نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

با توجه به اینکه امروزه رشد اقتصادی هدف اصلی بسیاری از سیاست­های اقتصادی دولت­هاست و این سیاست­ها می­تواند دارای اثرات جانبی همچون زیان­های زیست محیطی باشد، توجه به عواملی که منجر به بهبود عملکرد محیط زیست می­ شوند، بسیار حائز اهمیت است. در این مطالعه اثرگذاری متغیرهایی همچون شدت انرژی(به عنوان یکی از متغیرهای رایج کارایی انرژی)، مصرف کودهای شیمیایی، شاخص توسعه انسانی و ارزش افزوده بخش صنعت نسبت به ارزش افزوده کل، بر شاخص عملکرد محیط زیست برای دو گروه کشورهای اوپک و کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه­ اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. روش مورد استفاده در تحقیق، مدل داده­های تابلویی پویا طی سال­های 2007 الی 2014 است. نتایج نشان داد که افزایش متغیرهایی همچون مصرف شدت انرژی، مصرف کودهای شیمیایی و ارزش افزوده بخش صنعت، منجر به کاهش شاخص عملکرد محیط­زیست خواهد شد، به طوری که افزایش یک واحد در متغیر شدت انرژی به ترتیب منجر به کاهش 019/0 و 029/0 واحد در شاخص عملکرد محیط­زیست در کشورهای اوپک و OECD خواهد شد. با توجه به نتایج تحقیق، می­توان با اتخاذ سیاست­هایی همچون اجرای مقررات سخت­گیرانه برای آلوده کنندگان محیط زیست و نیز ایجاد محدودیت برای شدت مصرف انرژی، همراه با رشد اقتصادی، به کاهش آلودگی زیست محیطی کمک کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Energy Efficiency on the Environmental Performance Index in Selected OPEC and the OECD Countries

نویسندگان [English]

  • Hosein Mohammadi 1
  • Shirin Zarif 2

1 Associate Professor of Ferdowsi University of Mashhad

2 Ph.D. Student of Ferdowsi University of Mashhad

چکیده [English]

