ORIGINAL_ARTICLE
مدلسازی رابطه بین مصرف برق و توسعه مالی در اقتصاد ایران
به دلیل محدویت واهمیت گسترده منابع انرژی دررشد اقتصادی درایران تعیین کم وکیف عوامل تاثیرگذار برتقاضای انرژی ازاهمیت خاصی برخورداراست.دراین تحقیق،به دنبال عوامل موثربر تقاضای برق اثر توسعه مالی به همراه متغیرهای تولید ناخالص داخلی واقعی،رشدجمعیت برمصرف برق بااستفاده از تکنیک ARDL به همراه علیت گرانجردربازه زمانی (1390-1363)مورد بررسی قرار گرفته است. ضمنا"وجود رابطه بلندمدت با استفاده از آزمون هم جمعی پسران دربین متغیرها اثبات شده است. جهت ارزیابی دقیق تردرمورد نتایج بدست آمده دراین تحقیق ,ازروش «بوت استرپ» برای محاسبه انحراف معیار، فاصله اطمینان وتصحیح اریبی دراستنباط آماری استفاده شده است. نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت ومعنی دار توسعه مالی بر مصرف برق می باشد. علیت دوطرفه ای بین رشداقتصادی وتوسعه مالی و علیت یک طرفه ای از توسعه مالی به مصرف برق برقراراست. رشد اقتصادی ومصرف برق در اقتصادایران بوسیله توسعه مالی تقویت شده است. براساس نتایج حاصل ازمطالعه برای رسیدن به رشد اقتصادی به مسئله تقاضای برق درکنارتوسعه مالی باید توجه بیشتری گردد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_536_3c31efd2a334e0a017fa68c452f16bbd.pdf
2014-03-21
131
149
توسعه مالی
مصرف برق
تولید ناخالص داخلی
تکنیک Bootstrap
آزمون علیت گرانجر
سید کمال
صادقی
sadeghiseyedkamal@gmail.com
1
هیات علمی دانشگاه تبریز
LEAD_AUTHOR
رضا
رنج پور
rranjpour@yahoo.com
2
هیات علمی دانشگاه تبریز
AUTHOR
نصرت
مختارزاده خانقاهی
3
دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز
AUTHOR
الف- فارسی
1
آرمن، سیدعزیزوروح الله زارع (1384)، «بررسی رابطه علیت گرانجری بین مصرف انرژی ورشد اقتصادی درایران 1381- 1346»، فصلنامه پژوهش های اقتصادایران ، شماره24، صص143-117
2
ابراهیمی، محسن و محمود آل مراد جیدرقی (1390)، «توسعه بازارهای مالی ومصرف انرژی در کشورهای گروه 8D»، فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، شماره61، صص174-159
3
ابریشمی،حمید و آذر مصطفایی (1380)، «بررسی رابطه بین اقتصادی ومصرف فرآورده های عمده نفتی درایران»، مجله دانش وتوسعه، شماره14، صص45-11
4
تشکینی، احمد (1384)، کاربرد Microfit دراقتصادسنجی، مؤسسه فرهنگی هنری دیباگران تهران
5
درخشان، مسعود (1389)، اقتصادسنجی، چاپ هفتم ، تهران ، انتشارات سمت
6
شیرین بخش، شمس الله و حسن خوانساری (1388)،کاربرد Eveiws دراقتصادسنجی، انتشارات پژوهشکده اموراقتصادی
7
گجراتی، دامودار(1378)، مبانی اقتصادسنجی، ترجمه حمیدابریشمی ،چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
8
مرکز آمارایران، سال نامه آماری کشور، سالهای مختلف
9
ملکی،رضا (1378)، بررسی رابطه علیت بین مصرف انرژی ورشداقتصادی درایران، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه شهیدبهشتی
10
نوفرستی،محمد(1378)، ریشه واحد وهم جمعی دراقتصادسنجی، تهران، انتشارات مؤسسه خدمات فرهنگی رسا
11
وزارت نیرو،ترازنامه انرژی،سالهای مختلف
12
ب- انگلیسی
13
Acaravci, A. & I. Ozturk (2010), “Electricity consumption-growth nexus: Evidence from panel data for transition countries”, Energy Economics, Vol. 32(3): 604-608.
