ORIGINAL_ARTICLE
واکنش قیمت گاز طبیعی نسبت به تغییرات قیمت نفت خام در بازار منطقهای اروپا و آسیا: رهیافت انتقال رژیم مارکف برداری
این مقاله به بررسی واکنش قیمت گاز طبیعی نسبت به قیمت نفت خام در بازارهای منطقهای اروپا و آسیا می پردازد. متغیرهای اقتصادی از جمله قیمت نفت خام و گاز طبیعی در طول زمان، دچار التهابات و نوسانات شدیدی شده که رگرسیونهای متعارف خطی پاسخگوی بررسی این نوسانات نمیباشد. مدل انتقال رژیم چارچوب انعطاف پذیر و پویایی را برای مدلهای غیرخطی و انتقالهای ناگهانی و برگشتی فراهم مینماید. در این مقاله در قالب مدل انتقال رژیم مارکف برداری، میزان اثرپذیری قیمت گاز طبیعی از قیمت نفت خام در دوره زمانی ماه اول 1992 تا ماه ششم 2017 مورد سنجش قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که قیمت نفت خام، در برخی رژیمها اثر مستقیم بر قیمت گاز طبیعی داشته و در برخی رژیمهای دیگر اثر معکوس دارد. در اروپا وقفه اول قیمت نفت خام یک ماه اثر معکوس و 18 ماه اثر مستقیم و وقفه دوم نفت خام در هر دو رژیم اثر مستقیم بر قیمت گاز طبیعی دارد. در آسیا در هر دو رژیم اثر قیمت نفت خام بر گاز طبیعی، مستقیم و قیمتها 28 ماه در رژیم یک و 26 ماه در رژیم دو قرار میگیرد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_9135_b538d7dd1f5990a1d770de62fc9d7fb8.pdf
2018-06-22
1
30
10.22054/jiee.2018.9135
قیمت گاز
قیمت نفت
مدل انتقال رژیم مارکف برداری
تیمور
محمدی
atmahmadi@gmail.com
1
دانشیار گروه اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
عبدالرسول
قاسمی
ghasemi.a@hotmail.com
2
عضو هیأت علمی دامشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
امیر
نکونام
amir_nekounam@yahoo.com
3
اقتصاد، دانشکده پردیس تحصیلات تکمیلی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
محاسبه مسیر بهینه استخراج نفت در قرارداد مشارکت در تولید و مقایسه آن با تولید قراردادی قرارداد بیعمتقابل
یکی از مسائلی که با چالش همراه بوده و در مورد آن اختلاف نظر وجود دارد انتخاب نوع قرارداد نفتی برای سرمایهگذاری در بخش صنایع بالادستی نفتی میباشد که میتوان با ارزیابی و مقایسه انواع قراردادها مسایل مربوط به آن را برطرف نمود، لذا در این مطالعه مدل مالی مشارکت در تولید مرسوم در کشور آذربایجان را در میدان نفتی درود شبیهسازی نموده و پس از تبیین مسأله بهینهسازی، مسیر بهینه تولید از دیدگاه طرفین قرارداد را برآورد و با تولید قراردادیِ قرارداد بیعمتقابل منعقد شده در آن میدان نفتی مقایسه میگردد روش مورد استفاده برای حل مسأله بهینه سازی روش گرادیان کاهشی تعمیم یافته میباشد. نتایج نشان میدهد: که مسیر تولید قراردادی مندرج در قرارداد بیعمتقابل، منعقد شده در میدان نفتی درود، بالاتر از مسیر بهینه تولید مد نظر هر دو طرف قرارداد مشارکت در تولید بوده و این مساله ناشی از تمایل زیاد شرکت اِلف فرانسه برای بازپرداخت سریع هزینههای سرمایهای و حق-الزحمه در کوتاهترین زمان ممکن، میباشد از طرفی دیگر میزان تزریق گاز سالیانه که در قرارداد بیع متقابل میدان نفتی درود مصوب گردیده کمتر از میزان مطلوب شرکت جوینت ونچر در حالت قرارداد مشارکت در تولیدآذربایجان میباشد و این مسأله حاکی از نزدیکتر بودن قرارداد مشارکت در تولید به تولیدِ صیانتی در مقایسه با قرارداد بیع-متقابل، میباشد. ضمناً اتکا به یک شاخص ارزیابی (همچون میزان سهمبری دولت میزبان یا فاکتورR ) برای ارزیابی یا مقایسه قراردادها میتواند گمراهکننده باشد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_9136_c5517e2da41e170469ff353d80dc9e90.pdf
