الیاس نادران؛ محمدرضا شکوهی
دوره 2، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 163-183
چکیده
مقاله حاضر در پی تبیین رفتار تولیدی شرکت ملی نفت ایران از طریق کاربرد نظریه اقتصاد هزینه مبادله است. مسئله محوری نظریه مذکور را میتوان ادغام عمودی و یا همان تصمیم ساخت یا خرید قلمداد نمود. در این ارتباط ساختار سازماندهی شرکت ملی نفت ایران در قبال اجرای طرحهای توسعهای به جهت تولید هیدروکربور (نفت و گاز) را میتوان از طریق ...
بیشتر
مقاله حاضر در پی تبیین رفتار تولیدی شرکت ملی نفت ایران از طریق کاربرد نظریه اقتصاد هزینه مبادله است. مسئله محوری نظریه مذکور را میتوان ادغام عمودی و یا همان تصمیم ساخت یا خرید قلمداد نمود. در این ارتباط ساختار سازماندهی شرکت ملی نفت ایران در قبال اجرای طرحهای توسعهای به جهت تولید هیدروکربور (نفت و گاز) را میتوان از طریق قراردادهای بیع متقابل (خرید) و سایر قراردادها (ساخت) تحلیل نمود. طبق نظریه اقتصاد هزینه مبادله ساختار سازماندهی با ویژگیهای مبادلات به نحوی تنظیم میگردد که هزینههای مبادلاتی ذیربط در کل حداقل گردند. به جهت بررسی این امر و در فضای مربوطه، تحلیل عوامل مولد هزینههای مبادلاتی و اثرگذار بر ساختار سازماندهی تولید در شرکت ملی نفت ایران از طریق کاربرد مدل پروبیت در دستور کار قرار گرفته است. نتایج مقاله از فرضیات اقتصاد هزینه مبادله حمایت نسبی به عمل آوردهاند.
حمید ناظمان؛ احسان حقدوست
دوره 1، شماره 4 ، مهر 1391، ، صفحه 169-196
چکیده
آمارهای کشور، حاکی از رشد مصرف بنزین در بخش حمل و نقل کشور بوده و در سالهای اخیر بنزین مصرفی بطور قابل ملاحظهای بیش از ظرفیت پالایش داخلی شده است و لذا هزینه واردات بنزین سهم نسبتاً مهمی از بودجه دولت را به خود اختصاص میدهد. افزایش جمعیت شهری، اقبال عمومی استفاده از خودروهای شخصی و عرضه بنزین به قیمت یارانهای از عوامل ...
بیشتر
آمارهای کشور، حاکی از رشد مصرف بنزین در بخش حمل و نقل کشور بوده و در سالهای اخیر بنزین مصرفی بطور قابل ملاحظهای بیش از ظرفیت پالایش داخلی شده است و لذا هزینه واردات بنزین سهم نسبتاً مهمی از بودجه دولت را به خود اختصاص میدهد. افزایش جمعیت شهری، اقبال عمومی استفاده از خودروهای شخصی و عرضه بنزین به قیمت یارانهای از عوامل تعیینکننده این پدیده هستند. علاوه بر تحمیل هزینههای فزاینده به اقتصاد کشور، با ایجاد آلودگی بیش از حد هوا در مناطق شهری لطمات جبرانناپذیری نیز بر سلامت شهروندان وارد میکنند. در این پژوهش سعی بر آن است که با استفاده از روشهای پیشرفته اقتصادسنجی، مصرف بلندمدت بنزین در بخش حمل و نقل برآورد گردیده و آنگاه با توجه به اهمیت موضوع، امکان استفاده از تکنولوژیهای پیشرفتهتر در حمل و نقل شهری مورد توجه قرار گیرد. در این زمینه به طور خاص کاربرد خودروهای دوسوخته برقی- بنزینی که در کشورهای پیشرفته صنعتی مورد توجه بوده مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج بدست آمده از پژوهش حاکی از آن است که استفاده از این نوع خودروها در حمل و نقل شهری از نظر اقتصادی توجیهپذیر بوده و میتواند دارای منافع قابل ملاحظهای به صورت محدود شدن مصرف بنزین و کاهش آلودگی هوا باشد.
کریم اسلاملوئیان؛ جواد هراتی؛ علی حسین استادزاده
دوره 2، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 171-197
چکیده
مقاله حاضر با استفاده از الگوی تعمیمیافته استوکی (1998) و دنگ و هوانگ (2009) به بررسی ارتباط پویا بین رشد اقتصادی و پیامد جنبی آلودگی زیستمحیطی با تأکید بر رشد پایدار برای کشور ایران میپردازد. این چارچوب به ما اجازه میدهد که ارتباط میان رشد و کیفیت محیط زیست را در قالب فرضیه زیستمحیطی کوزنتس (EKC) برای اقتصاد ایران مورد بررسی قرار ...
بیشتر
مقاله حاضر با استفاده از الگوی تعمیمیافته استوکی (1998) و دنگ و هوانگ (2009) به بررسی ارتباط پویا بین رشد اقتصادی و پیامد جنبی آلودگی زیستمحیطی با تأکید بر رشد پایدار برای کشور ایران میپردازد. این چارچوب به ما اجازه میدهد که ارتباط میان رشد و کیفیت محیط زیست را در قالب فرضیه زیستمحیطی کوزنتس (EKC) برای اقتصاد ایران مورد بررسی قرار دهیم. به عبارت دیگر، در این تحقیق ارتباط رشد اقتصادی و آلودگی از دو منظر تئوریک و تجربی مطالعه میگردد. در این راستا با توجه به ارتباط بلندمدت بین آلودگی زیستمحیطی، سرمایه انسانی و رشد اقتصادی مجموعه شرایط لازم برای دستیابی به توسعه پایدار و قرار گرفتن اقتصاد بر روی مسیر رشد پایدار (SS)[1] به طور نظری استخراج گردیده است. به منظور تجزیه و تحلیل تجربی الگو با بکارگیری نرمافزار متلب (MATLAB) مسیرهای بهینه متغیرهای کلیدی الگوبا استفاده از دادههای اقتصاد ایران برای دوره زمانی (1338 تا 1387) شبیهسازی شده است. نتایج بیانگر آن است که میزان آلودگی (2CO) سرانه در ایران همراه با افزایش تولید ناخالص داخلی سرانه طی زمان افزایش پیدا نموده است. نتایج نشان میدهد که اقتصاد ایران بر مسیر رشد بلندمدت پایدار قرار ندارد. علاوه بر این به نظر میرسد که اقتصاد ایران در مراحل اولیه رشد قرار دارد، به طوری که همراه با افزایش درآمد سرانه، کیفیت محیط زیست کاهش مییابد. نتایج شبیهسازی نشان میدهد که بعد از رسیدن اقتصاد ایران به سطح آستانه این نتیجه معکوس میگردد. بنابراین شاید بتوان ادعا کرد که فرضیه زیستمحیطی کوزنتس ممکن است در آینده برای اقتصاد ایران صادق باشد.
