نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه شهیدباهنر، مجتمع آموزش عالی بافت، دانشکده اقتصاد، دانشگاه شهید باهنرکرمان، ایران

چکیده

نفرین منابع طبیعی همواره مورد توجه محققین اقتصادی بوده است. موضوعات این پژوهش ها، حول محورهایی از قبیل تأثیر بر رشد، بهره وری و انگیزه‌های تولید است. اما آن چه کمت ر مورد توجه قرارگرفته است تأثیرات جانبی وفور منابع بر شاخص‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است .این پژوهش که به صورت توصیفی تحلیلی انجام شده است. بررسی ارتباط بین گستردگی فساد اقتصادی و وفور منابع طبیعی را بررسی نموده است. برای انجام این تحقیق از آمار مربوط به کشورهای منتخب در حال توسعه در دوره زمانی 2000- 2021 استفاده شده است. اطلاعات مورد استفاده در این پژوهش شاخص‌های ادراک فساد، صادرات سوخت کشورها و آزادی اقتصادی در دوره زمانی تحقیق بوده که توسط سازمان ملل، سازمان بین‌المللی شفافیت و بنیاد هریتیج منتشر شده است. با استفاده ازروش رگرسیون چند متغیره پنل دیتایی با اثرات تصادفی برای تخمین پارامترهای مدل بدین نتایج رسیده شده است که ارتباط منفی و معنا داری بین شاخص ادراک فساد و شاخص صادرات سوخت کشورهای متخب وجود دارد به‌طوری‌که در فاصله اطمینان 95 درصدی، ضریب برآوردی متغیر مستقل منفی 01/0 است. برای آزادی اقتصادی 07/0 است که مطابق با نتایج سایر تحقیقات در این زمینه است. لذا می‌توان بیان نمود که وفور منابع طبیعی با گستردگی فساد اقتصادی رابطه‌ای مستقیم دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explaining and Investigating the Relationship between the Abundance of Natural Resources and the Extent of Economic Corruption with an Emphasis on Oil and Gas Resources (A New Approach to the Resource Curse Phenomenon)

نویسنده [English]

  • Seyyed Mohsen Azimi Dokht

Assistant Professor of Shahid Bahonar University, Baft Higher Education Complex, Faculty of Economics, Shahid Bahonar University, Kerman, Iran

چکیده [English]

The curse of natural resources is an emerging phenomenon that is of interest to economic researchers. The attention of researchers is about the direct effects of resources on economic factors. The subjects of these researches are around axes such as the impact on growth, productivity, and production incentives. In the research conducted, special attention has been paid to how the abundance of resources affects macroeconomic factors such as the Dutch disease; but what is not considered is the investigation and analysis of the side effects of abundant resources on economic, social, and political indicators. One of the side effects of the abundance of resources can be its effect on the spread of economic corruption. In case of an abundance of natural resources, the potential for widespread corruption is created. This research was done in a descriptive and analytical way. It has investigated the relationship between the extent of economic corruption and the abundance of natural resources. To conduct this research, the statistics of selected developing countries in the period of 2000-2021 have been used. The information used in this research is the indicators of the perception of corruption, fuel export of countries, and economic freedom during the research period, which is from reliable sources such as the United Nations, Transparency International, and the Heritage Foundation. Multivariate panel data regression method with random effects has been used to estimate model parameters. The results of this research show that there is a negative and significant relationship between the corruption perception index and the fuel export index of selected countries, so that in the 95% confidence interval, the estimated coefficient of the independent variable is negative 0.01. For economic freedom, it is 0.07, which is in line with the results of other researches in this field. Therefore, it can be stated that the abundance of natural resources has a direct relationship with the extent of economic corruption.

کلیدواژه‌ها [English]