2018-06-22
31
75
10.22054/jiee.2018.9136
مشارکتدرتولید
جوینتونچر
بیعمتقابل
مسیر بهینه تولید نفت
روش گرادیان کاهشی تعمیم یافته
کشور میزبان
شرکت بینالمللی نفتی
مرتضی
خورسندی
khorsandi57@yahoo.com
1
استادیار اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
عاطفه
تکلیف
a_taklif@yahoo.com
2
استادیار اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
علی
فریدزاد
faridzad@atu.ac.ir
3
استادیار اقتصاد انرژی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
علی
طاهری فرد
taherifard1361@yahoo.com
4
استادیار دانشگاه امام صادق (علیه السلام)
AUTHOR
علی
صابری
alisaberi82@yahoo.com
5
دانشجوی دکترا اقتصاد نفت و گاز- گرایش حقوق و قراردادها- دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثر تغییرات تکنولوژی و محدودیتهای زیست محیطی بر تقاضای نفت کشورهای غیر OECD وارد کننده نفت از ایران: برآورد الگوهای متقارن و نامتقارن
هدف این مطالعه بررسی اثر تغییرات تکنولوژی و محدودیتهای زیستمحیطی با برآورد تابع تقاضای نفت کشورهایNon-OECDواردکننده نفت از ایران بر اساس تصریح متقارن و نامتقارن است. به این منظور از دادههای دوره زمانی 1970 تا 2014، برای کشورهایNon-OECD واردکننده نفت از ایران شامل روسیه، آفریقای جنوبی، چین و هنداستفاده شد. با توجه به پایا بودن تفاضل مرتبه اول متغیرهای مورد بررسی، به منظور برآورد از روش حداقل مربعات تعدیل یافته (FMOLS) استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که اعمال محدودیتهای زیست محیطی کاهش دهنده دیاکسید کربن درکشورهای واردکننده نفت از ایران باضریب 244/0،210/0، 334/0میتواند تقاضای نفت کشورهای واردکننده نفت از ایران را کاهش دهد. همچنین نتایج نشان دادند که بهبود تکنولوژی در کشورهای منتخب واردکننده نفت از ایران باضریب 305/،024/0،127/0تقاضای نفت این کشورها را با افزایش معنیداری مواجه خواهد کرد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_9137_d0cca7ae022a2a75eb12796d85a521cd.pdf
2018-06-22
77
100
10.22054/jiee.2018.9137
تغییرات تکنولوژی
محدودیتهای زیست محیطی
تابع تقاضای نفت
کشورهای غیر OECD
روش حداقل مربعات تعدیل شده
رضا
دریساوی بهمنشیر
darisavi@mail.um.ac.ir
1
دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
مهدی
خداپرست مشهدی
m_khodaparast@um.ac.ir
2
دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
علی اکبر
ناجی میدانی
naji@um.ac.ir
3
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
نرگس
صالح نیا
n.salehnia@um.ac.ir
4
استادیارگروه اقتصاد، دانشکده علوم اداری و اقتصادی،دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل اثر قیمت جهانی نفت بر ارزش سهام صنایع پتروشیمی در ایران با رهیافت ARDL غیرخطی