[1]. Steady State
کامبیز هژبر کیانی؛ علیرضا مرادی
دوره 1، شماره 3 ، تیر 1391، ، صفحه 171-199
چکیده
در زمانگذاری ادوار تجاری، دو رهیافت اساسی وجود دارد. رهیافتهایی که گرچه با هم متفاوتند ولی در عمل مکمل یکدیگرند. این رهیافتها عبارتند از: «رهیافت ادوار رشد[1]» و «رهیافت ادوار کلاسیکی[2]». مقاله حاضر به بررسی زمانگذاری ادوار تجاری در 10 کشور عضو سازمان اوپک[3] براساس الگوی سوئیچینگ مارکف ارائه شده توسط همیلتون (1989) میپردازد. ...
بیشتر
در زمانگذاری ادوار تجاری، دو رهیافت اساسی وجود دارد. رهیافتهایی که گرچه با هم متفاوتند ولی در عمل مکمل یکدیگرند. این رهیافتها عبارتند از: «رهیافت ادوار رشد[1]» و «رهیافت ادوار کلاسیکی[2]». مقاله حاضر به بررسی زمانگذاری ادوار تجاری در 10 کشور عضو سازمان اوپک[3] براساس الگوی سوئیچینگ مارکف ارائه شده توسط همیلتون (1989) میپردازد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که ایران پس از کشور قطر، دارای کمترین میزان احتمال وقوع رکود بوده و دارای بالاترین میزان احتمال رونق است. نرخ رشد اقتصادی ایران در دوره رونق و در بین 10 کشور مورد بررسی در رده نهم قرار داشته که در این ردهبندی، ایران فقط از نیجریه که رتبه آخر را دارا بوده است، نرخ رشد بالاتری داشته است.
[1]. Growth Cycles Approach
[2]. Classical Cycles Approach
[3]. کشورهای مورد بررسی عبارتند از: ایران، اکوادور، عربستان، کویت، امارات متحده عربی، لیبی، نیجریه، قطر، ونزوئلا و الجزایر. فقدان اطلاعات درخصوص کشورهای آنگولا و عراق، باعث شد تا در این مقاله این دو کشور مورد ارزیابی قرار نگیرند.
زهرا نصرالهی؛ علی حسین صمدی؛ مهرناز روشندل
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1391، ، صفحه 173-200
حسین محمدی؛ محمد تیرگری سراجی
دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 183-207
چکیده
آزادسازی تجاری، رشد اقتصادی و محیط زیست از موضوعات مهم و مورد بحث در دهههای اخیر میباشد. در پژوهش حاضر، تأثیر گسترش تجارت و رشد اقتصادی بر کیفیت زیستمحیطی برای 11 کشور منطقه خاورمیانه طی سالهای 1980 تا 2010 میلادی بررسی شده است. روشهای اقتصادسنجی با استفاده از دادههای پانل و تحت نرمافزار استتا انجام شد. آزمونهای معتبر اقتصادسنجی، ...
بیشتر
آزادسازی تجاری، رشد اقتصادی و محیط زیست از موضوعات مهم و مورد بحث در دهههای اخیر میباشد. در پژوهش حاضر، تأثیر گسترش تجارت و رشد اقتصادی بر کیفیت زیستمحیطی برای 11 کشور منطقه خاورمیانه طی سالهای 1980 تا 2010 میلادی بررسی شده است. روشهای اقتصادسنجی با استفاده از دادههای پانل و تحت نرمافزار استتا انجام شد. آزمونهای معتبر اقتصادسنجی، مدل با اثرات ثابت را از میان مدلهای رگرسیونی اثرات تجمیعی، اثرات ثابت و اثرات تصادفی مورد تأیید قرار داد. به علت وجود دادههای پانل پویا، هر کدام از مدلهای رگرسیونی GMM آرلانو- بوند و نیووی- وست با 5 وقفه مجاز نیز برآورد شده و نتایج حاصل با مدل اثرات ثابت مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفت.درآمد سرانه دارای تأثیر مثبت و معنیدار بر میزان آلودگی است و افزایشهای بیشتر درآمد سرانه باعث کاهش آلودگی زیستمحیطی میشود. آزادسازی تجاری نیز تأثیر منفی بیمعنی بر آلودگی زیستمحیطی دارد.
مهدی مرادپور اولادی؛ محسن ابراهیمی
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، ، صفحه 187-209
چکیده
توسعه بازار مالی یک عامل مهم در حرکت به سمت رشد اقتصادی به ویژه در اقتصادهای نوپا محسوب میشود. توسعه بازار مالی پدیدهای است که میتواند از یک سو به افزایش کارایی سیستم مالی و از سویی دیگر بر فعالیتهای اقتصادی و تقاضای انرژی اثرگذار باشد. بر این اساس هدف این مقاله بررسی ارتباط بین توسعه بازار مالی و تقاضای انرژی در اقتصاد ...
بیشتر
توسعه بازار مالی یک عامل مهم در حرکت به سمت رشد اقتصادی به ویژه در اقتصادهای نوپا محسوب میشود. توسعه بازار مالی پدیدهای است که میتواند از یک سو به افزایش کارایی سیستم مالی و از سویی دیگر بر فعالیتهای اقتصادی و تقاضای انرژی اثرگذار باشد. بر این اساس هدف این مقاله بررسی ارتباط بین توسعه بازار مالی و تقاضای انرژی در اقتصاد ایران، با استفاده از مدل خودرگرسیونی با وقفه توزیعی گسترده(ARDL)[1] در بازه زمانی 1359 تا 1386 است. این مقاله به دنبال پاسخ به این پرسش است که آیا رابطه آماری مثبت و معنیداری بین دو متغیر توسعه بازار مالی و تقاضای انرژی وجود دارد یا خیر؟ که در نهایت وجود چنین ارتباط معنیداری از طریق تخمین مدلهای کوتاهمدت و بلندمدت اثبات میشود. کشش شاخص توسعه مالی در بلندمدت بزرگتر از 1 به دست آمد و این امر نشاندهنده بالا بودن تأثیر شاخص توسعه مالی در بلندمدت بر افزایش تقاضای انرژی است.
[1]. Auto Regressive Distributed Lags (ARDL) Model
r.
