی کارایی مصرف بنزین و گازوئیل موضوعات مورد بررسی پیش رو است. با توجه به اثرگذاری بهبود کارایی بر کل اقتصاد، برای نیل به اهداف مدنظر از مدل CGE استفاده شده که با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی 1385 شبیهسازی شده است. نتایج اجرای مدل نشان میدهد به دنبال بهبود 10 درصدی کارایی مصرف بنزین و گازوئیل، اثرات بازگشتی در رشته فعالیتهای مختلف وجود دارد به طوری که در مورد بنزین و گازوئیل در رشته فعالیت «حمل و نقل جادهای» به ترتیب با 45/27 درصد و 21/25 درصد بیشترین اثرات بازگشتی حاصل میآید. همچنین متوسط کل اثرات بازگشتی در مورد بنزین برابر با 95/12 درصد و در مورد گازوئیل برابر با 79/13 درصد بوده است. 95/12 درصد بدین معنی است که 95/12 درصد از کاهش اولیه تقاضای بنزین -در نتیجه بهبود کارایی- با توجه به اثرات بازگشتی خنثی شده است. نکته قابل توجه آن است که در نتیجه بهبود 10 درصدی کارایی مصرف بنزین و گازوئیل، حمل و نقل ریلی (بهعنوان یکی از زیربخشهای حمل و نقل) دارای بیشترین افزایش در سطح فعالیت (4/13 درصد) بوده است.
مهران کیانوند؛ اسدالله فرزین وش
چکیده
در تاریخ نوزدهم ماه دوازده سال 1391 چهارمین بورس ایران تحت عنوان بورس انرژی با محوریت برق، آغاز به کار کرد. در حال حاضر، معاملات برق در این بورس در قالب قراردادهای سلف موازی استاندارد که نوعی ابزار مشتقه به حساب می آیند، صورت می پذیرد. این مقاله، اثر مبادلات قراردادهای سلف موازی استاندارد برق بر نوسانات بازار فیزیکی (نقدی) برق ...
بیشتر
در تاریخ نوزدهم ماه دوازده سال 1391 چهارمین بورس ایران تحت عنوان بورس انرژی با محوریت برق، آغاز به کار کرد. در حال حاضر، معاملات برق در این بورس در قالب قراردادهای سلف موازی استاندارد که نوعی ابزار مشتقه به حساب می آیند، صورت می پذیرد. این مقاله، اثر مبادلات قراردادهای سلف موازی استاندارد برق بر نوسانات بازار فیزیکی (نقدی) برق ایران را بررسی می کند. در این مقاله، با استفاده از داده های روزانه و کاربرد روش GARCH، اثر مبادلات سلف بر روی نوسانات بازار در بازه زمانی از اول فروردین 1390 تا تا آخر تیرماه 1394 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دو یافته اصلی منجر شد: (1) مبادلات سلف منجر به افزایش نوسانات در بازار نقدی برق ایران شده است. (2) پس از آغاز به کار قراردادهای سلف، حساسیت نسبت به اطلاعات جدید در بازار برق ایران افزایش یافته در حالی که حساسیت نسبت به اطلاعات تاریخی کاهش یافته است.
علی طاهری فرد؛ روح الله مهدوی؛ حامد صاحب هنر؛ محمدعلی خاکپور؛ جواد کی پور
چکیده
بررسی آمارهای گازهای همراه نفت سوزانده شده نشان میدهد که حدود 40 میلیون متر مکعب در روز گازهای همراه نفت (معادل تقریباً 5/1 فاز پارس جنوبی) در مناطق عملیاتی نفتی کشور در سال 1395 سوزانده شده است. حجم بالای گازهای همراه نفت سوزانده شده و مشکلات شرکت ملی نفت در اجرای طرح‌های جمع‌آوری این گازها موجب گردیده است تا سیاست‌هایی از قبیل مزایده ...
بیشتر
بررسی آمارهای گازهای همراه نفت سوزانده شده نشان میدهد که حدود 40 میلیون متر مکعب در روز گازهای همراه نفت (معادل تقریباً 5/1 فاز پارس جنوبی) در مناطق عملیاتی نفتی کشور در سال 1395 سوزانده شده است. حجم بالای گازهای همراه نفت سوزانده شده و مشکلات شرکت ملی نفت در اجرای طرح‌های جمع‌آوری این گازها موجب گردیده است تا سیاست‌هایی از قبیل مزایده فروش گازهای مذکور و واگذاری طرح‌های NGL به بخشهای خصوصی بالاخص واحدهای پتروشیمی انجام گیرد. اجرا شدن این سیاست‌ها مستلزم حضور بخش خصوصی و ایجاد سازوکار و چارچوبی معین در روابط بین شرکت ملی نفت و بخشهای خصوصی است. یکی از مواردی که در ایجاد این سازوکار نقش مهمی دارد، تعیین الگویی برای قیمتگذاری گازهای همراه نفت است. لذا در مقاله حاضر ضمن تبیین مدلهای قیمتگذاری گاز، الگویی برای قیمتگذاری گازها مذکور معرفی شده است. یافته اصلی پژوهش در نهایت الگوی قیمتگذاری برای گازهای همراه نفت با فرض فروش به واحدهای NGL همچون NGL-3200 میباشد که این الگو مبتنی بر اصول اساسی همچون نوع استفاده از گاز همراه نفت، کیفیت گاز، موضوعات زیستمحیطی، ارزش حرارتی گاز و محتوای مایعات میباشد. علاوه بر این، در بکارگیری این الگو برای قیمتگذاری خوراک واحد NGL-3200، نتایج نشان میدهد که حداقل و حداکثر قیمت برای خوراک این واحد به ترتیب 5 و 2/8 سنت در هر متر مکعب میباشد. همچنین، نتایج تحلیل حساسیت نشان میدهد که تغییرات نرخ بهره‌برداری، قیمت محصولات حاصل از فرآورش گاز همراه نفت و هزینه سرمایه‌ای میتوانند بر قیمت گاز همراه نفت مؤثر باشند.