بررسی ارزش صنایع پتروشیمی از یک سو به عنوان صنایعی استراتژیک در فراهمسازی مواد اولیه سایر بخشها و از سویی دیگر با توجه به وزن بالایی که در تشکیل بازار سهام تهران دارد؛ حائز اهمیت است. این صنعت که ضمن تاثیرپذیری از تحولات سایر بازارها به ویژه بازار نفت، اثرات قابل ملاحظهای برروی سایر بازارها به ویژه بازار مالی دارد. قیمت سهام شرکتهای پتروشیمی در بازار بورس، وابستگی زیادی به قیمت محصولات پتروشیمی و همینطور وابستگی زیادی به تغییرات قیمت نفت در بازارهای جهانی دارد. بر این اساس در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با استفاده از دادههای روزانه سالهای 96-1387 و رهیافت خودتوضیحی با وقفههای توزیعی غیرخطی (NARDL)، وجود ناتقارنی در اثرگذاری قیمت نفت بر ارزش صنایع پتروشیمی مورد آزمون قرار گیرد. یافتهها حاکی از آن است که این صنایع میتوانند کانالی برای انتقال نوسانات قیمت جهانی نفت بر شاخص کل بازار سهام تهران باشند. در کوتاهمدت ناتقارنی در اثرگذاری قیمت نفت بر ارزش صنایع پتروشیمی تایید میشود. به نحویکه با کاهش قیمت نفت ارزش سهام صنایع پتروشیمی کاهش مییابد اما با افزایش قیمت نفت افزایشی در ارزش صنایع پتروشیمی رخ نخواهد داد. این در حالی است که در بلندمدت قیمت نفت بصورت متقارن بر شاخص صنایع پتروشیمی اثر میگذارد. از اینرو میتوان اظهار داشت که در بلندمدت نخست، هنگام کاهش قیمت نفت، حمایت کاذبی از شاخص پتروشیمی صورت نمیگیرد و دوم، به مانند شرکتهای بینالمللی فعال در حوزه انرژی، شرکتهای پتروشیمی ایرانی هم بصورت متقارن تحت تاثیر قیمت جهانی نفت بوده و عواملی نظیر مداخلات دولت و سفتهبازی در بورس مانع از اثرگذاری متفاوت این کانال نشده است.
https://jiee.atu.ac.ir/article_9138_a921f1d4ee08427c1849bdbbb85346a7.pdf
2018-06-22
101
132
10.22054/jiee.2018.9138
قیمت نفت
صنایع پتروشیمی
نامتقارن
ایران
شهریار
زروکی
sh.zaroki@umz.ac.ir
1
استادیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
مانی
موتمنی
m.motameni@umz.ac.ir
2
گروه اقتصاد دانشگاه مازندران
AUTHOR
امیرحسین
فتح الله زاده
amirhossein300@yahoo.com
3
دانشجوی کارشناسی ارضد اقتصاد انرژی دانشگاه مازندران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
برآورد تابع بهای تمامشده تولید انرژی در واحدهای گازی نیروگاه سیکل ترکیبی اردبیل با استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی
با مقررات زدایی از بازار و شکلگیری بازار روز بعد انرژی، باهدف کاهش هزینههای تولیـد و توزیـع بـرق و رفـع ناکارآمدیهای صنعت برق انحصاری، تحدید ساختار در بازار برق ایران انجام گرفت که در آن در هرروز تولیدکنندگان انرژی با یکدیگر به رقابت میپردازند. دراینبین بهای تمامشده تولید انرژی پارامتر تعیینکننده در تعیین استراتژی پیشنهاد قیمت توسط هر نیروگاه و میزان سود بخشی آن میباشد. ازاینرو در این مقاله با در نظر گرفتن هزینههای سوخت مصرفی، استهلاک، تعمیرات، بهرهبرداری و سایر هزینهها بهعنوان عوامل تأثیرگذار بر روی بهای تمامشده تولید برق، تابع هزینه تولید برآورد شده است. در این مطالعه، نظر به سهم قابلتوجه سوخت بر روی بهای تمامشده، سوخت مصرفی را بهصورت جدا از سایر موارد موردبررسی قرار دادهایم و بهجای سرشکن کردن هزینه سوخت در طول یک سال بر روی کل تولید، ابتدا تابع مصرف سوخت در سطوح مختلف تولید در دو حالت سوخت گاز و گازوئیل محاسبه شده و به دنبال آن هزینه سوخت مصرفی محاسبه گردیده است. مطابق با نتایج بهدستآمده، از اجرای مدل پیشنهادی بر روی واحد گازی نیروگاه سیکل ترکیبی اردبیل، متوسط هزینه تولید هر کیلووات ساعت برق با سوخت گاز برابر با 398 ریال و با سوخت گازوئیل برابر با 500 ریال میباشد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_9139_f7e130872a031715100898fabf0b4dce.pdf