  • resource abundance
  • resource curse phenomenon
  • corruption perception index
  • economic corruption
ابراهیمی، محسن؛ سالاریان، محمد. (1388). بررسی پدیدة نفرین منابع طبیعی در کشورهای صادرکنندة نفت و تأثیر حضور در اوپک بر رشد اقتصادی کشورهای عضو آن. فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسی‌های اقتصادی سابق)، دوره 6، شماره 1، ص 100-77.
ادیبیان، محمدصادق؛ امامی میبدی، علی و اسماعیل‌پور مقدم، هادی. (1400). تأثیر فساد اداری و ریسک سیاسی بر شدت انرژی کشورهای منتخب حوزه منا. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 11(41)، ص 32-11. doi: 10.22054/jiee.2022.66326.1893
افلاطونی، عباس. (1393). تجزیه وتحلیل آماری با eviews. تهران، انتشارات ترمه، چاپ اول، ص 162-138.
آکرمن. س.ر. (1999). فساد و دولت؛ علت‌ها، پیامدها و اصلاح. ترجمه منوچهر صبوری (1379)، تهران، انتشارات شیرازه کتاب ما، چاپ اول، ص 15-12.
امیدوار، سیروس. (1400). گذار از رانت‌های نفت و گاز دولتی با درآمد پایه همگانی و رشد اقتصادی (یک رویکرد بین رشته‌ای). پژوهشنامه اقتصادی ایران، دوره 10، شماره 38.
امینی، عباس و علمی، زهرا. (1395). مقایسه و ارزیابی رویکردها در زمینة نفرین منابع طبیعی، اقتصاد تطبیقی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شمارة دوم، ص 4-1.
بختیاری،حسین؛ صالح‌نیا، علی و سیفی وحید. (1401). طراحی مدل عوامل مؤثر بر شکل‌گیری فساد اقتصادی در ایران با رویکرد مدل‌سازی ساختاری ـ تفسیری. فصلنامه مجلس و راهبرد، سال بیست و نهم، شماره یکصد و نهم، بهار 1401.
شلالوند، عبدالعلی. (1384). اختلاس و فساد اداری، آفت توسعه. مجلس و پژوهش، سال 5، شماره 25.
صمدیان، فرزانه. (1392). درآمدهای نفتی، نهادها، ظرفیت‌های کارآفرینی و اشتغال. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه،90-5.
عظیمی دخت شورکی، سیدمحسن؛ گل‌محمدی شورکی، کبری و پورامیری، طوبی. (1400). تحلیلی بر اثرات تورم و بیکاری بر کمیت آموزش در ایران با استفاده از شاخص هایفلاکت و نرخ باسوادی، سومین کنفرانس بین‌المللی نوآوری در مدیریت کسب و کار و اقتصاد، تهران
عظیمی دخت شورکی، سیدمحسن. (1397). نظم اجتماعی، فساد و توسعه، دلالت‌های آن برای ایران، پایان‌نامه دکتری، تهران، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، 107-63.
متوسلی، محمود و نیکونسبتی، علی. (1395). نهادها و توسعه. انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، تهران.
نورث، داگلاس؛ والیس، جان و وینگاست، باری. (2009). چارچوب مفهومی برای تفسیر تاریخ مکتوب بشری مترجم جعفر خیرخواهان (1385)، تهران، فصلنامه مؤسسه مطالعات دین و اقتصاد، شماره 3 زمستان 85، 152-92.
نورث داگلاس، والین؛ جوزف، وب استیون و وینگاست، باری. (2012). در سایه خشونت. مترجمان:محسن میردامادی و محمدحسین نعیمی‌پور (1395)، تهران، انتشارات روزنه، چاپ دوم.
نورث داگلاس، والیس؛ جوزف و وینگاست، باری. (2009). خشونت و نظم‌های اجتماعی. مترجمان: خیرخواهان جعفر، مجیدزاده رضا (1401)، انتشارات روزبه، چاپ چهارم، تهران، 145-86 .
Ackerman. S.R. (1999). corruption and government; Causes, consequences and correction. Translated by Manouchehr Sabouri (2000), Tehran, Shirazeh Ketab Ma Publications, first edition, pp. 12-15.[In persian]
Adibiyan, Mohammad Sadeq, Emami Meybodi, Ali and Ismail Pour Moghadam, Hadi (2021). The effect of administrative corruption and political risk on the energy intensity of selected MENA countries. Journal of Iran's Energy Economy, 11(41), p. 11-32. [in Persian]
Aflatoni, Abbas (2014). Statistical analysis with eviews. Tehran, Termeh Publications, first edition, pp. 138-162. [in Persian]
Alfada, Anisah (2019). The Destructive Effect of Corruption on Economic Growth in Indonesia: A threshold Model. Journal of Heliyon, Vol. 5, Issue. 10.
Amini, Abbas and Elmi, Zahra (2015). Comparison and evaluation of approaches in the field of natural resource curse, comparative economics. Research Institute of Human Sciences and Cultural Studies, third year, second issue, pp. 1-4. [in Persian]
Azimi Dokht Shurki, Sayyed Mohsen, Gol Mohammadi Shurki, Kobri and Pouramiri, Tobi (2021). An analysis of the effects of inflation and unemployment on the quantity of education in Iran using the high-fluctuation index and the literacy rate, the third international conference on innovation in business and economic management, Tehran. [in Persian]
