نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محسن پورعبادالهان کویچ ¹
• فیروز فلاحی ¹
• کیومرث حیدری ²
• پویان کیانی ³

¹ عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تبریز

² رئیس گروه برق و انرژی پژوهشگاه نیرو

³ دانشجوی دکتری اقتصاد صنعتی دانشگاه تبریز

چکیده

از آنجایی که شرکت­های توزیع برق در شرایط محیطی مختلف فعالیت می­نمایند که ممکن است بر کارایی آنها تاثیر گذارد و با عنایت به استفاده از این مقادیر کارایی برای مقاصدی همچون مقررات­گذاری اقتصادی، ضرورت دارد که کارایی این شرکت­ها به وسیله عوامل محیطی تصحیح گردد. در مطالعه حاضر، این کار برای شرکت­های توزیع برق ایران با استفاده از کاربرد تحلیل دو مرحله­ای (DEA و Tobit) صورت می­پذیرد. برای این منظور، ابتدا با استفاده از روش DEA، به اندازه­گیری کارایی 39 شرکت توزیع برق ایران طی سال 1394 پرداخته می­شود. سپس تاثیر عوامل محیطی بر کارایی این شرکت­ها با استفاده از روش Tobit مورد بررسی قرار می­گیرد. نتایج مدل نشان داد که متغیرهای میزان بارش باران و ترکیب مشتریان به ترتیب اثر منفی و مثبت بر کارایی شرکت­های توزیع برق ایران دارند. در نهایت کارایی­های اولیه با استفاده از عوامل

محیطی موثر، که همانا میزان بارش باران و ترکیب مشتریان می­باشند، مورد تصحیح قرار می­گیرند. مقایسه اندازه کارایی­های محاسبه شده اولیه و تصحیح شده حاکی از ایجاد تغییر در اندازه کارایی و رتبه شرکت­های توزیع برق می­باشد، به نحوی که شرکت­های توزیع برقی که بارش باران بیشتر از میانگین و مشتریان صنعتی کمتری نسبت به میانگین داشتند، کاراییشان افزایش پیدا کرده است و برعکس.

کلیدواژه‌ها

• کارایی
• عوامل محیطی
• شرکت‌های توزیع برق
• تحلیل دو مرحله‌ای
• ایران

عنوان مقاله [English]

Efficiency Correction of Iran's Electricity Distribution Companies by Environmental Factors: An Application of Two-stage (DEA and Tobit) Analysis

نویسندگان [English]

• Mohsen Pourebadollahan Covich ¹
• Firouz Fallahi ¹
• Kioumars Heydari ²
• Pouyan Kiani ³

¹ Associate Professor, Department of Economic Development and Planning, Faculty of Economics, Management and Business, University of Tabriz, Tabriz, Iran

² the head of energy and power economics group and adisor of the head of Niroo Research Institute

³ Ph.D. Student, Department of Economic Development and Planning, Faculty of Economics, Management and Business, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

Since electricity distribution companies operate in various environmental conditions, their relative efficiency scores used for regulation purposes, should be corrected for environmental factors that could influence the underlying efficiency of them. This paper conducts efficiency correction for 39 Iranian electricity distribution companies applying two stage (DEA and Tobit) analysis in 2015. Accordingly, first to the efficiency performances of the electricity distribution companies are determined using DEA. In the second stage, the Tobit model is emploied to determine the environment factors which may explain the calculated efficiency scores. Based on the results, the rainfall level and the customer mix have negative and positive effects on efficiency of electricity distribution companies, respectively. Hence, the primary efficiency scores of DEA are corrected for environmental influences. The comparison of the primary and the corrected efficiencies indicate a significant changes in the efficiency scores and the ranking of the Iranian electricity distribution companies, such that the efficiency of companies with higher rainfall and lower industrial customers relative to their average, have increased, and vice versa.

کلیدواژه‌ها [English]

• Efficiency
• Environmental Factors
• Electricity Distribution Companies
• Two-Stage Analysis
• Iran