نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فاطمه حاجی سامی ¹
• محمدحسین مهدوی عادلی ²
• نرگس صالح نیا ²

¹ کارشناس ارشد اقتصاد انرژی دانشگاه فردوسی مشهد

² عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در بین حامل­های انرژی نقش نفت در رشد اقتصادی کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه بسیار پر­رنگ است. اما نوسانات قیمت نفت، سیر نزولی تولید، جستجو در جهت ارتقای امنیت انرژی و … در کشورهای مصرف­کننده­ آن موجب شده تا در کنار نفت، جایگاه جانشین­های آن به ویژه نفت و گاز نامتعارف اهمیت ویژه­ای پیدا کنند. توسعه و استخراج منابع نامتعارف، ازیک‌طرف موجب تغییر رتبه­بندی ذخایر در مناطق مختلف جهان و تضعیف وابستگی کشورهای مصرف­کننده شده و از طرف دیگر، بر روند تغییرات قیمت نفت، مؤثر واقع ‌شده است. در همین راستا مطالعه­ حاضر به بررسی رابطه علی بین قیمت نفت خام و عرضه­ نفت و گاز نامتعارف طی بازه­ ­زمانی 2000-2015 با تواتر زمانی ماهانه می­پردازد. نتایج تحقیق نشان می­دهد، در بازه زمانی فوق، عرضه­ منابع نامتعارف علت قوی و مستقیم قیمت نفت است و قیمت به‌صورت غیرمستقیم و ضعیف، علت عرضه­ی نامتعارف معرفی می­شود. هم‌چنین بر اساس نتایج می­توان به تأثیر قوی بازارهای مالی بر عرضه منابع نامتعارف و قیمت نفت رسید. بعلاوه، نتایج حاصله نشان می­دهند که در دوره­های بلندمدت (2000-2015) عرضه­ نامتعارف، عرضه اوپک را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بنابراین، دستاورد فوق برای کشورهای عضو اوپک همچون ایران، می­تواند به عنوان نتیجه راهبردی در تغییر سیاست‌های تولیدی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• منابع نامتعارف
• نفت شیل و گاز شیل
• نفت خام
• قیمت نفت
• آزمون علیت گرنجر
• آزمون علیت تودا و یاماموتو

عنوان مقاله [English]

The study of causality relationship between oil price, unconventional oil and gas supply during the period 2000-2015

نویسندگان [English]

• Fatemeh Hajisami ¹
• Mohammod Hossin Mahdavi Adeli ²
• Narges Salehnia ²

¹ Msc. Master of Energy Economics, Faculty of Economics and Business Administration, Ferdowsi University Of Mashhad (FUM)

² Professor of Economics Department, Ferdowsi University Of Mashhad (FUM)

چکیده [English]

Among energy carriers, the role of oil is more remarkable in economic development of developed and developing countries. But the fluctuations in oil price, existence of constant challenges between suppliers and demanders, the beginning of descending trend of production and promoting the energy security in its consuming countries have caused besides oil, its substitutes find specific importance. Development and extraction of unconventional resources on one hand have made changes in reservoirs ranking in different areas of the world and has weakened the dependency of consuming countries and on the other hand, it has affected the changing trend of oil price. In this respect, the present study investigates the causal relationship between oil price and supplying unconventional oil and gas during time period of 2000-2015. Two techniques named Granger technique and Toda and Yamamoto technique have been used to investigate the causal relationship. The results of the research show that in all studying period (2000-2015) the unconventional supply is the strong and direct cause for oil price and the indirect and weak price are introduced as the causes of unconventional supply. Also, based on the results, the strong impact of financial markets on the supply of unconventional resources and oil prices has been achieved. On the other hands the results show that unconventional supply will affect the supply of OPEC in the long term (2000-2015). Therefore, this achievement for OPEC countries, as well as Iran, can be used as a result of a strategic change in production policy.

کلیدواژه‌ها [English]

• Unconventional resources
• oil price
• crude oil
• Granger causality test
• Toda and Yamamoto causality