14
Acaravici, A. (2010), “Structural breaks, electricity consumption and economic growth: evidence from Turkey”, Journal for Economic Forecasting, 2, pp. 140-154.
15
Albania, Bulgaria, Hungary and Romania: Evidence from ARDL bound testing approach, Applied Energy, Vol. 87(6): Pages 1938-1943.
16
Altinay, G. & E. Karagol (2005), “Electricity consumption and economic growth: evidence from Turkey”, Energy Economics 27, 849–856.
17
Ang, J. B. (2008), “Economic development, pollutant emissions and energy consumption in Malaysia”, Journal of Policy Modeling 30, 271–278.
18
Bannerjee, A., Dolado, J. & R. Mestre (1998), “Error-correction mechanism tests for cointegration in single equation framework”, Journal of Time Series Analysis 19, 267–283.
19
Bartleet, M and G. Rukmani (2010), “Energy consumption and economic growth in New Zealand: results of trivariate and multivariate models”, Energy Policy, (38) pp: 3508-3517.
20
Batliwala, S. & A. K. Reddy (1993), “Energy consumption and population” International Energy Initiative. 25/5 Borebank Road, Benson Town, Bangalore, India, pp. 1–10.
21
Bowden, N. & J. E. Payne (2009), “The causal relationship between US energy consumption and real output: a disaggregated analysis”, Journal of Policy Modeling 31, 180–188.
22
Chen, S. T., Kuo, H. I. and C. C. Chen (2007), “The Relationship between GDP and Electricity Consumption in 10 Asian Countries”, Energy Policy, 35, pp. 2611–2621.
23
Dickey, D. A. & W. A. Fuller (1981), “Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root”, Econometrica 49, 1057-1072.
24
Efron, B. & R. J. Tibshirani (2896), “Bootstrap methods for standard errors, confidence intervals and other measures of statistical accuracy”, Statistical Science2:54–99
25
Efron, B. (2891), “The jackknife, the bootstrap, and other resampling plans”, Paper presented at SIAM, CBMS-NSF Regional Conference Series in Applied Mathematics Philadelphia, PA
26
Efron, B. (2898), “Bootstrap method: Another look at the jackknife”, The Annals of Statistics 9:2–16
27
Engle, R. F. & C. W. J. Granger (1987), “Cointegration and error correction representation: estimation and testing”, Econometrica 55, 251–276.
28
Ghosh, S. (2002), “Electricity consumption and economic growth in Taiwan”, Energy Policy 30, 125–129.
29
Ghosh, S. (2010), “Examining carbon emissions economic growth nexus for India: a multivariate cointegration approach”, Energy Policy 38, 3008–3014.
30
Islam, Faridul & et al(2011), “Financial Development and Energy Consumption Nexus in Malaysia: A Multivariate Time Series Analysis”, MPRA Paper No. 28403, Posted 25. January.
31
Jumbe, C. B. L. (2004), “Cointegration and causality between electricity consumption and GDP: Empirical evidence from Malawi”, Energy Economics, 26, pp. 61–68.
32
Karanfil, F. (2009), “How many times again will we examine the energy–income nexus using a limited range of traditional econometric tools?”, Energy Policy 37, 1191–1195.
33
Kayhan, S., Uğur, A., Bayat, T. & F. Lebe (2010), “Causality Relationship between Real GDP and Electricity Consumption in Romania (2001-2010)”, Romanian Journal for Economic Forecasting. Issue 4: 169-183.
34
King, R. G. & R. Levine (1993), “Finance and growth: Schumpeter might be right”, Quarterly Journal of Economics 108, 717–738.
35
Lütkepohl, H. (1982), “Non-causality due to omitted variables”, Journal of Econometrics, 19, pp. 367-378.
36
Lütkepohl, H. (2005), New Introduction to multiple time series analysis. Germany: Springer-Verlag.
37
McKinnon, R. I. (1973), Money and Capital in Economic Development. Brookings Institution, Economic Modelling.
38
Menegaki, A. (2010), “Growth and renewable energy in Europe: A random effect model with evidence for neutrality hypothesis”, Energy Economics. doi:10.1016/j.eneco.2010.10.004: 1-7. 22
39
Mozumder, P. and A. Marathe (2007), “Causality relationship between electricity consumption and GDP in Bangladesh”, Energy Policy, 35, pp. 395–402.
