نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه اقتصاد انرژی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 کارشناس، اقتصاد بازرگانی، دانشگاه خلیج فارس بوشهر، بوشهر، ایران

چکیده

محدودیت ذخایر نفت و مخاطرات زیست محیطی موجب شده است که کشورهای صاحب منابع، انرژی گاز را بیش از پیش مورد توجه قرار دهند. با این روند، اهمیت گاز به عنوان یک منبع انرژی مناسب در سال‌های آینده بسیار فزون‌تر خواهد شد. تشکیل مجمعی مرکب از تولیدکنندگان و صادرکنندگان گاز طبیعی به منظور دستیابی به راهبردهایی جهت مدیریت و کنترل بازار گاز، بیان‌کننده‌ این اهمیت است. این مقاله به بررسی تقابل یا تعامل در اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز با استفاده از داده‌های سری زمانی تقاضای گاز و نفت کشورهای عضو اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز در بازه زمانی 1-1970 تا 4-2016 پرداخته است. با توجه به ضرایب به دست آمده از تخمین اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز و حل معادلات آن‌ها به صورت همزمان در فضای نرم‌افزار متلب 2014، نتایج گویای آن است که تابع واکنش تجمعی، اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز، استراتژی تبانی را در قبال یکدیگر بر خواهند گزید؛ علت این امر را شاید بتوان در مشترک بودن برخی از اعضای اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز جست‌وجو کرد. همچنین براساس تابع واکنش آنی، تقاضای نفت پرکشش‌تر از تقاضای گاز ارزیابی می‌شود که می‌تواند ناشی از کاربردهای متعدد نفت نسبت به گاز باشد که موجب افزایش سختی در جانشینی میان این دو محصول می‌شود

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Conflict or Interaction between OPEC and GECF? A Mixed Approach of Game Theory and Variable Dynamic Models over Time

نویسندگان [English]

  • maryam houshangi 1
  • ali emami meibodi 2
  • laleh jokar 3

1 Ph.D. Student in Economics, Faculty of Management and Economics, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran

2 Associate Professor, Department of Energy Economics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

3 Master in Business Economics, Persian Gulf University, Bushehr, Iran

چکیده [English]