تیمور محمدی؛ حمید ناظمان؛ محسن نصرتیان نسب
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، ، صفحه 53-170
چکیده
رابطه علیت بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی یکی از موضوعات مهم اقتصاد انرژی است که بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است. با این حال مطالعات قبلی در ایران رفتار غیرخطی این دو متغیر که میتواند به عنوان نتیجهای از شکستهای ساختاری باشد را نادیده گرفتهاند. در این مطالعه علاوه بر آزمون علیت مرسوم خطی گرنجر از آزمون علیت غیرخطی نیز برای ...
بیشتر
رابطه علیت بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی یکی از موضوعات مهم اقتصاد انرژی است که بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است. با این حال مطالعات قبلی در ایران رفتار غیرخطی این دو متغیر که میتواند به عنوان نتیجهای از شکستهای ساختاری باشد را نادیده گرفتهاند. در این مطالعه علاوه بر آزمون علیت مرسوم خطی گرنجر از آزمون علیت غیرخطی نیز برای بررسی رابطه دقیق علی بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در کشور ایران استفاده شده است.آزمون علیت غیرخطی مورد استفاده در این تحقیق براساس مفهوم انتگرال همبستگی[1] (یک برآوردگر احتمالات فاصلهای در طول زمان) است. در این مطالعه ما با استفاده از دادههای سریهای زمانی مصرف انرژی و رشد اقتصادی ایران در دوره زمانی 1389-1346 به نتایجی که حاکی از وجود یک رابطه علی خطی و غیرخطی یک طرفه، از مصرف انرژی به رشد اقتصادی است دست یافتیم.
[1]. Correlation Integral
consumption is about 0.8 percent in 2010. While the actual share of renewable energy in Iran was 0.4 percent. Moreover, our model predicts this share should rise to 2.1 percent of total energy consumption by 2021 to be able to stay on sustainable growth path. This requires an average growth rate of 26 percent in renewable energy production each year.
تیمور محمدی؛ آزاده بردبار؛ علیرضا دقیقی اصلی
دوره 1، شماره 3 ، تیر 1391، ، صفحه 107-129
چکیده
در این پژوهشبه بررسی اثرات متقابل رشد درونزای اقتصادی و مصرف گاز طبیعی در کشور ایران در دوره (1386-1353) پرداخته شده است. مدل با استفاده از دادههای سری زمانی و با الگوی تصحیح- خطای برداری و روش هم‌انباشتگی یوهانسن برآورد شده که نتایج آزمون هم‌انباشتگی حاکی از وجود دو بردار هم‌انباشتگی است.به منظور شناسایی بردارهای هم‌انباشتگی، قیودی ...
بیشتر
در این پژوهشبه بررسی اثرات متقابل رشد درونزای اقتصادی و مصرف گاز طبیعی در کشور ایران در دوره (1386-1353) پرداخته شده است. مدل با استفاده از دادههای سری زمانی و با الگوی تصحیح- خطای برداری و روش هم‌انباشتگی یوهانسن برآورد شده که نتایج آزمون هم‌انباشتگی حاکی از وجود دو بردار هم‌انباشتگی است.به منظور شناسایی بردارهای هم‌انباشتگی، قیودی در مدل بر مبنای مبانی تئوری اقتصادی اعمال می‌گردند که بدین ترتیب میتوان هر بردار هم‌انباشتگی را به یک رابطه اقتصادی به صورت زیر منسوب نمود: در بردار اول، هم‌انباشتگی، متغیرهای مصرف گاز(به عنوان یک نهاده تولید)، موجودی سرمایه، سرمایه انسانی (R&D) و نیروی کار، تأثیر مثبت و معناداری بر GDP (تابع رشد درونزا) در بلندمدت دارند که با توجه به مبانی نظری تابع رشد درونزا کاملاً قابل توجیه است. در بردار دوم، هم‌انباشتگی به عنوان تابع تقاضای نهاده، متغیر GDP تأثیر مثبت و معناداری بر مصرف گاز طبیعی در بلندمدت دارد. همچنین، پویایی‌های کوتاهمدت در قالب معادلات ECM همراه با ضرایب سرعت تعدیل ارئه شدهاند. بدین ترتیب، نتایج حکایت از علیت دوطرفه مصرف گاز و تولید ناخالص داخلی در اقتصاد ایران دارد. بنابرابن سیاستهای ناظر، بر یک سمت بدون ملاحظه سمت دیگر موفق نخواهد بود. بدین معنا که سیاست تحدید مصرف گاز با ثبات سایر شرایط ازجمله تکنولوژی تولید- مصرف منجر به کاهش تولید ناخالص داخلی خواهد شد.
محمد علیمرادی
دوره 2، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 109-128
چکیده
یکی از مهمترین نقش‌های بازار آتی‌ها، فراهم کردن ابزاری برای پوشش ریسک است. استراتژی بهینه برای پوشش ریسک از طریق تخمین نسبت پوشش ریسک، مشخص میشود. محاسبه نسبت پوشش ریسک و همچنین میزان اثربخشی پوشش به تصریح درست رابطه بین قیمت آتی‌ها و قیمت نقطهای بستگی دارد. از این رو در این مقاله نسبت بهینه پوشش ریسک با روش‌های مختلف OLS، VAR، ...
بیشتر
یکی از مهمترین نقش‌های بازار آتی‌ها، فراهم کردن ابزاری برای پوشش ریسک است. استراتژی بهینه برای پوشش ریسک از طریق تخمین نسبت پوشش ریسک، مشخص میشود. محاسبه نسبت پوشش ریسک و همچنین میزان اثربخشی پوشش به تصریح درست رابطه بین قیمت آتی‌ها و قیمت نقطهای بستگی دارد. از این رو در این مقاله نسبت بهینه پوشش ریسک با روش‌های مختلف OLS، VAR، VECM و GARCH چندمتغیره، برای دادههای ماهانه بازار آتی‌های گاز طبیعی در دوره زمانی 2011-2000 برآورد شده و سپس میزان اثربخشی آنها مورد مقایسه قرار میگیرد. در روش GARCH چندمتغیره، یک سری زمانی از نسبت‌های بهینه پوشش به دست میآید در حالی که در سایر روشها نسبت بهینه پوشش منفردی برای کل دوره به دست میآید. از این رو روش GARCH یک روش پویا و سایر روشها ایستا هستند. براساس نتایج تحقیق، نسبت بهینه پوشش به دست آمده از روش GARCH چندمتغیره نسبت به سایر روشها از اثربخشی بالاتری برخوردار است.
