نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• صادق صالحی ¹
• لقمان امامقلی ²
• بهنام لطفی خاچکی ³

¹ دانشیار گروه جامعه شناسی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

² استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه کردستان، کردستان، ایران

³ استادیار گروه علوم اجتماعی و انسانی، دانشگاه فرهنگیان تهران، ایران

چکیده

نگرش‌های بوم‌شناختی ازجمله عوامل تأثیرگذار بر تعامل انسان و محیط زیست است که نقشی کلیدی در تغییر رفتارهای افراد نسبت به ابعاد محیط زیستی زندگی‌‌شان دارد. با توجه به افزایش مصرف انرژی در ایران، نیاز فزاینده به انرژی، محدودیت ذخایر و پایان‌پذیر بودن منابع انرژی و مشکلات محیط‌زیستی ناشی از آن، مطالعۀ تأثیر نگرش‌های بوم‌شناختی در تحقق رفتار مصرف بهینه انرژی از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین، سؤال اصلی مقاله این است که نگرش‌‌های بوم‌شناختی چه تأثیری در تحقق رفتار مصرف بهینه انرژی دارد؟ برای انجام این کار، در مقاله حاضر پارادایم نگرش بوم‌شناختی دانلپ و کاتون و ون‌لیر مبنا قرار گرفته است. داده‌‌های تحقیق با استفاده از پرسشنامه و با نمونه آماری شامل 440 نفر از ساکنین شهر سنندج گردآوردی شده است. اعتبار پرسشنامه آن با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی و با محاسبه KMO تأیید شده است. همچنین، پایایی آن هم با محاسبه آلفای کرونباخ بررسی شده است. نتایج به دست آمده فرضیۀ اصلی تحقیق را تأیید می‌کند، بدین‌معنی که بین نگرش‌‌های بوم‌شناختی و رفتار مصرف انرژی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد (42/0 = r). به عبارت دیگر، در تحقق رفتار بهینه مصرف انرژی، نگرش‌های بوم‌شناختی یک متغیر مهم و اثرگذار است. تحلیل داده‌ها حاکی از آن است که نگرش بوم‌شناختی در شهر سنندج از مقبولیت زیادی برخوردار است. چنین مقبولیتی نشان می‌دهد که الگوی اجتماعی فرهنگی غالب شهروندان شهر سنندج زیست‌محور بوده و پارادایم معافیت بشر ـ اینکه انسان از قوانین حاکم بر سایر موجودات مبراست ـ چنان نافذ و فراگیر نیست.

کلیدواژه‌ها

• نگرش بوم‌شناختی
• رفتار مصرف بهینه انرژی
• پارادایم معافیت بشر
• محیط زیست

عنوان مقاله [English]

The Study of Ecological Attitudes and Their Impact on Consumption of Energy

نویسندگان [English]

• Sadegh Salhi ¹
• lugman emamgoli ²
• behnam lotfi khachki ³

¹ Associate Professor, Department of Sociology, Mazandaran University, Mazandaran, Iran

² Assistant Professor, Department of Sociology, University of Kurdistan, Kurdistan, Iran

³ Assistant Professor, Department of Social and Human Sciences, Farhangian University, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the effective factors influencing the interaction of individuals with the environment is ecological attitudes which have a key role in forming and changing environmental behaviors. Due to the increasing consumption of energy resources in Iran, the intensive need for energy, the limits of resources, and other environmental problems, it is really needed to study the impact of ecological attitudes on environmental behaviors, especially those in the field of optimal energy consumption. Therefore, the main question of the article is: what effects do ecological attitudes have on the realization of optimal energy consumption behavior? To do this, the present paper is based on the paradigm of the ecological attitudes of Dunlap, Catton, and Van Liere. Research data was collected using a questionnaire and a statistical sample of 440 residents of Sanandaj City by cluster sampling. Questionnaire validity was assessed using the factor analysis technique and KMO calculation and its reliability was assessed by calculating Cronbach's alpha. The main hypothesis is confirmed that there is a significant relationship between ecological attitudes and energy consumption behaviors. In other words, in forming and changing behaviors directed to the consumption of energy, ecological attitudes are very influential. The findings also show that ecological attitudes have great importance among the consumers in Sanandaj City. This importance implies that these consumers devote enough space to environmental behaviors in their socio-cultural lifestyles and are aware that life has an important part to do with the environment.

کلیدواژه‌ها [English]

• ecological attitudes
• optimal energy consumption behaviors
• survey
• environmen