40
Narayan, P. K. & R. Smyth (2008), “Energy consumption and real GDP in G7 countries: new evidence from panel cointegration with structural breaks”, Energy Economics 30, 2331–2341.
41
Narayan, P. K. and A. Prasad (2008), “Electricity consumption-real GDP causality nexus: Evidence from a bootstrapped causality test for 30 OECD countries”, Energy Policy, 33, pp. 1109-1116.
42
Narayan, P. K. and B. Singh (2007), “The Electricity consumption and GDP nexus for the Fiji Islands”, Energy Economics, 29, pp. 1141-1150.
43
Ng, S. & P. Perron (2001), “Lag length selection and the construction of unit root test with good size and power”, Econometrica 69, 1519–1554.
44
Odhiambo, N. M. (2009a),” Electricity consumption and economic growth in South Africa: A trivariate causality test”, Energy Economics, 31, pp. 635-640.
45
Odhiambo, N. M. (2009b), “Energy consumption and economic growth nexus in Tanzania: An ARDL bounds testing approach”, Energy Policy, (37), pp. 617–622.
46
Ozturk, I. & A. Acaravci (2010), “The causal relationship between energy consumption and GDP in Albania, Bulgaria, Hungary and Romania: Evidence from ARDL bound testing approach”, Applied Energy, Vol. 87(6): Pages 1938-1943.
47
Pesaran, M. H., Shin, Y. & R. Smith (2001), “Bounds testing approaches to the analysis of level relationships”, Journal of Applied Econometrics 16, 289–326.
48
Sadorsky, P. (2010), “The impact of financial development on energy consumption in emerging economies”, Energy Policy 38, 2528–2535.
49
Sadorsky, P. (2011), “Financial development and energy consumption in Central and Eastern European frontier economies”, Energy Policy 39, 999–1006.
50
Shahbaz, M. & H. H. Lean (2012), Does financial development increase energy consumption?
51
Shahbaz, M. (2009), “A reassessment of finance-growth nexus for Pakistan: under the investigation of FMOLS and DOLS techniques”, ICFAI Journal of Applied Economics 1, 65–80.
52
Shahbaz, M., Shamim, S. M. A. & N. Aamir (2010), Macroeconomic environment and financial sector's performance: econometric evidence from three traditional approaches.
53
Tang, C. F. (2009), “Electricity consumption, income, foreign direct investment, and population in Malaysia: New evidence from multivariate framework analysis”, Journal of Economic Studies, 36, pp. 371-382.
54
Yoo, S. and S. Kwak (2010), “Electricity consumption and economic growth in Seven South American countries”, Energy Policy, 38, pp. 180-188.
55
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی رابطه علیت پویای بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی؛ مقایسه موردی دو کشورنفتی ایران و نروژ
دستیابی به رشد اقتصادی یکی از مهمترین اهداف اقتصادی کشورها است و برای نیل به این هدف، شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن، بسیار مهم می باشد. توسعه مالی و باز بودن تجاری، دو عامل بسیار مهم مؤثر بر رشد اقتصادی هستند که از طرق مختلف رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار می دهند. در این مطالعه به بررسی رابطه علیت بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی در ایران و نروژ، با استفاده ازمدل تصحیح خطای برداری (VECM) پرداخته شده است. دوره مورد مطالعه برای ایران سالهای 2009-1967 و برای نروژ سالهای 2006-1967 میباشد. برای توسعه مالی از دو شاخص نسبت حجمنقدینگی بهGDP و نسبت اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی بهGDP استفاده و برای نشان دادن باز بودن تجاری و رشد اقتصادی نیز، دو شاخص شدت تجاری و تولید ناخالص داخلی سرانه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که در اقتصاد ایران، شاخصهای توسعه مالی و باز بودن تجاری علت کوتاهمدت رشد اقتصادی است. در بلندمدت نیز بین هر دو شاخص توسعه مالی و رشد اقتصادی رابطه علیت دوطرفه برقرار است. نتایج رابطه علیت در کشور نروژ نشان میدهد که در کوتاهمدت یک رابطه علیت یکطرفه از سمت رشد اقتصادی به سوی شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی وجود دارد. همچنین در بلندمدت بین شاخصهای اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی و شدت تجاری رابطه دوسویه وجود دارد و یک رابطه یکطرفه از سمت رشد اقتصادی به سوی شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی نیز برقرار است. بنابراین میتوان گفت که در ایران دیدگاه طرف عرضه و در نروژ دیدگاه طرف تقاضا صادق است.