محمدحسن فطرس
دوره 1، شماره 1 ، دی 1390، ، صفحه 189-211
چکیده
این پژوهش به بررسی وجود و جهت علیت گرانجری بین رشد اقتصادی، مصرف انرژی و انتشار دیاکسیدکربن در دوره زمانی 1384-1350 ایران میپردازد. برای این منظور، الگوی چند متغیرهای شامل رشد اقتصادی، مصرف انرژی، انتشار دیاکسیدکربن، موجودی سرمایه، نیروی کار و جمعیت شهرنشین را بهکار میگیرد. سپس، با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی تودا-یاماموتو ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی وجود و جهت علیت گرانجری بین رشد اقتصادی، مصرف انرژی و انتشار دیاکسیدکربن در دوره زمانی 1384-1350 ایران میپردازد. برای این منظور، الگوی چند متغیرهای شامل رشد اقتصادی، مصرف انرژی، انتشار دیاکسیدکربن، موجودی سرمایه، نیروی کار و جمعیت شهرنشین را بهکار میگیرد. سپس، با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی تودا-یاماموتو به تعیین علیت بین متغیرها میپردازد. نتایج نشان میدهند رابطه علیت دوطرفهای بین رشد تولید ناخالص داخلی و نشر دیاکسیدکربن وجود دارد. همچنین، رابطهای علی از مصرف انرژی به نشر دیاکسیدکربن یافت میشود. وجود رابطه کوهانی شکل بین رشد تولید ناخالص داخلی و نشر دیاکسیدکربن نشان میدهد که فرضیه زیستمحیطی (کوزنتس) در کشور ایران صادق است.
حمید مولایی؛ ابوالقاسم گلخندان؛ داوود گل خندان
دوره 3، شماره 10 ، فروردین 1393، ، صفحه 201-229
چکیده
آثار نامتقارن تکانههای نفتی بهمعنای تفاوت میزان آثار تکانههای مثبت و منفی آن است. مطالعات تجربی نشان میدهد که این آثار نامتقارن بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت نیز، همانند کشورهای واردکننده آن قابل طرح و بررسی است. در این راستا، مقاله حاضر سعی دارد بهکمک رهیافت همانباشتگی پانلی پنهان، آثار نامتقارن تکانههای نفتی ...
بیشتر
آثار نامتقارن تکانههای نفتی بهمعنای تفاوت میزان آثار تکانههای مثبت و منفی آن است. مطالعات تجربی نشان میدهد که این آثار نامتقارن بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت نیز، همانند کشورهای واردکننده آن قابل طرح و بررسی است. در این راستا، مقاله حاضر سعی دارد بهکمک رهیافت همانباشتگی پانلی پنهان، آثار نامتقارن تکانههای نفتی را بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت (شامل ایران) طی دورهی زمانی 2011-1980 بررسی کند. این رهیافت علاوه بر تحلیل غیرخطی رابطه بلندمدت بین متغیرها، از قابلیت بسیار مهم دیگری مبنی بر مدلسازی عدم تقارن موجود بین متغیرهای مختلف برخوردار است. به این منظور، ابتدا با استفاده از آزمونهای همانباشتگی پانلی نشان داده شده است که بین اجزای مثبت و منفی تجمعی قیمت نفت خام و تولید ناخالص داخلی این کشورها، رابطه بلندمدت وجود دارد (تأیید همانباشتگی پنهان). سپس با استفاده از آزمون حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS)، رابطههای بلندمدت نامتقارن اندازهگیری شدهاند. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که طی دوره مورد بررسی، آثار تکانههای منفی نفت در کاهش رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت، بیشتر از آثار تکانههای مثبت آن در افزایش رشد اقتصادی این کشورهاست.
محمدحسین مهدوی عادلی؛ علیرضا قنبری
دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، ، صفحه 217-237
چکیده
این مقاله به بررسی و مطالعه رابطه بین مصرف انرژی، تولیدناخالص داخلی و انتشار دی اکسیدکربن در ایران پرداخته و جهت علیت بین این متغیرها در کوتاه مدت و بلندمدت مشخص شده است. برای این منظور و بر اساس مفروضات فرضیه زیست محیطی کوزنتس, مدل تصریح و با استفاده از الگوی اقتصادسنجی تصحیح خطا، برآورد شده است. نتایج آزمون همجمعی نشان میدهد که ...
بیشتر
این مقاله به بررسی و مطالعه رابطه بین مصرف انرژی، تولیدناخالص داخلی و انتشار دی اکسیدکربن در ایران پرداخته و جهت علیت بین این متغیرها در کوتاه مدت و بلندمدت مشخص شده است. برای این منظور و بر اساس مفروضات فرضیه زیست محیطی کوزنتس, مدل تصریح و با استفاده از الگوی اقتصادسنجی تصحیح خطا، برآورد شده است. نتایج آزمون همجمعی نشان میدهد که حداقل یک رابطه همجمعی میان انتشار دی اکسید کربن, تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی وجود دارد که با آزمون رابطه علیت بین آنها مشخص گردید در کوتاهمدت یک رابطه علیت دو طرفه بین انتشار دی اکسیدکربن و مصرف انرژی و یک رابطه دیگری از تولیدناخالص داخلی به انتشار دی اکسیدکربن و مصرف انرژی و در بلندمدت دو رابطه علیت یک طرفه یکی از انتشار دی اکسیدکربن به تولید ناخالص داخلی و دیگری از مصرف انرژی به تولید ناخالص داخلی برقرار میباشد. همچنین بررسی توابع عکسالعمل آنی نشان میدهد بروز یک شوک بر تولید ناخالص داخلی, انتشار دی اکسید کربن را تا سه سال افزایش داده و پس از آن به تدریج تأثیر آن کاهش یافته و تا اینکه در سال ششم به صفر برسد.
حمید آماده؛ حسین توکلیان؛ مهدی هدایتی نیا
چکیده
تقاضای روزافزون سوختهای فسیلی در کنار آلودگیهای محیطی تولیدشده از مصرف آنها، استفاده بهینه از این سوختها را ضروری میکند. در فصول سرد، مصرف گاز طبیعی افزایش مییابد و نیروگاههای کشور جهت تأمین برق به جانشینی سوخت مصرفی خود اقدام میکنند. این تحقیق جانشینی بین سوختهای مصرفی را جهت تولید برق در شش شرکت برق منطقهای منتخب، ...
