شراره کاوسی؛ محمدعلی فلاحی؛ محمد جواد رزمی
چکیده
درتنظیم قراردادهای نفتی، به‌کارگیری چارچوب قراردادی مناسب که منافع دو طرف را تأمین کند و جذب حداکثری سرمایه خارجی و فنآوری پیشرفته را در پیداشته باشد، ضروری است. عنصر کلیدی در خصوص توزیع منافع بین طرفین، انعطافپذیری بهینه قرارداد است. در این مقاله برای نخستین بار انعطافپذیری رژیم مالی قراردادهای بیع متقابل، مشارکت در ...
بیشتر
درتنظیم قراردادهای نفتی، به‌کارگیری چارچوب قراردادی مناسب که منافع دو طرف را تأمین کند و جذب حداکثری سرمایه خارجی و فنآوری پیشرفته را در پیداشته باشد، ضروری است. عنصر کلیدی در خصوص توزیع منافع بین طرفین، انعطافپذیری بهینه قرارداد است. در این مقاله برای نخستین بار انعطافپذیری رژیم مالی قراردادهای بیع متقابل، مشارکت در تولید و قراردادهای جدید نفتی ایران از طریق شبیهسازی مدل مالی قرارداد در دو سناریوی سختگیرانه و متعارف مطالعه شده است. در سناریوی سختگیرانه، پارامترهای قرارداد بیع متقابل میان شرکت ملی نفت و شرکت شل، مبنا قرار گرفته و پارامترهای دو قرارداد دیگر به گونهای برآورد شده که نتایج اصلی با نتایج تحقق یافته در قرارداد یاد شده یکسان شود. سپس تأثیر پارامترهای برآوردی بر توزیع درآمد ناخالص و بازدهی طرفین بررسی و با هدف تحلیل میزان انعطافپذیری قراردادهای مورد بررسی، به تحلیل حساسیت مؤلفههای بازدهی داخلی پیمانکار و دریافتی طرفین قرارداد نسبت به تغییرات قیمت و هزینههای سرمایهای و عملیاتی پرداخته شده است. براساس نتایح، رژیم مالی قراردادهای مشارکت در تولید این امکان را به طرفین میدهد که میان مفاد و ساختار قرارداد با منافع خود تطابق و هماهنگی پدید آورند. این در حالی است که برخی ابزارهای ناکارآمد قراردادهای بیع متقابل و قراردادهای جدید نفتی ایران منجر به عدم انعطافپذیری بهینه در برابر تغییر شرایط اقتصادی شده است.
جعفر حقیقت؛ محمد صالح انصاری لاری؛ پویان کیانی
دوره 4، شماره 13 ، دی 1393، ، صفحه 89-116
چکیده
با وجود اینکه ایران از نظر برخورداری از منابع زغالسنگ در جایگاه دوازدهم جهان قرار دارد اما این منبع عظیم انرژی، تنها یک درصد در سبد انرژی کشور سهم دارد. در ایران، اقتصاد انرژی تحت تاثیر ذخایر نفت و گاز طبیعی قرار دارد و این موضوع سبب شده به منابع دیگر انرژی که سودآوری کلانی دارند، توجه چندانی نشود. فناوری نوین گاز کردن زیرزمینی زغالسنگ ...
بیشتر
با وجود اینکه ایران از نظر برخورداری از منابع زغالسنگ در جایگاه دوازدهم جهان قرار دارد اما این منبع عظیم انرژی، تنها یک درصد در سبد انرژی کشور سهم دارد. در ایران، اقتصاد انرژی تحت تاثیر ذخایر نفت و گاز طبیعی قرار دارد و این موضوع سبب شده به منابع دیگر انرژی که سودآوری کلانی دارند، توجه چندانی نشود. فناوری نوین گاز کردن زیرزمینی زغالسنگ (UCG) روشی برای تبدیل زغالسنگ به گاز در زیرزمین است که سبب افزایش بازیابی لایههای زغالسنگ با ضخامتهای متغیر و در اعماق زیاد خواهد شد. با تزریق گاز سنتزی حاصل از فناوری UCG به شبکه گازی کشور، سبب افزایش امکان بهره‌برداری از ظرفیت صادراتی گاز کشور خواهد شد. انتظار می‌رود با بهره‌گیری از فناوری UCG در ایران در جهت تحقق اهداف اسناد بالادستی کشور و اوامر ابلاغی مقام معظــم رهبری در حوزه نفت و گاز، گام بلندی برداشت.
