نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمد صادق ادیبیان ¹
• تقی ابراهیمی سالاری ²
• هادی اسماعیل پور مقدم ³

¹ دانشجو دکتری اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد

² گروه اقتصاد، دانشکده علوم و اداری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

³ دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

عدم قطعیت‌ها بخش جدایی ناپذیر اقتصاد هستند و تاثیرات اثبات شده ای بر ارکان گوناگون اقتصادی دارند. قیمت نفت علاوه بر آن‌که به عنوان یک عامل کلیدی در بخش تولید محسوب می‌شود، نشان-دهنده درآمدهای نفتی اقتصاد ایران است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر عدم قطعیت سیاست اقتصادی و عدم قطعیت ژئوپلیتیک با منشا جهانی، چین، ایالات متحده و روسیه بر قیمت نفت خام ایران است. به این منظور از مدل افزایشی تعمیم یافته (گام) و بر اساس داده‌های ماهیانه سال‌های 1997 الی 2022 استفاده شده است. نتایج نشان می دهد عدم قطعیت سیاست اقتصادی با منشأ جهانی، کشور چین و کشور روسیه تاثیر معنادار و غیرخطی بر قیمت نفت خام ایران دارد. هم‌‌چنین عدم قطعیت ژئوپلیتیکی با منشاء جهانی، چین و روسیه تاثیر مستقیم و غیر خطی بر قیمت نفت خام ایران دارد؛ در حالی که تاثیر عدم قطعیت ژئوپلیتیکی با منشأ ایالات متحده، تاثیر خطی و معکوس است. هم‌‌چنین تاثیر عدم قطعیت-های توأمان با منشأ یکسان، نشان می‌دهد عدم قطعیت‌های همزمان با منشا جهانی، روسیه و ایالات متحده، دارای تاثیرگذاری معنادار و غیرخطی هستند. این نتیجه نشان دهنده ضرورت استفاده از مدل‌های نوین با امکان بررسی توأمان متغیرهاست. نتایج می‌تواند برای فعالان بازار نفت در بازار مالی و هم‌چنین سیاست‌مداران مورد استفاده قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها

• عدم قطعیت سیاست اقتصادی
• عدم قطعیت ژئوپلیتیکی
• قیمت نفت خام ایران
• مدل افزایشی تعمیم یافته(گام)

موضوعات

• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)

عنوان مقاله [English]

Iran's crude oil price reaction to geopolitical uncertainty and economic policy uncertainty

نویسندگان [English]

• mohammad sadegh adibian ¹
• taghi ebrahimi salari ²
• hadi esmaeilpour moghadam ³

¹ Ph.D. student in Economics at Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Department of Economics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

³ ferdowsi university of mashhad

چکیده [English]

Uncertainties are an intrinsic element of economic systems, exerting substantial and complex effects on various economic structures. Oil prices, in addition to being a crucial factor in production, are also a key indicator of oil revenues within Iran's economy. This study investigates the impacts of economic policy uncertainty and geopolitical uncertainty, originating globally as well as from China, the United States, and Russia, on Iran’s crude oil prices. The analysis is conducted using the Generalized Additive Model (GAM) with monthly data from 1997 to 2022. The results indicate that economic policy uncertainty at the global level, as well as that originating from China and Russia, has a significant and nonlinear effect on Iran’s crude oil prices. Similarly, geopolitical uncertainty originating globally, from China, and from Russia has a direct and nonlinear influence. In contrast, geopolitical uncertainty from the United States shows a linear and inverse relationship with Iran’s crude oil prices. Moreover, the study explores the effects of concurrent uncertainties from the same source, revealing that simultaneous uncertainties originating globally, from Russia, and from the United States, have substantial and nonlinear impacts on Iran’s crude oil prices. These findings highlight the importance of employing advanced models capable of accounting for the joint effects and interactions of multiple variables. The insights provided by this research are valuable for stakeholders in oil markets and policymakers involved in managing the complexities of financial and geopolitical dynamics.

کلیدواژه‌ها [English]

• Uncertainty of economic policy
• geopolitical uncertainty
• Iranian crude oil price
• generalized additive model (Gam)