قهرمان عبدلی؛ پژمان عمیدی
دوره 1، شماره 4 ، مهر 1391، ، صفحه 117-144
چکیده
این مقاله تأثیر تشکیل کارتل گازی را بر استخراج از این منبع پایانپذیر مورد بررسی قرار میدهد. یک مدل ساده بین دورهای استخراج از منابع پایانپذیر، قاعده استخراج خطی را نشان میدهد. به طوری که وقتی نرخ تنزیل استخراجکنندهها را یکسان درنظر میگیریم، ضریب شیب استخراجکنندهها یکسان است و تفاوت در هزینهها ...
بیشتر
این مقاله تأثیر تشکیل کارتل گازی را بر استخراج از این منبع پایانپذیر مورد بررسی قرار میدهد. یک مدل ساده بین دورهای استخراج از منابع پایانپذیر، قاعده استخراج خطی را نشان میدهد. به طوری که وقتی نرخ تنزیل استخراجکنندهها را یکسان درنظر میگیریم، ضریب شیب استخراجکنندهها یکسان است و تفاوت در هزینهها و ساختار بازار، همگی در عبارت عرض از مبدأ نمایان میشوند. به دنبال مقایسه میزان استخراج در ساختارهای مختلف بازار به این نتیجه میرسیم که با تغییر ساختار بازار از حالت رقابتی به رهبری استاکلبرگ، میزان استخراج کاهش خواهد یافت. رگرسیون پانل دیتا نیز یک رابطه خطی قوی را بین استخراج و ذخایر نشان میدهد، به طوری که ضریب شیب برای کشورهای با ذخایر بزرگتر، کمتر تخمین زده میشود. همچنین این یافته میتواند بوسیله متفاوت بودن نرخ تنزیل استخراجکنندهها، قابل توضیح باشد.
سیدکمال صادقی؛ اکرم اکبری؛ سیاب ممی پور
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1391، ، صفحه 127-148
حسین محمدی؛ امین برات زاده
دوره 2، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 129-145
چکیده
درآمدهای نفتی نقش مهمی را در اقتصاد ایران ایفا می‌نمایند و منبع اصلی مخارج دولت و تشکیل‌دهنده بخش عمده‌ای از صادرات کالا میباشند. در طی سالهای گذشته، به طور متوسط در حدود 60% درآمد دولت و 80% درآمد صادرات ایران از نفت و گاز بوده است.با توجه به اینکه مهمترین منبع درآمد ایران طی سالیان گذشته درآمد نفتی بوده، ضروری بنظر می‌رسد که تأثیرگذاری ...
بیشتر
درآمدهای نفتی نقش مهمی را در اقتصاد ایران ایفا می‌نمایند و منبع اصلی مخارج دولت و تشکیل‌دهنده بخش عمده‌ای از صادرات کالا میباشند. در طی سالهای گذشته، به طور متوسط در حدود 60% درآمد دولت و 80% درآمد صادرات ایران از نفت و گاز بوده است.با توجه به اینکه مهمترین منبع درآمد ایران طی سالیان گذشته درآمد نفتی بوده، ضروری بنظر می‌رسد که تأثیرگذاری شوکهای حاصل از کاهش درآمدهای نفتی بر روی متغیرهای کلان اقتصادی از جمله مخارج دولت و یا نقدینگی مورد بررسی قرار گیرد. با توجه به اهمیت این موضوع، در این مطالعه به بررسی تأثیرات شوکهای کاهش درآمد نفتی بر مخارج عمرانی دولت، مخارج جاری و نقدینگی در ایران پرداخته شده است. دادههای این پژوهش از اطلاعات فصلی بانک مرکزی از سال 1369 تا 1389 بوده و روش مورد استفاده، مدل خودبازگشت برداری (VAR) میباشد. با توجه به نتایج بدست آمده از این تحقیق مشخص شد که شوکهای درآمد نفتی بر مخارج عمرانی، مخارج جاری دولت و نقدینگی تأثیرگذار میباشد.
فیروز فلاحی؛ صمد حکمتی فرید
دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 129-150
چکیده
هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار بر آلودگی محیط زیست در استانهای کشور میباشد. در این مقاله ابتدا شاخص انتشار سرانه دی‌اکسیدکربن به عنوان معیار آلودگی محیط زیست و همچنین شدت انرژی استانهای کشور محاسبه شده و سپس با استفاده از دادههای تابلویی، طی سالهای 86-1382 به بررسی عوامل مؤثر بر انتشار گاز دی‌اکسیدکربن ...
بیشتر
هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار بر آلودگی محیط زیست در استانهای کشور میباشد. در این مقاله ابتدا شاخص انتشار سرانه دی‌اکسیدکربن به عنوان معیار آلودگی محیط زیست و همچنین شدت انرژی استانهای کشور محاسبه شده و سپس با استفاده از دادههای تابلویی، طی سالهای 86-1382 به بررسی عوامل مؤثر بر انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در استانهای کشور پرداخته است. نتایج تحقیق نشان میدهد شدت انرژی، درآمد سرانه واقعی، میزان جمعیت و نرخ شهرنشینی به عنوان مهمترین عوامل اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار بر آلودگی محیط زیست میباشند، بطوری که کشش انتشار سرانه دی‌اکسیدکربن نسبت به درآمد سرانه واقعی و شدت انرژی به ترتیب معادل 71/0 و 95/0 بدست آمده است. همچنین نتایج حاکی از آنست که با افزایش میزان جمعیت و نرخ شهرنشینی به میزان یک درصد، انتشار سرانه دی‌اکسیدکربن به میزان بیش از یک درصد و به ترتیب معادل 34/1 و 68/1 درصد افزایش مییابد.