Given that economic growth is one of the main goals of many of the economic policies of governments, and these policies can have side effects, such as environmental damage, attention to factors that improve the performance of the environment is important. In this study, the effects of variables such as energy intensity (as one of the common variables of energy efficiency), use of chemical fertilizers, human development index and industrial value added, on the environmental performance index for the two groups of OPEC and OECD countries have been investigated using dynamic panel data approach during 2007-2014. The results showed that the increase of variables such as consumption of energy intensity, consumption of chemical fertilizers and industrial value added would decrease the EPI, so that the increase of one unit in the energy intensity variable will result in a decrease of 0.019 and 0.029 units in the environmental performance index in OPEC and OECD countries. According to the results of the study, it is possible to reduce environmental pollution by adopting policies such as implementing stringent regulations for environmental pollutants and limiting the use of energy, along with economic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Performance Index
  • Energy Efficiency
  • Organization for Economic Cooperation and Development
  • OPEC
  • Panel Data
احمدنیا، محمدرضا، قنواتی، طاهره و امرشکاری، مریم (1393)، تاثیر شاخص توسعه انسانی بر شاخص عملکرد محیط زیست (مطالعه موردی: کشورهای منتخب اسلامی). اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار.
 اسدی، زیور، بهرامی، جاوید و طالبلو، رضا (1392)، تاثیر پدیده­ نفرین منابع بر توسعه مالی و رشد اقتصادی در قالب پانل پویا، مجله پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی، دوره3، شماره 10، صص 26-9.
بنی مهد، بهمن، طالب نیا، قدرت اله، و ازوجی، حسین (1388)، بررسی رابطه بین عملکرد زیست­محیطی و عملکرد مالی، پژوهش­های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره1، شماره3 ، صص 149 - 174 .
جعفری صمیمی، احمد و احمدپور، سیدمحی­الدین (1390)، بررسی رابطه شاخص عملکرد محیط زیست و رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته، فصلنامه اقتصاد محیط زیست و انرژی، شماره 1، صص 55-72.
جعفری صمیمی، احمد، رحمانیان، مسلم و عزیزی، عباس (1391)، اثر ارزش افزوده بخش صنعت برعملکرد محیط زیست با کاربرد روش داده های تابلویی : شواهد کشورهای منتخب جهان، اولین همایش بین المللی اقتصاد سنجی، روشها و کاربردها، سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.
خوشنویس مریم و پژویان، جمشید (1391)، بررسی تاثیر آلودگی محیط زیست بر شاخص توسعه انسانی در کشورهای توسعه یافته. فصلنامه اقتصاد مالی،  دوره 6، شماره 20، صص 39-68.
رحمانیان، مسلم (1391)، بررسی اثر ارزش افزوده بخش­های مختلف اقتصادی بر شاخص عملکرد محیط­زیست در کشورهای منتخب جهان، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، دانشگاه مازندران.
شارکیان، عطیه و لطفعلی پور، محمدرضا (1395)، نقش کارایی انرژی در بهبود محیط زیست در کشورهای منتخب صادرکننده نفت (به روش داده­های تابلویی)، مجله اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، سال بیست و سوم، شماره 11، صص 145-121.
عباسی نژاد حسین و وافی نجار، داریوش(1383)، بررسی کارایی و بهره­وری انرژی در بخش­های مختلف اقتصادی و تخمین کشش نهاده­ای و قیمتی انرژی در بخش صنعت و حمل و نقل با روش TSLS (1379-1350). مجله تحقیقات اقتصادی،  شماره 66 ، صص 113-137.
محمدی، حسین و تیرگری سراجی، محمد(1392)، بررسی ارتباط میان رشد اقتصادی، آزادسازی تجاری و آلودگی محیط­زیست: بررسی کشورهای منتخب منطقه خاور میانه، فصلنامه اقتصاد محیط­زیست و انرژی، سال دوم، شماره 6، صص 183-207.
محنت­فر، یوسف و رحیمی، سیده ندا (1394)، بررسی رابطه شاخص عملکرد محیط زیست و رشد اقتصادی در کشورهای منطقه چشم انداز 1404. کنفرانس بین المللی محیط زیست، دانشگاه تهران.
ندیری، محمد و محمدی، تیمور (1390) ، بررسی تاثیر ساختارهای نهادی بر رشد اقتصادی با روش GMM داده­های تابلویی پویا، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال پنجم، شماره 3، صص 1-24.
هدایتی راد، علیرضا (1394)، اثرات سموم و کودهای شیمیایی بر محیط زیست و آلوده شدن آب ها، اولین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
Ang, B. W. (2006). Monitoring Changes in Economy-Wide Energy Efficiency: from Energy–GDP Ratio to Composite Efficiency Index. Energy Policy, Vol. 34, Issue.5, pp. 574-582.
Baltagi, B. (2008). Econometric Analysis of Panel Data. John Wiley & Sons.
Celikkol Erbas, B., and Guven Solakoglu, E. (2017). In the Presence of Climate Change, the Use of Fertilizers and the Effect of Income on Agricultural Emissions. Sustainability, Vol.9, Issue.11, pp. 1989-1989.
Chun-sheng, Z., Shu-Wen, N. I. U., and Xin, Z. (2012). Effects of Household Energy Consumption on Environment and its Influence Factors in Rural and Urban Areas. Energy Procedia, Vol.14, pp.805-811.
Gouyette, C., and Perelman, S. (1997). Productivity Convergence in OECD Service Industries. Structural Change and Economic Dynamics, Vol.8, Issue.3, pp. 279-295.
Niu, J., Chang, C. P., Yang, X. Y., and Wang, J. S. (2017). The Long-Run Relationships Between Energy Efficiency and Environmental Performance: Global Evidence. Energy & Environment, Vol.28, Issue.7, pp. 706-724.
Omer, A. M. (2009). Energy Use and Environmental Impacts: A General Review. Journal of Renewable and Sustainable Energy, Vol.1, Issue.5, pp.53-101.
Rafindadi, A. A., Yusof, Z., Zaman, K., Kyophilavong, P., and Akhmat, G. (2014). The Relationship between Air Pollution, Fossil Fuel Energy Consumption, and Water Resources in the Panel of Selected Asia-Pacific Countries. Environmental Science and Pollution Research, Vol.21, Issue.19, pp.11395-11400.
Savci, S. (2012). Investigation of Effect of Chemical Fertilizers on Environment. Apcbee Procedia, Vol.1, pp.287-292.
Shahabadi, A., Samari, H., and Nemati, M. (2017). The Factors Affecting Environmental Performance Index (EPI) in Selected OPEC Countries. Iranian Economic Review, Vol.21, Issue.3, pp. 457-467.
Stern, D. I., Common, M. S., and Barbier, E. B. (1996). Economic Growth and Environmental Degradation: the Environmental Kuznets Curve and Sustainable Development. World development, Vol.24, Issue.7, pp.1151-1160.