https://jiee.atu.ac.ir/article_537_d12928d934f0d91a1096ba626b2ce665.pdf
2014-03-21
151
178
توسعه مالی
باز بودن تجاری
رشد اقتصادی
مدل تصحیح خطای برداری
تیمور
محمدی
1
هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
حمید
ناظمان
dr_nazeman@ yahoo.com
2
هیات علمی دانشگاه علامه طباطبئی
AUTHOR
یونس
خدا پرست پیرسرایی
3
دانشجوی دکتری اقتصاد نفت و گاز علامه طباطبائی
AUTHOR
الف- فارسی
1
ابریشمی، حمید (1388). اقتصاد سنجی کاربردی. موسسه انتشارات دانشگاه تهران. چاپ دوم.
2
آرمن و همکاران (1387). «مثلث توسعه مالی، رشد اقتصادی و تجارت خارجی در ایران». فصلنامه اقتصاد مقداری. دوره 5. شماره 3.
3
اندرس، والتر (1386). اقتصاد سنجی سری زمانی (با رویکردکاربردی). ترجمه مهدی صادقی و سعید شوال پور. انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام. تهران.
4
تقوی، مهدی (1386). سرکوب مالی، توسعه مالی و رشد اقتصادی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
5
تیره کار، مریم. نیلی، فرهاد (1385). بررسی رابطه توسعه مالی و رشد تولیدغیر نفتی در اقتصاد ایران (1383-1368). پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه صنعتی شریف.
6
جلال آبادی، اسدالله. بهرامی، جاوید (1389). نااطمینانی در مدل های تجربی رشد: رابطه باز بودن تجاری و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب. رساله دکترا. دانشگاه علامه طباطبایی.
7
حسین، اختر. چودری، انیس (1382). سیاست های پولی و مالی در کشورهای در حال توسعه. ترجمه محمد آسیایی و مسعود بابا خانی. پژوهشکده امور اقتصادی.
8
حسینی و همکاران (1390). «بررسی رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران با معرفی متغیرهای جدید». فصلنامه پژوهش ها و سیاست های اقتصادی. سال نوزدهم. شماره 60.
9
رومر، دیوید (1388). اقتصاد کلان پیشرفته. ترجمه مهدی تقوی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
10
سلیمی فرد و همکاران (1389). «بررسی رابطه علی شاخص های توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران». فصلنامه اقتصاد مقداری. دوره 7. شماره 1.
11
سوری، علی (1390). اقتصاد سنجی همراه با کاربردEVIEWS7. انتشارات فرهنگ شناسی. چاپ پنجم.
12
شاکری، عباس (1387). تغییرات رشد نقدینگی در در اقتصاد ایران. مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی.
13
شاکری، عباس. خسروی، حسن (1383). «آزمون نظریه مکینون- شاو در اقتصاد ایران». فصلنامه پژوهش های اقتصادی. شماره 14.
14
میشکین، فریدریک. ایکینز،استانلی (1391). بازارها و نهادهای مالی. ترجمه حمید کردبچه. انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی-بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. چاپ اول.
15
ب- انگلیسی
16
Engle, J. H. and C. W. J. Granger (1991), Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing In Long-run Economic Relationships, New York: Oxford University Press.
17
Granger, C. W. J. and P. Newbold (1974), “Spurious Regressions in econometrics”, Journal of Econometrics, 2,111-120.
18
GreenWood, J. and B. Jovanovic (1990), “Financial development, Growth, and the Distribution of Income”, Journal of Political Economy, 98: 1076-1107.
19
Johansen, S. and K. Juselius (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Co-integration With Application to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
20
Levine, R. (1997), “Financial Development And Economic Growth: Views and Agenda”, Journal of Economic Literature, 35: 688-726.
21
Mckinnon, R. I. (1973), Money and Capitalin Economic Development, Brookings Institution, Washington, DC.
22
Meier, G. M. and D. Seers (1984), Pioneers in Development, New York: Oxford Press.
