اثر قیمت انرژی‌های خانگی بر نابرابری: تحلیل جزئی ریزداده‌های ایران با سیستم تقاضای EASI

مزیکی, علی; سالم, علی اصغر; اسدی, سپیده

doi:10.22054/jiee.2023.73754.2010

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیار،گروه اقتصاد بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² دانشیار ،اقتصاد انرژی، کشاورزی و محیط زیست، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

³ کارشناسی ارشد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

https://doi.org/10.22054/jiee.2023.73754.2010

چکیده

در تعرفه‌گذاری گاز و برق به عنوان دو جانشین جدی، مقوله «برابری» همواره مورد توجه سیاست‌گذار قرار می‌گیرد. برای بررسی این موضوع خانوارهای مورد مطالعه را به چارک‌های درآمدی و همچنین در گروه‌های مختلف از نظر ویژگی وضعیت تاهل، سن و تعداد فرزندان تقسیم‌بندی شده است. طبق نتایج تخمین تقاضای EASI برای جامعه آماری خانوارهای شهری در بازه زمانی 10 سال، افزایش قیمت گاز در مقایسه با برق اثر بیشتری روی اقشار کم درآمدتر داشته است. براساس این تحلیل جزیی و در مقایسه برق و گاز، باید گفت که گاز کم‌کشش‌تر بوده و این موضوع احتمالاً به دلیل نبود جانشین مناسب برای گاز در صورت افزایش قیمت این کالابوده است. به نظر می‌رسد این موضوع از آن جهت بوده که سیاست‌گذار در جهت متنوع‌سازی حرکت نکرده و وسایل مصرف خانگی گازسوز نقش اصلی را در گرمایش داشته‌اند. این موضوع می‌تواند امنیت انرژی خانوارها را به خطر بیندازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)

عنوان مقاله [English]

Household Energy Prices on Inequality: Partial Analysis of Iranian Microdata by EASI Demand System

نویسندگان [English]

Ali Mazyaki ¹
Ali Asghar Salem ²
Sepideh Asadi ³

¹ Department of Economics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

² Department of Economics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

³ M.Sc. in Economics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

The equality implications of tariff design for household gas and electricity, two essential substitutes, present a significant concern for policymakers. In this study, we examine this issue using a sample of household income quartiles across various social groups, exploring the diverse effects of changes in electricity and gas prices. The findings reveal that an increase in gas prices exerts a more pronounced impact on low-income groups compared to an equivalent increase in electricity prices. Our partial analysis indicates that gas exhibits less elasticity, likely attributed to the absence of a suitable substitute in the event of a price increase for this commodity. This observation underscores the lack of energy diversity that is rooted in the critical role of gas appliances in cooking and heating. This phenomenon poses a potential threat to the energy security of Iranian households.

کلیدواژه‌ها [English]

Household Energy Pricing
Electricity
Gas
EASI Demand System

مراجع

پژویان، ج. (1375). فقر, خط فقر و کاهش فقر. نشریه برنامه و بودجه (سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور)، 2(1)، 46-5.

خیابانی، ن. (1387). یک الگوی تعادل عمومی قابل محاسبه برای ارزیابی افزایش قیمت تمامی حامل‌های انرژی در اقتصاد ایران. مطالعات‌ اقتصاد انرژی‌، 5(16)، 34-1.

رئیس‌زاده، م. ع. و منجذب، م. (1395). بررسی تأثیر اصلاح یارانه‌ها بر میزان مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری ایران: با رویکرد پانل دیتا. مجله تحقیقات اقتصادی، 51(1)، 112-91.

صادقی، ح.؛ سلمانی، ی. و سهرابی وفا، ح. (1391). بررسی اثر افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر رفاه مصرف‌کنندگان بخش خانگی با استفاده از سیستم تقاضای تقریباً ایدئال (AIDS). مطالعات‌ اقتصاد انرژی‌، 9(35)، 46-23.

صالحی، ص.؛ ابراهیمی، ق. و مهدیان، ع. (1392). بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مؤثر بر میزان مصرف برق خانگی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران.

عباسیان، ع. و نسرین‌دوست، م. (1391). اقتصاد رفاه. نشر نور علم. چاپ اول.

فرمان‌آرا، و.؛ موسوی، س. (2012). بررسی تأثیر افزایش قیمت انرژی برق بر خالص رفاه گروه‌های مختلف درآمدی در ایران. اقتصاد کاربردی، 10(3)، 126-91. ‎

محمدی، ت.؛ ع. شاکری؛ عبدالله میلانی، م. و شهابی، ع. (1394). بررسی اثر تغییر قیمت‌ها بر توزیع درآمد و رفاه در مناطق شهری. فصلنامه علمی- پژوهشی مدلسازی اقتصادی، 9(29)، 42-25.

مشیری، س. و شاه‌مرادی، ا. (1385). برآورد تقاضای گاز طبیعی و برق خانوارهای کشور: مطالعه خرد مبتنی بر بودجه خانوار. تحقیقات اقتصادی، 72(35)، 336-305.

نصرالهی، ز.؛ صمدی، ع. ح. و روشندل، م. (1391). تجزیه و تحلیل تقاضای انرژی بخش خانگی در مناطق شهری ایران (1387-1363): انتخاب بین الگوی سیستم تقاضای تقریباً ایدئال و رتردام. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران. 1(2)، 200-173.‎

نورالهی؛ جباری؛ مرادخانی و فرامرزی. (2017). برآورد تغییرات جبرانی ناشی از افزایش قیمت کالاها در خانوارهای شهری براساس دهک‌های درآمدی (مطالعه موردی: ایران طی دوره 1392-1389). فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 25(81)، 185-155.‎

Barnes, J. and Kasen, D. (2013). Effect of a high opacity on the light curves of radioactively powered transients from compact object mergers. The Astrophysical Journal, 775(1), 18.

