• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
آزیتا شیخ بهایی؛ سعید دائی کریم زاده؛ سارا قبادی
چکیده
این مطالعه به بررسی ارتباط متقابل انرژیهای پاک، توسعه سرمایه های داخلی و خارجی، رشد اقتصادی و کیفیت محیط‌زیست در گروهی از کشورهای در حال توسعه طی سال‌های 2018-1995 با کمک سیستم معادلات همزمان و روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی می‌پردازد. به منظور برآورد تأثیر توسعه سرمایه‌های داخلی و خارجی از سه شاخص مختلف سرمایه گذاری مستقیم ...
بیشتر
این مطالعه به بررسی ارتباط متقابل انرژیهای پاک، توسعه سرمایه های داخلی و خارجی، رشد اقتصادی و کیفیت محیط‌زیست در گروهی از کشورهای در حال توسعه طی سال‌های 2018-1995 با کمک سیستم معادلات همزمان و روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی می‌پردازد. به منظور برآورد تأثیر توسعه سرمایه‌های داخلی و خارجی از سه شاخص مختلف سرمایه گذاری مستقیم خارجی، بازارهای سهام و اعتبارات تخصیصی به بخش خصوصی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد افزایش انرژی های پاک یک تا دو درصد، انتشار دی‌اکسیدکربن چهاردرصد و افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی یک درصد موجب افزایش رشد اقتصادی در کشورهای مورد بررسی شده است. از سوی دیگر رشد اقتصادی ضمن اینکه مصرف انرژیهای پاک را به طور متوسط 11درصد افزایش داده، همزمان موجب افزایش انتشار دی‌اکسیدکربن گردیده است. پروژه‌های انرژی های پاک نسبت به سایر پروژه‌های تامین انرژی، دارای بازدهی پایین و تامین مالی بالا می باشند. لذا در کشورهای در حال توسعه به دلیل عدم توسعه یافتگی نهادهای مالی و ضعف آنها در دسترسی به سرمایه‌های موردنیاز برای تامین مالی پروژه‌های انرژی های پاک، استقبال چندانی برای سرمایه‌گذاری در این پروژه ها صورت نگرفته تا بتواند موجبات کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن را فراهم آورد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
مریم محمدی؛ شهرام فتاحی؛ کیومرث سهیلی
چکیده
این پژوهش به بررسی همبستگی و رابطه علی بین مصرف حامل های انرژی و تولید ناخالص استان‌های ایران با استفاده از روش موجک با داده‌های پانل و آزمون علیت دومیترسکو- هرلین در بازه‌ی زمانی (1396-1367) می پردازد. از نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی مشاهده می شود که الگوی همبستگی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص استانی در حامل‌های مختلف انرژی متفاوت می‌باشد. ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی همبستگی و رابطه علی بین مصرف حامل های انرژی و تولید ناخالص استان‌های ایران با استفاده از روش موجک با داده‌های پانل و آزمون علیت دومیترسکو- هرلین در بازه‌ی زمانی (1396-1367) می پردازد. از نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی مشاهده می شود که الگوی همبستگی بین مصرف انرژی و تولید ناخالص استانی در حامل‌های مختلف انرژی متفاوت می‌باشد. الگوی همبستگی بین گازطبیعی, بنزین ، نفت سفید و برق با تولید ناخالص استانی در همه‌ی سطوح شدت انرژی قوی می‌باشد. همبستگی نفت کوره و تولید ناخالص استانی در بلند مدت برای تمامی استانها ضعیف گزارش می‌شود. همچنین یافتهها نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت استانهایی که شدت مصرف انرژی در آنها بالا است، مصرف بنزین، نفت کوره و کل حامل های انرژی، تولید ناخالص داخلی را به دنبال داشتهاند. در شدت بالا ، مصرف نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و گاز طبیعی، در شدت متوسط، همه‌ی حامل‌های انرژی و در شدت پایین تنها مصرف نفت سفید، بنزین و نفت کوره منجر به تولید ناخالص داخلی شدهاند. در استان‌های با شدت مصرف انرژی خیلی پایین، مصرف حامل های انرژی تولید ناخالص داخلی را به دنبال نداشته است؛ اما در بازه‌ی زمانی میان مدت و بلند مدت فرضیه ی بازخورد اثبات می شود.
سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
مرتضی تهامی پور زرندی؛ سید امین عظیمی
چکیده
توجه به منابع و مصارف آب در بخش صنایع ایران به دلیل وجود تنش‌های شدید در منابع آب کشور حائز اهمیت است. به‌همین منظور هدف از انجام این مطالعه ارزیابی تجارت آب مجازی در بخش صنعت نفت ایران می‌باشد. برای این امر رهیافت فنی-پایه برای اندازه‌گیری آب مجازی مورد استفاده قرار گرفته است و تقاضای آب ویژه و تجارت آب مجازی بخش نفت ایران طی سال‌های ...
