نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی اصغر سالم ¹
• معصومه عزیزخانی ²

¹ عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشجوی کارشناسی ارشد رشته اقتصاد انرژی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

چکیده

مقوله نابرابری مصرف انرژی در ایران علی‌رغم اهمیت بالایی که دارد پدیده ای مغفول است که عمق و وسعت آن مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. ضرورت برقراری عدالت اجتماعی، داشتن یک جامعه مترقی و کاهش عوارض ناشی از نابرابری مصرف انرژی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشور، ایجاب می‌نماید تا علل این پدیده مورد بررسی قرار گیرد. هدف این مطالعه شناسایی و ارزیابی عواملی است که در نابرابری مصرف انرژِی نقش دارند. لذا به این منظور، در این مطالعه با استفاده از روش داده‌های ترکیبی برای 31 استان ایران طی سال‌های 1398-1388 به بررسی تاثیر متغیرهای اقتصادی- اجتماعی بر نابرابری مصرف انرژی پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که سه عامل جمعیت، قیمت انرژی و تولید ناخالص داخلی تاثیری منفی و معنادار و عامل نابرابری درآمد، مخارج جاری دولت و آموزش اثر مثبت و معنادار بر نابرابری مصرف انرژی دارند و عوامل شهرنشینی و مخارج عمرانی دولت رابطه معناداری بر نابرابری مصرف انرژی نداشته‌اند. در بین این عوامل یکی از پر چالش‌ترین مباحث اثر افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر نابرابری مصرف انرژی می‌باشد که عده‌ای معتقدند افزایش قیمت‌ موجب کاهش نابرابری مصرف انرژی می‌گردد و درمقابل، تعدادی با تاکید بر اثرات افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر افزایش تورم و آثار مستقیم و غیرمستقیم آن بر ساختارهای اقتصادی و فشار بر دهک‌های پایین درآمدی، افزایش قیمت را موجب افزایش نابرابری مصرف انرژی می‌دانند. لذا در این مطالعه، می‌توان گفت سیاست افزایش قیمت انرژی، نابرابری مصرف را بهبود بخشیده است.

کلیدواژه‌ها

• نابرابری مصرف انرژی
• نابرابری درآمد
• عوامل اقتصادی-اجتماعی
• ضریب جینی

موضوعات

• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)

عنوان مقاله [English]

Evaluation of socio-economic factors affecting energy inequality in Iranian provinces

نویسندگان [English]

• Ali Asghar Salem ¹
• Masoumeh azizkhani ²

¹ Department of Economics, University of Allameh Tabatabaei, Tehran, Iran.

² Master student in Energy Economics, Kharazmi University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Despite the importance of energy inequality issues in Iran, the depth and extent of this issue have been neglected and have not been examined. Necessity of social justice, having advanced society and reducing effects of energy inequality in the economic, social and cultural growth and development in a country, cause this issue to be investigated. The goal of this study is to identify and evaluate the factors that play an important role in energy inequality. Hence, in this study, investigated the impact of economic-social parameters on energy inequality by using the combined data method for 31 country during 2009-2020 was studied. This research results show that three factors of population, energy price and GDP have negative and significact effect, income inequality, current expenditures and education has positive and considerable effect. On the other hand urbanism and development expenditures of the government have not noticeable relation in energy inequality. Among these factors, one of the most challenging issues is the effect of enhancing energy prices on energy inequality. Some researchers believed that price enhancing cause, reduse energy inequality, others reckon that according to effect of price energy increasing on inflation growth and direct and indirect results of these effects on economic structure also stress-on low-income peoples, price enhancing cause increasing energy inequality. Considering the results of this study, it can be assumed that the policy of increasing energy prices have improved consumption inequality and social justice.

کلیدواژه‌ها [English]

• Energy inequality
• income inequality
• socio-economic factors
• Gini coefficient