بیشتر
تقاضای روزافزون سوختهای فسیلی در کنار آلودگیهای محیطی تولیدشده از مصرف آنها، استفاده بهینه از این سوختها را ضروری میکند. در فصول سرد، مصرف گاز طبیعی افزایش مییابد و نیروگاههای کشور جهت تأمین برق به جانشینی سوخت مصرفی خود اقدام میکنند. این تحقیق جانشینی بین سوختهای مصرفی را جهت تولید برق در شش شرکت برق منطقهای منتخب، طی سالهای 1395ـ1386 مورد ارزیابی قرار داده است. معادلات سهم هزینهای سوختهای متعارف در تولید برق با استفاده از برآوردگر معادلات رگرسیونی بهظاهر نامرتبط (SURE) برآورد شدهاند. با استفاده از نتایج حاصل از برآورد، معادلات کششهای جانشینی متقاطع وخودی قیمتی انواع سوختهای مصرفی محاسبه شدهاند. طبق نتیجه محاسبات، همه کششهای خودی قیمتی، منفی و همه کششهای متقاطع قیمتی، مثبت میباشند. کشش جانشینی بین گاز طبیعی و گازوئیل 56/1 و کشش جانشینی بین گاز طبیعی و مازوت 3/1 بدست آمده است. همچنین با استفاده از کششهای محاسبه شده، جایگزینی بین سوختها با هدف کاهش انتشار 2CO وکاربردیسازی نتایج انجام شده و نشان داده است که جایگزینی مازوت با گاز طبیعی منجر به کاهش انتشار 2CO میشود اما جایگزینی گازوئیل با گاز طبیعی انتشار 2CO را افزایش میدهد.
• سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزههای فوقالذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
سحر تیغی؛ شهرام فتاحی؛ علی فلاحتی
چکیده
بخش خانگی بیشترین سهم را در مصرف انرژی کشور دارد، بر همین اساس مطالعه حاضر با استفاده از شواهد دادههای در سطح خانوار برای دوره زمانی 1387 تا 1395 به بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای انرژی خانوارها و برآورد سهم جزء ناکارا در شکاف مخارج انرژی خانوارها با استفاده از رهیافت مدلهای تجزیه میپردازد. شواهد حاصل از مطالعه نشان میدهد که درآمد، ...
بیشتر
بخش خانگی بیشترین سهم را در مصرف انرژی کشور دارد، بر همین اساس مطالعه حاضر با استفاده از شواهد دادههای در سطح خانوار برای دوره زمانی 1387 تا 1395 به بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای انرژی خانوارها و برآورد سهم جزء ناکارا در شکاف مخارج انرژی خانوارها با استفاده از رهیافت مدلهای تجزیه میپردازد. شواهد حاصل از مطالعه نشان میدهد که درآمد، تحصیلات سرپرست خانوار و شهرنشینی اثر منفی و زیربنای مسکن اثر مثبت و معناداری را بر سهم مخارج انرژی خانوارها از کل مخارج دارد. شواهد حاصل از تجزیه اکساکا - بلیندر نشان میدهد که سهم جزء ناکارای مصرف انرژی در تفاوت مخارج انرژی خانوارها در سال 1387 برابر با 4/90 درصد و در سال 1395 برابر با 5/84 درصد است. نتایج تجزیه ماچادو - متا نشان میدهد که در چندک پنجم، سهم جزء کارا از مقدار 16/1 در سال 1387 به 05/3 درصد در سال 1395 افزایش یافته است، اما در چندک نودم سهم جزء کارا از مقدار 48/15 درصد در سال 1387 به مقدار 22/22 درصد در سال 1395 افزایش یافته است. بنابراین بهبود کارایی مصرف انرژی خانوارها میتواند نقش به سزایی را در کاهش مصرف انرژی بخش خانگی ایفا کند.
• سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزههای فوقالذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
عاطفه اکبری؛ جلیل قنواتی
چکیده
سهم نفت در اقتصاد ایران قابل توجه است. به همین سبب، اختلافهای نفتی همواره مورد توجه عموم بوده و به بحثهای سیاسی دامن زده است. یکی از روشهای حل و فصل این اختلافات مراجعه به نهاد داوری است که در این پژوهش ابتدا اهمیت این نهاد و دلایل اقبال به آن با روش مقایسه ای بررسی میشود. پس از آن، مشروعیت مراجعه به این نهاد از نظر حقوق داخلی و ...
بیشتر
سهم نفت در اقتصاد ایران قابل توجه است. به همین سبب، اختلافهای نفتی همواره مورد توجه عموم بوده و به بحثهای سیاسی دامن زده است. یکی از روشهای حل و فصل این اختلافات مراجعه به نهاد داوری است که در این پژوهش ابتدا اهمیت این نهاد و دلایل اقبال به آن با روش مقایسه ای بررسی میشود. پس از آن، مشروعیت مراجعه به این نهاد از نظر حقوق داخلی و بینالمللی براساس روش نظری بحث میشود تا امکان مراجعه به این نهاد از نظر قانونی روشن شود. در نهایت اثر قوانین ایران در زمینه داوری بر عملکرد شرکت ملی نفت در مراحل مختلف حل اختلاف تحقیق شده و با هدف تشویق سرمایهگذاری و صیانت از اموال عمومی، پیشنهادی جهت تغییر شرایط قانونی رجوع به داوری در دعاوی نفتی ارائه شده است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
علی حسین استادزاد
چکیده
با توجه به اهمیت روزافزون روابط اقتصادی و مسائل بالقوه زیست محیطی، رابطه رشد اقتصادی با تخریب زیست محیطی مسئله بسیار مهمی است. در این تحقیق چگونگی تأثیر پذیری انتشار (به عنوان اصلی ترین عامل ایجاد آلودگی) از رشد درآمد سرانه، نوآوری، مصرف انرژیهای تجدیدپذیر و استخراج از منابع انرژی در یک الگوی سیستم معادلات همزمان غیرخطی برای ...