بیشتر
توجه به منابع و مصارف آب در بخش صنایع ایران به دلیل وجود تنش‌های شدید در منابع آب کشور حائز اهمیت است. به‌همین منظور هدف از انجام این مطالعه ارزیابی تجارت آب مجازی در بخش صنعت نفت ایران می‌باشد. برای این امر رهیافت فنی-پایه برای اندازه‌گیری آب مجازی مورد استفاده قرار گرفته است و تقاضای آب ویژه و تجارت آب مجازی بخش نفت ایران طی سال‌های 1357تا 1398 محاسبه شدهاست. نتایج نشان می‌دهد به دلیل حجم بالای صادرات نفت، ایران صادرکننده خالص آب مجازی است. مقدار آب مصرفشده در صنعت نفت و فرآیند استخراج و تولید نفت خام در سال‌های مورد بررسی به طور متوسط برابر با 594 میلیون متر مکعب در سال و مقدار آب مجازی که در پی صادرات نفت خام در این سالها از کشور خارج شده است به طور میانگین سالانه 356 میلیون متر مکعب می‌باشد. همچنین ارزش صادراتی آب مجازی دربخش نفت به ازای هر مترمکعب ارزشی برابر با 1838 هزار ریال دارد. لذا برای مدیریت منابع آبی کشور و بحرانهای پیشرو در این بخش، می‌توان با اصلاح فرآیندهای تولید و بروزرسانی تجهیزات، تاسیسات و روش‌های مورد استفاده، بهره‌وری آب را بسیار بالا برد تا مصرف آب به صورت بهینه در این بخش صورت گیرد.
هادی اسماعیل پور مقدم؛ آرزو کرمی
چکیده
اقتصاد سبز مفهومی است که در دهه‌های اخیر مطرح شده و به عنوان چارچوبی به منظور بهبود رفاه و عدالت اجتماعی از طریق کاهش خطرات زیست محیطی تعریف شده است؛ به طوری که رشد سبز به استراتژی توسعه اقتصادی بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است. در این میان، فین‌تک می‌تواند بر ارتقای رشد سبز موثر باشد. نظر به توسعه فین‌تک در ایران، این مقاله تلاش ...
بیشتر
اقتصاد سبز مفهومی است که در دهه‌های اخیر مطرح شده و به عنوان چارچوبی به منظور بهبود رفاه و عدالت اجتماعی از طریق کاهش خطرات زیست محیطی تعریف شده است؛ به طوری که رشد سبز به استراتژی توسعه اقتصادی بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است. در این میان، فین‌تک می‌تواند بر ارتقای رشد سبز موثر باشد. نظر به توسعه فین‌تک در ایران، این مقاله تلاش می‌کند اثر توسعه نوآوری فین تک را بر رشد سبز در ایران مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق به صورت فصلی طی دوره زمانی 1400-1392 با استفاده از الگوی ARDL انجام گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که با گسترش یک درصدی توسعه خدمات فین‌تک، رشد سبز به میزان 44/0 درصد بهبود مییابد. نوآوری فین‌تک ضمن کاهش هزینهها و بهبود کیفیت خدمات مالی، از طریق اعتبار سبز و سرمایه‌گذاری سبز موجب بهبود رشد اقتصادی سبز می‌گردد. بنابراین اقداماتی در جهت نظاممندی، یکپارچگی و همافزایی توسعه خدمات فین‌تک از طریق گسترش سرمایه‌گذاری سبز و بهبود محیط زیست، می‌تواند به بهبود رشد سبز کمک نماید.
سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
جلال دهنوی؛ میرحسین موسوی؛ موسی خوشکلام خسروشاهی؛ لانا عیوضی
چکیده
رشد و بقای یک شرکت در پی اخذ تصمیم‌های سرمایه‌گذاری مناسب و اصولی است. این در حالی است که یک شرکت همواره در یک محیط غیرقابل پیش‌بینی و تحت تاثیر شوک‌های مختلف به فعالیت خود ادامه می‌دهد؛ که این امر باعث ایجاد یک شرایط نااطمینان می‌شود. در این راستا، این موضوع سبب ایجاد یک رابطه دو طرفه میان سرمایه‌گذاری و عدم‌اطمینان شده است. از ...
