نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی امامی میبدی ¹
• احمد هادی ²

¹ عضو هیئت علمی دانشگده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

² دانشجوی دکتری مدیریت قراردادهای بین المللی نفت و گاز دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

یکی از عمده‌ترین راهکارهای بومی‌سازی فناوری در صنعت نفت، قراردادهای مشروط بر، انتقال فناوری ‏از شرکت‌های نفتی بین‌المللی، ‏می‌باشد. البته طی سالیان گذشته صنعت نفت ایران در این مورد توفیق چندانی ‏نداشته و اکنون در قرارداد جدید نفتی ایران ‏IPC)‎‏‎(‎‏ به‌عنوان جایگزین قراردادهای بیع متقابل، با ایجاد ‏تغییراتی در نوع، ‏شروط و ماهیت قرارداد، سعی در کسب و انتقال فناوری‌های مدرن و ‏بومی‌سازی آن از ‏طریق همکاری شرکت‌های نفتی بین‌المللی با شرکت‌های داخلی مورد تائید شرکت ملی نفت ایران را دارد. ‏ولی آنچه که از انتقال فناوری مهم‌تر می‌باشد، توجه به نتایج حاصل در قبال تصمیمات اتخاذ شده در ‏بخش انتقال فناوری قرارداد است؛ بنابراین ارزیابی ریسک انتقال فناوری در توسعه پایدار آتی صنعت نفت ‏ایران نقش بارز و برجسته‌ای خواهد داشت. در این مقاله ضمن بررسی قرارداد بیع متقابل و قرارداد ‏IPC‏ از ‏زاویه انتقال فناوری، ریسک‌های انتقال فناوری در قرارداد ‏IPC‏ شناسایی و با نقد و نظر نخبگان مورد ‏کنکاش قرار گرفته، سپس با استفاده از پارامترهای روش ‏FMEA‏ ریسک‌های شناسایی شده، نمره دهی و ‏برای هر یک، ‏RPN‏ محاسبه و در نهایت اولویت‌بندی می‌گردند. بالاترین اولویت ریسک به ترتیب نتایج ‏منفی حاصل از جدا شدن مهندسان و کارشناسان نفتی از شرکت ملی نفت ایران (576=‏RPN‏) و تأثیر حضور ‏شرکت‌های‌ نفتی ‏بین‌المللی بر نابودی رشد ‏درون‌زای صنعت نفت ایران (448=‏RPN‏) تعیین گردید. با توجه ‏به بالا بودن خطر در اکثر ریسک‌های شناسایی شده، اقدامات کنترلی بر اساس نظرات ‏خبرگان در جهت کاهش سطح ریسک‌ها، ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

• ارزیابی ریسک
• انتقال فناوری
• روش FMEA
• قرارداد بیع متقابل
• قرارداد IPC

عنوان مقاله [English]

Analysis of the Transferring Technology Barriers in Buy Back ‎Contracts and Evaluation of The risk of Transferring Technology in New oil ‎Contracts (IPC) in Iran: Aplication of “FMEA” Method

نویسندگان [English]

• Ali Emami Meibodi ¹
• Ahmad Hadi ²

¹ faculty of Economics . Allameh Tabataba’i University

² PhD Student of Oil & Gas International Contracts Management, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

One of the main ways of domesticizing technology in oil industry is conditional contract for transfer of technology from international oil companies. However, over the past years the Iranian oil industry has made a little success in this regard and presently in Iranian new petroleum contract (IPC) as an alternative to buy back contracts aims to acquire and transfer modern technologies and localize it by collaboration of international oil companies with domestic companies approved by the National Iranian Oil Company, by making some changes in the type, terms and nature of contract. But what is more important than technology transfer is consideration to the obtained results compared with decisions made on the technology transfer of a contract. Thus, evaluation the risk of technology transfer play a clear and prominent role in the future sustainable development of Iranian oil industry. In this study, in addition to the study on buy back and IPC contracts from technology transfer point of view, the risks of technology transfer are detected in IPC contract and discussed by reviewing experts’ opinions. Next, by using FMEA parameters, identified risks are scored and for each RPN is calculated and finally they are prioritized. The highest priority of risk was given to the negative results of oil engineers and experts separation from the National Iranian Oil Company (RPN=576), followed by the effect of the presence of international oil companies in the destruction of the endogenous growth of national oil industry (RPN=448). Considering the high rate of risk in most identified risks, control measures were presented according to experts’ opinions in order to reduce the level of the risks.

کلیدواژه‌ها [English]

• Assess Risk
• Technology Transfer
• FMEA Method
• Buyback
• IPC