بیشتر
با توجه به اهمیت روزافزون روابط اقتصادی و مسائل بالقوه زیست محیطی، رابطه رشد اقتصادی با تخریب زیست محیطی مسئله بسیار مهمی است. در این تحقیق چگونگی تأثیر پذیری انتشار (به عنوان اصلی ترین عامل ایجاد آلودگی) از رشد درآمد سرانه، نوآوری، مصرف انرژیهای تجدیدپذیر و استخراج از منابع انرژی در یک الگوی سیستم معادلات همزمان غیرخطی برای ایران در دوره زمانی (1398-1358) بررسی شده است. با بررسی طیف وسیعی از مطالعات، در کمتر مطالعه داخلی یا خارجی رابطه درآمد سرانه، استخراج منابع اولیه انرژی (نفت و گاز)، تولید انرژیهای تجدید پذیر و نوآوری به صورت هم زمان و در قالب 4 معادله غیر خطی و خطی مورد بررسی و برآورد قرار گرفته است. همچنین روش بهینهسازی چند هدفه و کاربرد آن برای برآورد معادلات هم زمان در الگوهای اقتصاد سنجی به منظور برآورد الگوی تحقیق بسط داده شده است. برای اقتصاد ایران نتایج نشان میدهد که نوآوری نتوانسته است تاثیر معناداری بر کاهش انتشار آلودگی داشته باشد. همچنین، مصرف انرژیهای تجدیدپذیر تاثیر معناداری بر کاهش انتشار نداشته است. از طرفی، وجود فرضیه زیست محیطی کوزنتس با وجود منابع انرژی اولیه، انرژیهای تجدید پذیر و نوآوری برای اقتصاد ایران تأیید شد و ایران بر اساس برآوردها در قسمت صعودی این منحنی قرار دارد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
آزیتا شیخ بهایی؛ سعید دائی کریم زاده؛ سارا قبادی
چکیده
این مطالعه به بررسی ارتباط متقابل انرژیهای پاک، توسعه سرمایههای داخلی و خارجی، رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست در گروهی از کشورهای در حال توسعه طی سالهای 2018-1995 با کمک سیستم معادلات همزمان و روش گشتاورهای تعمیمیافته سیستمی میپردازد. به منظور برآورد تأثیر توسعه سرمایههای داخلی و خارجی از سه شاخص مختلف سرمایهگذاری مستقیم ...
بیشتر
این مطالعه به بررسی ارتباط متقابل انرژیهای پاک، توسعه سرمایههای داخلی و خارجی، رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست در گروهی از کشورهای در حال توسعه طی سالهای 2018-1995 با کمک سیستم معادلات همزمان و روش گشتاورهای تعمیمیافته سیستمی میپردازد. به منظور برآورد تأثیر توسعه سرمایههای داخلی و خارجی از سه شاخص مختلف سرمایهگذاری مستقیم خارجی، بازارهای سهام و اعتبارات تخصیصی به بخش خصوصی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد افزایش انرژیهای پاک یک تا دو درصد، انتشار دیاکسیدکربن چهاردرصد و افزایش سرمایهگذاری مستقیم خارجی یک درصد موجب افزایش رشد اقتصادی در کشورهای مورد بررسی شده است. از سوی دیگر رشد اقتصادی ضمن اینکه مصرف انرژیهای پاک را به طور متوسط 11درصد افزایش داده، همزمان موجب افزایش انتشار دیاکسیدکربن گردیده است. پروژههای انرژیهای پاک نسبت به سایر پروژههای تأمین انرژی، دارای بازدهی پایین و تأمین مالی بالا میباشند. لذا در کشورهای در حال توسعه به دلیل عدم توسعهیافتگی نهادهای مالی و ضعف آنها در دسترسی به سرمایههای مورد نیاز برای تأمین مالی پروژههای انرژیهای پاک، استقبال چندانی برای سرمایهگذاری در این پروژهها صورت نگرفته تا بتواند موجبات کاهش انتشار دیاکسیدکربن را فراهم آورد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
صادق بافنده ایماندوست؛ محمد لشکری؛ احسان سیاح زاده کاخکی
چکیده
مصرف انرژی در جهان به دلیل تمایل به رشد اقتصادی رو به افزایش است و در نتیجه انتشار گازهای گلخانهای به ویژه دیاکسیدکربن که اثرات مخرب زیست محیطی دارد در اثر مصرف سوختهای فسیلی میتواند روندی فزاینده داشته باشد. مطالعه حاضر در پی یافتن تاثیر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر (تولید برق نیروگاهی از منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر) ...
بیشتر
مصرف انرژی در جهان به دلیل تمایل به رشد اقتصادی رو به افزایش است و در نتیجه انتشار گازهای گلخانهای به ویژه دیاکسیدکربن که اثرات مخرب زیست محیطی دارد در اثر مصرف سوختهای فسیلی میتواند روندی فزاینده داشته باشد. مطالعه حاضر در پی یافتن تاثیر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر (تولید برق نیروگاهی از منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر) بر آلودگی هوا با توجه به نقش تعدیلی رشد اقتصادی است. بنابراین، با استفاده از دادههای سری زمانی سالهای 1369 تا 1396 در ایران و با مدل گشتاورهای تعمیم یافته و لحاظ برخی متغیرهای کنترلی مانند ضریب کارایی انرژی و میزان شهرنشینی، فرضیههای مورد نظر آزمون شد. یافتهها حاکی از تاثیر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر در کاهش انتشار دیاکسیدکربن با ضریب 145/1- در سطح معنیداری 10 درصد و تاثیر مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر در افزایش انتشار دیاکسید کربن با ضریب 605/0 در سطح معنیداری 5 درصد است. همچنین نقش رشد اقتصادی بهعنوان متغیر تعدیلگر بر رابطه بین مصرف انرژیهای تجدیدپذیر با انتشار دیاکسید کربن با ضریب 425/0 مثبت و بر رابطه بین مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر با انتشار دیاکسیدکربن 024/0- و در سطح 5 درصد معنیدار است. نتایج تحقیق نشان میدهد توسعه سرمایهگذاری و افزایش سهم سبد بخش انرژیهای تجدیدپذیر در کشور به همراه بهبود بهرهوری انرژی و سطح تکنولوژی میتواند در کاهش آلودگی هوا موثر باشد.
علی امامی میبدی؛ مهریار داشاب؛ معصومه اکبری بیرگانی
چکیده
میانگین عمر بالای تأسیسات سطح الارضی، ورود به نیمه دوم عمر میادین بزرگ، کاهش ضریب بازیافت مخازن نفتی و عقب ماندگی ایران از توسعه میادین مشترک از مهمترین چالشهای بخش بالادستی صنعت نفت ایران است لذا با توجه به عدم امکان تامین مالی و سرمایه لازم از محل منابع داخلی ضروری است، سرمایهگذاری خارجی و روشهای قراردادی آن در این حوزه بیش از ...