حامد صاحب هنر؛ مهدی فیضی؛ محمدرضا لطفعلی پور؛ محمود هوشمند
چکیده
در این مطالعه واکنش رفتاری بهره‌بردار به ساختار و مؤلفههای رژیم مالی قرارداد نفتی ایران (IPC) و قرارداد مشارکت در تولید (PSC) با استفاده از رویکرد بهینه‌سازی پویا (روش برنامه‌ریزی پویا) بررسی و مقایسه شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش، محاسبه کمی میزان اختلال ناشی از قراردادهای نفتی است که منجر به تغییر در تصمیم سرمایه‌گذار نسبت ...
بیشتر
در این مطالعه واکنش رفتاری بهره‌بردار به ساختار و مؤلفههای رژیم مالی قرارداد نفتی ایران (IPC) و قرارداد مشارکت در تولید (PSC) با استفاده از رویکرد بهینه‌سازی پویا (روش برنامه‌ریزی پویا) بررسی و مقایسه شده است. هدف اصلی از انجام این پژوهش، محاسبه کمی میزان اختلال ناشی از قراردادهای نفتی است که منجر به تغییر در تصمیم سرمایه‌گذار نسبت به حالت خنثی (نبود محدودیتهای قراردادی اعم از کسر سهم دولت از رانت منابع، مالیات، زمان‌بندی استخراج، سقف بازپرداخت هزینه و ...) می‌گردد. مهمترین نوآوری این مقاله به کارگیری مدل برنامه‌ریزی پویای تصادفی برای یک میدان واقعی به منظور رسیدن به نتایج کمی و استفاده از زیان نهفته یا ارزش از دست رفته (DWL) به عنوان معیاری مشخص و جامع جهت اندازهگیری میزان اختلال ناشی از قرارداد نسبت به بهترین حالت ممکن (مسیر خنثی) میباشد. به این منظور از اطلاعات مربوط به طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی استفاده شده است. نتایج به دست آمده، بیانگر آن است که هر دو رژیم مالی نسبت به حالت خنثی با آثار اختلالی همراه بوده و زیان نهفته یا ارزش از دست رفته (DWL) در قرارداد IPCنسبت به قرارداد مشارکت در تولید در تمام سناریوهای 15 گانه مورد بررسی به جز یک مورد، بیشتر است. به عنوان مثال در سناریو مرجع و قیمت‌های مرجع زیان نهفته قراردادهای IPCو مشارکت در تولید به ترتیب 22/22% و 14/22% خواهد بود.
عبدالرسول قاسمی؛ عاطفه تکلیف؛ تیمور محمدی؛ فرشته محمدیان
چکیده
هدف اصلی این مقاله بررسی راهبردهای کلی سند ملی راهبرد انرژی کشور بر مبنای سناریوهای شورای جهانی انرژی و در چارچوب مفهوم راهبرد پابرجا است. بدین منظور ابتدا یک چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات آن معرفی سپس بررسی شد که جهت تحقق چارچوب سیاستی مذکور در فضای جهانی متصور در هر سناریو کدام راهبردها پابرجا هستند. در مقایسه با چارچوب سیاستی ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله بررسی راهبردهای کلی سند ملی راهبرد انرژی کشور بر مبنای سناریوهای شورای جهانی انرژی و در چارچوب مفهوم راهبرد پابرجا است. بدین منظور ابتدا یک چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات آن معرفی سپس بررسی شد که جهت تحقق چارچوب سیاستی مذکور در فضای جهانی متصور در هر سناریو کدام راهبردها پابرجا هستند. در مقایسه با چارچوب سیاستی استاندارد، در سند ملی راهبرد انرژی در زمینه تنوع‌سازی در حامل‌های انرژی و استفاده از انرژی‌های نو راهبردی ارائه نشده و در حوزه امنیت تولید و عرضه انرژی نیز نگرانی اصلی سیاست‌گذار حاکمیت ملی بوده و برای امنیت صنعت انرژی و کاهش ریسک اقتصادی و سیاسی سرمایه‌گذاران راهبردی مشاهده نمی‌شود. در نهایت بر اساس نتایج حاصل از بررسی راهبردها بر مبنای سناریوهای جهانی انرژی فقط در حوزه تحقیق ,توسعه راهبرد پابرجا داریم و در هفت حوزه سیاستی باقی‌مانده راهبرد پابرجا مشاهده نشد بخصوص در فضای سناریو هاردراک در پنج محور از هشت محور اصلی سیاستگذاری هیچ راهبردی مشاهده نمی‌شود. بنابراین توصیه میشود در ابتدا راهبردهای موجود بر اساس فرصت‌ها و تهدیدهای متصور در هر سناریو مورد بازنگری قرار گیرند و مبتنی بر آنها طرح جامع انرژی کشور تدوین شود. در این راستا طراحی ساز و کار توسعه انرژی‌های نو، کاهش ریسک سیاسی و اقتصادی برای شرکتهای نفتی، ایجاد سیستم پایش و ارزیابی اطلاعات انرژی کشور و مکانیسم حقوقی جهت مذاکرات و در نهایت یک متولی مشخص با قابلیت تجمیع منابع برای اجرای راهبردها ضروری به نظر می‌رسد.