Birol, F., Aleagha, A. V. and Ferroukhi, R. (1995). The economic impact of subsidy phases out in oil exporting developing countries: a case study of Algeria, Iran and Nigeria. Energy policy, 23(3), 209-215.

Charlier, D. and Kahouli, S. (2018). Fuel poverty and residential energy demand: how fuel-poor households react to energy price fluctuations. Energy Journal, 40(2).

Cornwell, A., & Creedy, J. (1998). Measuring the welfare effects of tax changes using the LES: an application to a carbon tax (pp. 125-149). Physica-Verlag HD.

Creedy, J. (2004). Survey reweighting for tax microsimulation modelling. In Studies on Economic Well-Being: Essays in the Honor of John P. Formby (Vol. 12, pp. 229-249). Emerald Group Publishing Limited.

Dargahi, H. & Ghorbannejad, M. (2012). The Impacts of Energy Prices Reform and the Compensation Policies on Macroeconomics Variables: The Case of Iran (2011-2015). Iranian Energy Economics, 1(4), 67-100.

Dodonov, B., Opitz, P. & Pfaffenberger, W. (2004). How much do electricity tariff increases in Ukraine hurt the poor?. Energy policy, 32(7), 855-863.

Engel, E. (1857). Die Produktions-und Ernteerträge und der Getreidehandel im preussischen Staate. Zeitschrift des Königlichen preussischen statischen Bureaus, 1, 249-289.

Engel, E. (1895). Die Lebenskosten belgischer Arbeiter-Familien früher und jetzt. C. Heinrich.

Grabb, Edward G (1994). Social Inequality: classical and contemporary theorists. Holt, Rinehart and Winston of Canada.

Gross, C. (2012). Explaining the (non-) causality between energy and economic growth in the US-A multivariate sectoral analysis. Energy Economics, 34(2), 489-499.

Hope, E. and B. Singh (1995), “Energy Price Increases in Developing Countries”, World Bank Policy Research Working Paper No. 1442.

In Persian

Khiabani, N. (2017). A Dynamic CGE Model for Evaluation of Energy Policies: Evidence from Iran. Iranian Journal of Economic Research, 21(69), 1-46. [In Persian].

Labandeira, X., Labeaga, J. M., & López-Otero, X. (2017). A meta-analysis on the price elasticity of energy demand. Energy policy, 102, 549-568.

Lewbel, A. and Pendakur, K. (2009). Tricks with Hicks: The EASI demand system. American Economic Review, 99(3), 827-63.

Lim, B. I., Kim, S. R. and Kim, S. (2015). The effect of the energy price increase on the energy poverty in Korea. Indian Journal of Science and Technology, 8(8), 790-796.

Lim, B. I., Kim, S. R. and Kim, S. T. (2015). The effect of the energy price increase on the energy poverty in Korea. Indian Journal of Science and Technology, 8(8), 790-796.

Mirnezami, S. R. (2014). Electricity inequality in Canada: Should pricing reforms eliminate subsidies to encourage efficient usage?. Utilities Policy, 31, 36-43.

mohammadi, T., Shakeri, A., Abdollah milani, M. and Shahabi, A. (2015). The Effect of Prices Changes on Income and Welfare Distribution in Urban Areas. Economic Modelling, 9(29), 25-42. [In Persian].

Moshiri, S. Shahmoradi A. (2006). Estimating Gas and Electricity Household Demand: A Micro Study by HIE Survey. Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 72(35), 305-336. [In Persian].

Nasrallah, Z., Samadi, A. H. and Roshandel, M. (2012). Analysis of Households’ Energy Demand in Urban Areas of Iran (1984-2008): The Choice between the Almost Ideal Demand System and Rotterdam. Iranian Energy Economics, 1(2), 173-200. [In Persian].

Ogarenko, I., & Hubacek, K. (2013). Eliminating indirect energy subsidies in Ukraine: Estimation of environmental and socioeconomic effects using input–output modeling. Journal of Economic Structures, 2(1), 7.

Pashardes, P., Pashourtidou, N., Zachariadis, T. (2014). Estimating welfare aspects of changes in energy prices from preference heterogeneity. Energy Economics, 42, 58-66.

Raeiszadeh, M. A. and Monjazeb, M. R. (2016). Effect of Subsidy Reform on Natural Gas Consumption in the Residential and Commercial Sectors in Iran: a Panel Data Approach. Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 51(1), 91-112. [In Persian].

Ramani, K. V., Heijndermans, E. (2003). Energy, poverty, and gender: a synthesis (No. 34539, p. 1). The World Bank.

Reaños, M. A. T., Wölfing, N. M. (2018). Household energy prices and inequality: Evidence from German microdata based on the EASI demand system. Energy Economics, 70, 84-97.

Renner, S., Lay, J., Schleicher, M. (2019). The effects of energy price changes: heterogeneous welfare impacts and energy poverty in Indonesia. Environment and Development Economics, 24(2), 180-200.

Sadeghi, H. Salmani, Y. Sohrabi-vafa H. (2012). Investigating the effect of increasing the energy prices on Household Well-being: An AIDS. Quarterly Energy Economics Review, 9(35), 23-46. [In Persian]

Solaymani, S. (2016). Impacts of energy subsidy reform on poverty and income inequality in Malaysia. Quality & Quantity, 50(6), 2707-2723.

اثر قیمت انرژی‌های خانگی بر نابرابری: تحلیل جزئی ریزداده‌های ایران با سیستم تقاضای EASI

مراجع

مراجع

دوره 12، شماره 48 - شماره پیاپی 4مهر 1402صفحه 137-167

دوره 12، شماره 48 - شماره پیاپی 4
مهر 1402
صفحه 137-167