بیشتر
رشد و بقای یک شرکت در پی اخذ تصمیم‌های سرمایه‌گذاری مناسب و اصولی است. این در حالی است که یک شرکت همواره در یک محیط غیرقابل پیش‌بینی و تحت تاثیر شوک‌های مختلف به فعالیت خود ادامه می‌دهد؛ که این امر باعث ایجاد یک شرایط نااطمینان می‌شود. در این راستا، این موضوع سبب ایجاد یک رابطه دو طرفه میان سرمایه‌گذاری و عدم‌اطمینان شده است. از این‌رو، این مطالعه به بررسی ارتباط میان سرمایه‌گذاری و عدم‌اطمینان در صنعت نفت ایران طی دوره 1390 الی 1398 برای 32 شرکت بورسی فعال در حوزه نفتی پرداخته است. در این راستا، ابتدا با استفاده از رویکرد خودرگرسیون برداری با لحاط ناهمسانی واریانس شرطی خودرگرسیون تعمیم یافته ابتدا شوک‌های ساختاری بازار نفت استخراج شده سپس با استفاده از رویکرد گشتاورهای تعمیم یافته مدل سرمایه‌گذاری q توبین برآورده شده است. یافته ها نشان می دهد که شوک ناشی از تقاضای جهانی ( )، شوک ناشی از بازار سهام جهانی( ) بر نسبت سرمایه گذاری ناخالص به موجودی سرمایه شرکت تاثیر منفی و معنادار دارند. نسبت سرمایه گذاری ناخالص به موجودی سرمایه شرکت از مقدار خودش با تاخیر یکساله اثر منفی می پذیرد که به لحاظ آماری هم معنی دار است. شوک ناشی از عرضه نفت( ) و شوک ناشی از قیمت نفت( ) بر نسبت سرمایه گذاری ناخالص به موجودی سرمایه شرکت تاثیر مثبت و معنادار دارند. نسبت ارزش بازاری به ارزش جایگزینی دارایی‌های شرکت دارای تاثیر مثبت و معنی دار بر نسبت سرمایه گذاری ناخالص به موجودی سرمایه دارد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمدعلی آوینده؛ بیتا تبریزیان؛ مریم تیموریان
چکیده
در قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی منصفانه و پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. در این میان دغدغه‌های مصرف کنندگان در برابر پاسخگویی زیست محیطی که با قوانین زیست محیطی نیز هم راستا شده، تعداد رو به رشد شرکت‌ها را به منظور طراحی و ایجاد برنامه‌های محیط زیست دوستانه تحت فشار قرار داده است. بهترین استراتژی برای بازاریابان ...
بیشتر
در قرن جدید چالش اصلی بشر، یافتن روشی منصفانه و پایدار برای تولید، مصرف و زندگی کردن است. در این میان دغدغه‌های مصرف کنندگان در برابر پاسخگویی زیست محیطی که با قوانین زیست محیطی نیز هم راستا شده، تعداد رو به رشد شرکت‌ها را به منظور طراحی و ایجاد برنامه‌های محیط زیست دوستانه تحت فشار قرار داده است. بهترین استراتژی برای بازاریابان ارائه اطلاعات مشروح در مورد اعتبار زیست محیطی محصولاتشان به مشتریان است. شرکت‌های تولیدی برای حفظ بازار خود باید این استانداردها را رعایت کنند. از طرفی سرمایه گذران هم دغدغه‌ی آینده محیط زیست را دارند بنابراین به سمت خرید محصولاتی می‌روند که کم‌ترین اثرات منفی بر محیط را دارد. بر همین اساس این تحقیق چگونگی پیاده کردن مدل آمیخته بازاریابی سبز برای فروش محصول و باقی ماندن در بازار را بررسی می‌کند. تاکید و توجه این پژوهش در حوزه انرژی است که خود به علت نیازهای غیر قابل تغییر در بحث انرژی جزء کم ریسک ترین حوزه های بازاریابی سبز نه تنها در ایران بلکه در جهان محسوب می شود.نتایج پژوهش نشان می دهد جهت تحقیق اهداف پژوهش بایستی مواردی از قبیل استفاده از مواد با قابلیت بازیافت مجدد در جهت تولید محصول برای کمتر آسیب رساندن به محیط زیست، معرفی و ارائه انرژیهای دوستدار محیط زیست در نمایشگاه‌ها، کنفرانس‌ها و همایش‌ها، استفاده از سیستم حمل و نقل بروز برای توزیع محصولات در بازار جهت آسیب رساندن کمتر به محیط زیست، قیمت‌گذاری مناسب محصولات سبز، به گونه‌ای که قابل رقابت با انواع مشابه باشند، در نظر گرفته شود
آرین دانشمند؛ مژگان رستمی راد
چکیده
شناسایی آثار دائمی یا موقتی شوک‌های وارد بر محیط‌زیست یکی از ملاحظات مهم در بحث سیاستگذاری است. هدف این پژوهش بررسی ماندگاری شوک‌ها بر تخریب محیط‌زیست در 33 کشور صادرکننده‌ی نفت با استفاده از آزمون ریشه‌واحد پانل است. برای این منظور از آزمون پانل بهمنی اسکویی و همکاران (2014) با شکست‌های تیز و هموار و آزمون مانایی تک متغیره پانل ...