خلیل قدیمی دیزج؛ تیمور محمدی؛ حمید آماده؛ عاطفه تکلیف
چکیده
روند صعودی مصرف گاز طبیعی در اثر توسعه گازرسانی طی سالهای اخیر، ضرورت مطالعه تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی را بیش از پیش محسوس مینماید. هدف از این پژوهش، بررسی اثر آزادسازی قیمت گاز طبیعی در چارچوب اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی در ایران است. برای سنجش تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی، در مرحله نخست، ...
بیشتر
روند صعودی مصرف گاز طبیعی در اثر توسعه گازرسانی طی سالهای اخیر، ضرورت مطالعه تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی را بیش از پیش محسوس مینماید. هدف از این پژوهش، بررسی اثر آزادسازی قیمت گاز طبیعی در چارچوب اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی در ایران است. برای سنجش تاب‌آوری سیستم توزیع گاز طبیعی، در مرحله نخست، بزرگترین نمای لیاپانوف با استفاده از روش روزن اشتاین، بر اساس مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی طی دوره 1384 تا 1396 محاسبه میگردد. در مرحله بعد با به کارگیری روش هم‌انباشتگی یوهانسن - یوسلیوس و مدل تصحیح خطای برداری (VECM) روابط بین قیمت گاز طبیعی با تاب‌آوری سیستم گازرسانی ایران مورد بررسی قرار میگیرد. براساس نتایج مدل، هرچند قبل از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، قیمت گاز طبیعی بر تاب‌آوری سیستم گازرسانی اثر مثبت داشته است، لیکن بعد از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، منجر به کاهش آن شده است. که این امر میتواند ناشی از کاهش قیمت واقعی گاز طبیعی در اثر تورم و افزایش شدید نرخ ارز در سالهای بعد از اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها باشد.
جعفر عبادی؛ امیر دودابی‌نژاد
دوره 1، شماره 1 ، دی 1390، ، صفحه 133-179
چکیده
تقریباً در سراسر قرن بیستم، صنعت برق در انحصار شرکتهای یکپارچه عمودیو بهطور معمول دولتی بود. در این شکل سنتی، این بنگاه تنها ارائه‌کننده خدمات در محدوده ارائه خود که شامل تولید، انتقال، توزیع و خردهفروشی برق بود، میشد. ضرورت توسعه عملکرد کارا که نتیجه گسترش رقابت در اقتصاد است، حتی بخشهای زیربنایی و عمومی ...
بیشتر
تقریباً در سراسر قرن بیستم، صنعت برق در انحصار شرکتهای یکپارچه عمودیو بهطور معمول دولتی بود. در این شکل سنتی، این بنگاه تنها ارائه‌کننده خدمات در محدوده ارائه خود که شامل تولید، انتقال، توزیع و خردهفروشی برق بود، میشد. ضرورت توسعه عملکرد کارا که نتیجه گسترش رقابت در اقتصاد است، حتی بخشهای زیربنایی و عمومی را نیز از این قاعده مستثنی نکرده و بحث گستردهای تحت عنوان اصلاحات در صنعت برق را که شامل تجدید ساختار، شرکتی‌سازی، جداسازی، تجدید مقررات، مقررات‌زدایی و خصوصی‌سازی میشود را پدید آورده است. تجدید ساختار صنعت برق به معنای شکست انحصار عمودی دولت بر صنعت از طریق جداسازیزنجیره یکپارچه عمودی و بر هم تنیده تأمین برق و تفکیک آن در قالب بخشهای رقابتپذیرو رقابتناپذیر است. بخش توزیع برق دارای خصوصیات انحصار طبیعی و به دنبال آن رقابتناپذیر است و باید تحت تنظیم فعالیت نماید. هدف از این تحقیق مقایسه دو مدل اساسی تنظیم قیمت انگیزشی و یافتن مدل بهینه تنظیم قیمت برای توزیع برق ایران است که تابع رفاه کل اجتماعی را حداکثر نماید. مدلهای سقف قیمت و درآمد، پرکاربردترین الگوهای تنظیم انگیزشی هستند که نسبت به قیمت اولین راه حل برتر، با یکدیگر مقایسه شدهاند. برای ایجاد این مدلها،تابع هزینه 38 شرکت توزیع برق ایران تخمین زده شده و سپس کارایی آنها به روش تحلیل پوششی دادهها محاسبه شده است. سپس دو الگوی یادشده برای سه سال 1388 الی 1390 مدلسازی شدهاند. در نهایت تابع تقاضای برق خانگی به روش خودرگرسیون با وقفههای توزیع شده برآورد گردیده است. محاسبه تفاوت رفاه کل هر مدل با قیمت اولین راه حل برتر نشان میدهد که بدون در نظر گرفتن آثار خارجی آلودگی ناشی از تولید برق، مدل سقف قیمت رفاه اجتماعی را حداکثر مینماید در حالی که در نظر گرفتن این آثار مدل سقف درآمد را به عنوان مدل بهینه معرفی میکند.
تیمور محمدی؛ حمید ناظمان؛ یونس خدا پرست پیرسرایی
دوره 3، شماره 10 ، فروردین 1393، ، صفحه 151-178
چکیده
دستیابی به رشد اقتصادی یکی از مهمترین اهداف اقتصادی کشورها است و برای نیل به این هدف، شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن، بسیار مهم می باشد. توسعه مالی و باز بودن تجاری، دو عامل بسیار مهم مؤثر بر رشد اقتصادی هستند که از طرق مختلف رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار می دهند. در این مطالعه به بررسی رابطه علیت بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد ...
