عوامل مؤثر بر عرضه بقایای کشاورزی در تولید انرژی زیستی (مطالعه موردی: شهرستان بروجرد)

عابدی, سمانه; عابدی, سپیده; فریدونی, زهره

doi:10.22054/jiee.2022.66472.1894

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ استادیارگروه اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

² استادیار گروه مهندسی مکانیک و انرژی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³ کارشناس ارشد اقتصاد انرژی، تهران، ایران

https://doi.org/10.22054/jiee.2022.66472.1894

چکیده

با توجه به مشکلات و محدودیت استفاده از منابع انرژی فسیلی، بهره‌گیری از سوخت‌های زیستی در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، توسعه منطقه‌ای و امنیت در عرضه انرژی، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در پژوهش حاضر ضمن تعیین عوامل مؤثر بر تمایل به پذیرش کشاورزان در عرضه بقایای زراعی محصولات گندم و جو جهت تولید انرژی‌های زیستی، به براورد ارزش اقتصادی بقایای محصولات منتخب در تولید انرژی بایوگاز و بایواتانول پرداخته می‌شود. بر این اساس با استفاده از رویکرد پیمایشی و از طریق تکمیل پرسشنامه توسط کشاورزان شهرستان بروجرد در سال 1399، اطلاعات گردآوری و فرضیات پژوهش با استفاده از الگوی رگرسیونی لاجیت مورد آزمون قرار گرفت. نتایج مطالعه حاکی از آن است که متغیرهای هزینه جمع‌آوری (با اثر نهایی 097/0- و کشش 39/7- درصد)، درآمد غیر از کشاورزی (با اثر نهایی 028/0- و کشش 37/6- درصد) و استفاده از بقایا (با اثر نهایی 014/0- و کشش 06/11-) اثر منفی بر عرضه بقایای کشاورزی برای تولید انرژی زیستی دارد. این در حالی است که تحصیلات (با اثر نهایی 09/0 و کشش 40/4 درصد) و تجربه کشاورز (با اثر نهایی 022/0 و کشش 32/17 درصد) دارای اثر مثبت بر عرضه بقایای کشاورزی برای تولید انرژی زیستی می‌باشد. مطابق نتایج کشش، تجربه کشاورزان و استفاده خود مصرفی کشاورزان از بقایا، بیشترین اثر را بر عرضه بقایا در تولید انرژی زیستی به خود اختصاص می‌دهند. همچنین نتایج بیانگر آن است که پتانسیل تولید سالانه بیواتانول از بقایای گندم و جو معادل 96/63 میلیون لیتر می‌باشد. به طوری که اگر همان بقایا در تولید بایوگاز مورد استقاده قرار گیرند پتانسیل تولید سالانه بایوگاز معادل 98/88 میلیون مترمکعب می‌باشد. بر این اساس ارزش اقتصادی تولید بیواتانول و بایوگاز از بقایای گندم و جو در منطقه مورد مطالعه به ترتیب معادل 15349 و430 میلیارد ریال محاسبه شده است. لذا براساس نتایج با برنامه‌ریزی جهت مدیریت اصولی پسماندهای کشاورزی و سرمایه‌گذاری در استفاده از زیست توده به عنوان منابعی پاک جهت تولید انرژی زیستی، می‌تواند اقدامات مؤثری را در کاهش وابستگی اقتصاد کشور به انرژی فسیلی و تأمین نیازهای انرژی مردم در مناطق دور افتاده انجام داد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.24235954.1400.10.38.3.2

موضوعات

• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Supply of Agricultural Residues for Bioenergy Production (Case Study: Boroujerd City)

نویسندگان [English]

Samaneh Abedi ¹
Sepideh Abedi ²
Zohreh Fereydouni ³

¹ Assistant Professor, Faculty of Economics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

² Assistant Professor, Faculty of Mechanical and Energy Engineering, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

³ M.A. in Energy Economics, Tehran, Iran

چکیده [English]