23
Patrick, H.T. (1966), “financial Development and Economic Growth in Underdevelopment Countries”, Economic Development Cultural Change, 14(January): 174-189.
24
Romer, P.(1986), “Increasing Returns and Long-Run Growth”, Journal of Political Economy, 94(5): 1002-1037.
25
Stern, N. (1989), “The Economics of Development: A Survey” , Economic Journal, 99(397): 597-685.
26
Stiglitez, J. and A. Weiss (1983), “Incentive Effeccts of terminations: Applications to Credit and Labor Markets” , American economic Review, 73(5): 912-927
27
Thurber, Mark C. (2011), “Exporting “Norwegian Model”: The Effect of Administrative Desigen on oil Sectore Performance”, Journal of Energy Policy, 5366-5378
28
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی اقتصادی بهرهگیری از نیروگاههای بادی در ایران با در نظر گرفتن اثر سیاست آزادسازی قیمت انرژی
در این تحقیق اثر سیاستهای آزاد سازی قیمت تمام شده انرژی در مقرون به صرفه شدن نیروگاههای بادی نسبت به نیروگاههای گازی مورد بررسی قرار گرفته است. برای محاسبه هزینه تمام شده تولید برق از منابع مختلف شامل انرژی باد و سوخت های فسیلی از روش «هزینه همتراز شده» به عنوان مقبول ترین روش اقتصادی برای مقایسهبین انواع فناوریهای تولید برق استفاده شده است. به علاوه در محاسبات مربوط به هزینه تمام شده برق، نرخهای مختلف ارز، فناوری های مختلف نیروگاه های بادی و قیمت های متفاوت انواع سوخت در نظر گرفته شده است. براساس نتایج این تحقیق مشخص شد که با هدفمند کردن قیمت سوخت در کشور، نیروگاههای بادی کاملا مقرون به صرفه بوده و با توجه به هزینه فرصت استفاده از گازوییل در کشور، احداث این نیروگاهها میتواند امکان صادرات این سوخت را فراهم کند. همچنین این صرفه با تولید تجهیزات ارزبر در داخل کشور افزایش پیدا میکند. نکته مهم آن که با توجه به تغییرات نرخ ارز، سیاست کلان بایستی به سمت بومی سازی صنعت توربین بادی با اولویت قطعات و بخشهای ارزبر آن باشد. این سیاست باعث تداوم مقرون به صرفه بودن این نوع از نیروگاهها در کشور و همچنین اشتغال متخصصین در کشور می شود.
https://jiee.atu.ac.ir/article_538_be57d69f508e9e1ebd3b70c6c1e623d2.pdf
2014-03-21
179
200
نیروگاه بادی
نیروگاه گازی
آزاد سازی قیمت انرژی
هزینه همتراز شده
سیدعلی اکبر
مطهری
1
دانشجوی ارشد دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
LEAD_AUTHOR
مجید
احمدیان
mahmadian@ut.ac.ir
2
استاد دانشگاه آزاد علوم تحقیقات
AUTHOR
زهرا
عابدی
zah.abedi@gmail.com
3
استاد دانشگاه آزاد علوم تحقیقات
AUTHOR
حمیدرضا
غفارزاده
4
استاد دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات
AUTHOR
الف- فارسی
1
اسکونژاد،محمد مهدی (1388)، اقتصاد مهندسی، دانشگاه صنعتی امیر کبیر ، صفحات 91 و 107
2
آل بویه(همکاران)، معین (1390) «ارزیابی اقتصادی احداث نیروگاه بادی(مطالعه موردی،منطقه معلمان استان سمنان)»، اولین کنفرانس بین المللی رویکردهای نوین نگهداشت انرژی،صفحه1-10
3
بنائی(همکاران)، محسن (1391) «برنامهریزی سیاست های حمایتی از نیروگاههای بادی با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی ایران»، نخستین کنفرانس انرژی بادی ایران، صفحه1-11
4
پژوهشگاه نیرو، 1387، متدولوژی تعیین سایز و جمع بندی مطالعات، ص 113
5
حسینی، فروزبخش و سید محمد حسن فرشید (1383) «تجزیه و تحلیل اقتصادی احداث نیروگاههای بادی»، نوزدهمین کنفرانس بین المللی برق،صفحه1-10
6
خطی دیزآبادی(همکاران)، علی (1390) «امکان سنجی استفاده از توربین های بادی و فرآیند آن در مقایسه با سایر نیروگاههای با سوخت فسیلی»، همایش ملی اصلاح تولید و مصرف،صفحه1-8
7
خلجی اسدی، صفائی و مرتضی بتول (1382) «بررسی نیروگاههای برق بادی نصب شده در ایران از دیدگاه فنی و اقتصادی»، 18 کنفرانس بین المللی برق،صفحه443-445
8
صابری(همکاران)، علی (1391) «ارزیابی اقتصادی استفاده از انرژی باد با استفاده از روش MIRR از دیدگاه سهامداران و شرکای بخش خصوصی»، نخستین کنفرانس انرژی بادی ایران، صفحه1-6
9
مجیدیان، داود (1382) ارزیابی طرح های صنعتی، سازمان مدیریت صنعتی، صفحه 186
10
ب- انگلیسی
11
“2012 Renewable Energy Data Book”, National Renewable Energy Laboratory (NREL), US Department of Energy, USA, 2013, 44.