بیشتر
دستیابی به رشد اقتصادی یکی از مهمترین اهداف اقتصادی کشورها است و برای نیل به این هدف، شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن، بسیار مهم می باشد. توسعه مالی و باز بودن تجاری، دو عامل بسیار مهم مؤثر بر رشد اقتصادی هستند که از طرق مختلف رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار می دهند. در این مطالعه به بررسی رابطه علیت بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی در ایران و نروژ، با استفاده ازمدل تصحیح خطای برداری (VECM) پرداخته شده است. دوره مورد مطالعه برای ایران سالهای 2009-1967 و برای نروژ سالهای 2006-1967 میباشد. برای توسعه مالی از دو شاخص نسبت حجمنقدینگی بهGDP و نسبت اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی بهGDP استفاده و برای نشان دادن باز بودن تجاری و رشد اقتصادی نیز، دو شاخص شدت تجاری و تولید ناخالص داخلی سرانه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که در اقتصاد ایران، شاخصهای توسعه مالی و باز بودن تجاری علت کوتاهمدت رشد اقتصادی است. در بلندمدت نیز بین هر دو شاخص توسعه مالی و رشد اقتصادی رابطه علیت دوطرفه برقرار است. نتایج رابطه علیت در کشور نروژ نشان میدهد که در کوتاهمدت یک رابطه علیت یکطرفه از سمت رشد اقتصادی به سوی شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی وجود دارد. همچنین در بلندمدت بین شاخصهای اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی و شدت تجاری رابطه دوسویه وجود دارد و یک رابطه یکطرفه از سمت رشد اقتصادی به سوی شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی نیز برقرار است. بنابراین میتوان گفت که در ایران دیدگاه طرف عرضه و در نروژ دیدگاه طرف تقاضا صادق است.
شراره مجدزاده طباطبایی؛ ابراهیم هادیان
چکیده
تحقیق حاضر بدنبال بررسی اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای(FIT) در اقتصاد ایران میباشد. در این راستا از یک الگوی سه جانبه اقتصاد- انرژی- محیط زیست (E3) از نوع تعادل عمومی پویای بازگشتی قابل محاسبه با رهیافت تلفیقی استفاده شده است. با استفاده از الگوی تدوین شده، اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای در طی دوره1404-1390، با هدف دسترسی به ...
بیشتر
تحقیق حاضر بدنبال بررسی اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای(FIT) در اقتصاد ایران میباشد. در این راستا از یک الگوی سه جانبه اقتصاد- انرژی- محیط زیست (E3) از نوع تعادل عمومی پویای بازگشتی قابل محاسبه با رهیافت تلفیقی استفاده شده است. با استفاده از الگوی تدوین شده، اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای در طی دوره1404-1390، با هدف دسترسی به سهم 10 درصدی در انرژیهای تجدیدپذیر در تولید برق کشور، تحت دو سناریوی پرداخت یارانه یکسان و مختلف بر اساس نوع تکنولوژی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که دستیابی به هدف کاهش بیشتر در آلودگی و هزینه اجتماعی ناشی از آن، به قیمت کاهش بیشتر در تولید ناخالص تعادلی بخشها حاصل خواهد شد. لذا اظهار نظر قطعی در مورد انتخاب ابزار مناسب در سیاست FIT، به اهمیت دستیابی به اهدف زیست محیطی، در مقابل اثرات اقتصادی و رفاهی آن، برای سیاست‌گذار، دارد.
یونس نادمی؛ هدی زبیری
چکیده
سرمایه انسانی یکی از مهمترین نهاده‌های تولید در تابع تولید محسوب میشود که این عامل نقشی اساسی در فرآیند توسعه اقتصادی ایفا میکند. این عامل در کشورهای نفتی همچون اقتصاد ایران میتواند از درآمدهای نفتی و نحوه توزیع رانت نفت تاثیر پذیرد. این اثرات میتواند متضاد یا مبهم باشند. هدف از این مقاله بررسی اثرات غیرخطی درآمدهای نفتی بر ...
بیشتر
سرمایه انسانی یکی از مهمترین نهاده‌های تولید در تابع تولید محسوب میشود که این عامل نقشی اساسی در فرآیند توسعه اقتصادی ایفا میکند. این عامل در کشورهای نفتی همچون اقتصاد ایران میتواند از درآمدهای نفتی و نحوه توزیع رانت نفت تاثیر پذیرد. این اثرات میتواند متضاد یا مبهم باشند. هدف از این مقاله بررسی اثرات غیرخطی درآمدهای نفتی بر سرمایه انسانی در ایران در بازه زمانی 1354-1393 میباشد. بدین منظور با بکارگیری روش رگرسیون آستانه‌ای به مدلسازی سرمایه انسانی پرداخته شده است. نتایج برآورد مدل حاکی از وجود اثرات غیرخطی درآمدهای نفتی بر سرمایه انسانی است. به عبارت دیگر هنگامیکه نسبت درآمدهای نفتی به تولید ناخالص داخلی کمتر از حدود 09/0 است، افزایش نسبت درآمد نفتی به تولید ناخالص داخلی تاثیری مثبت و معنی‌دار به میزان 21/20 واحد بر سرمایه انسانی دارد. اما پس از عبور از این حد آستانه، افزایش نسبت درآمد نفتی به تولید ناخالص داخلی تاثیری مثبت و معنی‌دار به میزان 37/5 واحد بر سرمایه انسانی دارد. به عبارت دیگر شدت تاثیر درآمدهای نفتی بر سرمایه انسانی به میزان قابل توجهی در رژیم درآمد نفت بالا کاهش یافته است. بر این اساس، افزایش سرمایه انسانی در کشور از مسیر کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی میسر میشود.
وحید محمدی؛ هاجر مظقری؛ فریدون اسعدی
چکیده
توسعه انسانی یکی از جنبههای مهم توسعه در هر کشور میباشد که عوامل متعددی بر آن تاثیر گذارند. در این مطالعه ارتباط متقابل بین رشد اقتصادی، مصرف سرانه انرژی و توسعه انسانی و عوامل موثر بر آنها در یک مدل معادلات همزمان دادههای تابلویی مبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) برای 12 کشور منتخب منطقه منا طی دوره 1997 تا 2015 بررسی شد. ...
بیشتر
توسعه انسانی یکی از جنبههای مهم توسعه در هر کشور میباشد که عوامل متعددی بر آن تاثیر گذارند. در این مطالعه ارتباط متقابل بین رشد اقتصادی، مصرف سرانه انرژی و توسعه انسانی و عوامل موثر بر آنها در یک مدل معادلات همزمان دادههای تابلویی مبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) برای 12 کشور منتخب منطقه منا طی دوره 1997 تا 2015 بررسی شد. نتایج مطالعه نشان میدهد که بین رشد اقتصادی، مصرف انرژی و شاخص توسعه انسانی (HDI) کشورهای منتخب رابطه متقابل مثبت و معناداری وجود دارد. متغیرهای نیروی کار و حجم سرمایه‌گذاری تاثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب دارند. از سوی دیگر، درجه باز بودن اقتصاد رابطه مثبت و نرخ مرگومیر کودکان زیر 5 سال و انتشار دیاکسید کربن رابطه منفی با شاخص توسعه انسانی دارد. همچنین، متغیرهای جمعیت و توسعه مالی طی دوره مورد نظر رابطه منفی و معناداری با میزان مصرف انرژی داشته‌اند.