Due to the problems and limitations of using fossil energy sources, the use of biofuels in order to achieve the goals of sustainable development, reducing greenhouse gas emissions, regional development, and security of energy supply, has received more attention. Therefore, considering the importance of the issue, in the present study, while determining the effective factors on the tendency of farmers to accept the supply of crop residues of wheat and barley products for bioenergy production, the economic value of residues of selected products in biogas and bioethanol energy production is estimated. Accordingly, using a survey approach and by completing a questionnaire by farmers in Boroujerd in 1399, data collection and research hypotheses were tested using the logit regression model. The results of the study indicate that the variables of collection cost (with a final effect of -0.097 and elasticity of -7.39%), non-agricultural income (with a final effect of -0.028 and elasticity of -6.37%), and use from residues (with a final effect of -0.014 and a tensile strength of -11.6%) have a negative effect on the supply of agricultural residues for bioenergy production. Meanwhile, education (with a final effect of 0.09 and elasticity of 4.4%) and farmer experience (with a final effect of 0.022 and elasticity of 17.32%) have a positive effect on the supply of agricultural residues for bioenergy production. According to the results of traction, farmers' experience and farmers' use of agricultural residues have the greatest effect on the supply of agricultural residues in bioenergy production. The results also show that the annual production potential of bioethanol from wheat and barley residues is equal to 63.96 million liters. So that if the same residues are used in biogas production, the annual biogas production potential is equal to 88.98 million cubic meters. Accordingly, the economic value of bioethanol and biogas energy production from wheat and barley residues in the study area has been calculated equal to 15349 and 430 billion rials, respectively. Therefore, based on the results, by planning for the principled management of agricultural residues and investing in the use of biomass as clean sources for bioenergy production, effective measures can be taken to reduce the dependence of the country's economy on fossil energy and provide the energy needs of people in remote areas.

کلیدواژه‌ها [English]

Agricultural residues
Willingness to Accept
Biogas
Bioethanol
Logit model

مراجع

ادبی ممقانی، محمد. رکن‌الدین افتخاری، عبدالرضا. پورطاهری، مهدی. صادقی سقدل، حسین. (1397). تحلیل سطح پذیرش فناوری انرژی خورشیدی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان کلیبر و شهرستان خداآفرین ـ استان آذربایجان شرقی). پژوهش‌های جغرافیایی انسانی، 52(1)، صفحات 301-283.

آقاپورصباغی، محمد. مسیحی، سیمین. معاضد، هادی. (1392). برآورد میزان تمایل به پرداخت کشاورزان به منظور کاهش آلودگی رودخانه کارونبا استفاده از دو الگوی لاجیت و هکمن. فصلنامه علوم محیطی، 11(2)، صفحات 54-45.

امینیان، الهام. عباسپور فرد، محمدحسین. آق‌خانی، محمدحسین. عدالت، محمدحسین. (1392). ارزیابی پتانسیل منابع زیست توده در استان خراسان رضوی به منظور تولید زیست انرژی. محیط شناسی، 3(21)، صفحات 82-73.

بزرگ‌پرور، الهام. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر تمایل دامداری‌های شهرستان کهگیلویه نسبت به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

بهادری‌فر، ماندانا. باقری نشانی، عبدالله و زارعی، علی‌اکبر. (1392). نگرشی بر انرژی زیست توده؛ ضرورت‌ها و فرصت‌ها، دومین همایش ملی انرژی‌های نو و پاک.

بی‌نام، (1399). ترازنامه انرژی، معاونت امور برق و انرژی، وزارت نیرو، دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد کلان برق و انرژی.

پیوند، ندا. (1397)، امکان‌سنجی راهبرد زیست‌محیطی شهر کربن صفر (مطالعه موردی: شهرکرد). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.

جلالی، زهرا. اشرفی‌ریزی، حسن. سلیمانی، محمدرضا و افشار، مینا. (1396). عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط کتابداران دانشگاهی اصفهان بر مدل TAM. مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 1(16)، صفحات 410-400.

خسروانی، فرهاد. پزشکی راد، غلامرضا. فرهادیان، همایون. (1393). بررسی وضعیت ضایعات و پسماندهای کشاورزی و ارائه راهکارهای مدیریتی به منظور رسیدن به اهداف توسعه پایدار. ترویج علم، 5(1)، صفحات 112-92.