بیشتر
شناسایی آثار دائمی یا موقتی شوک‌های وارد بر محیط‌زیست یکی از ملاحظات مهم در بحث سیاستگذاری است. هدف این پژوهش بررسی ماندگاری شوک‌ها بر تخریب محیط‌زیست در 33 کشور صادرکننده‌ی نفت با استفاده از آزمون ریشه‌واحد پانل است. برای این منظور از آزمون پانل بهمنی اسکویی و همکاران (2014) با شکست‌های تیز و هموار و آزمون مانایی تک متغیره پانل کاریون سیلوستر و همکاران (2005) با شکست‌های تیز و هموار برای دوره‌ی زمانی 2017-1961 استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که شوک‌های وارد بر ردپای بوم‌شناختی به عنوان شاخص تخریب محیط‌زیست در کشورهای منتخب صادرکننده‌ی نفت آثار موقتی دارند. به عبارت دیگر، ردپای بوم‌شناختی تحت دو فرض واریانس بلندمدت همگن و واریانس بلندمدت ناهمگن رفتار بازگشت به میانگین دارد. نتایج آزمون تک متغیره نیز نشان می‌دهند که مانایی ردپای بوم‌شناختی در سطح معنی‌داری 10% برای همه‌ی کشورهای صادرکننده‌ی نفت به جز کشورهای کانادا، جمهوری کنگو، مصر، ایران و اندونزی تأیید می‌شود. در نتیجه سیاست‌های مربوط به کاهش اندازه ردپای بوم‌شناختی در بلندمدت در کشورهای کانادا، جمهوری کنگو، مصر، ایران و اندونزی تأثیر دائمی خواهند داشت؛ به عبارت دیگر، مداخله‌ی دولت در جهت وضع سیاست‌هایی که منجر به کاهش ردپای بوم‌شناختی می‌شوند، مؤثر خواهد بود.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محسن پورعبادالهان کویچ؛ الهام نوبهار؛ سکینه سجودی؛ رضا خلفی
چکیده
چکیده:
مقررات‌گذاری انگیزشی شرکت‌های توزیع برق می‌تواند منجر به کاهش بیش از حد هزینه‌‌های نگهداری و سرمایه‌گذاری ناکافی در شرکت‌های مزبور گردد. به منظور چیره شدن بر این انگیزه‌های گمراه‌کننده، توجه به جنبه کیفی خدمات این شرکت‌ها در مدل‌های بنچمارکینگ اهمیت یافته است. از همین روی، وارد نمودن متغیر کیفیت خدمات در تحلیل‌های ...
بیشتر
چکیده:
مقررات‌گذاری انگیزشی شرکت‌های توزیع برق می‌تواند منجر به کاهش بیش از حد هزینه‌‌های نگهداری و سرمایه‌گذاری ناکافی در شرکت‌های مزبور گردد. به منظور چیره شدن بر این انگیزه‌های گمراه‌کننده، توجه به جنبه کیفی خدمات این شرکت‌ها در مدل‌های بنچمارکینگ اهمیت یافته است. از همین روی، وارد نمودن متغیر کیفیت خدمات در تحلیل‌های کارایی شرکت‌های توزیع برق مورد توجه قرار گرفته است. در مطالعه حاضر، به منظور تصحیح کارایی شرکت‌های توزیع برق ایران، از هزینه اتلاف انرژی شبکه به عنوان متغیر تقریبی کیفیت خدمات استفاده گردیده است. برآورد کارایی شرکت‌های مزبور با استفاده از روش تابع فاصله نهاده طی دوره زمانی 1396-1390 نشان می‌دهد که وارد نمودن هزینه اتلاف انرژی شبکه در مدل بنچمارکینگ، کارایی فنی اکثریت این شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد، به نحوی که میانگین کارایی شرکت‌های کوچک و متوسط کاهش مییابد، در حالی که میانگین کارایی شرکت‌های بزرگ تغییر چندانی نمیکند. بدین ترتیب، کیفیت خدمات بایستی همواره به عنوان بخش مهمی از نظام مقررات‌گذاری انگیزشی شرکت‌های توزیع برق ایران مورد توجه قرار گیرد.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
سمانه عابدی؛ خسرو رضایی میرقاید
چکیده
مطالعه حاضر باهدف آسیب شناسی تولید صیانتی از میدان نفتی پارسی و ارائه راهکارهای بهبود فرآیند آن انجام‌شده است. برای این منظور از رویکرد سوات و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه‌های تکمیل‌شده توسط کارشناسان و متخصصین شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در سال 1400 بهره‌گرفته‌شده است. نتایج بیانگر آن است که وضعیت تولید صیانتی از میدان ...
