نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• دانیال فربد ¹
• محمدعلی فلاحی ²
• نرگس صالح نیا ³

¹ کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشکده علوم اداری و اقتصادی ، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² استاد گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوشی مشهد، مشهد، ایران

³ استادیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوشی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

امروزه ریسک‌های متعددی ازجمله ریسک‌های اقتصادی، مالی و سیاسی اقتصاد کشورها را تهدید می‌کند. کشورها در مقابل تلاش می‌کنند پیامدهای منفی ناشی از آن را مدیریت ‌کرده و تأثیر آن در اقتصاد خنثی یا حداقل شود. بررسی وضعیت کشورها نشان می‌دهد که بیشتر کشورهای توسعه‌نیافته و درحال‌توسعه و به‌خصوص کشورهایی که غنی از منابع طبیعی (رانت منابع) هستند به علت وابستگی بالا به درآمدهای نفتی، شدیداً تحت تأثیر این شوک‌های داخلی و خارجی (نفرین منابع) قرارگرفته‌اند؛ اما در مقابل کشورهای توسعه‌یافته با بکار گیری سیاست‌های مناسب آسیب کمتری را متحمل شده‌اند. هدف این پژوهش ساخت و معرفی شاخص ترکیبی آسیب‌پذیری نفرین منابع و سپس بررسی تأثیر هر یک از ریسک‌های اقتصادی، مالی و سیاسی بر شاخص آسیب‌پذیری نفرین منابع است. لذا با استفاده از جدیدترین داده‌های موجود، رویکرد اقتصادسنجی داده‌های تابلویی برای 14 کشورهای منتخب منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) طی سال‌های 2005 الی 2018 انجام شد. آنچه در نتایج برآورد مشاهده شد حاکی از وجود رابطه‌‌ی معکوس و معنی‌دار بین متغیرهای ریسکی بر متغیر وابسته (شاخص آسیب‌پذیری نفرین منابع) بوده که در جهت تأیید فرضیه‌های تحقیق است.

کلیدواژه‌ها

• ریسک‌های اقتصادی
• مالی و سیاسی
• شاخص آسیب‌پذیری نفرین منابع
• داده‌های تابلویی
• منطقه منا

موضوعات

• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی

عنوان مقاله [English]

The study of economic, financial, and political risks on the resource curse vulnerability index in the countries of Mena region

نویسندگان [English]

• Danial Farbod ¹
• Mohammad Ali Falahi ²
• Narges Salehnia ³

¹ M.A. of Energy Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences,, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Professor of Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

³ Associate Professor of Economics, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Today, many risks, including economic, financial, and political ones, threaten the economies of countries. On the other hand, governments try to manage the negative consequences and neutralize or minimize their impact on the economy. A review of the situation shows that most underdeveloped and developing countries, especially those rich in natural resources (resource rents), have been severely affected by these internal and external shocks (resource curse) due to their high dependence on oil revenues; In contrast, developed countries have suffered less by adopting appropriate policies. The purpose of this study is to construct and introduce a composite resource curse vulnerability index and then to investigate the impact of each of the economic, financial, and political risks on the resource curse vulnerability index. Therefore, using the latest available data, the econometric approach of panel data was performed for 14 selected countries in the Mena region from 2005 to 2018. Results indicate an inverse and significant relationship between independent variable risks on the dependent variable (resource curse vulnerability index), which confirms the research hypotheses.

کلیدواژه‌ها [English]

• Economic
• Financial and Political Risks
• Resource Curse Vulnerability Index
• Panel Data
• Mena Region