نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• احمد موسایی ¹
• محمد علی هاتفی ²
• محمدمهدی حیدری اصل ³

¹ استادیار واحد تحقیقات بازار، پژوهشگاه صنعت نفت، تهران، ایران

² دانشیار گروه اقتصاد و مدیریت انرژی، دانشکده نفت تهران، دانشگاه صنعت نفت؛ تهران، ایران

³ کارشناس ارشد مدیریت پروژه از دانشگاه صنعت نفت؛ تهران، ایران

چکیده

امروزه گرایش جهانی به کاربرد گاز طبیعی رشد چشمگیری داشته است و عواملی چون هزینه پایین، ایمنی، دردسترس بودن، مزایای زیست محیطی و توسعه تکنولوژی و کاربرد آن به خصوص در توربین‌های گازی، باعث شده تا این محصول جایگزین سوخت‌های نفتی شود. بسیاری از راه‌حل‌های فناورانه مطرح در بازار، چالش‌ها و فرصت‌های استفاده از گاز طبیعی را با هدف شناخت مسیرهای بهره ورانه ذیربط، بررسی می‌کنند. به عنوان یکی از این راه‌حل‌ها در این مقاله، مدلی برای انتخاب بهترین سوخت در زنجیره ارزش گاز طبیعی، از بین چهار گزینه معرفی شده است: گاز طبیعی‌ فشرده، گاز طبیعی ‌مایع، دی‌متیل‌اتر و گاز به مایع. ابتدا بر اساس یک مطالعه جامع، شاخص‌های مؤثر بر انتخاب سوخت، شناسایی شد. سپس از طریق تکنیک دلفی و به کمک نظرات خبرگان متبوع، شاخص‌ها غربالگری شدند و 20 مورد نهایی انتخاب گشت. در گام بعدی، شاخص‌ها رتبه‌بندی شدند که این امر از طریق توافق گروهی بین خبرگان و با ضریب تطبیق کندال معادل 808/0 محقق گشت. به منظور تبدیل رتبه به وزن از تکنیک معتبر مرکز ثقل استفاده شد. در نهایت با داشتن اوزان شاخص‌ها و همچنین چهار گزینه فوق‌الذکر از تکنیک جدید «کوکازو» بهره گرفته شد تا سوخت برتر مشخص گردد. بر طبق نتایج حاصله، در حال حاضر بهترین گزینه برای کشور گاز طبیعی ‌مایع است و در رتبه بعدی، گاز طبیعی ‌فشرده قرار می‌گیرد. 

کلیدواژه‌ها

• زنجیره ارزش
• گاز طبیعی
• دلفی
• مرکز ثقل
• کوکازو

موضوعات

• • مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)

عنوان مقاله [English]

Designing a Comprehensive Model for Selecting the Best Fuel in Natural Gas Value Chain (A case study in Iran)

نویسندگان [English]

• ahmad mosaee ¹
• mohammad ali hatefi ²
• mohammad mahdi heydari asl ³

¹ Assistant Professor, Department of Market Research, Research Institute of Petroleum Industry (RIPI), Iran

² Associate Professor, Department of Energy Economics & Management, Petroleum University of Technology (PUT), Iran

³ M.Sc. in Project Management, Petroleum University of Technology (PUT), Iran

چکیده [English]

The global interest in using natural gas has increased considerably, and some factors such as low cost, safety, availability, environmental advantages, technological development, and its applications especially for gas turbines, have caused petroleum fuels replaced by natural gas. Many technologic solutions proposed in the market are reviewing the challenges and opportunities of using natural gas for the sake of knowing the relevant productive ways. As one of these solutions, in this article, a model for selecting the best fuel in the natural gas value chain through four options has been introduced, Compressed Natural Gas, Liquefied Natural Gas, Dimethyl Ether, and Gas-To-Liquids. Based on a comprehensive study, the criteria affecting the decision are determined. Then, using a Delphi method and expert judgments, 20 final criteria were selected. After that, the criteria were ranked; using a group consensus among the experts with Kendall's coefficient of concordance equal to 0.808. To transform the ranks into the weights, the paper uses the Rank Order Centroid (ROC) method. Finally, the best fuel is determined, with the use of the Combined Compromise Solution (COCOSO) method. The results have shown that at first LNG and then CNG is the best options for Iran. The realities of the world are verifying the accuracy of the model.

کلیدواژه‌ها [English]

• Value Chain
• Natural Gas
• Delphi
• ROC
• COCOSO