حمید آماده؛ مهری هاشمی
چکیده
در این مطالعه مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 93-1385 بر حسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شده است. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی با شاخص جداسازی به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در ...
بیشتر
در این مطالعه مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 93-1385 بر حسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شده است. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی با شاخص جداسازی به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در این بخش پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که مصرف انرژی در دوره زمانی مورد بررسی در بخش کشاورزی افزایش داشته که در میان آثار ذکر شده اثر فعالیت و ساختاری به ترتیب بیشترین سهم و اثر شدت انرژی کمترین سهم را درتوضیح تغییرات مصرف انرژی این بخش داشته‌اند. همچنین نتایج حاصل از کاربرد شاخص جداسازی نشان می‌دهد که بخش کشاورزی طی دوره مورد مطالعه سه حالت جداسازی منفی قوی، جداسازی ضعیف و جداسازی منفی گسترده را تجربه کرده است. در بخش کشاورزی تغییرکل مصرف انرژی هر بخش ناشی از تغییرات حجم تولید بخش که در قالب اثر فعالیت و به کار‌گیری صنایع با انرژی‌بری بالا که در قالب اثر ساختاری بیان شده‌اند به ترتیب بیشترین قدرت توضیح‌دهند‌گی را در نتایج مربوط به تجزیه مصرف انرژی و نتایج حاصل از بکارگیری شاخص جداسازی داردند. اما سهم مربوط به استفاده بهینه از انرژی که در قالب اثر شدت بیان شده است، کمتر می‌باشد. و این نتیجه مبین این نکته است که استفاده از صنایع با انرژی‌بری بالا نسبت به عدم استفاده بهینه از انرژی نقش بیشتری در تغییرات کل مصرف انرژی و تغییرات شاخص جداسازی دارد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
شاکر محمدی؛ علی امامی میبدی؛ امیرحسین فاکهی
چکیده
امروزه در بیشتر کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه، رشد اقتصادی محور برنامه‌ریزی‌ها به شمار می‌رود. از آن جا که بستر فعالیت‌های اقتصادی، محیط زیست است متأسفانه رشد، پیامدهای ناگواری برای محیط زیست انسان‌ها به همراه داشته است. هدف اصلی مطالعه، اندازه‌گیری کاهش انتشار آلاینده‌های زیست محیطی و گازهای گلخانه‌ای تحت سناریوهای ...
بیشتر
امروزه در بیشتر کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه، رشد اقتصادی محور برنامه‌ریزی‌ها به شمار می‌رود. از آن جا که بستر فعالیت‌های اقتصادی، محیط زیست است متأسفانه رشد، پیامدهای ناگواری برای محیط زیست انسان‌ها به همراه داشته است. هدف اصلی مطالعه، اندازه‌گیری کاهش انتشار آلاینده‌های زیست محیطی و گازهای گلخانه‌ای تحت سناریوهای سیاستگذاری در مقایسه با سناریو مرجع است. روش پژوهش در این مطالعه استفاده از روش تحلیل سناریو بر اساس مدل برنامهریزی بلندمدت جایگزینهای انرژی (LEAP) است. یافتههای پژوهش نشان میدهند با طراحی سناریوهای مدیریت سمت تقاضا و عرضة انرژی یعنی جایگزین کردن انرژیهای تجدیدپذیر و انرژی برق به جای انرژیهای فسیلی (نفت خام و گاز طبیعی) میزان کاهش انتشار آلاینده‌های زیست محیطی برای سال 1420 (سال افق برنامهریزی) در مقایسه با سال 1393 (سال صفر برنامهریزی)، 5/123 میلیون تن می‌باشد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
مرضیه روزبهانی؛ کیومرث سهیلی؛ شهرام فتاحی
چکیده
در این مطالعه به بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر همگرایی شدت انرژی به تفکیک استان‌های ایران با استفاده از تکنیک اقتصادسنجی فضایی و داده‌های پانل 30 استان کشور طی دوره 1389 تا 1394 پرداخته شد. پس از تأیید وابستگی فضایی به‌وسیله آزمون‌های موران و Panel (robust) LM و LM همگرایی مطلق و شرطی «بتا» آزمون شد. بر اساس نتایج، همگرایی مطلق ...