 The restrictions on oil reserves and environmental hazards have led resource-rich countries to focus their attention on gas energy. In this regard, the importance of gas as an appropriate energy source will become even more significant in the coming years. The establishment of a cartel consisting of natural gas producers and exporters in order to achieve strategies for managing and controlling the gas market demonstrates this importance. This paper examines the confrontation or interaction between oil OPEC and the Gas Exporting Countries Forum (gas GECF); using the time series data for OPEC and GECF gas and oil demand in the period from 1970-1 to 2016-4. Regarding the coefficients obtained from the estimation of OPEC and OPEC gas and solving their equations simultaneously in the MATLAB 2014 software, the following results have been obtained; based on the cumulative response function in the case of the formation of a gas cartel, these two cartels will choose collusion strategies. The reason for this can be searched in some common members of the two cartels. Also, based on the impulse response function, oil demand is evaluated more than gas demand. It can be due to the multiple uses of oil over gas which increase the intensive substitution between these two products.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gas
  • Oil
  • Game Theory
  • Collusion
ﺍﺑﺮﻳﺸﻤﻲ، ﺣﻤﻴﺪ و ﮔﻠﺴﺘﺎﻧﻲ، ﺷﻬﺮﺍﻡ. (1383). ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺩﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﻭﭘﻚ ﻭ OECD ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺎﺯﻱ ﺍﻧﺤﺼﺎﺭ ﺩﻭﺟﺎﻧﺒﻪ ﻭ چگونگی ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻧﻔﺖ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ آن‌ها، ﭘﮋﻭﻫﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ، (8/13)، 89-59.
ابونوری، عباسعلی و غفوری، شیرین. (1389). برآورد عرضه و تقاضای گاز طبیعی در ایران و پیش‌بینی برای افق ۱۴۰۴، مدلسازی اقتصاد، 4 (12)، 136-117.
اشرف­زاده، حمیدرضا و مهرگان، نادر. (1387). اقتصادسنجی پانل دیتا. تهران: نشر موسسه تحقیقات تعاون دانشگاه.
اعظمی، سمیه. (1388). ادغام و رویکرد ساختار-رفتار-عملکرد (کاربرد در صنعت خودروسازی ایران در فاصله زمانی 86-77). دانشنامه دکتری. دانشکده اقتصاد و مدیریت داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺮبیت ﻣﺪرس.
تکلیف، عاطفه. (۱۳۹۱). امکان­پذیری همکاری یا رقابت بین اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز در صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله، اقتصاد محیط زیست و انرژی، 2 (5)، 79-49.
تکین، منوچهر. (1386). اوپک گازی، مطالعات اقتصاد انرژی، 4 (13)، 95-88.
داوودی پرویز و براتی، محمدعلی. (1386). بررسی آثار سناریو‌های اقتصادی بر توزیع درآمد در ایران، پژوهشنامه بازرگانی، 11 (43)، 322-283.
رفعت، بطول و بیک‌زاده، سعیده. (1391)، کاربرد الگوی معادلات همزمان داده‌های تابلویی در تحلیل نقش یکپارچگی اقتصادی اکو بر رشد و اشتغال، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، (2) 8، 22-9.
زارعی، فرشته. (1387). ساختار بازار در اقتصاد جدید گاز: سازمان کشورهای صادرکننده گاز، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تربیت مدرس.
سهیلی، کیومرث. (1386). الگوهای تقاضا و تحلیل دینامیک تقاضای انرژی در ایران، پژوهش‌های اقتصادی، (7) 2، 76-68.
شاکری، عباس. (1385). خرد 2. تهران: انتشارات نی.
فهیمی­دوآب، رضا، صباحی، احمد، مهدوی عادلی، محمدحسین و سیفی، احمد. (۱۳۹۲)، بررسی امکان‌پذیری قیمت‌گذاری نفت خام توسط کشورهای عضو سازمان اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده گاز با استفاده از تئوری بازی­ها در قالب یک بازی برد-برد، دانش سرمایه­گذاری، 3 (10)، 123-149
مینا، کیانی. (1392). تقابل تقاضای نفت و گاز در اوپک و مجمع کشورهای صادرکننده‌ گاز. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم اقتصادی. دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه تربیت مدرس.
عرشی، علی اصغر. (1375)، دورنمای عرضه و تقاضای انرژی جهان در آستانه قرن بیست و یکم و سهم نفت و گاز در آن، اقتصاد انرژی، 1 (1)، 46-51.
عظیم آرمین، محمد، رجبی‌مشهدی، حبیب و لطفعلی‌پور، محمدرضا. (1389). مدلسازی تبانی واحدهای تولیدی در بازار برق با کمک نظریه‌­ی بازی‌ها، کنترل، 4(2)، 44-54.
نوفرستی، محمد. (1378). ریشه واحد و همجمعی در اقتصادسنجی. چ ششم. تهران: نشر رسا.
یوسفی، علی. (1384). ارزیابی اقتصادی و دورنمای اتحادیه‌ کشورهای صادرکننده‌ گاز طبیعی. پایان‌نامه‌ کارشناسی‌ ارشد علوم اقتصادی. دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران.
یوسفی، علی. (1386). ایجاد اوپک گازی؛ آیا انحصار امکانپذیر است؟، بررسی‌های اقتصاد انرژی،  8(1)، 4-26.
Aboonoori, A. Ghafoori, S. (2011). Estimation of Supply and Demand for Natural Gas in Iran and Foresight For the 1404 Horizon, Economic Modeling, (12)4، 136-117. [In Persian]
Abrishami, H. Golestani, S. (2005). The review of the Behavior of the Two OPEC and the OECD In the Form of a Bilateral Monopoly Game and How to Divide the Interests of the Oil Trade Among Them, Journal of Trade, (31/8), 89-59. [In Persian]
Arshi, A. (1996). The Prospect of World Energy Supply And Demand on The Threshold of the 21 st Century and The Oil and Gas Share in It, The Energy Economy, (1)1، 46-51. [In Persian]
Ashrafzadeh, H. Mehregan, N. (2009). Data Panel Econometric.Tehran:    Taavon ResearchInstitute Publication. [In Persian]
Azami, S. (2010). The Integration and Structure - Behavior Approach (Application in the Iranian Automotive Industry at a Time of 86 - 77). PhD degree. College of Economics and Management. Tarbiat Modares University. [In Persian]
Azimarmin, M. Rajabimashhadi, H. Loftalipour, M. (2010). Modeling of Collusion Units On The Electricity Market With The Help of Game Theory, Control, (2)4،44-54. [In Persian]
