پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اطلاعات آماری نشریه

اخبار و اعلانات

داوران 1398

داوران 1399

داوران 1400

کارایی و مقیاس: شواهدی از شرکت‌های توزیع برق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشگاه تبریز، ایران

2 استادیار، گروه توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشگاه تبریز، ایران

3 استادیار، گروه علوم اقتصادی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

4 دانشجوی دکتری، گروه توسعه اقتصادی و برنامه‌ریزی، دانشگاه تبریز، ایران

چکیده

در تحلیل کارایی شرکت‌های توزیع برق، مطابق فرضیه صرفه‌های مقیاس، به دلیل وجود ویژگی‌های انحصار طبیعی (یعنی وجود صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول)، انتظار بر آن است که شرکت‌های بزرگ‌تر، کارایی فنی بیشتری داشته باشند (با فرض ثبات سایر شرایط). برای بررسی این موضوع، مطالعه حاضر، کارایی فنی، صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول شرکت‌های توزیع برق ایران را طی دوره زمانی 1396-1390 ارزیابی و رابطه آنها را با اندازه شرکت بررسی نمود. برای این منظور از تکنیک تحلیل مرز تصادفی و رهیافت تابع فاصله نهاده استفاده گردید. یافته‌ها نشان می‌دهند که با افزایش اندازه شرکت‌ها، کارایی فنی آنها ابتدا کاهش و سپس افزایش می‌یابد. همچنین مطابق نتایج، صرفه‌های مقیاس در اغلب شرکت‌ها وجود داشته، هرچند که با افزایش اندازه شرکت‌ها، بهره‌مندی آنها از مزایای صرفه‌های مقیاس، کاهش می‌یابد. در نهایت اینکه، صرفه‌های تنوع محصول در تمامی شرکت‌های مورد بررسی مشاهده گردیده و میزان آن، با افزایش اندازه شرکت‌ها، کاهش یافته است. بدین ترتیب می‌توان گفت که فرضیه صرفه‌های مقیاس دال بر کارایی فنی بیشتر شرکت‌های بزرگ‌تر تأیید نمی‌شود، هرچند، شرط لازم برای برقراری ساختار انحصار طبیعی در شرکت‌های توزیع برق ایران وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Quality of Services and Efficiency: Evidence from Iranian Electricity Distribution Companies

نویسندگان [English]

  • Mohsen Pourebadollahan Covich 1
  • Elham Nobahar 2
  • Sakineh Sojoodi 3
  • Reza Khalafi 4

1 Associate Professor of Economics, University of Tabriz, Tabriz, Iran

2 Assistant Professor of Economics, University of Tabriz, Tabriz, Iran

3 Assistant Professor of Economics, University of Tabriz, Tabriz, Iran

4 Ph.D. Student of Industrial Economics, University of Tabriz, Tabriz, Iran

چکیده [English]

In analyzing the efficiency of electricity distribution companies, according to the economies of scale hypothesis, due to the existence of natural monopoly properties, larger firms are expected to be technically more efficient (ceteris paribus). To investigate this issue, this study assessed the technical efficiency, economies of scale, and economies of scope of Iranian electricity distribution companies during 2011-2017 and examined their relationship with company size. For this purpose, the stochastic frontier analysis technique and the input distance function approach were used. The results show that technical efficiency first decreases and then increases with increasing company size. The results also show that economies of scale are present in most companies, although the use of economies of scale decreases as company size increases. Finally, economies of scope were observed in all the companies studied, and their magnitude decreases as company size increases. Therefore, it can be said that the hypothesis of economies of scale implying higher technical efficiency of larger companies, is not confirmed, although the necessary condition for the establishment of a natural monopoly is present in Iranian electricity distribution companies