بیشتر
در این مطالعه به بررسی تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر همگرایی شدت انرژی به تفکیک استان‌های ایران با استفاده از تکنیک اقتصادسنجی فضایی و داده‌های پانل 30 استان کشور طی دوره 1389 تا 1394 پرداخته شد. پس از تأیید وابستگی فضایی به‌وسیله آزمون‌های موران و Panel (robust) LM و LM همگرایی مطلق و شرطی «بتا» آزمون شد. بر اساس نتایج، همگرایی مطلق شدت انرژی در ایران تأیید شد. به این معنا که سرعت کاهش شدت انرژی در استان‌های با شدت انرژی بالاتر بیش از سرعت کاهش شدت انرژی در استان‌های با شدت انرژی کمتر است. برای بررسی همگرایی شرطی، متغیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به مدل اضافه شد. نتایج نشاندهنده همگرایی شرطی شدت انرژی و همچنین کاهش میزان شدت انرژی با افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است. سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با ورود تکنولوژی جدید تولید باعث افزایش کارایی استفاده از نهادههای تولید ازجمله انرژی می‌شود و این مورد منجر به همگرایی شدت انرژی در بین استان‌های ایران می‌شود. اثرات سرریز سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر همگرایی شدت انرژی منفی و بیمعناست که میتوان پایین بودن میزان جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و عدم توزیع آن در سطح استانها را عامل آن دانست.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
زهره جلالی؛ مجید شخصی نیائی
چکیده
کمبود منابع مالی، یکی از معضلات رایج در انواع مختلف پروژه‌هاست که می‌تواند تکمیل آنها را به تأخیر انداخته و در مواردی نیز به واسطه‌ی طولانی شدن پروژه، در توجیه‌پذیری پروژه تردید ایجاد نماید. یکی از راهکاری مواجهه با این معضل، راه‌اندازی زودهنگام بخشی از پروژه با هدف کسب درآمد و استفاده از منابع مالی حاصل برای تکمیل پروژه است. در ...
بیشتر
کمبود منابع مالی، یکی از معضلات رایج در انواع مختلف پروژه‌هاست که می‌تواند تکمیل آنها را به تأخیر انداخته و در مواردی نیز به واسطه‌ی طولانی شدن پروژه، در توجیه‌پذیری پروژه تردید ایجاد نماید. یکی از راهکاری مواجهه با این معضل، راه‌اندازی زودهنگام بخشی از پروژه با هدف کسب درآمد و استفاده از منابع مالی حاصل برای تکمیل پروژه است. در این مقاله مدل بهینهسازی توسعه، تولید و انتقال میادین نفت و گاز به گونهای توسعه داده شده است تا جریان نقدی حاصل از تولید زودهنگام، مدلسازی گردد و اثرات حاصل از این راهکار در یک نمونه موردی ارزیابی شده که نمایانگر امکان تکمیل سریعتر پروژهها و همچنین بهبود چشمگیر در ارزش خالص فعلی بوده است، محقق گردد. تحقیق انجام شده کاربردی، آزمایشی، میدانی و بلندمدت است. رویکرد مورد استفاده، مدلسازی ریاضی خطی است که تحت نرمافزار گمز پیادهسازی و با استفاده از الگوریتم سیپلکس حل شده است.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
طاهره حاجی حسینی بغدادآبادی؛ عبدالرسول قاسمی؛ تیمور محمدی
چکیده
بررسی آثار تغییرات آب و هوایی برجنبه های مختلف حیات اجتماعی در کانون توجه پژوهش‌ها در چند دهه اخیر بوده است. اهمیت انرژی برای توسعه و رشد و همچنین آلودگی‌های ناشی از مصرف حامل‌های انرژی موجب شده است تا ارزیابی اثر تغییرات آب و هوایی بر مصرف حامل‌های مختلف انرژی از جمله گاز طبیعی ضرورت یابد. این پژوهش با طراحی مدلی برای تقاضای گاز ...
بیشتر
بررسی آثار تغییرات آب و هوایی برجنبه های مختلف حیات اجتماعی در کانون توجه پژوهش‌ها در چند دهه اخیر بوده است. اهمیت انرژی برای توسعه و رشد و همچنین آلودگی‌های ناشی از مصرف حامل‌های انرژی موجب شده است تا ارزیابی اثر تغییرات آب و هوایی بر مصرف حامل‌های مختلف انرژی از جمله گاز طبیعی ضرورت یابد. این پژوهش با طراحی مدلی برای تقاضای گاز طبیعی که در آن علاوه بر عوامل مرسوم اقتصادی، متغیرهای آب و هوایی نیز در نظر گرفته شده، به برآورد این مدل برای ایران طی سالهای 1382 تا 1394پرداخته است. نتایج تخمین الگو حاکی از تأیید فرضیه تحقیق مبنی بر اثر معنیدار تغییرات آب و هوایی بر مصرف گاز طبیعی در ایران طی دوره مورد بررسی است. همچنین متغیرهای تولید ناخالص داخلی و مصرف برق و نیز متغیر روند بیشترین اثر را بر مصرف گاز طبیعی کشور داشته‌اند.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
حمید آماده؛ مهری هاشمی
چکیده
در این مقاله مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 93-1385 بر حسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شد. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی با شاخص جداسازی به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در این بخش ...
