نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مرتضی تهامی پور زرندی ¹
• سید امین عظیمی ²

¹ استادیار گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

² کارشناس ارشد اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

توجه به منابع و مصارف آب در بخش صنایع ایران به دلیل وجود تنش‌های شدید در منابع آب کشور حائز اهمیت است. به‌همین منظور هدف از انجام این مطالعه ارزیابی تجارت آب مجازی در بخش صنعت نفت ایران می‌باشد. برای این امر رهیافت فنی-پایه برای اندازه‌گیری آب مجازی مورد استفاده قرار گرفته است و تقاضای آب ویژه و تجارت آب مجازی بخش نفت ایران طی سال‌های 1357تا 1398 محاسبه شده‌است. نتایج نشان می‌دهد به دلیل حجم بالای صادرات نفت، ایران صادرکننده خالص آب مجازی است. مقدار آب مصرف‌شده در صنعت نفت و فرآیند استخراج و تولید نفت خام در سال‌های مورد بررسی به طور متوسط برابر با 594 میلیون متر مکعب در سال و مقدار آب مجازی که در پی صادرات نفت خام در این سال‌ها از کشور خارج شده است به طور میانگین سالانه 356 میلیون متر مکعب می‌باشد. همچنین ارزش صادراتی آب مجازی دربخش نفت به ازای هر مترمکعب ارزشی برابر با 1838 هزار ریال دارد. لذا برای مدیریت منابع آبی کشور و بحران‌های پیش‌رو در این بخش، می‌توان با اصلاح فرآیندهای تولید و بروزرسانی تجهیزات، تاسیسات و روش‌های مورد استفاده، بهره‌وری آب را بسیار بالا برد تا مصرف آب به صورت بهینه در این بخش صورت گیرد.

کلیدواژه‌ها

• آب
• تجارت آب مجازی
• صادرات
• نفت
• ایران

موضوعات

• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی

عنوان مقاله [English]

Evaluation and analysis of virtual water trade in Iran's oil sector

نویسندگان [English]

• morteza tahamipour zarandi ¹
• seyed amin azimi ²

¹ Assistant Professor, Department of Economics, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

² Master of Theoretical Economics, Faculty of Economics and Political Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Attention to water resources and consumption in Iran's industrial sector is important due to the existence of severe tensions in the country's water resources. Therefore, the purpose of this study is to evaluate the virtual water trade in the oil industry of Iran. For this purpose, the technical-basic approach has been used to measure virtual water and the special water demand and virtual water trade of Iran's oil sector has been calculated during the years 1978 to 2019. The results show that due to the high volume of oil exports, Iran is a net exporter of virtual water. The amount of water consumed in the oil industry and the process of extraction and production of crude oil in the years under review averaged 594 million cubic meters per year and the amount of virtual water that left the country following the export of crude oil in these years averaged 356 million cubic meters per year. Also, the export value of virtual water in the oil sector has a value of 1838 thousand Rials per cubic meter. To manage the country's water resources and the leading crises in this sector of the industry, it is possible to greatly increase water efficiency in this sector by modifying production processes and updating equipment, facilities and methods used to optimally consume water in this sector.

کلیدواژه‌ها [English]

• water
• virtual water trade
• export
• oil
• Iran