عبدالساده نیسی؛ تیمور محمدی؛ سارا عظیمی؛ اکرم محمدی
چکیده
ذخایر تجاری نفت خام یکی از مؤلفه‌های اساسی از مجموعه‌ی درهم‌پیچیده‌ی بازار نفت بوده و بررسی نوسانات آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف این پژوهش بررسی علل انباشت بی‌سابقه ذخایر تجاری نفت خام از زمان آغاز افت قیمت نفت با استفاده از دو رویکرد بررسی نقش شوکهای ساختاری و تحلیل ثمرات رفاهی هست. در این پژوهش تأثیر شوکهای ...
بیشتر
ذخایر تجاری نفت خام یکی از مؤلفه‌های اساسی از مجموعه‌ی درهم‌پیچیده‌ی بازار نفت بوده و بررسی نوسانات آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. هدف این پژوهش بررسی علل انباشت بی‌سابقه ذخایر تجاری نفت خام از زمان آغاز افت قیمت نفت با استفاده از دو رویکرد بررسی نقش شوکهای ساختاری و تحلیل ثمرات رفاهی هست. در این پژوهش تأثیر شوکهای ساختاری بر نوسانات ذخایر تجاری نفت خام در قالب یک مدل خود رگرسیون برداری ساختاری (SVAR) در دوره‌ی زمانی 2006 تا 2016 به‌دست‌آمده است. همچنین در این پژوهش برای نخستین بار با استفاده از روش مسئله معکوس[1] ثمرات رفاهی محاسبه گردیده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که از اواخر سال 2014 به بعد، شوکهای عرضه نفت خام و پس‌ازآن شوکهای سفته‌بازی بیشترین سهم را در توضیح علت انباشت بی‌سابقه ذخایر تجاری نفت خام، داشته‌اند. همچنین نتایج نشان میدهد که متغیر پایه از ماه اکتبر سال 2014 به بعد با توجه به منفی شدن خالص ثمرات رفاهی[2] در وضعیت پس بهین(کونتانگو)[3] قرارگرفته و از این طریق موجب انباشت بیشتر ذخایر تجاری نفت خام با مقاصد سفته‌بازی گردیده است. [1]. Inverse problem 6. Net Convenience yield خالص ثمرات رفاهی مبین کسر هزینه های ذخیره سازی یک دارایی مصرفی از منافعی است که نگهداری آن دارایی نصیب دارنده ی آن می کند. 1. Contango
سید مهدی موسویان؛ زهرا کریمی تکانلو؛ سید کمال صادقی؛ محسن پورعبادالهان کویچ
چکیده
تدوین سیاستهای مؤثر بر کاهش شدت (افزایش بهره‌وری) انرژی نیازمند مطالعه کامل عوامل مؤثر بر آن است. از طرفی طی سالهای اخیر، مصرف نهایی انرژی بخش صنعت در بین بخشهای مختلف مصرف در ایران افزایش زیادی داشته است. هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر شدت انرژی در صنایع کارخانه‌ای ایران بهویژه اثر متغیرهای مخارج عمرانی دولت و سرمایه‌گذاری ...
بیشتر
تدوین سیاستهای مؤثر بر کاهش شدت (افزایش بهره‌وری) انرژی نیازمند مطالعه کامل عوامل مؤثر بر آن است. از طرفی طی سالهای اخیر، مصرف نهایی انرژی بخش صنعت در بین بخشهای مختلف مصرف در ایران افزایش زیادی داشته است. هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر شدت انرژی در صنایع کارخانه‌ای ایران بهویژه اثر متغیرهای مخارج عمرانی دولت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر شدت انرژی در این صنایع به تفکیک استان و کنترل اثرات سرریز فضایی بین آنها با استفاده از دادههای تابلویی 28 استان کشور طی دوره 1379 تا 1393 میباشد. به‌منظور بررسی وجود اثرات سرریز فضایی از آزمون‌های Wald، LR و Panel (Robust) LM استفاده شده است و پس از تائید وجود اثرات فضایی و نوع آن، مدل دوربین فضایی (SDM) جهت بررسی شدت انرژی انتخاب شده است. مطابق نتایج، قیمت انرژی، سهم مالکیت خصوصی و مخارج عمرانی دولت اثر منفی بر شدت انرژی داشته‌اند درحالی‌که متغیرهای نسبت صادرات به ارزش افزوده و نسبت سرمایه به نیروی کار دارای اثر مثبت بر شدت انرژی بوده‌اند. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی نیز اثر معناداری بر روی شدت انرژی نداشته است. این نتایج لزوم توجه بیشتر به اتخاذ فناوری‌های بالاتر تولید در سرمایه‌گذاری‌ها و تأثیر دولت در تغییرات شدت انرژی را بیان می‌کنند ضمن اینکه امکان استفاده از سیاستهای مرتبط با غنی‌سازی همسایه در جهت افزایش بهره‌وری انرژی را نیز متصور می‌سازد.
حسین صادقی؛ سمانه خاکسارآستانه
دوره 3، شماره 11 ، تیر 1393، ، صفحه 159-195
چکیده
با توجه به نیاز روز افزون جوامع امروزی به انرژی برای تأمین نیازهای متفاوت، دانشمندان و محققان کشورهای متعددی از جمله ایران، رویکردی اساسی نسبت به دستیابی به انرژیهای تجدیدپذیر در دستور کار خود قرار دادهاند. دانشمندان معتقدند انرژیهای تجدیدپذیر و پاک با توجه به محدود بودن منابع سوختهای فسیلی و آلودگی محیطزیست میتوانند ...