بیشتر
مطالعه حاضر باهدف آسیب شناسی تولید صیانتی از میدان نفتی پارسی و ارائه راهکارهای بهبود فرآیند آن انجام‌شده است. برای این منظور از رویکرد سوات و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات حاصل از پرسشنامه‌های تکمیل‌شده توسط کارشناسان و متخصصین شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب در سال 1400 بهره‌گرفته‌شده است. نتایج بیانگر آن است که وضعیت تولید صیانتی از میدان نفتی پارسی بر اساس نمرات نهایی ماتریس ارزیابی داخلی و خارجی به ترتیب با مقادیر 988/1 و 67/2 در وضعیت راهبردهای محافظه‌کارانه قرار دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که تخصص و کارایی نیروی کار و وجود دانش و فناوری لازم جهت استفاده از روش‌های ازدیاد برداشت مخزن محور به ترتیب با امتیازات 24/0 و 177/0 به‌عنوان مهم‌ترین نقاط قوت تعیین گردید. علاوه بر آن اصل و محور قرار نگرفتن مفهوم تولید صیانتی در عمل و عدم برنامه‌ریزی جامع و تخصصی منطبق با اهداف تولید صیانتی در تبدیل نفت بالقوه به بالفعل در سطح وزارتخانه به ترتیب با امتیازات 063/0 و 062/0 به‌عنوان مهم‌ترین نقاط ضعف شناسایی‌شده است. حمایت و تأکید اسناد بالادستی از تولید صیانتی و ملی بودن شرکت ملی نفت ایران به‌عنوان دو فرصت مهم به ترتیب با امتیازات 228/0 و 224/0 تعیین‌شده‌اند. لازم به ذکر است محدودیت‌های مقررات و برنامه‌های وزارتی و وجود برخی مفاد ضد صیانتی قراردادهای نفتی به ترتیب با امتیازات 057/0 و056/0 به‌عنوان اصلی‌ترین تهدیدهای پیش رو در تولید صیانتی از میدان نفتی پارسی شناخته‌شده‌اند. لذا وجود مدیریت یکپارچه با محوریت تولید صیانتی و توجه به عوامل درونی و بیرونی موجب بهبود اجرای فرآیند تولید صیانتی می‌شود.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
اسماعیل صفرزاده؛ انسیه شاد استانجین
چکیده
گرم شدن فزاینده جهان نتیجه تجمع تدریجی گازهای گلخانه‌ای در محیط زندگی است. سیستم تولید انرژی به طور اعم و تولید برق به طور اخص یکی از عوامل موثر در تولید گازهای گلخانه‌ای است. بنابراین از یک طرف ملاحظات زیست‌محیطی و از طرف دیگر محدودیت منابع فسیلی تغییر سیستم تولید انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی را ضروری ساخته است. در این راستا ...
بیشتر
گرم شدن فزاینده جهان نتیجه تجمع تدریجی گازهای گلخانه‌ای در محیط زندگی است. سیستم تولید انرژی به طور اعم و تولید برق به طور اخص یکی از عوامل موثر در تولید گازهای گلخانه‌ای است. بنابراین از یک طرف ملاحظات زیست‌محیطی و از طرف دیگر محدودیت منابع فسیلی تغییر سیستم تولید انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی را ضروری ساخته است. در این راستا استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر ازجمله انرژی برق‌آبی می‌تواند جایگزین مناسبی برای سوخت‌های فسیلی باشد. این مقاله تأثیر مصرف انرژی برق‌آبی بر محیط‌زیست ایران را مورد مطالعه قرار داده است. در این چارچوب رابطه کوتاه مدت و بلندمدت مصرف انرژی برق‌آبی و شاخص‌های مختلف تخریب محیط‌زیست از جمله ردپای اکولوژیکی، ردپای کربن و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در اقتصاد ایران در طول دوره 97-1359 برآورد شده است. برای این منظور از رویکرد خود توضیح برداری با وقفه‌های توزیعی استفاده شده است. نتایج برآورد مدل‌های تصریح شده بیانگر وجود رابطه بلند مدت بین متغیرهای لحاظ شده در این مدل‌ها بوده و نشان می‌دهد که در کوتاه مدت و بلند مدت، بین مصرف انرژی برق آبی و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن و رد پای کربن ارتباط منفی و معنی‌داری وجود دارد. به عبارت دیگر استفاده از انرژی برق آبی در کوتاه‌مدت و بلندمدت منجر به کاهش ردپای کربن و انتشار گاز دی‌اکسید کربن می‌شود. همچنین انرژی برق‌آبی در کوتاه مدت بر ردپای اکولوژیکی هم مؤثر است.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمد شیریجیان؛ علی طاهری فرد
چکیده
در این مطالعه الگوی تولید بهینه نفت از میدان نفتی فروزان با استفاده از روش کنترل بهینه گرادیان کاهشی تعمیم یافته (GRG) در چارچوب قرارداد بیع متقابل در قالب یک سناریو و درچارچوب قرارداد مشارکت در تولید برحسب مقادیر مختلف نسبت مالی نفت فایده در قالب سه سناریو استخراج و با یکدیگر مقایسه می‌شوند. از مقایسه مسیر بهینه تولید نفت از میدان ...
بیشتر
در این مطالعه الگوی تولید بهینه نفت از میدان نفتی فروزان با استفاده از روش کنترل بهینه گرادیان کاهشی تعمیم یافته (GRG) در چارچوب قرارداد بیع متقابل در قالب یک سناریو و درچارچوب قرارداد مشارکت در تولید برحسب مقادیر مختلف نسبت مالی نفت فایده در قالب سه سناریو استخراج و با یکدیگر مقایسه می‌شوند. از مقایسه مسیر بهینه تولید نفت از میدان مذکور درچارچوب این دو قرارداد نتیجه گرفته می‌شود با افزایش نسبت نفت فایده و متعاقباً افزایش سهم پیمانکار (یا شرکت نفت خارجی) به عنوان طرف بهره بردار قرارداد مشارکت در تولید، سطح تولید سالانه و تولید انباشتی بهینه از میدان فروزان افزایش مییابد و با افزایش نسبت نامبرده از یک مقدار آستانه‌ای، حتی بالاتر از سطح تولید سالانه و انباشتی بهینه قرارداد بیع متقابل قرار میگیرد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمدصادق ادیبیان؛ علی امامی میبدی؛ هادی اسماعیل پور مقدم
چکیده
فساد اداری و ریسک سیاسی از عوامل مهم تاثیر‌گذار بر اقتصاد کشورهاست که می تواند جنبه‌های مختلفی از زندگی مردم را تحت تاثیر خود قرار دهد. از سوی دیگر، یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی که نشانگر نحوه و شدت مصرف انرژی است و به عبارتی میزان انرژی بری در هر کشور را نشان می دهد، شدت انرژی می باشد. شدت انرژی شاخص بسیار مهمی است که توسط آن می توان ...
بیشتر
فساد اداری و ریسک سیاسی از عوامل مهم تاثیر‌گذار بر اقتصاد کشورهاست که می تواند جنبه‌های مختلفی از زندگی مردم را تحت تاثیر خود قرار دهد. از سوی دیگر، یکی از شاخص‌های مهم اقتصادی که نشانگر نحوه و شدت مصرف انرژی است و به عبارتی میزان انرژی بری در هر کشور را نشان می دهد، شدت انرژی می باشد. شدت انرژی شاخص بسیار مهمی است که توسط آن می توان به روند تغییر کارآیی مصرف انرژی در سال های مختلف پی برد. نظر به اهمیت این موضوع، تحقیق حاضر به بررسی اثر فساد اداری و ریسک سیاسی در کنار عوامل دیگر بر شدت انرژی کشورهای منتخب منطقۀ منا شامل: ایران، بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی با استفاده از مدل داده های تابلویی و برای سال‌های 2003 تا 2019 پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که فساد اداری و ریسک سیاسی در کنار عواملی چون حکمرانی خوب، سرمایه گذاری های خارجی و شاخص توسعۀ انسانی از اهمیت به سزایی برخوردار است. از این رو ارتقای آموزش و آگاهی با کاهش فساد اداری و ریسک سیاسی می‌تواند اجرای بهتر برنامه‌های کارایی انرژی را به همراه داشته باشد.
نرگس خاکی؛ مرتضی خورسندی؛ تیمور محمدی؛ علی فریدزاد؛ زهرا عزیزی
چکیده
کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای یکی از اهداف مهم سیاست‌های انرژی و زیست محیطی جهان است. به رغم اینکه انرژی های فسیلی از عوامل مهم ایجاد آلودگی به شمار می روند لیکن نمی‌توان نقش آنها را در ساختار تولید و رشد اقتصادی نادیده گرفت. امروزه اقتصاددانان برای سنجش رشد اقتصادی، صرفاً میزان تولید کالاها و خدمات را مدنظر قرار نمی‌دهند بلکه ساختار ...
بیشتر
کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای یکی از اهداف مهم سیاست‌های انرژی و زیست محیطی جهان است. به رغم اینکه انرژی های فسیلی از عوامل مهم ایجاد آلودگی به شمار می روند لیکن نمی‌توان نقش آنها را در ساختار تولید و رشد اقتصادی نادیده گرفت. امروزه اقتصاددانان برای سنجش رشد اقتصادی، صرفاً میزان تولید کالاها و خدمات را مدنظر قرار نمی‌دهند بلکه ساختار تولید کالاها و خدمات به لحاظ دانش فنی (سطح فناوری) به کاررفته در آنها را نیز در نظر می‌گیرند. براین اساس، شاخص پیچیدگی اقتصادی در دهه های اخیر مطرح شده است که با محاسبه آن امکان آگاهی از سطح توسعه‌یافتگی کشورها فراهم می‌شود. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر شاخص پیچیدگی اقتصادی بر میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در برخی از کشورهای صادرکننده نفت در بازه زمانی 1995 تا 2019 با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی (PSTR) است. نتایج آزمون خطی بودن، وجود رابطه غیرخطی بین متغیرها را تایید می‌کند. همچنین، در نظر گرفتن یک تابع انتقال با یک پارامتر آستانه‌ای که بیانگر یک مدل دو رژیمی است برای تصریح رابطة غیرخطی بین متغیرهای الگو کافی می باشد. پارامتر شیب (سرعت انتقال) برابر 1964/3 است. نتایج آزمون‌ها حاکی از آن است که در هر دو رژیم (اول و دوم) شاخص پیچیدگی اقتصادی تاثیر منفی بر میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای دارد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
علی اصغر سالم؛ معصومه عزیزخانی
چکیده
مقوله نابرابری مصرف انرژی در ایران علی‌رغم اهمیت بالایی که دارد پدیده ای مغفول است که عمق و وسعت آن مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. ضرورت برقراری عدالت اجتماعی، داشتن یک جامعه مترقی و کاهش عوارض ناشی از نابرابری مصرف انرژی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشور، ایجاب می‌نماید تا علل این پدیده مورد بررسی قرار ...
بیشتر
مقوله نابرابری مصرف انرژی در ایران علی‌رغم اهمیت بالایی که دارد پدیده ای مغفول است که عمق و وسعت آن مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. ضرورت برقراری عدالت اجتماعی، داشتن یک جامعه مترقی و کاهش عوارض ناشی از نابرابری مصرف انرژی در فرآیند رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کشور، ایجاب می‌نماید تا علل این پدیده مورد بررسی قرار گیرد. هدف این مطالعه شناسایی و ارزیابی عواملی است که در نابرابری مصرف انرژِی نقش دارند. لذا به این منظور، در این مطالعه با استفاده از روش داده‌های ترکیبی برای 31 استان ایران طی سال‌های 1398-1388 به بررسی تاثیر متغیرهای اقتصادی- اجتماعی بر نابرابری مصرف انرژی پرداخته شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد که سه عامل جمعیت، قیمت انرژی و تولید ناخالص داخلی تاثیری منفی و معنادار و عامل نابرابری درآمد، مخارج جاری دولت و آموزش اثر مثبت و معنادار بر نابرابری مصرف انرژی دارند و عوامل شهرنشینی و مخارج عمرانی دولت رابطه معناداری بر نابرابری مصرف انرژی نداشته‌اند. در بین این عوامل یکی از پر چالش‌ترین مباحث اثر افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر نابرابری مصرف انرژی می‌باشد که عده‌ای معتقدند افزایش قیمت موجب کاهش نابرابری مصرف انرژی می‌گردد و درمقابل، تعدادی با تاکید بر اثرات افزایش قیمت حامل‌های انرژی بر افزایش تورم و آثار مستقیم و غیرمستقیم آن بر ساختارهای اقتصادی و فشار بر دهک‌های پایین درآمدی، افزایش قیمت را موجب افزایش نابرابری مصرف انرژی می‌دانند. لذا در این مطالعه، می‌توان گفت سیاست افزایش قیمت انرژی، نابرابری مصرف را بهبود بخشیده است.
سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
دانیال فربد؛ محمدعلی فلاحی؛ نرگس صالح نیا
چکیده
امروزه ریسک‌های متعددی ازجمله ریسک‌های اقتصادی، مالی و سیاسی اقتصاد کشورها را تهدید می‌کند. کشورها در مقابل تلاش می‌کنند پیامدهای منفی ناشی از آن را مدیریت کرده و تأثیر آن در اقتصاد خنثی یا حداقل شود. بررسی وضعیت کشورها نشان می‌دهد که بیشتر کشورهای توسعه‌نیافته و درحال‌توسعه و به‌خصوص کشورهایی که غنی از منابع طبیعی (رانت منابع) ...