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Efficiency
  • Economies of Scale
  • Economies of Scope
  • Stochastic Frontier Analysis
  • Input Distance Function
  • Electricity Distribution Companies
  • Iran
مراجع
اوشنی، محمد. (1397). اندازه‌گیری کارایی شرکت‌های توزیع برق ایران در راستای تنظیم اقتصادی بازار برق ایران.  فصلنامه پژوهش‌های اقتصاد صنعتی، 2(6)، صفحات 70-49.
برادران، وحید؛ یعقوبی، ناهید. (1394). بهبود کیفیت ارزیابی کارایی شرکت‌های توزیع نیروی برق ایران با رویکرد تحلیل پوششی تصادفی غیرپارامتریک داده‌ها (StoNED). دوفصلنامه کیفیت و بهره‌وری صنعت برق ایران، 4(2)، صفحات 26-15.
پورعبادالهان کویچ، محسن؛ فلاحی، فیروز؛ حیدری، کیومرث و کیانی، پویان. (1396). تصحیح کارایی شرکت‌های توزیع برق ایران به وسیله عوامل محیطی: کاربرد تحلیل دو مرحله‌ای (DEA و Tobit).  فصلنامه پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 6(23)، صفحات 88-59.
خداداد کاشی، فرهاد؛ اوشنی، محمد؛ قاضی‌زاده، محمد صادق و حیدری، کیومرث. (1398). تنظیم شرکت‌های توزیع برق ایران بر مبنای کیفیت و بهره‌وری. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 19(75)، صفحات 38-1.
زیبا، فاطمه. (1387). نظم‌بخشی و وضع مقررات اقتصادی و ارزیابی کارایی و بهره‌وری در شرکت‌های توزیع برق ایران.  فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 10(34)، صفحات 200-179.
سخنور، محمد؛ صادقی، حسین؛ عصاری، عباس؛ یاوری، کاظم و مهرگان، نادر. (1390). استفاده از تحلیل پوششی داده‏های پنجره‏ای برای تحلیل ساختار و روند کارایی شرکت‎های توزیع برق ایران. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی، 1(4)، صفحات 182-145.
سخنور، محمد؛ صادقی، حسین؛ عصاری، عباس؛ یاوری، کاظم و نادران، الیاس. (1391). تعیین کارایی شرکت‎های توزیع برق ایران و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از تحلیل پوششی داده‎ها و رویکرد دو مرحله‎ای.  فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 47(2)، صفحات 39-21.
سخنور، محمد؛ عصاری، عباس؛ صادقی، حسین؛ یاوری، کاظم و مهرگان، نادر. (1392). تخمین توابع فاصله نهاده مرزی و فرامرزی تصادفی برای شرکت‌های توزیع برق ایران و تعیین عوامل مؤثر بر کارایی. دوفصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی، 5(9)، صفحات 168-129.
سلیمی، مهرداد و کرامتی، محمدعلی. (1394). ارزیابی و تجزیه کارایی فنی شرکت‌های برق منطقه‌ای ایران با رویکرد سه مرحله‌ای تحلیل پوششی داده‌ها. دو فصلنامه کیفیت و بهره‌وری صنعت برق ایران، 4(2)، صفحات 48-37.
سیماب، محسن و حقی فام، محمود. (1389). تنظیم کیفیت توان و محک‌زنی شرکت‌های توزیع برق ایران. پایان‌نامه دکتری دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر، دانشگاه تربیت مدرس.
علی محمدلو، مسلم؛ دامن کشان، آزیتا و مطفف، زهره. (1395). سنجش کارایی نسبی شرکت‌های توزیع برق کشور: تحلیل پوششی داده‌ها با مرز دوگانه. دو فصلنامه کیفیت و بهره‌وری صنعت برق ایران، 5(2) 2، صفحات 117-108.
فلاحی، محمدعلی و احمدی، وحیده. (1385). ارزیابی کارایی هزینه شرکت‌های توزیع برق در استان خراسان (نگرش مرزی تصادفی). فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 8(28)، صفحات 137-123.
فلاحی، محمدعلی؛ کاظمی، مصطفی و سیدزاده، میترا. (1390). بررسی عوامل مؤثر بر کارایی شرکت‌های برق منطقه ای ایران با تأکید بر فناوری اطلاعات. دو فصلنامه پژوهشنامه اقتصاد کلان، 6(12)، صفحات 106-85.
فلاحی، محمدعلی و احمدی، وحیده. (1384). ارزیابی کارایی شرکت‌های توزیع برق در ایران. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 40(4)، صفحات 320-297.
میرهاشمی، سیدمحمد؛ صدرایی جواهری، احمد؛ مرزبان، حسین و میردهقان اشکذری، سیدمرتضی. (1397). اندازه‌گیری فاکتور X در تنظیم مقررات انگیزشی: مطالعه موردی صنعت توزیع برق ایران.  فصلنامه پژوهش‌های سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی انرژی، 4(12)، صفحات 263-231.
Aigner, D. Lovell, C.K. & Schmidt, P. (1977). Formulation and estimation of stochastic frontier production function models. Journal of Econometrics, 6(1), pp. 21-37.
Al-Mahish, M. (2017). Economies of scale, technical change, and total factor productivity growth of the Saudi electricity sector. International Journal of Energy Economics and Policy, 7(3), pp. 86-94.
Arcos, A. & De Toledo, P. A. (2009). An analysis of the Spanish electrical utility industry: Economies of scale, technological progress and efficiency. Energy Economics, 31(3), pp. 473-481.
Bishnoi, N. & Gaur, P. (2017). Technical and Scale Efficiency with its Decomposition in Indian Electricity Distribution Utilities-A State Wise Assessment. In MANAGEMENT INSIGHT A Glimpse of Contemporary Research. DBH Publishers and Distributors. Delhi.
Cheng, X. Bjorndal, E. & Bjorndal, M.H. (2015). Optimal scale in different environments–the case of Norwegian electricity distribution companies. NHH Dept. of Business and Management Science Discussion Paper, 2015/22.
Christensen, L.R. Jorgenson, D.W. & Lau, L.J. (1973). Transcendental logarithmic production frontiers. The Review of Economics and Statistics, 55(1), pp. 28-45.
Coelli,T.J Rao, D.S.P. O'Donnell, C.J. & Battese, G.E. (2005). An introduction to efficiency and productivity analysis. Springer Science & Business Media, New York.