2018-06-22
135
175
10.22054/jiee.2018.9139
بهای تمامشده انرژی
الگوریتمهای فرا ابتکاری
هوش مصنوعی
الگوریتم ژنتیک
الگوریتم ازدحام ذرات
امید
معتمدی سده
omid.motamedi@modares.ac.ir
1
دانشجو دکتری، دانشکده مهندسی صنایع و سیستمها، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
AUTHOR
بختیار
استادی
bostadi@modares.ac.ir
2
استادیار، دانشکده مهندسی صنایع و سیستمها، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
علی
حسین زاده کاشان
a.kashan@modares.ac.ir
3
دانشکده مهندسی صنایع و سیستمها، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
AUTHOR
محمد رضا
امین ناصری
amin_nas@modares.ac.ir
4
استاد، دانشکده مهندسی صنایع و سیستمها، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی اقتصادی و زیستمحیطی سیستمهای فتوولتائیک در کاربری تجاری و شبیه سازی پویای قیمت برق
تعاملات انرژی و اقتصاد تا بدان جا پیش رفته است که در ادبیات اقتصادی امروزی، میزان منابع انرژی درکشورها، میزان عرضه و مصرف سرانه انرژی اولیه و میزان سرانه کیلووات ساعت برق مصرفی به صورت یکی از شاخصهای مقایسه سطح توسعه کشورها درآمده است. سوختهای فسیلی موجب هزینههای اجتماعی از طریق آلودگی محیط زیست و پدیده گرمایش زمین میشود؛ میانگین اشعه خورشیدی در کرمان روزانه 5.2 کیلووات ساعت بر متر مربع در روز است که قابل استفاده در بخشهای مختلف صنعتی و خانگی است. هدف از نگارش این پژوهش ارزیابی اقتصادی و زیستمحیطی سیستمهای فتوولتائیک در تأمین انرژی برق یک برج تجاری با متوسط مصرف 32000کیلووات ساعت برق در روز در شهر کرمان با استفاده از روش هزینه چرخه عمر میباشد. در سناریو اول تمام هزینههای مربوط به سیستم توسط مصرفکننده پرداخت میشود و در سناریو دوم فرض بر این است که 50 درصد از هزینه سرمایه گذاری اولیه توسط دولت پرداخت و مابقی آن نیز به صورت وامی با نرخ 2 درصد با دوره بازپرداخت ده ساله تأمین میشود. نتایج نشان میدهد که استفاده از سیستمهای فتوولتائیک به منظور تولید برق تحت سناریو اول توجیه اقتصادی ندارد، اما با وجود حمایتهای دولتی این طرح توجیه اقتصادی دارد. همچنین در این پژوهش به تحلیل و پیشبینی قیمت برق با توجه به عوامل موثر بر تولید برق با استفاده از روش سیستم دینامیک پرداخته شده است. نتایج با توجه به فروض پژوهش حاکی از آن است که طی صد سال قیمت برق با لحاظ کردن هزینههای آلودگی اجتماعی به 30000 ریال به ازای هر کیلو وات ساعت میرسد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_9140_9c1385f0f3a91ade62c710e86fd6e79e.pdf
2018-06-22
159
201
10.22054/jiee.2018.9140
سیستم فتوولتائیک
هزینه چرخه عمر
سیستم دینامیک
حسین
مهرابی بشر آبادی
hmehrabi2000@gmail.com
1
عضو هیات علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
زین العابدین
صادقی
abed.sadeghi@gmail.com
2
دانشیار بخش اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
AUTHOR
حمیده
شجاع الدینی
hshojaadini.92@gmail.com
3
فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه ولی عصر رفسنجان
LEAD_AUTHOR