جمشید پژویان؛ تیمور محمدی؛ فرامرز اتباعی
دوره 3، شماره 11 ، تیر 1393، ، صفحه 91-130
چکیده
مکانیزمهای حراج پرداخت بر مبنای پیشنهاد و قیمت تسویهکننده بازار رایجترین مکانیزمهای حراج مورد کاربست در بازارهای برق دنیا به شمار میروند. هدف مقاله حاضر مقایسه کارایی تولید، کارایی کل و متوسط قیمت انتظاری بازار در شرایط عدم تقارن اطلاعات بازیگران نسبت به هزینه نهایی بازیگر رقیب، تحت برقراری هر کدام از مکانیزمهای ...
بیشتر
مکانیزمهای حراج پرداخت بر مبنای پیشنهاد و قیمت تسویهکننده بازار رایجترین مکانیزمهای حراج مورد کاربست در بازارهای برق دنیا به شمار میروند. هدف مقاله حاضر مقایسه کارایی تولید، کارایی کل و متوسط قیمت انتظاری بازار در شرایط عدم تقارن اطلاعات بازیگران نسبت به هزینه نهایی بازیگر رقیب، تحت برقراری هر کدام از مکانیزمهای مزبور است. در این راستا برای بررسی مقایسه‌ای مکانیزمهای حراج پرداخت بر مبنای پیشنهاد و قیمت تسویهکننده بازار - با توجه به ساختار بازار برق ایران- مدلی شامل دو بازیگر با اطلاعات کامل نسبت به هزینه نهایی خود و اطلاعات ناقص در رابطه با هزینه نهایی حریف، طراحی و نتایج حاصله در رابطه با هر کدام از مکانیزمها مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. با فرض پیروی تابع اطلاعات بازیگران از تابع توزیع نرمال، نتایج حاصله حاکی از آن است که گرچه کارایی تولید در هر کدام از مکانیزمها معادل هم است، اما مکانیزم حراج قیمت تسویهکننده بازار، متوسط قیمت انتظاری کمتر و کارایی کل بیشتری را در مقایسه با مکانیزم حراج پرداخت بر مبنای پیشنهاد به همراه دارد.
سید کمال صادقی؛ سید مهدی موسویان
دوره 3، شماره 12 ، مهر 1393، ، صفحه 91-116
چکیده
بدون‌شک هر گونه برنامه‌ریزی و سیاستگذاری در زمینه رشد اقتصادی به عنوان یکی از اهداف کلان اقتصادی، نیازمند توجه ویژه به بخش انرژی و محیط‌زیست و ارتباط آنها با تولید است. از این رو در پژوهش حاضر، با هدف بررسی دقیق‌تر علیت بین انتشار کربن، مصرف انرژی و رشد اقتصادی نسبت به آزمون فرض‌های سنتی که بر پایه تئوری حدی صورت می‌گرفت از روش ...