Bai, J. and Perron, P. (2003). "Critical Values for Multiple Structural Change Tests", Econometrics Journal, Vol.6, pp.72-78.
BP (2016). BP statistical review of world energy. Centeral Intelligence Agency, Office of Economic Research, International oil Devlopment. Various issues.
Cain, M.B.; Alvarado, F.L. (2004). The Impact of Uncertainty on Incentives to Collude In Electricity Markets. IEEE International Conference on Probabilistic Methods Applied To Power Systems, 433-438
Cau, T. D. H.; Anderson, Edward J. (2003). A Co-Evolutionary Approach to the Tacit Collusion of Generators in Oligopolistic Electricity Markets: Piecewise Linear Bidding Structure Case. IEEE Congress on Evolutionary Computation, 4, 2306-2313.
Chow, G.C. (1960). "Tests for Inequality between Sets of Coefficients in Two Linear Regression", Econometrica, Vol.28, pp.591-605
Davoodi, P. Barati, M. (2007). The Study of the Effects of Economic Scenarios on Income Distribution in Iran, Journal of Commerce, (43)11، 322-283. [In Persian]
Emmanuel, R. & Macatangay, A. (2002). Tacit Collusion in the Frequently Repeated Multi-Unit Uniform Price Auction for Wholesale Electricity in England and Wales. European Journal of Law and Economics, 13, 257–273.
Energy Information Administration. www.iea.com
Fahimi, R. Sabahi, A. Mahdadeli, M. Seifi, A. (2013). The Feasibility Study of Crude Oil Pricing Is Investigated by OPEC Member States and the Convention of Gas Exporting Countries Using Game Theory In The Form of a Win – Win, Investment Knowledge, (10)3,123 – 149. [In Persian]
Feng Kong & Hongyan Liu. (2005). Analysis of Market Power of Oligopolistic Generators. IEEE International Conference on Services Systems and Services Management, 1, 7-10.
Frezzi, P.; Garces, F.; Haubrich, H. J. (2007). Analysis of Short-Term Bidding Strategies in Power Markets. IEEE Power Tech, 971-976.
Gilbert, R. J. (1978), "Dominant Firm Pricing Policy in a Market for an Exhaustible Resource", The Bell Journal of Economics, 9 (2).
Griffin, J. M., & Xiong, W. (1997). The incentive to cheat: an empirical analysis of OPEC. The Journal of Law and Economics, 40(2), 289-316.
Harrington, Joseph. (2006). “How Do Cartels Operate? Foundations and Trends in Microeconomics. 2 (1), 1–105,
International Monetary Fund. www.imf.org
Kiani, M. (2013). The Contradiction of Oil and Gas Demand in OPEC and The General Assembly of the Gas Exporting Countries. Master Thesis in Economics. Faculty of Economics and Management. Tarbiat Modares University. [In Persian]
Koop, G. and D. Korobilis, (2013), “A New Index of Financial Conditions, European Economic Review, 71, 101-116.
Koop, G., Korobilis, D., (2012). “Forecasting Inflation Using Dynamic Model Averaging. Manuscript available at http: //personal. Strath. Ac. uk/gary. koop.
Koop, G., Potter, S., (2004). “Forecasting in dynamic factor models using Bayesian model averaging. The Econometrics Journal 7, 550–565.
Korobilis, D.(2009). “Assessing the Transmission of Monetary Policy Shocks using Dynamic Factor Models. Discussion Paper 9-14, University of Strathclyde, 2009.
Liu Dun-Nan; Wu Ya-Guang; Jiang Xiao-Liang; He Guang-Yu; Zhang Hua-Qing, (2006). “Key Performance Indices to Monitor Bidding Behaviors in Electricity Market. IEEE Power Systems Conference and Exposition (PSCE '06), 1156-1161.
Noferesti, M. (1999). Cointegration and Root Unity in econometrics.  Sixth Edition. Tehran: Rasa Publication. [In Persian]
Rafat, B. Beykzadeh, S. (2012). The Use of Simultaneous Structural Equation Modeling in The Analysis of The Role of Eco - economic Integration on Growth and Employment, Economic Growth and Economic Development, (2) 8، 22-9. [In Persian]
Shakeri, A. (2006). Miroceconomic 2. Tehran: Ney Publication. [In Persian]
Soheili, K. (2007). Demand Patterns and Dynamic Analysis of Energy Demand in Iran, Economic Researches, (7) 2، 76-68. [In Persian]
Stock, J.H. and Watson, M.W., (2008). Phillips curve inflation forecasts.
Stoft, Steven. (2002). “Power System Economics: Designing Markets for Electricity. New York: Wiley/ IEEE Press.
Sweeting, Andrew. (2004). “Market Power in the England and Wales Wholesale Electricity. MIT Center for Energy and Environmental Research, Aug.
Takin, M. (2007). OPEC Gas, Energy Economics Studies, (13)48-95. [In Persian]
Taklif, A. (2013). Interoperability Is a Possibility of Cooperation Or Competition aAmong the Members of the General Assembly of Gas Exporting Countries to Export Natural Gas Through the Pipeline, The Environmental and Energy Economy, (5)2، 79-49. [In Persian]
 Tellidou, A.C.; Bakirtzis, A.G. (2007). “Agent-Based Analysis of Capacity Withholding and Tacit Collusion in Electricity Markets, IEEE Transactions on Power Systems, 22, 1735-1742.
Wu Wei-Ku; Wen Dan-Hui. (2007). “Preventing Tacit Collusion in Chinese Electricity Reform, IEEE International Conference on Service Systems and Service Management, 1-5.
Xiaohong Guan. (2002). Gaming and Price Spikes in Electric Power Markets and Possible Remedies. IEEE International Conference on Power System Technology, 21, 58-58.       
Yousefi, A. (2005). Economic Assessment and pProspects for the Union of Natural Gas Exporting Countries. Master Thesis in Economics. Faculty of Economics, University of Tehran. [In Persian]
Yousefi, A. (2007). Creation of OPEC gas; Is monopoly possible?, Energy Economy Survey, (1)8، 4-26. [In Persian]
Zeraei, F. (2008). Market Structure In the New Gas Economy: The Organization of The Gas Exporting Countries. Master Thesis in Economics, Faculty of Economics and Management. Tarbiat Modares University. [In Persian] [1]   
 
 
.