Cooper, W.W. Seiford, L.M. & Tone, K. (2006). Introduction to data envelopment analysis and its uses: with DEA-solver software and references. Springer Science & Business Media, NewYork.
Coto-Millán, P. de la Fuente, M. & Fernández, X.L. (2018). Determinants of the European electricity companies’ efficiency: 2005–2014. Energy Strategy Reviews, 21,1 pp. 49-156.
Fare, R. Primont, D. & Tauchen, H. (1996). Multi-output production and duality: Theory and applications. Journal of Economic Literature, 34(3), pp. 1343-1343.
Farsi, M. Filippini, M. Plagnet, M.A. & Saplacan, R. (2010). The economies of scale in the French power distribution utilities. Paper presented at the 2010 7th International Conference on the European Energy Market.
Fetz, A. & Filippini, M. (2010). Economies of vertical integration in the Swiss electricity sector. Energy Economics, 32(6), pp. 1325-1330.
Filippini, M. (1996). Economies of scale and utilization in the Swiss electric power distribution industry. Applied Economics, 28(5), pp. 543-550.
Filippini, M. Wild, J. & Kuenzle, M. (2001). Scale and cost efficiency in the Swiss electricity distribution industry: evidence from a frontier cost approach. CEPE Working Paper, 8.
Giles, D. & Wyatt, N.S. (1993). Economies of scale in the New Zealand electricity distribution industry. in Models, Methods and Applications of Econometrics, (Ed) P. C. B. Phillips, Blackwell, Oxford, 370-82.
Greer, M. (2010). Electricity cost modeling calculations, Academic Press.
Growitsch, C. Jamasb, T. & Pollitt, M. (2009). Quality of service, efficiency and scale in network industries: an analysis of European electricity distribution.  Applied Economics, 41(20), pp. 2555-2570.
Hajargasht, G. Coelli, T. & Rao, D.P. (2008). A dual measure of economies of scope.  Economics Letters, 100(2), pp. 185-188.
Huang, Y.J. Chen, K.H. & Yang, C.H. (2010). Cost efficiency and optimal scale of electricity distribution firms in Taiwan: An application of metafrontier analysis. Energy Economics, 32(1), pp. 15-23.
Jamasb, T. & Pollitt, M. (2007). Incentive regulation of electricity distribution networks: Lessons of experience from Britain. Energy Policy, 35(12), pp. 6163-6187.
Jamasb, T. & Pollitt, M.G. (2011). The future of electricity demand: customers, citizens and loads. Cambridge University Press, Cambridge, UK.
Kumbhakar, S. & Lovell, K. (2000). Stochastic frontier analysis. Cambridge University Press, Cambridge, UK.
Kumbhakar, S.C. Amundsveen, R. Kvile, H.M. & Lien, G. (2015). Scale economies, technical change and efficiency in Norwegian electricity distribution, 1998–2010. Journal of Productivity Analysis, 43(3), pp. 295-305.
Kwoka, Jr J.E. (2005). Electric power distribution: economies of scale, mergers, and restructuring. Applied Economics, 37(20), pp.2373-2386.
Meeusen, W. & van Den Broeck, J. (1977). Efficiency estimation from Cobb-Douglas production functions with composed error. International Economic Review, pp. 435-444.
Miguéis, V.L. Camanho, A.S. Bjørndal, E. & Bjørndal, M. (2012). Productivity change and innovation in Norwegian electricity distribution companies. Journal of the Operational Research Society, 63(7), pp. 982-990.
Mydland, Ø. Haugom, E. & Lien, G. (2018). Economies of scale in Norwegian electricity distribution: a quantile regression approach. Applied Economics. 50(40), pp.4360-4372.
Mydland, Ø. Kumbhakar, S.C. Lien, G. Amundsveen, R. & Kvile, H.M. (2020). Economies of scope and scale in the Norwegian electricity industry. Economic Modelling, 88, pp. 39-46.
Senyonga, L. & Bergland, O. (2015). Quality of Service Regulation, Firm Size, Technical Efficiency and Productivity in Electricity Distribution. Paper presented at the The Dynamic Energy Landscape, 33rd USAEE/IAEE North American Conference, pp. 25-28.
Shephard, R.W. (1953). Theory of cost and production functions. Princeton University Press, Princeton, USA.
Vesterberg, M. Zhou, W. & Lundgren, T. (2021). Wind of change: Small-scale electricity production and distribution-grid efficiency in Sweden. Utilities Policy, 69, 101175.
Xie, B.C. Ni, K.K. O'Neill, E. & Li, H.Z. (2021). The scale effect in China's power grid sector from the perspective of malmquist total factor productivity analysis. Utilities Policy, 69, 101187.
Yatchew, A. (2000). Scale economies in electricity distribution: A semiparametric analysis. Journal of Applied Econometrics, 15(2), pp.187-210.
 
 
پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران
دوره 10، شماره 39 - شماره پیاپی 3
تابستان
تیر 1400
صفحه 71-97
فایل ها
سابقه مقاله
  • تاریخ دریافت: 02 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 12 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 24 خرداد 1401
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار