دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران
2423-5954
2476-6437
6
21
2016
12
21
وارونگی عرضه گاز طبیعی و الگوی اولویتهای راهبردی تخصیص گاز طبیعی به بخشهای مختلف
1
32
FA
سید مرتضی
الهی
دانشجوی دکتری پژوهشمحور اقتصاد نفت و گاز دانشگاه علامه طباطبائی
elahi@pogc.ir
عبدالرسول
قاسمی
0000-0002-6466-1137
عضو هیأت علمی دامشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
ghasemi.a@hotmail.com
علی
امامی میبدی
عضو هیئت علمی دانشگده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
ali_meibodi@yahoo.com
10.22054/jiee.2017.7971
<strong>توسعه سریع گازرسانی در کشور موجب شده بخشهای مختلف وابستگی قابل ملاحظهای به تولیدات گاز طبیعی پیدا نمایند. سهم میدان پارس جنوبی از کل تولید تا پایان برنامه ششم بیش از 62% خواهد شد. شرایط طبیعی مخزن پارس</strong><strong></strong><strong>جنوبی به گونهای است که در اثر تولید در طول زمان به تدریج از فشار مخزن کاسته و متعاقب آن تولید گاز طبیعی کاهش مییابد.</strong><strong>به منظور تاخیر در افت تولید، نصب سکوهای تقویت فشار ضروری است. علیرغم نصب این سکوها، آمار</strong><strong></strong><strong>های غیررسمی نشان میدهد تولید از میدان پارس جنوبی در افق بیستساله کاهش قابلملاحظه پیدا خواهد کرد و تولید میادین جدید گازی مورد نظر نیز تکافوی این میزان کاهش تولید را نخواهند نمود بنابراین به منظور جلوگیری از بحران کمبود گاز در سال</strong><strong></strong><strong>های آتی ضروری است تمهیدات همراه با اولویتبندی عرضه گاز برای متقاضیان جدید، پیشبینی گردد. به منظور تعیین الگویی برای اولویتبندی عرضه گاز طبیعی از</strong><strong>روش"فرایند تحلیل سلسله مراتبی"(</strong><strong>AHP</strong><strong>) استفاده شده است. جهت حل مدل در مجموع 8 گزینه و 6 معیار در نظر گرفته شده و با استفاده از نرم</strong><strong></strong><strong>افزار </strong><strong>Expert</strong><strong>Choice</strong><strong> محاسبات مربوطه انجام پذیرفته</strong><strong></strong><strong>است. جمعبندی خروجی</strong><strong></strong><strong>های سیستم و نتایج (اولویتبندی)</strong><strong>جهت هر گزینه در قالب معیارهای موردنظر به ترتیب عبارتند از: تزریق به مخازن نفتی، گازرسانی به نیروگاهها، صادرات، خوراک واحدهای پتروشیمی، گازرسانی به صنایع، گازرسانی به واحدهای خانگی</strong><strong>–</strong><strong>تجاری و حملونقل.</strong>
منابع گاز طبیعی,موازنه تولید و مصرف گاز,میدان پارسجنوبی,سکوی تقویت فشار,افت تولید گاز
https://jiee.atu.ac.ir/article_7971.html
https://jiee.atu.ac.ir/article_7971_b251978760ea6766965438fd92cfd1e3.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران
2423-5954
2476-6437
6
21
2016
12
21
بررسی سرریز تلاطم بازده شاخص قیمت نفت برنت بر بازده شاخصهای کل و صنایع مرتبط با قیمت نفت در بازارهای مالی ایران و آمریکا با استفاده از مدل MGARCH
33
61
FA
حسین
توکلیان
استادیار گروه اقتصاد بازرگانی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
hossein.tavakolian@atu.ac.ir
سید امیر
اعتمادی
کارشناس ارشد مدیریت مالی دانشگاه تهران
s.etemadi60@gmail.com
رضا
تهرانی
کارشناس ارشد مدیریت مالی دانشگاه تهران
rtehrani@ut.ac.ir
10.22054/jiee.2017.7972
<strong>با گسترش فرآیند جهانیشدن و ارتباط متقابل بازارهای مالی کشورها بر یکدیگر و همچنین اهمیت تأثیر قیمت نفت بهعنوان یک متغیر برونزای قدرتمند بر بازارهای مالی کشورها بهویژه پس از بحران مالی 2008، بررسی سرایت تلاطم متغیرهای مختلف برای فعالین بازارهای مالی کشورها از اهمیت بسزایی برخوردار شده است. در این تحقیق به بررسی سرریز تلاطم بازده قیمت نقدی نفت برنت بر شاخصهای مالی ایران و آمریکا در دوره زمانی1394-1387 با استفاده از دادههای هفتگی و مدلهای گارچ چندمتغیره پرداختهشده است. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که بهعلت ضرایب معنادار مدل بهینه متغیرهای تحقیق در سطح معناداری 5</strong><strong>٪</strong><strong> و وزن سنگین صنایع متاثر از قیمت نفت در شاخص مالی </strong>S&P500 <strong>و شاخصهای نفتی </strong>GSCI<strong>با لحاظ نمودن نوسانات قیمت نفت بهویژه در دوره زمانی موردنظر تلاطم بازده قیمت نفت برنت بر بازده شاخصهای بازارهای مالی آمریکا سرریز میشود، از طرف دیگر با توجه به عدم معناداری ضرایب مدل بهینه و تاثیر بسزای متغیرهای کلان اقتصادی از جمله تورم، نرخ بهره، بیکاریو... بر سودآوری شرکتهای تشکیل دهنده شاخص کل و شاخص صنایع مختلف در بازار مالی ایران که به کماثرشدن نوسانات قیمت نفت بر این شاخصها میانجامد، تلاطم بازده آن بر شاخصهای بازار مالی ایران و همچنین تلاطم بازده بازارهای مالی دو کشور بر یکدیگر با دید کوتاهمدت سرریز نمیشود.</strong>
بازده,سرریز,تلاطم,مدلهای GARCH چند متغیره
https://jiee.atu.ac.ir/article_7972.html
https://jiee.atu.ac.ir/article_7972_8d41be5acc417d0a4272061adee76e25.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران
2423-5954
2476-6437
6
21
2016
12
21
همزمانی مصرف انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در منحنی زیستمحیطی کوزنتس در کشورهای منتخب اوپک: کاربردی از روش PMG
63
92
FA
زهرا
جلیلی
دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز
jallili.zahra.87@gmail.com
عباس
علوی راد
دانشگاه آزاد واحد ابرکوه
alavi_rad@abarkouhiau.ac.ir
ابراهیم
شریفی
دانشگاه آزاد واحد ابرکوه
abrahim.sh8@gmail.com
10.22054/jiee.2017.7973
<strong>امروزه مسائل و مشکلات زیستمحیطی نظیر گرم شدن کره زمین در نتیجه انتشار فزاینده گازهای گلخانهای و استفاده از انرژیهای فسیلی سبب ترغیب</strong><strong> به ت</strong><strong>وسعه و استفاده از منابع انرژی با آلودگی کمتر و تجدیدپذیر به عنوان جانشینی بالقوه و پاک برای سوختهای فسیلی و تجدیدناپذیر شده است. این پژوهش با هدف مطالعه منحنی زیستمحیطی کوزنتس در همزمانی مصرف انرژیهای تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر، برای 11 کشور منتخب از گروه کشورهای اوپک، طی سالهای 2013-1980 به صورت مدل غیرخطی درجه دوم، با استفاده از روش </strong>PMG<strong> انجام شده است. نتایج مطالعه حاکی از تأیید وجود فرضیه </strong>EKC<strong> و منحنی زیستمحیطی کوزنتس در کشورها و دوره مورد مطالعه میباشد. معناداری آماری متغیر مصرف انرژیهای تجدیدناپذیر با ضریب 67/0 در سطح 1 درصد نشان میدهد به ازای یک درصد افزایش در مصرف این نوع انرژی، 67/0 درصد بر میزان انتشار گاز گلخانهای </strong>CO<sub>2</sub><strong> افزوده میشود. به تعبیری استفاده هر چه بیشتر از انرژیهای تجدیدناپذیر و سوختهای فسیلی بر آلودگی محیطزیست و هوا میافزاید. همچنین، متغیر مصرف انرژیهای تجدیدپذیر با ضریب 005/0- به لحاظ آماری معنادار نمیباشد.</strong>
منحنی زیستمحیطی کوزنتس,انرژیهای تجدیدپذیر,انرژیهای تجدیدناپذیر,روش PMG,کشورهای اوپک
https://jiee.atu.ac.ir/article_7973.html
https://jiee.atu.ac.ir/article_7973_a4761e0233d9c96d115b67e506fe88f4.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران
2423-5954
2476-6437
6
21
2016
12
21
بررسی و مدلسازی کارآیی مصرف برق در بخش صنعت و کل اقتصاد ایران با استفاده از مدل تغییر رژیم مارکف
93
128
FA
خلیل
جهانگیری
عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه
kh.jahangiri@urmia.ac.ir
حسن
حیدری
عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه
h.heidari@urmia.ac.ir
سید علی
حسینی ابراهیم آباد
دانشجوی دوره دکتری اقتصاد دانشگاه ارومیه
s.ali.hoseini1393@gmail.com
10.22054/jiee.2017.7974
<strong>هدف اصلی این مطالعه، بررسی کارآیی مصرف برق در بخش صنعت و نیز در کل اقتصاد ایران است. برای این منظور وضعیتهای کارآیی بالا و کارآیی پایین مصرف برق در بخش صنعت و کل اقتصاد ایران با استفاده از مدل تغییر رژیم مارکف طی دوره زمانی 1342 تا 1393 شناسایی شد. </strong><strong>نتایج حاصل از برآورد مدل تغییر رژیم مارکف برای کارآیی مصرف برق در بخش صنعت نشان داد که </strong><strong>رژیم با کارآیی پایین مصرف برق در این بخش نسبت به رژیم با کارآیی بالای استفاده از انرژی برق در این بخش</strong><strong> دارای دوره دوام</strong><strong> بیشتر و پایدارتر بوده است. </strong><strong>به نحوی که متوسط دوام </strong><strong>رژیم کارآیی پایین </strong><strong>استفاده از برق در این بخش 84/2 برابر رژیم با کارآیی بالا است. همچنین متغیرهای سطح عمومی قیمتها، اثر منفی و تولید سرانه نیز اثر مثبت بر کارآیی مصرف برق در بخش صنعت و کل اقتصاد داشته است. بهنحویکه انتظار میرود با کاهش تورم و افزایش رشد اقتصادی کارآیی مصرف برق در سطح ملی و در بخش صنعت بهبود یابد.</strong>
انرژی,مصرف برق,کارآیی,بخش صنعت,مدل تغییر رژیم مارکف
https://jiee.atu.ac.ir/article_7974.html
https://jiee.atu.ac.ir/article_7974_610f319469fe8ac4d36700322e82eefa.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران
2423-5954
2476-6437
6
21
2016
12
21
بررسی نقش نگرشها و عقاید بر مصرف انرژی الکتریکی خانوارها در ایران
129
162
FA
افسانه
رحیمی
دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
afsanehrm1389@yahoo.com
حبیب
مروت
استادیار گروه اقتصاد بازرگانی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی
habibmorovat@yahoo.com
علی
فریدزاد
0000-0002-1777-709X
استادیار گروه اقتصاد انرژی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی
faridzadali@yahoo.com
10.22054/jiee.2017.7975
<strong>میانگین مصرف برق در خانوارهای ایرانی بالاتر از میانگین جهانی است. این موضوع میتواند ناشی از عوامل قیمتی (مانند ارزان بودن برق در کشور) و عوامل غیرقیمتی (مانند متغیرهای اجتماعی</strong><strong>–</strong><strong>جمعیتی و عوامل روانشناختی) باشد. در این پژوهش سعی شد تا نقش عوامل غیرقیمتی از قبیل متغیرهای اجتماعی</strong><strong>–</strong><strong>جمعیتی و عوامل روانشناختی در میزان مصرف برق خانوارهای شهری شهر تهران بررسی شود. در این راستا با استفاده از مبانی نظری اقتصاد رفتاری و نظریه روانشناسی رفتار برنامه</strong><strong></strong><strong>ریزیشده به تحلیل این موضوع پرداخته شد. در این پژوهش اطلاعات رفتار مصرفی برق در خانوار از طریق پرسشنامه و به شکل میدانی از 200 خانوار تهرانی جمعآوری شده است. سپس با استفاده از تکنیکهای اقتصاد سنجی، رگرسیون خطی برآورد شده.که متغیر وابسته آن انرژی الکتریکی مصرفی (یک دوره 45 روزه در زمستان 95 ) و متغیرهای مستقل آن شامل متغیرهای اجتماعی-جمعیتی (سن، جنس، تعداد اعضای خانوار، درآمد) و متغیرهای نظریه رفتار برنامهریزی شده (نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده) بود. نتایج نشان دادند که درآمد و تعداد اعضای خانوار اثر معنیدار و مثبتی بر مصرف برق دارند اما جنسیت اثر معنیداری ندارد. از متغیرهای روانشناختی نیز تنها کنترل رفتاری درک شده اثر معنیداری در مصرف برق داشته که این نتایج نشان میدهند که فرد نگرش مثبتی به صرفهجویی نداشته و هنجارهای ذهنی و اجتماعی نیز وی را تشویق به کاهش مصرف برق نمیکنند و تنها عواملی که در کنترل وی نیستند در میزان مصرف وی موثرند. در نهایت با بکارگیری سوگیریهای رفتاری که ممکن است باعث شود تا نگرشها و عقاید منجر به عمل نشوند نتایج مطالعه تحلیل شد. </strong>
اقتصاد رفتاری,مصرف انرژی خانوار,نظریه رفتار برنامهریزی شده (TPB)
https://jiee.atu.ac.ir/article_7975.html
https://jiee.atu.ac.ir/article_7975_5f386bff593e44948969d5e3dd8b2659.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران
2423-5954
2476-6437
6
21
2016
12
21
اثرات بهبود کارایی سوختهای فسیلی در صنایع انرژیبر: رویکرد تعادل عمومی محاسبهپذیر پویای بین زمانی
163
200
FA
زهره
سلیمیان
دانشجوی دانشگاه الزهرا
zohre_salimi@yahoo.com
فاطمه
بزازان
دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا
fbazzazan@alzahra.ac.ir
میرحسین
موسوی
0000-0002-0536-3367
دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا
hmousavi@alzahra.ac.ir
10.22054/jiee.2017.7976
<strong>صنایع انرژیبر بخش قابل توجهی از مصرف انرژی بخش صنعت را بخود اختصاص داده</strong><strong></strong><strong>اند. </strong><strong>لذا</strong><strong> توجه به بهبود کارایی مصرف انرژی در این بخش از اهمیت ویژه</strong><strong></strong><strong>ای برخوردار است. بهبود کارایی انرژی پیامدهایی نظیر اثرات بازگشتی و اثرات معکوس خواهد داشت، چرا که کاهش مصرف انرژی متناسب با بهبود کارایی رخ نمی</strong><strong></strong><strong>دهد و حتی ممکن است افزایش بازده به کاهش تقاضای انرژی در سالهای نخست و افزایش آن در سال</strong><strong></strong><strong>های آتی بیانجامد. مقاله حاضر به ارزیابی اثرات بهبود کارایی سوخت</strong><strong></strong><strong>های فسیلی در صنایع انرژی</strong><strong></strong><strong>بر </strong><strong>با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای بین</strong><strong></strong><strong>زمانی می</strong><strong></strong><strong>پردازد. شبیه</strong><strong></strong><strong>سازی برای دوره بلندمدت (60 سال) در دو سناریو بهبود کارایی </strong><strong>به میزان 1/3 درصد </strong><strong>برای صنایع انرژی</strong><strong></strong><strong>بر(سناریوی اول) و برای تمام بخش</strong><strong></strong><strong>ها (سناریوی دوم) به انجام رسیده است. نتایج بیانگر آن است که بهبود کارایی سوخت</strong><strong></strong><strong>های فسیلی در صنایع انرژی</strong><strong></strong><strong>بر به ایجاد اثرات بازگشتی و کاهش تقاضای سوخت</strong><strong></strong><strong>های فسیلی در سناریوی اول منجر میشود. این در حالی</strong><strong></strong><strong>ا</strong><strong>ست که بهبود کارایی سوختهای فسیلی در سناریوی دوم، به ایجاد اثرات بازگشتی در سالهای نخست و اثرات معکوس عمدتا از سالهای بیستم به بعد میانجامد. بهعبارت دیگر، در </strong><strong>بلندمدت</strong><strong> در سناریوی دوم، تقاضای سوختهای فسیلی افزایش خواهد یافت. </strong><strong>همچنین بهبود کارایی سبب کاهش قیمتهای تولید انرژی و هزینه تولید محصولات در صنایع انرژیبر میشود.</strong><strong> صنایع مواد و محصولات شیمیایی و کانیهای غیر فلزی از بیشترین کاهش قیمت تمام شده در اثر کاهش هزینههای انرژی معادل با 1/1% و 7/0% برخوردار میباشند.</strong>
اثرات بازگشتی,صنایع انرژیبر,مدل تعادل عمومی پویا
https://jiee.atu.ac.ir/article_7976.html
https://jiee.atu.ac.ir/article_7976_1c6cd9f97bc19759b56368a5d64e0bd9.pdf