12
El-Kordy, M.N., Badr, M.A., Abed, K.A., Ibrahim, Said, M.A. (2002) Economical Evaluation of Electricity Generation Considering Externalities. Renewable,317-327
13
Kovacevic, V., Wesseler, J. (2010) “Cost-Effectiveness Analysis of Algae Energy Production in the EU”. Energy Policy 38,5749-5755
14
Lazard (2012) Levelized Cost of Energy Analysis – Version 6.3,12.
15
Mousavi, S.M. et al, (2012) “The Competitiveness of Wind Power Compared to Existing Methods of Electricity Generation in Iran”. Energy Policy,651-656
16
Neij, L. (2008) “Cost Development of Future Technologies For Power Generation – A Study Based on Experience Curves And Complementary Bottom-Up Assessment”. Energy Policy 36, 2200–2209
17
Nuclear Energy Agency (NEA), Energy Information Administration (EIA) (2010) Projected Costs of Generating Electricity. 2010 Update, 18.
18
Roth, I.F., Ambs, L.L. (2004) “Incorporating Externalities Into A Full Cost Approach to Electric Power Generation Life-Cycle Costing”. Energy 29,651-656
19
ORIGINAL_ARTICLE
عدم تقارن آثار تکانههای نفتی بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت: کاربردی از رهیافت غیرخطی همانباشتگی پانلی پنهان
آثار نامتقارن تکانههای نفتی بهمعنای تفاوت میزان آثار تکانههای مثبت و منفی آن است. مطالعات تجربی نشان میدهد که این آثار نامتقارن بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت نیز، همانند کشورهای واردکننده آن قابل طرح و بررسی است. در این راستا، مقاله حاضر سعی دارد بهکمک رهیافت همانباشتگی پانلی پنهان، آثار نامتقارن تکانههای نفتی را بر رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت (شامل ایران) طی دورهی زمانی 2011-1980 بررسی کند. این رهیافت علاوه بر تحلیل غیرخطی رابطه بلندمدت بین متغیرها، از قابلیت بسیار مهم دیگری مبنی بر مدلسازی عدم تقارن موجود بین متغیرهای مختلف برخوردار است. به این منظور، ابتدا با استفاده از آزمونهای همانباشتگی پانلی نشان داده شده است که بین اجزای مثبت و منفی تجمعی قیمت نفت خام و تولید ناخالص داخلی این کشورها، رابطه بلندمدت وجود دارد (تأیید همانباشتگی پنهان). سپس با استفاده از آزمون حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS)، رابطههای بلندمدت نامتقارن اندازهگیری شدهاند. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که طی دوره مورد بررسی، آثار تکانههای منفی نفت در کاهش رشد اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت، بیشتر از آثار تکانههای مثبت آن در افزایش رشد اقتصادی این کشورهاست.