Azimi Dokht Shurki, Seyyed Mohsen (2017). Social order, corruption and development, its implications for Iran, PhD thesis, Tehran, Faculty of Economics, Allameh Tabatabai University,pp 63-107. [in Persian]
Bakhtiari, Hossein, Saleh Nia, Ali and Saifi Vahid (2022). Designing a model of factors affecting the formation of economic corruption in Iran with a structural-interpretive modeling approach. Majlis and Strategy Quarterly, 109, spring 1401. [in Persian]
Barro, R. (1991). Economic Growth in a Cross Section of Countries.Quarterly Journal of Economics, 106,407-443.
Domar, E. (1946). Capital Expansion, Rate of Growth and Employment. Econometrica, 14(2),137-147.
Ebrahimi Mohsen, Salarian, Mohammad (2009). Investigating the phenomenon of the curse of natural resources in oil exporting countries and the effect of being in OPEC on the economic growth of its member countries. Quantitative Economics Quarterly (former economic reviews), volume 6, number 1, pp. 77-100. [in Persian]
Growth. Journal of Political Economy 94(5), 1002-1037.
Gylfason, T. (2001b). Natural Resources, Education and Economic Development. European Economic Review, 45: 847-859.
https://databank.worldbank.org/source/world-development-indicators
https://www.amar.org.ir/
https://www.heritage.org/index
James, M. Buchanan (1987). The Constitution of Economic Policy. The American Economic Review, Vol. 77, No. 3, 243-250.
Jens, Christopher, Odd-Helge, F. and Amundsen, I. (2000). Corruption: Critical Assessments of Contemporary Research. Report from a Multidisciplinary Workshop.
Kwabena, Gyimah-Brempong (2002). Corruption, economic growth, and income inequality in Africa. Department of Economics, University of South FloridaEconomics of Governance 3, 183–209
Lambsdorff, G., Markus, Taube and Matthias, Schramm (2005). The New Institutional Economics of Corruption. British Library Cataloguing in Publication Data, published in the Taylor & Francis e-Library.
Méon, Pierre-Guillaume and Weill, Laurent (2010). Is Corruption an Efficient Grease?. World Development, Elsevier, Vol. 38(3).
Motevasli, Mahmoud and Nikonsebati, Ali (2015). Institutions and development. Publications of Imam Sadegh University (AS), Tehran. [in Persian]
North Douglas, Wallin, Joseph, Webb, Steven and Weingast, Barry (2012). In the shadow of violence. Translators: Mohsen Mirdamadi and Mohammad Hossein Naimipour (2015), Tehran, Rosenh Publications, second edition. [in Persian]
North Douglas, Wallis, Joseph and Weingast, Barry (2009). Violence and social order. Translators: Khairkhahan Jafar, Majidzadeh Reza (1401), Roozbeh Publications, 4th edition, Tehran, pp. 86-145. [in Persian]
North, Douglas, Wallis, John and Weingast, Barry (2009). A conceptual framework for the interpretation of human written history. translated by Jafar Khairkhahan (1385), Tehran, Institute of Religious and Economic Studies Quarterly, No. 3 Winter 85, pp152-92. [in Persian]
Omidred, Cyrus (2021). Transition from government oil and gas rents to universal basic income and economic growth (an interdisciplinary approach). Iran Economic Research Journal, Volume 10, Number 38. [in Persian]
Rodrick, D. (2008). thinking about governance.in: governanve growing and development decision-making. world bank, pp17-25
Rodrick, dni (2010). diagnostics before prescription. journal of economic perspective, Vol.24(3), 33-34
Rose-Ackerman, S. (ed.) (2006). International Handbookon the Economics of Corruption. Cheltenham: Edward Elgar.
Ross, M. (2006). A Closer Look at Oil, Diamonds, and Civil War. Annual Review of Political Science, 9(1), 265-300.
Sala I. and Martin, X. (2006). The Enduring Elixir of Economic Growth. World Economics, Vol. 7(1), 73-130.
Samadian, Farzaneh (2012). Oil revenues, institutions, entrepreneurial capacities and employment. Master's thesis, Tehran, Faculty of Economics, Allameh University, pp 5-90. [in Persian]
Shalalovand, Abdul Ali (2004). Embezzlement and administrative corruption, The bane of development. Majlis and Research, 25.[in Persian]
Solow, R. (1986). On the Intergenerational Allocation of Natural Resources. Scandinavian Journal of Economics, 88(1), 141-149