بیشتر
میانگین عمر بالای تأسیسات سطح الارضی، ورود به نیمه دوم عمر میادین بزرگ، کاهش ضریب بازیافت مخازن نفتی و عقب ماندگی ایران از توسعه میادین مشترک از مهمترین چالشهای بخش بالادستی صنعت نفت ایران است لذا با توجه به عدم امکان تامین مالی و سرمایه لازم از محل منابع داخلی ضروری است، سرمایهگذاری خارجی و روشهای قراردادی آن در این حوزه بیش از پیش دیگر مورد توجه قرار گیرد، بهمین دلیل در این پژوهش، عملکرد مالی- اقتصادی الگوی قراردادهای خدماتی ایران و عراق در راستای جذب سرمایهگذاری خارجی و تامین مالی پروژههای توسعه و بهره برداری از میادین نفتی، بررسی و مقایسه میگردد. در این راستا از تکنیک شبیهسازی مالی و تحلیل حساسیت نرخ بازده سرمایهگذاری پیمانکار نسبت به تغییرات پارامترهای مالی الگوهای قراردادی مذکور استفاده شده است. نتایج نشان میدهد، الگوی قراردادی آیپیسی در مقایسه با بیع متقابل ضمن ایجاد انگیزههایی در پیمانکار برای تحقق تولید صیانتی، نتایج اقتصادی مطلوبتری برای پیمانکار فراهم مینماید اما الگوی قراردادهای خدماتی عراق بدلیل کوتاهتر بودن دوره بازگشت سرمایه که منجربه تسهیل تامین مالی پروژه و کاهش ریسک هزینههای سرمایهای میگردد بویژه در قیمتهای بالای نفت برای پیمانکار، جذابیت بالاتری دارد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
سیروس امیدوار
چکیده
از وقتی که در پنجم خردادماه 1287، مته حفاری در چاه شماره یک مسجد سلیمان به نفت رسید، بیش از 113 سال از شکلگیری تدریجی «ایران نفتی ـ گازی» میگذرد. واقعیت این است که طی این مدت، از یک سو ثروت و درآمد منابع طبیعی نفت و گاز، لزوماً به نحو «عادلانهای» بین همه ایرانیان که مالکان اصلی این منابع هستند توزیع نشدهاند بلکه در بسیاری ...
بیشتر
از وقتی که در پنجم خردادماه 1287، مته حفاری در چاه شماره یک مسجد سلیمان به نفت رسید، بیش از 113 سال از شکلگیری تدریجی «ایران نفتی ـ گازی» میگذرد. واقعیت این است که طی این مدت، از یک سو ثروت و درآمد منابع طبیعی نفت و گاز، لزوماً به نحو «عادلانهای» بین همه ایرانیان که مالکان اصلی این منابع هستند توزیع نشدهاند بلکه در بسیاری موارد به صورت انواع رانتهای دولتی ناعادلانه، بین گروههای ذینفوذ، توزیع شدهاند و از سوی دیگر این منابع چنان که باید در خدمت رشد اقتصادی کشور قرار نگرفتهاند. با توجه به این دو واقعیت، دو مسئله اساسی این پژوهش عبارتند از: 1) بر مبنای کدام نظریه ارزشی میتوان ثروت و درآمد منابع نفت و گاز را به نحو عادلانهتری بین همه ایرانیان توزیع کرد؟ 2) چگونه میتوان چنین توزیع عادلانهتری را در خدمت تحقق رشد اقتصادی بالا و پایدار قرار داد؟ روش انجام پژوهش به این صورت است که با بررسی ویژگیهای اساسی طرحهای حمایتی رایج و مروری بر مبانی ارزشی چنین طرحهایی در قالب چند نظریه عدالت و با آسیبشناسی آن طرحها، از اجرای یک طرح درآمد پایه همگانی (UBI) که عمدتاً از طریق ثروت و درآمد منابع نفت و گاز قابل تأمین مالی است، به منزله طرحی عادلانهتر و کاراتر از طرحهای حمایتی رایج دفاع میشود. در ادامه روشهای مختلف تأمین مالی این طرح و سازوکارهای اثرگذاری این طرح بر رشد اقتصادی بررسی میشوند. سرانجام استدلال میشود که چگونه طی یک چرخه سعد، از یک سو، یک «نهاد درآمد پایه همگانی» علاوه بر ریشهکنی فقر، میتواند به رشد اقتصادی بالا و پایدار منجر شود و از سوی دیگر، چگونه این رشد اقتصادی میتواند افزایش مستمر مبلغ UBI برای نسل فعلی و نسلهای آتی را به دنبال داشته باشد.
هادی اسماعیل پور مقدم؛ آرزو کرمی
چکیده
اقتصاد سبز مفهومی است که در دهههای اخیر مطرح شده و به عنوان چارچوبی به منظور بهبود رفاه و عدالت اجتماعی از طریق کاهش خطرات زیست محیطی تعریف شده است؛ به طوری که رشد سبز به استراتژی توسعه اقتصادی بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است. در این میان، فینتک میتواند بر ارتقای رشد سبز مؤثر باشد. نظر به توسعه فینتک در ایران، این مقاله تلاش ...
بیشتر
اقتصاد سبز مفهومی است که در دهههای اخیر مطرح شده و به عنوان چارچوبی به منظور بهبود رفاه و عدالت اجتماعی از طریق کاهش خطرات زیست محیطی تعریف شده است؛ به طوری که رشد سبز به استراتژی توسعه اقتصادی بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است. در این میان، فینتک میتواند بر ارتقای رشد سبز مؤثر باشد. نظر به توسعه فینتک در ایران، این مقاله تلاش میکند اثر توسعه نوآوری فینتک را بر رشد سبز در ایران مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور تجزیه و تحلیل دادههای تحقیق به صورت فصلی طی دوره زمانی 1400-1392 با استفاده از الگوی ARDL انجام گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که با گسترش یک درصدی توسعه خدمات فینتک، رشد سبز به میزان 44/0 درصد بهبود مییابد. نوآوری فینتک ضمن کاهش هزینهها و بهبود کیفیت خدمات مالی، از طریق اعتبار سبز و سرمایهگذاری سبز موجب بهبود رشد اقتصادی سبز میگردد. بنابراین اقداماتی در جهت نظاممندی، یکپارچگی و همافزایی توسعه خدمات فینتک از طریق گسترش سرمایهگذاری سبز و بهبود محیط زیست، میتواند به بهبود رشد سبز کمک نماید.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمدصادق ادیبیان؛ علی امامی میبدی؛ هادی اسماعیل پور مقدم
چکیده
فساد اداری و ریسک سیاسی از عوامل مهم تأثیرگذار بر اقتصاد کشورهاست که میتواند جنبههای مختلفی از زندگی مردم را تحت تأثیر خود قرار دهد. از سوی دیگر، یکی از شاخصهای مهم اقتصادی که نشانگر نحوه و شدت مصرف انرژی است و به عبارتی میزان انرژیبری در هر کشور را نشان میدهد، شدت انرژی میباشد. شدت انرژی شاخص بسیار مهمی است که توسط آن میتوان ...
