نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• رضا معبودی ¹
• یونس نادمی ²
• زینب دره نظری ³

¹ استادیار و عضو هیات علمی، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی.

² استادیار اقتصاد، دانشگاه آیت الله العظمی بروجردی (ره)

³ کارشناسی ارشد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت‌الله العظمی بروجردی.

چکیده

بررسی رابطه بین درآمدهای نفتی و مالی‌سازی در کشورهای دارای منابع طبیعی فراوان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به وابستگی اقتصاد ایران به رانت نفت، در این پژوهش تاثیر درآمدهای نفتی بر مالی سازی بررسی می گردد. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از رویکرد سیستم معادلات همزمان و داده‌های دوره زمانی 1397-1358 استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهند درآمدهای نفتی تاثیر مثبت و معناداری بر مالی سازی دارند. همچنین، رشد اقتصادی، سرمایه انسانی و کیفیت نهادی تاثیر منفی و معناداری بر مالی سازی دارند. اما، سرمایه فیزیکی و تورم دارای تاثیر مثبت و معناداری بر مالی‌سازی هستند. بنابراین، درآمدهای نفتی همراه با کیفیت پایین نهادها، تحریم‌های گسترده و نوسانات قیمت نفت به افزایش رانت و فساد، تضعیف حقوق مالکیت، بی‌اعتمادی نسبت به سیاست‌های دولت و افزایش انگیزه سفته‌بازی منجر می‌شوند. افزایش انگیزه سفته‌بازی به انحراف سرمایه از بخش حقیقی به بخش مالی می-انجامد؛ در نهایت، انتقال سرمایه به بخش مالی نیز افزایش مالی‌سازی را در پی دارد.

کلیدواژه‌ها

• نفرین منابع
• مالیسازی
• حداقل مربعات سه مرحله ای
• ایران

موضوعات

• • مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)

عنوان مقاله [English]

Resources Curse and Financialization in in Iran's Economy

نویسندگان [English]

• Reza Maaboudi ¹
• Younes Nademi ²
• Zeynab Dare Nazari ³

¹ Assistant Professor and Faculty Member of the Department of Economics, Faculty of Humanities, Ayatollah Ozma Borujerdi University.

² Assistant Professor of Economics, University of Ayatollah Boroujerdi, Boroujerd, Iran

³ M.A. in Economics, Department of Economics, Faculty of Humanities, Ayatollah Ozma Borujerdi University,

چکیده [English]

Investigating the relationship between oil revenues and financialization in countries with abundant natural resources is particularly important. Considering the dependence of Iran's economy on oil rent, this paper examines the effect of oil revenues on financialization. The simultaneous equations system approach and time series data for 1979 through 2018 were used to analyze the relationship between variables. The research findings show that oil revenues positively and significantly affect financialization. Also, economic growth, human capital, and institutional quality have a negative and significant impact on financialization. But, physical capital and inflation impress positive and significant effects on financialization. Therefore, oil revenues along with the low quality of institutions, extensive sanctions, and oil price fluctuations conduct in an increase in rents and corruption, weakening of property rights, distrust of government policies, and an increase in speculative incentives. A rise in speculative incentives leads to the deviation of capital from the real to the financial sector; finally, the capital transfer to the financial sector also directs to an increase in financialization.

کلیدواژه‌ها [English]

• Resources Curse
• Financialization
• 3SLS
• Iran