بیشتر
با توجه به نیاز روز افزون جوامع امروزی به انرژی برای تأمین نیازهای متفاوت، دانشمندان و محققان کشورهای متعددی از جمله ایران، رویکردی اساسی نسبت به دستیابی به انرژیهای تجدیدپذیر در دستور کار خود قرار دادهاند. دانشمندان معتقدند انرژیهای تجدیدپذیر و پاک با توجه به محدود بودن منابع سوختهای فسیلی و آلودگی محیطزیست میتوانند به اولین گزینه برای تولید انرژی تبدیل شوند. کشور ما نیز به دلیل موقعیت جغرافیایی ظرفیتهای متعددی در حوزه تولید انرژیهای تجدیدپذیر دارد و همین موضوع باعث شده است که ضرورت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در دستور کار مسئولین قرار گیرد. این مسئله به ضرورت ارائه یک الگوی بهینه جهت توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر تأکید میکند. از این رو در این مطالعه هدف اصلی ارائه الگوی بهینه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر بوده است. در راستای این هدف با انتخاب تابع هزینه به عنوان تابع هدف و با توجه به محدودیتهای پتانسیل انرژیهای تجدیدپذیر (محدودیت منابع)، میزان مصرف انرژی برق در هر یک از مناطق 16گانه برق (محدودیت تقاضا) و محدودیت ضریب اطمینان تولید انرژی از انرژیهای تجدیدپذیر (محدودیت فنی)، الگوی بهینه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر طراحی و با استفاده از مدل برنامهریزی استوار در نرمافزار LINGO حل شد. نتایج حاصل از الگوی بهینه حاکی از تولید 36.71 درصدی انرژی برق آبی کوچک، 18.22 درصدی انرژی باد، 17.19درصدی انرژی زیست توده، 13.43درصدی انرژی زمین گرمایی، 12.53 درصدی انرژی جزرومد و 1 درصدی انرژی خورشیدی است.
محمود محمدی الموتی؛ محمد رضا حدادی؛ یونس نادمی
چکیده
اقتصاد ایران به دلیل اتکای بالا به درآمدهای نفتی، از نوسانات قیمتی بازار نفت تاثیر میپذیرد بنابراین پیشبینی روند حرکتی قیمت نفت هم از جهت تعیین صحیح قیمت نفت در بودجه دولت و هم از جهت مدیریت و کنترل نوسانات شدید قیمتی برای سیاست‌گذاران اقتصاد کلان از اهمیت زیادی برخوردار است. بنا بر اهیمت پیشبینی روند حرکتی قیمت نفت، هدف این ...
بیشتر
اقتصاد ایران به دلیل اتکای بالا به درآمدهای نفتی، از نوسانات قیمتی بازار نفت تاثیر میپذیرد بنابراین پیشبینی روند حرکتی قیمت نفت هم از جهت تعیین صحیح قیمت نفت در بودجه دولت و هم از جهت مدیریت و کنترل نوسانات شدید قیمتی برای سیاست‌گذاران اقتصاد کلان از اهمیت زیادی برخوردار است. بنا بر اهیمت پیشبینی روند حرکتی قیمت نفت، هدف این مقاله ارائه یک الگوی هشدار پیش از وقوع برای نوسانات شدید در بازار نفت خام اوپک میباشد. این الگو میتواند با پیشبینی احتمال وقوع نوسانات شدید قیمت نفت در دورههای آتی، دیدی مناسب از روند حرکت قیمت نفت در اختیار سیاست‌گذار قرار دهد. بدین‌منظور در گام نخست با استفاده از مدل مارکوف سوئیچینگ گارچ روند حرکتی قیمت نفت به همراه نوسانات آن برای دوره 2010- 2016 مدلسازی و برآورد شد؛ سپس با استفاده از این مدل، ماتریس احتمالات انتقال که شامل احتمال ماندن در رژیم‌های پرنوسان و کم نوسان و احتمال تغییر از رژیم پرنوسان به کم‌نوسان و برعکس میباشد بدست میآید و مبتنی بر این ماتریس احتمالات شرطی قرار گرفتن در رژیم قیمت نفت کم‌نوسان و پرنوسان پیشبینی میگردد تا با استفاده از آن سیاست‌گذاران و فعالان در بازار نفت دید بهتری برای تصمیم‌گیری پیدا کنند تا بتوانند از اثرات مخرب ناشی از نوسانات شدید قیمت نفت جلوگیری نمایند.
حسین مهرابی بشر آبادی؛ زین العابدین صادقی؛ حمیده شجاع الدینی
چکیده
تعاملات انرژی و اقتصاد تا بدان جا پیش رفته است که در ادبیات اقتصادی امروزی، میزان منابع انرژی درکشورها، میزان عرضه و مصرف سرانه انرژی اولیه و میزان سرانه کیلووات ساعت برق مصرفی به صورت یکی از شاخصهای مقایسه سطح توسعه کشورها درآمده است. سوختهای فسیلی موجب هزینههای اجتماعی از طریق آلودگی محیط زیست و پدیده گرمایش زمین میشود؛ ...
بیشتر
تعاملات انرژی و اقتصاد تا بدان جا پیش رفته است که در ادبیات اقتصادی امروزی، میزان منابع انرژی درکشورها، میزان عرضه و مصرف سرانه انرژی اولیه و میزان سرانه کیلووات ساعت برق مصرفی به صورت یکی از شاخصهای مقایسه سطح توسعه کشورها درآمده است. سوختهای فسیلی موجب هزینههای اجتماعی از طریق آلودگی محیط زیست و پدیده گرمایش زمین میشود؛ میانگین اشعه خورشیدی در کرمان روزانه 5.2 کیلووات ساعت بر متر مربع در روز است که قابل استفاده در بخشهای مختلف صنعتی و خانگی است. هدف از نگارش این پژوهش ارزیابی اقتصادی و زیستمحیطی سیستمهای فتوولتائیک در تأمین انرژی برق یک برج تجاری با متوسط مصرف 32000کیلووات ساعت برق در روز در شهر کرمان با استفاده از روش هزینه چرخه عمر میباشد. در سناریو اول تمام هزینههای مربوط به سیستم توسط مصرفکننده پرداخت میشود و در سناریو دوم فرض بر این است که 50 درصد از هزینه سرمایه گذاری اولیه توسط دولت پرداخت و مابقی آن نیز به صورت وامی با نرخ 2 درصد با دوره بازپرداخت ده ساله تأمین میشود. نتایج نشان میدهد که استفاده از سیستمهای فتوولتائیک به منظور تولید برق تحت سناریو اول توجیه اقتصادی ندارد، اما با وجود حمایتهای دولتی این طرح توجیه اقتصادی دارد. همچنین در این پژوهش به تحلیل و پیشبینی قیمت برق با توجه به عوامل موثر بر تولید برق با استفاده از روش سیستم دینامیک پرداخته شده است. نتایج با توجه به فروض پژوهش حاکی از آن است که طی صد سال قیمت برق با لحاظ کردن هزینههای آلودگی اجتماعی به 30000 ریال به ازای هر کیلو وات ساعت می‌رسد.
سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
رضوان همتی؛ موسی خوشکلام
چکیده
تخریب محیط زیست یکی از مهمترین دغدغه‌های کشورهای جهان از جمله کشورهای در حال توسعه است. یکی از مهمترین شاخص‌هایی که بررسی آن کمک شایانی به فهم میزان حمایت کشورهای جهان از بهبود کیفیت محیط زیست میکند، ردپای اکولوژیکی است. ردپای اکولوژیکی شاخصی است که نشان‌دهنده محدودیتهای زیستمحیطی و میزان تجاوز انسان‌ها از این محدودیت‌ها ...
بیشتر
تخریب محیط زیست یکی از مهمترین دغدغه‌های کشورهای جهان از جمله کشورهای در حال توسعه است. یکی از مهمترین شاخص‌هایی که بررسی آن کمک شایانی به فهم میزان حمایت کشورهای جهان از بهبود کیفیت محیط زیست میکند، ردپای اکولوژیکی است. ردپای اکولوژیکی شاخصی است که نشان‌دهنده محدودیتهای زیستمحیطی و میزان تجاوز انسان‌ها از این محدودیت‌ها است. عوامل متعددی از قبیل مصرف انرژی و ... بر ردپای اکولوژیکی مؤثرند اما از یکسو با توجه به نقش مؤثر آزادی اقتصادی و حکمرانی در ردپای اکولوژیکی و از سوی دیگر با توجه به عدم بررسی تأثیر متقابل این دو متغیر بر ردپای اکولوژیکی در هیچکدام از مطالعات داخلی، هدف مقاله حاضر عبارت از بررسی تأثیر متقابل آزادی اقتصادی و حکمرانی بر ردپای اکولوژیکی کشورهای منتخب در حال توسعه طی دوره 2017-1971 بوده و از دو مدل اقتصادسنجی (مدل اول: تأثیر آزادی اقتصادی و حکمرانی به عنوان متغیرهای مستقل از هم بر ردپای اکولوژیکی و مدل دوم: تأثیر متقابل آزادی اقتصادی و حکمرانی بر ردپای اکولوژیکی) در قالب روش دادههای پانل استفاده شده است. نتایج مدل اول حاکیست که تأثیر آزادی اقتصادی و حکمرانی بر ردپای اکولوژیکی کشورهای منتخب در حال توسعه به ترتیب مثبت (و معنی‌دار) و منفی (و معنی‌دار) است اما نتایج برآورد مدل دوم حاکیست که تأثیر متقابل آزادی اقتصادی و حکمرانی بر ردپای اکولوژیکی کشورهای منتخب در حال توسعه، منفی و معنی‌دار است.
زهره سلیمیان؛ فاطمه بزازان؛ میرحسین موسوی
چکیده
صنایع انرژیبر بخش قابل توجهی از مصرف انرژی بخش صنعت را بخود اختصاص دادهاند. لذا توجه به بهبود کارایی مصرف انرژی در این بخش از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهبود کارایی انرژی پیامدهایی نظیر اثرات بازگشتی و اثرات معکوس خواهد داشت، چرا که کاهش مصرف انرژی متناسب با بهبود کارایی رخ نمیدهد و حتی ممکن است افزایش بازده به کاهش تقاضای ...
بیشتر
صنایع انرژیبر بخش قابل توجهی از مصرف انرژی بخش صنعت را بخود اختصاص دادهاند. لذا توجه به بهبود کارایی مصرف انرژی در این بخش از اهمیت ویژهای برخوردار است. بهبود کارایی انرژی پیامدهایی نظیر اثرات بازگشتی و اثرات معکوس خواهد داشت، چرا که کاهش مصرف انرژی متناسب با بهبود کارایی رخ نمیدهد و حتی ممکن است افزایش بازده به کاهش تقاضای انرژی در سالهای نخست و افزایش آن در سالهای آتی بیانجامد. مقاله حاضر به ارزیابی اثرات بهبود کارایی سوختهای فسیلی در صنایع انرژیبر با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای بینزمانی میپردازد. شبیهسازی برای دوره بلندمدت (60 سال) در دو سناریو بهبود کارایی به میزان 1/3 درصد برای صنایع انرژیبر(سناریوی اول) و برای تمام بخشها (سناریوی دوم) به انجام رسیده است. نتایج بیانگر آن است که بهبود کارایی سوختهای فسیلی در صنایع انرژیبر به ایجاد اثرات بازگشتی و کاهش تقاضای سوختهای فسیلی در سناریوی اول منجر میشود. این در حالیاست که بهبود کارایی سوختهای فسیلی در سناریوی دوم، به ایجاد اثرات بازگشتی در سالهای نخست و اثرات معکوس عمدتا از سالهای بیستم به بعد میانجامد. بهعبارت دیگر، در بلندمدت در سناریوی دوم، تقاضای سوختهای فسیلی افزایش خواهد یافت. همچنین بهبود کارایی سبب کاهش قیمتهای تولید انرژی و هزینه تولید محصولات در صنایع انرژیبر میشود. صنایع مواد و محصولات شیمیایی و کانیهای غیر فلزی از بیشترین کاهش قیمت تمام شده در اثر کاهش هزینههای انرژی معادل با 1/1% و 7/0% برخوردار میباشند.