https://jiee.atu.ac.ir/article_539_40f48ccc9c310ee2194753ae089076e5.pdf
2014-03-21
201
229
رشد اقتصادی
کشورهای صادرکننده نفت
همانباشتگی پانلی پنهان
عدم تقارن
حداقل مربعات معمولی پویا (DOLS)
حمید
مولایی
mohammad.mowlaei@gmail.com
1
استادیار دانشگاه بوعلی سینا
LEAD_AUTHOR
ابوالقاسم
گلخندان
2
دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه لرستان
AUTHOR
داوود
گل خندان
3
دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اراک
AUTHOR
الف- فارسی
1
ابراهیمی، محسن و محمد سالاریان (1388)، «بررسی پدیده نفرین منابع طبیعی در کشورهای صادرکننده نفت و تأثیر حضور در اوپک بر رشد اقتصادی کشورهای عضو آن»، مجله اقتصاد مقداری، شماره 20، صص 100-77.
2
ابریشمی، حمید، مهرآرا، محسن و حمید زمانزاده نصرآبادی (1387)، «رابطهی تکانههای نفتی و رشد اقتصادی کشورهای عضو اوپک: آیا این رابطه نامتقارن است؟»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 21، صص 112-93.
3
ابریشمی، حمید، مهرآرا، محسن، غنیمیفرد، حجتالله و مریم کشاورزیان (1387)، «اثرات نامتقارن قیمت نفت بر رشد اقتصادی کشورهای OECD»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 83، 16-1.
4
ابریشمی، حمید، نوری، مهدی و امیر دودابینژاد (1389)، «رابطهی قیمت و بهرهوری انرژی در ایران: بررسی تجربی همانباشتگی پنهان»، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 55، صص 22-5.
5
ابونوری، اسمعیل و امیر خانعلیپور (1389)، «آیا نااطمینانی حاصل از نوسانات قیمت نفت خام بر عرضه آن موثر است؟ کاربردی از GARCH و ARDL»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 91، صص 48-21.
6
ابونوری، اسمعیل و محمدهادی رجایی (1391)، «ارزیابی اثر تکانه قیمت انرژی بر متغیرهای اقتصاد کلان ایران: معرفی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی»، اقتصاد محیط زیست و انرژی، سال اول، شماره 2، صص 22-1.
7
ابونوری، عباسعلی، نادری، اسماعیل، گندلی علیخانی، نادیا و پرستو عبداللهی (1392)، «تجزیهوتحلیل عدم تقارن میان شاخص سهام و نرخ تورم بهکمک رویکرد همانباشتگی پنهان: (مطالعهی موردی ایران)»، فصلنامه راهبرد اقتصادی، شماره 5، صص 94-69.
8
التجائی، ابراهیم و محمد اربابافضلی (1391)، «اثر نامتقارن درآمدهای نفتی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران: کاربردی از الگوهای GARCH و SVAR»، فصلنامه تحقیقات توسعه اقتصادی، شماره 7، صص 110-89.
9
تمیزی، راضیه (1381)، بررسی اثرات نامتقارن شوکهای نفتی بر رشد اقتصادی در ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران.
10
جهادی، محبوبه و زهرا میلا علمی (1390)، «تکانههای قیمت نفت و رشد اقتصادی (شواهدی از کشورهای عضو اوپک»، فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، شماره 2، صص 40-11.
11
صمدی، سعید، یحییآبادی، ابوالفضل و نوشین معلمی (1388)، «تحلیل تأثیر شوکهای قیمتی نفت بر متغیرهای اقتصاد کلان در ایران»، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 52، صص 26-5.
12
فرزینوش، اسدالله و حسین اصغرپور (1386)، «بررسی اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تولید و قیمت در ایران»، فصلنامه علوم اقتصاد، شماره 1، صص 164-139.
13
فطرس، محمدحسن، آقازاده، اکبر و سودا جبرائیلی (1390)، «تأثیر رشد اقتصادی بر مصرف انرژی تجدیدپذیر مقایسه تطبیقی کشورهای منتخب عضو سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعه و غیرعضو (شامل ایران)»، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 60، صص 98-81.
14
هلالی، علیرضا (1389)، بررسی عدم تقارن اثر درآمدهای نفتی برسطح تولید و قیمت در ایران، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اقتصادی و سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی.
15
ب- انگلیسی
16
Anashasy, E.A, Bradlley, M.D. and F. Joutz (2005), “Evidence on the role of oil prices in Venezuelas economic performance: 1950-2001”, Working Paper, University of Washington.