بیشتر
در این مقاله مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 93-1385 بر حسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شد. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی با شاخص جداسازی به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در این بخش پرداخته شد. نتایج نشان داد مصرف انرژی در دوره زمانی مورد بررسی در بخش کشاورزی افزایش داشته و از بین عوامل، اثر فعالیت و ساختاری به ترتیب بیشترین سهم و اثر شدت انرژی کمترین سهم را درتوضیح تغییرات مصرف انرژی این بخش دارند. همچنین نتایج حاصل از کاربرد شاخص جداسازی نشان داد بخش کشاورزی طی دوره مورد مطالعه سه حالت جداسازی منفی قوی، جداسازی ضعیف و جداسازی منفی گسترده را تجربه کرده است. در بخش کشاورزی تغییرکل مصرف انرژی ناشی از تغییرات حجم تولید که در قالب اثر فعالیت و به کار‌گیری صنایع با انرژی‌بری بالا که در قالب اثر ساختاری بیان شده‌اند، به ترتیب بیشترین قدرت توضیح‌دهند‌گی را در تجزیه مصرف انرژی و جداسازی دارند. اما سهم استفاده بهینه از انرژی که در قالب اثر شدت بیان شده است، کمتر است. این نتیجه بیانگر این نکته است که استفاده از صنایع با انرژی‌بری بالا نسبت به عدم استفاده بهینه از انرژی نقش بیشتری در تغییرات کل مصرف انرژی و تغییرات شاخص جداسازی دارد.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
عاطفه اکبری؛ جلیل قنواتی
چکیده
سهم نفت در اقتصاد ایران قابل توجه است. به همین سبب، اختلاف‌های نفتی همواره مورد توجه عموم بوده و به بحث‌های سیاسی دامن زده است. یکی از روش‌های حل و فصل این اختلافات مراجعه به نهاد داوری است که در این مقاله ابتدا اهمیت این نهاد و دلایل اقبال به آن با روش مقایسه ای بررسی می‌شود. پس از آن، مشروعیت مراجعه به این نهاد از نظر حقوق داخلی ...
بیشتر
سهم نفت در اقتصاد ایران قابل توجه است. به همین سبب، اختلاف‌های نفتی همواره مورد توجه عموم بوده و به بحث‌های سیاسی دامن زده است. یکی از روش‌های حل و فصل این اختلافات مراجعه به نهاد داوری است که در این مقاله ابتدا اهمیت این نهاد و دلایل اقبال به آن با روش مقایسه ای بررسی می‌شود. پس از آن، مشروعیت مراجعه به این نهاد از نظر حقوق داخلی و بین المللی براساس روش نظری بحث می شود تا امکان مراجعه به این نهاد از نظر قانونی روشن شود. در نهایت اثر قوانین ایران در زمینه داوری بر عملکرد شرکت ملی نفت در مراحل مختلف حل اختلاف تحقیق شده و با هدف تشویق سرمایه‌گذاری و صیانت از اموال عمومی، پیشنهادی جهت تغییر شرایط قانونی رجوع به داوری در دعاوی نفتی ارائه شده است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
لیلا اقبالی؛ رضا رنج پور؛ سید کمال صادقی
چکیده
با وجود گذشت نیم قرن از وقوع بحران نفتی دهه 1970، هنوز در بین اقتصاد دانان درباره وجود و نوع رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی نظر یکسانی وجود ندارد. در بسیاری از تحقیقات، روش ها و ابزارهایی جهت مطالعه این ارتباط استفاده شده، که بعداً ثابت شده است که از کارایی لازم برخوردار نبودهاند. در این مطالعه با بکارگیری یک رویکرد جدید علیت ...
بیشتر
با وجود گذشت نیم قرن از وقوع بحران نفتی دهه 1970، هنوز در بین اقتصاد دانان درباره وجود و نوع رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی نظر یکسانی وجود ندارد. در بسیاری از تحقیقات، روش ها و ابزارهایی جهت مطالعه این ارتباط استفاده شده، که بعداً ثابت شده است که از کارایی لازم برخوردار نبودهاند. در این مطالعه با بکارگیری یک رویکرد جدید علیت که توسط کونیا (2006) ارائه شده، رابطه بین سه حامل انرژی؛ گاز طبیعی، برق و فرآورده های نفتی با ارزش افزوده شانزده زیربخش اصلی صنعت در بازه 1395-1374 با رویکرد بوت استرپ پنلی مورد بررسی قرار گرفته است. مزیت رویکرد کونیا، این است که در آن برخلاف روش های سنتی، به دو مقوله ناهمگنی ضرایب و همبستگی بین مقطعی نیز توجه شده و این موضوع باعث می‌شود تا تخمین پارامترها کاراتر باشد. نتایج نشان می دهد که در پنج زیربخش صنعت رابطه علی یک طرفه از سمت ارزش افزوده به مصرف گاز طبیعی و در یک زیربخش رابطه دو طرفه بین این دو متغیر وجود دارد. مطابق نتایج این تحقیق، نبود رابطه علی بین مصرف برق و ارزش افزوده در شانزده زیربخش صنعت و وجود رابطه یک طرفه از سمت ارزش افزوده به مصرف فرآورده های نفتی تنها در یک زیربخش صنعتی بدست آمده است. بنابراین، در مجموع به نظر می‌رسد که مصرف انرژی نقش پیشران رشد را در اقتصاد ایران ایفا نمینماید و دولت می‌تواند بدون نگرانی از تبعات منفی آن، به اجرای سیاست های آزادسازی قیمت انرژی و مدیریت تقاضای آن بپردازد.