بیشتر
فساد اداری و ریسک سیاسی از عوامل مهم تأثیرگذار بر اقتصاد کشورهاست که میتواند جنبههای مختلفی از زندگی مردم را تحت تأثیر خود قرار دهد. از سوی دیگر، یکی از شاخصهای مهم اقتصادی که نشانگر نحوه و شدت مصرف انرژی است و به عبارتی میزان انرژیبری در هر کشور را نشان میدهد، شدت انرژی میباشد. شدت انرژی شاخص بسیار مهمی است که توسط آن میتوان به روند تغییر کارایی مصرف انرژی در سالهای مختلف پی برد. نظر به اهمیت این موضوع، تحقیق حاضر به بررسی اثر فساد اداری و ریسک سیاسی در کنار عوامل دیگر بر شدت انرژی کشورهای منتخب منطقۀ منا شامل ایران، بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی با استفاده از مدل دادههای تابلویی و برای سالهای 2003 تا 2019 پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که فساد اداری و ریسک سیاسی در کنار عواملی چون حکمرانی خوب، سرمایهگذاریهای خارجی و شاخص توسعه انسانی از اهمیت بهسزایی برخوردار است. از این رو ارتقای آموزش و آگاهی با کاهش فساد اداری و ریسک سیاسی میتواند اجرای بهتر برنامههای کارایی انرژی را به همراه داشته باشد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
سحر دشتبان فاروجی؛ حسن درگاهی
چکیده
مطالعه جایگاه ایران در شبکه تجارت بینالمللی گاز طبیعی نشان میدهد که به رغم آنکه ایران دومین کشور دارنده منابع گاز طبیعی جهان است و موقعیت ویژهای نیز در ترانزیت گاز طبیعی داراست ولی بازیگر مهمی در شبکه تجارت بینالمللی گاز طبیعی به شمار نمیآید. یکی از مسائل مهم برای گسترش تجارت بینالمللی گاز، بررسی امکان صادرات گاز طبیعی ایران ...
بیشتر
مطالعه جایگاه ایران در شبکه تجارت بینالمللی گاز طبیعی نشان میدهد که به رغم آنکه ایران دومین کشور دارنده منابع گاز طبیعی جهان است و موقعیت ویژهای نیز در ترانزیت گاز طبیعی داراست ولی بازیگر مهمی در شبکه تجارت بینالمللی گاز طبیعی به شمار نمیآید. یکی از مسائل مهم برای گسترش تجارت بینالمللی گاز، بررسی امکان صادرات گاز طبیعی ایران در آینده پیشرو است. مطالعه حاضر تلاش دارد تا با برآورد و شبیهسازی یک الگوی اقتصادسنجی شامل متغیرهای اقتصاد کلان و انرژی، چشمانداز تقاضای داخلی و تراز گاز طبیعی در شرایط مختلف اقتصاد کلان ایران را تحلیل و توان صادرات گاز طبیعی را امکانسنجی کند. نتایج شبیهسازی نشان میدهد اولاً در تداوم سیاستهای موجود، روند نامطلوب بهرهوری کل عوامل تولید در سطح اقتصاد کلان و ناکارایی اقتصادی در مصرف انرژی ادامه خواهد داشت. ثانیاً، اصلاحات اقتصادی در جهت افزایش رشد اقتصادی، بدون توجه به اصلاحات بخش انرژی، منجر به منفی شدن تراز گاز طبیعی خواهد شد. ثالثاً، برای کاهش شدت انرژی فقط نمیتوان به اصلاح قیمتی تأکید داشت بلکه باید عوامل غیرقیمتی همچون بهبود فناوری به منظور افزایش کارایی انرژی مورد توجه قرار گیرد. بنابراین، سیاستهای اصلاحی در شرایط اقتصاد کلان و بخش انرژی کشور، به منظور صرفهجویی در مصرف گاز طبیعی، از طریق ترکیب سیاستهای قیمتی و غیرقیمتی، به منظور امکان صادرات گاز طبیعی و ورود کشور به تجارت بینالمللی گاز در افق پیشرو ضروری است. به علاوه انجام سرمایهگذاریهای لازم برای استفاده از عرضه بالقوه گاز طبیعی دارای اهمیت است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمدعلی آوینده؛ بیتا تبریزیان؛ مریم تیموریان
چکیده
سرمایه گذاری مستقیم خارجی یکی از اصلی ترین نمودهای ((جهانی شدن در حوزه سرمایه گذاری)) است. امروزه عمده اقتصاددانان و دولت ها بر اهمیت حیاتی سرمایه گذاری خارجی تاکید فراوان دارند. از دید آنها این موضوع به ویژه در کشورهای در حال توسعه، برای شکل گیری جریان های رشد و توسعه اقتصادی اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از راه هایی که می توان به وسیله ...
بیشتر
سرمایه گذاری مستقیم خارجی یکی از اصلی ترین نمودهای ((جهانی شدن در حوزه سرمایه گذاری)) است. امروزه عمده اقتصاددانان و دولت ها بر اهمیت حیاتی سرمایه گذاری خارجی تاکید فراوان دارند. از دید آنها این موضوع به ویژه در کشورهای در حال توسعه، برای شکل گیری جریان های رشد و توسعه اقتصادی اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از راه هایی که می توان به وسیله آن سهم خود را در زمینه جذب سرمایه گذاری خارجی و هدفمند سازی این نوع سرمایه گذاری افزایش داد، استفاده از تکنیک و فنون بازاریابی به ویژه بازاریابی بین المللی است. سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) که شکل عمده ای آن انتقال سرمایه بین المللی است، طی دهه گذشته به طور قابل ملاحظه ای به عنوان یکی از نتایج افزایش یکپارچگی اقتصاد جهانی افزایش یافته است. از طرفی با بررسی و مطالعه در میان مقالات داخلی و خارجی تاکنون تحقیقی که بتواند به عوامل تأثیرگذار بر میزان جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر بازاریابی سبز در حوزه انرژی بپردازد، یافت نشده و همچنین با توجه به مدل تحقیق، این پژوهش جنبه نوآوری به خود گرفته است.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
زینب باوی؛ سحر معتمدی؛ سید ناصر سعیدی؛ فاطمه حسین پور
چکیده
انرژی به عنوان یکی از نهادههای تولید و نهادة استراتژیک همواره مورد توجه سیاستگذاران و اقتصاددانان بوده و نیاز روزافزون زندگی بشر به این نهاده غیرقابل چشمپوشی است. بنابراین دسترسی به انرژی یکی از نیازهای اساسی برای زندگی و دستیابی به سطوح بالاتر توسعه است. ازجمله حاملهای مهم انرژی بنزین است و سیاستگذاری در مورد بنزین در ایران ...