بیشتر
امروزه ریسک‌های متعددی ازجمله ریسک‌های اقتصادی، مالی و سیاسی اقتصاد کشورها را تهدید می‌کند. کشورها در مقابل تلاش می‌کنند پیامدهای منفی ناشی از آن را مدیریت کرده و تأثیر آن در اقتصاد خنثی یا حداقل شود. بررسی وضعیت کشورها نشان می‌دهد که بیشتر کشورهای توسعه‌نیافته و درحال‌توسعه و به‌خصوص کشورهایی که غنی از منابع طبیعی (رانت منابع) هستند به علت وابستگی بالا به درآمدهای نفتی، شدیداً تحت تأثیر این شوک‌های داخلی و خارجی (نفرین منابع) قرارگرفتهاند؛ اما در مقابل کشورهای توسعهیافته با بکار گیری سیاست‌های مناسب آسیب کمتری را متحمل شدهاند. هدف این پژوهش ساخت و معرفی شاخص ترکیبی آسیب‌پذیری نفرین منابع و سپس بررسی تأثیر هر یک از ریسک‌های اقتصادی، مالی و سیاسی بر شاخص آسیب‌پذیری نفرین منابع است. لذا با استفاده از جدیدترین داده‌های موجود، رویکرد اقتصادسنجی داده‌های تابلویی برای 14 کشورهای منتخب منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) طی سال‌های 2005 الی 2018 انجام شد. آنچه در نتایج برآورد مشاهده شد حاکی از وجود رابطه‌ی معکوس و معنیدار بین متغیرهای ریسکی بر متغیر وابسته (شاخص آسیب‌پذیری نفرین منابع) بوده که در جهت تأیید فرضیههای تحقیق است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
سپیده عابدی؛ متین کاظمی نمین؛ علی اکبر یعقوبی؛ شقایق اسدی شیزری؛ مائده مرسلپور
چکیده
افزایش جمعیت و تقاضا برای آب و انرژی، توام با افزایش پیامدهای ناشی از آلودگی محیط‌زیست بر منابع‌طبیعی و انسانی، نیاز حیاتی به حرکتی منسجم به سوی همبست آب، انرژی و محیط زیست را محرز می‌کند. از آنجا که صنعت تولید برق سهم قابل توجهی در مصرف آب و سوخت و انتشار دی-اکسیدکربن در کشور دارد، در این مطالعه کاربرد سیستم ترکیبی تجدیدپذیر در نیروگاه ...
بیشتر
افزایش جمعیت و تقاضا برای آب و انرژی، توام با افزایش پیامدهای ناشی از آلودگی محیط‌زیست بر منابع‌طبیعی و انسانی، نیاز حیاتی به حرکتی منسجم به سوی همبست آب، انرژی و محیط زیست را محرز می‌کند. از آنجا که صنعت تولید برق سهم قابل توجهی در مصرف آب و سوخت و انتشار دی-اکسیدکربن در کشور دارد، در این مطالعه کاربرد سیستم ترکیبی تجدیدپذیر در نیروگاه بخاری زرند کرمان بر اساس رویکرد تحلیل پیوند انرژی، آب و محیط زیست مورد ارزیابی قرار گرفت. طراحی سامانه خورشیدی و ارزیابی تعادل کربن در طول عمر نیروگاه در نرم افزار PVsyst در سال 1400 انجام شد. همچنین به منظور ارزیابی اثر کاهش انتشار کربن بر زیست بوم، از مدل محیط‌زیستی ReCipe استفاده شده است. نتایج حاصل از ارزیابی نشان داد جایگزینی حداقل %1 از ظرفیت اسمی نیروگاه فسیلی با منابع تجدیدپذیر، از انتشار 46/1249 تن دی‌اکسیدکربن در سال جلوگیری خواهد کرد. این میزان معادل 16/362 مترمکعب ذخیره در مصرف سوخت فسیلی و 73/373 تن معادل نفت خام صرفه‌جویی در منابع انرژی می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد علاوه بر حفاظت از ذخایر طبیعی، طراحی سیکل ترکیبی، منجر به کاهش قابل توجه در تقاضای آب معادل 3660 مترمکعب با ظرفیت تامین منابع آب زیرزمینی خواهد شد. با توجه به منافع ناشی از ذخیره منابع آب و انرژی و کاهش انتشار کربن در صنعت نیروگاهی، در نگرش همبست علاوه بر مدیریت عرضه انرژی از طریق جایگزینی منابع و کاربست فناوری‌های بازیابی آب و حرارت، اعمال سیاست‌های مدیریت تقاضای انرژی براساس بهره‌وری انرژی و آثار محیط‌زیستی پیشنهاد می‌گردد.