17
Baltagi, B. (2005), Econometric analysis of panel data, Third Edition, McGraw-Hill.
18
Brown, P.A. and M.K. Yucel (2002), “energy prices and aggregate economic activity: an interpretative survey”, Quarterly Review of Economics and Finance 42, pp. 193-208.
19
Berument, H, Ceylan. N.B. and B. Dogan (2004), “TheImpact of oil price shocks on the economic growth of the selected MENA countries”, Working Paper, Bilkent University.
20
Choi, W.G. and M.B. Deveruex (2005), “Asymmetric effects of government spending: does the level of real interest rates matter?”, IMF working Paper 05/7.
21
Farooq Arby, M. (2001), “Lung-run trend, business cycles and short-run shocks in real GDP”, State Bank of Pakistan, Working Paper, No. 101.
22
Farzanegan, M. and G. Markwardt (2007), “The effect of oil price shocks on Iranian economy”, Energy Economics, 31, pp.134-151.
23
Granger, C. and G. Yoon (2002), “Hidden co-integration”, Department of Economics, Working Paper, University of California, San Diego.
24
Hamilton, J. (1996), “This is what happened to the oil price macroeconomy relationship”, Journal of Monetary Economics, 38, pp. 215-220.
25
Hamilton, J. (2003), “What is an oil shock?”, Journal of Economics, pp.363-398.
26
Hatemi-J, A. (2011), “Hidden Panel Cointegration”, MPRA Paper. No. 31604.
27
Im, K.S., Pesaran, M.H. & Y.Shin (2003), “Testing for unit roots in heterogeneous panels”, Journal of Econometrics, (115), pp. 53-74.
28
Iwayemi, A. and A. Fowowe (2010), “Impact of oil price shocks on selected macroeconomic variables in Nigeria”, Energy Policy.
29
Kao, C.(1999), “Spurious regression and residual-based tests for co-integration in panel data”, Journal of Econometrics, (90), pp. 1- 44.
30
Lee, K., Shawn, N. and Ratti, R. (1995), “Oil shocks and macroeconomy: the role of price variability”, Energy Journal, 16, pp. 39-56.
31
Levin,A.,Lin,C.-F.,Chu,C .J.(2002), “Unit root tests in Panel data: Asymptotic and finite-sample properties”, Journal of Econometrics, (108),1-24.
32
Manera, M. and Cologni. A. (2005), “Oil price, inflation and interest rates in a structural co-integrated VAR model for the G-7 countries”, Working Paper, No. 101.
33
Mehrara. M. (2008), “The asymmetric relationship between oil revenues and economic activities: The case of oil-exporting countries”, Journal of Energy Policy, No. 36.
34
Mendoza, O. and Vera, D. (2010), “The asymmetric effects of oil shocks on an oil-exporting economy”, Cuadernos De Economia, 47, pp. 3-13.
35
Mila Elmi, Z. and Jahadi, M. (2011), “Oil price shocks and economic growth: evidence from OPEC and OECD”, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(6): pp. 627-635.
36
Mork, K.A. (1989), “Oil and the macroeconomy when prices go up and down: An extension of Hamilton’s results”, The Journal of Political Economy, 97(3), pp. 740-744.
37
Mory, J.F. (1993), “"Oil prices and economic activity: is the relationship symmetric?”, The Energy Journal, 14, pp. 151-161.
38
Pedroni, P.(2004), “Panel co-integration, asymptotic and finite sample properties of pooled time series tests with an application to the PPP hypothesis”, Econometric Theory, (3), PP. 597-625.
39
Polterovich, V., Popov, V. and Tonis, A. (2010), “Resource Abundance: A curse or blessing?”, DESA Working Paper, No. 93.
40
Ravn, M. and Sola, M. (1999), “A reconsideration of the empirical evidence on the asymmetric effects of money-supply shocks: positive vs. negative or big vs. small?”, Birbeck College WP, No.6.
41
Stock, J.H. and Watson, M.W.(1993), “A simple estimator of co-integrating vectors in higher order integrated systems”, Econometrica, (61), pp. 783 -820.
42
Zeren, F. and Savrul, B.K.(2013), “Revisited export-led growth hypothesis for selected European countries: a panel hidden Co-integration approach”, Ekonometri ve İstatistik Sayı, 18, pp. 134-15.
43