دانشوری، سمیه. سلاطین، پروانه و خلیل‌زاده، محمد. (1397). تأثیر انرژی‌های تجدیدپذیر بر اقتصاد سبز. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 21(12)، صفحات 179-167.

دبیری روم، رضا. (1396). تحلیل ترمودینامیکی تولید هم‌زمان توان، حرارت و تبرید با استفاده از انرژی حرارتی زیست توده از دیدگاه قوانین اول و دوم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان.

رحمتی، محمدحسین؛ مغانی، وحید و وصال، محمد. (1399). بررسی اثر کوتاه‌مدت آلودگی هوا بر مرگ و میر در شش کلان شهر در ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 20(2)، صفحات 76-53.

سرلکی، احسان و حسن‌بیگی، سیدرضا. (1398). پتانسیل‌های تولید و موانع فنی توسعه و بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران. فصلنامه انرژی‌های تجدیدپذیر و نو، 4(23)، صفحات 25-14.

سوری، علی. (1393). اقتصادسنجی (مقدماتی) همراه با کاربرد Eviews 8 و Srata 12، انتشارات نور علم.

عابدی، سمانه. (1392). بررسی ارزش اقتصادی و زیست محیطی کشاورزی حفاظتی در استان فارس، رساله دکتری، دانشگاه تهران.

عبدلی، محمدعلی؛ پازکی، مریم؛ فلاح‌نژاد، ملیحه و سمیعی‌فر، رضا. (1395). بررسی و دسته بندی منابع زیست توده در ایران و جهان و بررسی تنوع آن‌ها در مناطق روستایی کشور با تأکید بر پسماندهای جامد عادی و فضولات دامی. پنجمین همایش ملی مدیریت پسماند. پنجمین همایش ملی مدیریت پسماند.

عزیزی، زهرا؛ یعقوبی، جعفر و یزدان‌پناه، مسعود. (1399). بررسی تمایل روستاییان به استفاده از سوخت‌های زیستی و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان طارم. پژوهش‌های روستایی، 11(3)، صفحات 481-466.

غنی‌پور، محمود. (1399). راهکارهای برنامه‌ریزی راهبردی توسعه منطقه‌ای با تأکید بر پایداری انرژی در استان مازندران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.

قادری، شیوا. (1397). بررسی اثرات اجرای مالیات‌های زیست محیطی (سبز) بر کاهش آلودگی در استان‌های منطقه غرب کشور با تأکید بر بخش صنعت، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه دانشگاه رازی.

قاسمی میمندی، محبوبه و محمودی، محمد مهدی. (1393). بیواتانول سوخت پاک، اولین همایش ملی مدیریت انرژی‌های نو و پاک.

قربان‌نژاد، ملیحه؛ چوبچیان، شهلا؛ فرهادیان، همایون. (1398). عوامل مؤثر بر قصد پذیرش فناوری انرژی‌های تجدیدپذیر در میان کشاورزان در شهرستان لارستان. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 2(50)، صفحات 365-348.

میلانی شیروان، کامل؛ بهزادی، تیمور؛ اسعدی، حسن و حسنی، منصور. (1395). عوامل مؤثر در بهبود ارتباطات سازمانی: بررسی موردی در پالایشگاه هفتم مجتمع گاز پارس جنوبی، دومین کنفرانس بین‌المللی یافته‌های نوین علوم و تکنولوژی.

Altman, I. J., Bergtold, J. S., Sanders, D. R., and Johnson, T. G. (2011). Producer willingness to supply biomass: the effects of price and producer characteristics. Sustainability, 12(23), pp. 45-66.

Altman, I., Bergtold, J., Sanders, D., Johnson, T. (2015). Willingness to supply biomass for bioenergy production: A random parameter truncated analysis. Energy Economics, 47(C), pp. 1–10.

Davis, F. D., (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS quarterly, 13(3), pp. 319-340.

Ezealigo, Uchechukwu Stella., Ezealigo, Nonye Blessing., Kemausuor, Francis., Achenie, Luke Ekem Kweku., Onwualu, Azikiwe Peter. (2021). Biomass valorization to bioenergy: Assessment of biomass residues availability and bioenergy potential in Nigreia.Sustainability, 13(24), pp. 1-21.

