• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محسن پورعبادالهان کویچ؛ الهام نوبهار؛ سکینه سجودی؛ رضا خلفی
چکیده
در تحلیل کارایی شرکتهای توزیع برق، مطابق فرضیه صرفه‌های مقیاس، به دلیل وجود ویژگی‌های انحصار طبیعی (یعنی وجود صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول)، انتظار بر آن است که شرکتهای بزرگ‌تر، کارایی فنی بیشتری داشته باشند (با فرض ثبات سایر شرایط). برای بررسی این موضوع، مطالعه حاضر، کارایی فنی، صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول ...
بیشتر
در تحلیل کارایی شرکتهای توزیع برق، مطابق فرضیه صرفه‌های مقیاس، به دلیل وجود ویژگی‌های انحصار طبیعی (یعنی وجود صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول)، انتظار بر آن است که شرکتهای بزرگ‌تر، کارایی فنی بیشتری داشته باشند (با فرض ثبات سایر شرایط). برای بررسی این موضوع، مطالعه حاضر، کارایی فنی، صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول شرکتهای توزیع برق ایران را طی دوره زمانی 1396-1390 ارزیابی و رابطه آنها را با اندازه شرکت بررسی نمود. برای این منظور از تکنیک تحلیل مرز تصادفی و رهیافت تابع فاصله نهاده استفاده گردید. یافته‌ها نشان می‌دهند که با افزایش اندازه شرکتها، کارایی فنی آنها ابتدا کاهش و سپس افزایش می‌یابد. همچنین مطابق نتایج، صرفه‌های مقیاس در اغلب شرکتها وجود داشته، هرچند که با افزایش اندازه شرکتها، بهره‌مندی آنها از مزایای صرفه‌های مقیاس، کاهش می‌یابد. در نهایت اینکه، صرفه‌های تنوع محصول در تمامی شرکتهای مورد بررسی مشاهده گردیده و میزان آن، با افزایش اندازه شرکتها، کاهش یافته است. بدین ترتیب می‌توان گفت که فرضیه صرفه‌های مقیاس دال بر کارایی فنی بیشتر شرکتهای بزرگ‌تر تأیید نمی‌شود، هرچند، شرط لازم برای برقراری ساختار انحصار طبیعی در شرکتهای توزیع برق ایران وجود دارد.
محسن پورعبادالهان کویچ؛ فیروز فلاحی؛ کیومرث حیدری؛ پویان کیانی
چکیده
از آنجایی که شرکتهای توزیع برق در شرایط محیطی مختلف فعالیت مینمایند که ممکن است بر کارایی آنها تاثیر گذارد و با عنایت به استفاده از این مقادیر کارایی برای مقاصدی همچون مقرراتگذاری اقتصادی، ضرورت دارد که کارایی این شرکتها به وسیله عوامل محیطی تصحیح گردد. در مطالعه حاضر، این کار برای شرکتهای توزیع برق ایران با استفاده ...
بیشتر
از آنجایی که شرکتهای توزیع برق در شرایط محیطی مختلف فعالیت مینمایند که ممکن است بر کارایی آنها تاثیر گذارد و با عنایت به استفاده از این مقادیر کارایی برای مقاصدی همچون مقرراتگذاری اقتصادی، ضرورت دارد که کارایی این شرکتها به وسیله عوامل محیطی تصحیح گردد. در مطالعه حاضر، این کار برای شرکتهای توزیع برق ایران با استفاده از کاربرد تحلیل دو مرحلهای (DEA و Tobit) صورت میپذیرد. برای این منظور، ابتدا با استفاده از روش DEA، به اندازهگیری کارایی 39 شرکت توزیع برق ایران طی سال 1394 پرداخته میشود. سپس تاثیر عوامل محیطی بر کارایی این شرکتها با استفاده از روش Tobit مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج مدل نشان داد که متغیرهای میزان بارش باران و ترکیب مشتریان به ترتیب اثر منفی و مثبت بر کارایی شرکتهای توزیع برق ایران دارند. در نهایت کاراییهای اولیه با استفاده از عوامل محیطی موثر، که همانا میزان بارش باران و ترکیب مشتریان میباشند، مورد تصحیح قرار میگیرند. مقایسه اندازه کاراییهای محاسبه شده اولیه و تصحیح شده حاکی از ایجاد تغییر در اندازه کارایی و رتبه شرکتهای توزیع برق میباشد، به نحوی که شرکتهای توزیع برقی که بارش باران بیشتر از میانگین و مشتریان صنعتی کمتری نسبت به میانگین داشتند، کاراییشان افزایش پیدا کرده است و برعکس.