بیشتر
انرژی به عنوان یکی از نهادههای تولید و نهادة استراتژیک همواره مورد توجه سیاستگذاران و اقتصاددانان بوده و نیاز روزافزون زندگی بشر به این نهاده غیرقابل چشمپوشی است. بنابراین دسترسی به انرژی یکی از نیازهای اساسی برای زندگی و دستیابی به سطوح بالاتر توسعه است. ازجمله حاملهای مهم انرژی بنزین است و سیاستگذاری در مورد بنزین در ایران همواره موضوعی پرچالش بوده است. تبدیل شدن بنزین به کالایی شاخص در نگاه ایرانیان باعث شده قیمتگذاری آن ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی گستردهای پیدا کند. در این پژوهش به منظور مطالعه اثرات قیمت بنزین بر شاخص توسعه انسانی از روش خود رگرسیون برداری با وقفههای توزیعی استفاده شده است. دورة مورد بررسی پژوهش سالهای 1398-1359 است. متغییرهای مورد استفاده در مدل شامل شاخص توسعة انسانی، ضریب جینی، نرخ تورم، بهرهوری کل عوامل تولید و قیمت بنزین هستند. نتایج نشان میدهد در بلندمدت متغیرهای قیمت بنزین و ضریب جینی تأثیر منفی معنادار و متغیرهای نرخ تورم و بهرهوری کل عوامل تولید تأثیر مثبت معنادار بر شاخص توسعه انسانی دارند. درنتیجه با توجه به تأثیر منفی افزایش قیمت بنزین بر شاخص توسعه انسانی باید ملاحظات لازم برای افزایش قیمت بنزین در اقتصاد ایران در نظر گرفته شود و از سیاستهای دیگر مانند افزایش بهرهوری عوامل تولید برای کاهش تأثیرات منفی این سیاست استفاده شود.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حاملهای انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
علی اسمعیلی اردکانی؛ مرتضی شکری
چکیده
در سالهای اخیر، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در سبد انرژی جهانی افزایش چشمگیری داشته است. این موضوع بهویژه برای کشوری مثل ایران که بخش اعظم اقتصاد آن متکی بر درآمدهای حاصل از سوختهای فسیلی است، پیامدهای ژئوپلیتیکی به دنبال خواهد داشت. مقاله حاضر با بررسی روند گذار اقتصاد جهانی و منطقهای به سوی انرژیهای تجدیدپذیر و پاک، تلاش ...
بیشتر
در سالهای اخیر، سهم انرژیهای تجدیدپذیر در سبد انرژی جهانی افزایش چشمگیری داشته است. این موضوع بهویژه برای کشوری مثل ایران که بخش اعظم اقتصاد آن متکی بر درآمدهای حاصل از سوختهای فسیلی است، پیامدهای ژئوپلیتیکی به دنبال خواهد داشت. مقاله حاضر با بررسی روند گذار اقتصاد جهانی و منطقهای به سوی انرژیهای تجدیدپذیر و پاک، تلاش دارد جایگاه ایران را در آینده نظم در حال گذار انرژی ترسیم کند. سؤال اصلی مقاله این است که در عصر گذار انرژی که سوختهای پاک محرکه اقتصاد جهانی خواهند بود، ایران چه جایگاهی در چشمانداز ژئوپلیتیک اقتصاد انرژی جهانی 2050 خواهد داشت؟ روش پژوهش از نوع کیفی و مبتنی بر سناریونویسی و ابزار گردآوری دادهها مبتنی بر مصاحبه و پیمایش پنل خبرگی است. یافتههای پژوهش در قالب چهار سناریوی محتمل شامل، «تحقق توسعه پایدار و گذار به طلای سبز»، «گذار تدریجی و مستقل به سوی توسعه پایدار و طلای سبز»، «توسعه مبتنی بر طلای سیاه» و «درماندگی توسعه با طلای سیاه» ارائه شده است. این سناریوها طیف گستردهای از وضعیتهای ممکن را شامل میشوند. آشنایی با روایت هرکدام از این سناریوها و مقایسه مطلوبیت آنها، کنشگران و تصمیمگیران را قادر میسازد تا در سیاستگذاریهای حوزه انرژیهای تجدیدپذیر حالتهای مختلف را مدنظر داشته باشند.
• سیاستگذاریهای اقتصادی و مالی در حوزههای فوقالذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
محسن اسلامی؛ علیرضا نجارپور
چکیده
دلایل منطقی حاکی از آن است که قیمتهای نفت خام از الگوهای غیرخطی تبعیت میکند. با این حال پژوهشهای که پیش از این صورت گرفته است به منظور بررسی وجود ریشه واحد فرض خطی را لحاظ کردهاند. آزمونهای خطی ریشه واحد همچون دیکی فولر تعمیم یافته، فیلیپس پرون و کی پی اس اس برای مدلهای خطی ارائه شدهاند. این آزمونها مناسب سریهای زمانی ...
بیشتر
دلایل منطقی حاکی از آن است که قیمتهای نفت خام از الگوهای غیرخطی تبعیت میکند. با این حال پژوهشهای که پیش از این صورت گرفته است به منظور بررسی وجود ریشه واحد فرض خطی را لحاظ کردهاند. آزمونهای خطی ریشه واحد همچون دیکی فولر تعمیم یافته، فیلیپس پرون و کی پی اس اس برای مدلهای خطی ارائه شدهاند. این آزمونها مناسب سریهای زمانی غیرخطی نیست. زیرا ممکن است انحراف الگو از حالت خطی را به عنوان انحراف پایدار تصادفی تلقی کنند. هدف این مقاله آزمون ریشه واحد غیرخطی قیمتهای نفت خام به طور خاص نفت «برنت» و «وِست تِگزاس اینترمِدیت» در بازه زمانی 2019-2020 به صورت روزانه میباشد. از چند دهه پیش تاکنون کلاسهای مختلفی از مدلهای غیرخطی ارائه شده است. این مدلها نسبت به مدلهای خطی در سریهای زمانی طیف گستردهتری از پویاییها را معرفی میکنند. نوع ویژهایی از این مدلها که مورد توجه اقتصاددانان است مدلهای رگرسیون آستانهای است. در این مدلها نیز همچون مدلهای خطی تحلیل معتبر آماری نیازمند تمیز میان روند قطعی و روند تصادفی بودن فرآیند است. در این پژوهش از آزمون ریشة واحد بیزی برای مدل عمومی دورژیمی غیرخطی خودهمبستگی آستانهای توجه به شرایط لازم و کافی برای مانایی فرآیندهای مدل عمومی دورژیمی غیرخطی خودهمبستگی آستانهای برمبنای مقاله پتروسیلی و وولفورد (1984) استفاده شده است. با استفاده از فاصله اعتبار بیزی آزمون ریشه واحد انجام گردید. نتایج پژوهش نشان میدهد که قیمتهای نفت خام برنت در هر دو رژیم حاوی ریشه واحد است که با یافتههای مشابه برای تولید یا مصرف نفت خام در تطابق است.