Gabhane, J. (2017). Assessment of bioenergy potential of agricultural wastes: A case study cum tempiate. J Biofuels bioenergy, 2(2), pp. 122-131.

Huiming Duan, Guang Rong Lei, Kailiang Shao, "Forecasting Crude Oil Consumption in China Using a Grey Prediction Model with an Optimal Fractional-Order Accumulating Operator", Complexity, vol. 2018, Article ID 3869619, 12 pages, 2018. https://doi.org/10.1155/2018/3869619.

IEA and IRENA (2017). Investment needs for a Low-Carbon Energy System, Paris https://www.iea.org/reports/investment-needs-for-a-low-carbon-energy-system.

Ingasia, A.O. (2010). Evaluation of willingness to accept and adopt clean development mechanism projects among smallscale farmers in njoro district. Kenya. 4(15), pp. 634-696.

Kim, S., and Dale, B. E. (2004). Global potential bioethanol production from wasted crops and crop residues. Biomass and bioenergy, 26(4), 361-375.

Mosly, I., and A. Makki, A. (2018). Current Status and Willingness to Adopt Renewable Energy Technologies in Saudi Arabia. Sustainability, 10(11), pp. 426-446.

Ntanos, S., Kyriakopoulos, G., Chalikias, M., Arabatzis, G., and Skordoulis, M. (2018). Public Perceptions and Willingness to Pay for Renewable Energy: A Case Study from Greece. Sustainability, 10(3), pp. 687-695.

Salifu, A.W., Gedikoglu, H. and Parcell, J. (2019). Producers' Willingness to Provide Crop Residue for Bioenergy Production. Annual Meeting, February 2-5, 2019, Birmingham, Alabama 284274, Southern Agricultural Economics Association.

Tun, M. and JuchelkovaD. (2019). Biomass sources and energy potential for energy sector in Myanmar: an outlook. Resources, 8(2), pp. 102-121.

Upadhyaya, Navarji. (2016). Factors affecting the adoption, continuity after adoption and dis-continuity after adoption of agricultural technologies.

Xu, X.L., Chen, H.H. and Li, Y. (2020). Exploring the influencing factors of continuous crop residue supply: from the perspective of a sustainable and bioenergy-oriented crop cultivation. Energ Sustain, 10(35), pp. 1-14.

Yeqing, ch. (2018). Infhuences of value perception on farmer’s technology adoption tendency and conditional response-based on the micro data of 338 farmers. Neuro Quantology, 16(6), pp. 494-500.

Ymeri, P., Gyuricza, C., and Fogarassy, C. (2020). Farmers’ attitudes towards the use of biomass as renewable energy__ a case study from southeastern Europe, Sustainability, 12(10), pp. 40-59.

Zhang, Y., Kusch-brandt, S., M. salter, A., and Heaven, S. (2021). Estimating the methane potential of energy crops: an overview on types of data sources and their limitations. Processes, 9(9), pp. 156-177.

Zyadin, A., Natarajan, K., Igliński, B., Iglińska, A., Kaczmarek, A., Kajdanek, J., Pappinen, A. and Pelkonen, P. (2017). Farmers’ willingness to supply biomass for energy generation: evidence from South and Central Poland. Biofuels, 8(4), pp. 421-430.

استناد به این مقاله: عابدی، سمانه؛ عابدی، سپیده؛ فریدونی، زهره. (1400). عوامل مؤثر بر عرضه بقایای کشاورزی در تولید انرژی زیستی (مطالعه موردی: شهرستان بروجرد)، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 38 (10)، 127-154.

Iranian Energy Economics is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

عوامل مؤثر بر عرضه بقایای کشاورزی در تولید انرژی زیستی (مطالعه موردی: شهرستان بروجرد)

مراجع

مراجع

دوره 10، شماره 38 - شماره پیاپی 2بهارفروردین 1400صفحه 127-154

دوره 10، شماره 38 - شماره پیاپی 2
بهار
فروردین 1400
صفحه 127-154