بیشتر
بدون‌شک هر گونه برنامه‌ریزی و سیاستگذاری در زمینه رشد اقتصادی به عنوان یکی از اهداف کلان اقتصادی، نیازمند توجه ویژه به بخش انرژی و محیط‌زیست و ارتباط آنها با تولید است. از این رو در پژوهش حاضر، با هدف بررسی دقیق‌تر علیت بین انتشار کربن، مصرف انرژی و رشد اقتصادی نسبت به آزمون فرض‌های سنتی که بر پایه تئوری حدی صورت می‌گرفت از روش بوت استرپ حداکثر انتروپی استفاده شده است. به این منظور با استفاده از فواصل اطمینان بوت استرپی، علیت بین انتشار کربن سرانه و تولید ناخالص داخلی، ابتدا در یک الگوی دو متغیره و سپس در چارچوب الگوی چند متغیره با لحاظ متغیرهای مصرف سرانه انرژی، توسعه مالی و درجه باز بودن اقتصاد، مورد آزمون قرار گرفت. مطابق نتایج به¬دست آمده طی دوره 1352 تا 1389 در الگوی دو متغیره، رابطه علیت یک طرفه از تولید ناخالص داخلی به انتشار کربن برقرار بود اما در چارچوب الگوی چند متغیره، فرضیه صفر مبنی بر عدم وجود رابطه علیت بین انتشار کربن و تولید ناخالص داخلی رد نشد. همچنین بین متغیرهای مصرف انرژی سرانه و رشد اقتصادی نیز رابطه علیت یک طرفه از رشد اقتصادی به مصرف انرژی برقرار بود، بنابراین امکان اجرای سیاست‌های مربوط به کاهش آلودگی هوا و مصرف انرژی، بدون کم کردن رشد اقتصادی وجود دارد.
محمدنبی شهیکی تاش؛ علی نوروزی
دوره 3، شماره 10 ، فروردین 1393، ، صفحه 93-130
چکیده
در این پژوهش به تحلیل پارامتریک ساختار انرژی، برآورد تابع تقاضای گاز طبیعی و همچنین سنجش عوامل موثر بر شدت کوتاهمدت و بلندمدت گاز طبیعی صنایع انرژیبر ایران طی سالهای 1382 تا 1389 پرداخته میشود. صنایع انرژیبر به طور متوسط 50/94 درصد از کل انرژی و بیش از 50/97 درصد گاز طبیعی کل صنعت را مصرف مینمایند و یافتهها حاکی از آن است که ...
بیشتر
در این پژوهش به تحلیل پارامتریک ساختار انرژی، برآورد تابع تقاضای گاز طبیعی و همچنین سنجش عوامل موثر بر شدت کوتاهمدت و بلندمدت گاز طبیعی صنایع انرژیبر ایران طی سالهای 1382 تا 1389 پرداخته میشود. صنایع انرژیبر به طور متوسط 50/94 درصد از کل انرژی و بیش از 50/97 درصد گاز طبیعی کل صنعت را مصرف مینمایند و یافتهها حاکی از آن است که شدت مصرف گازطبیعی در دوره کوتاهمدت و بلندمدت به ترتیب برابر با 1493/0 و 1144/0 درصد میباشد و صنایع انرژیبر در مصرف گاز طبیعی تقریبا کارا عمل نمودهاند. ارزیابی روند سهم گاز طبیعی و شدت گاز طبیعی صنایع انرژیبر حاکی از این مساله میباشد که مجموع سهم گاز طبیعی 10 صنعت در کل دوره افزایش پیدا کرده است و همچنین مقدار شدت گاز طبیعی (به طور متوسط) در کوتاهمدت و بلندمدت کاهش پیدا کرده است. مهمترین فاکتور افزایش کارایی در بلندمدت کاهش اثر جانشینی بوده و در دوره کوتاهمدت کاهش اثر مثبت بودجهای، عامل مهم در کاهش کلی شدت گاز طبیعی میباشد و بر این اساس میتوان نتیجه گرفت که تغییر در قیمت کلیه نهادههای تولید، فاکتوری مهم در تغییر مقدار شدت گاز طبیعی به شمار می‌رود و سایر اجزا (تولید و تکنولوژی) تاثیری به مراتب کمتر در تعیین شدت گاز طبیعی دارند.
خلیل جهانگیری؛ حسن حیدری؛ سید علی حسینی ابراهیم آباد
چکیده
هدف اصلی این مطالعه، بررسی کارآیی مصرف برق در بخش صنعت و نیز در کل اقتصاد ایران است. برای این منظور وضعیتهای کارآیی بالا و کارآیی پایین مصرف برق در بخش صنعت و کل اقتصاد ایران با استفاده از مدل تغییر رژیم مارکف طی دوره زمانی 1342 تا 1393 شناسایی شد. نتایج حاصل از برآورد مدل تغییر رژیم مارکف برای کارآیی مصرف برق در بخش صنعت نشان داد که رژیم ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه، بررسی کارآیی مصرف برق در بخش صنعت و نیز در کل اقتصاد ایران است. برای این منظور وضعیتهای کارآیی بالا و کارآیی پایین مصرف برق در بخش صنعت و کل اقتصاد ایران با استفاده از مدل تغییر رژیم مارکف طی دوره زمانی 1342 تا 1393 شناسایی شد. نتایج حاصل از برآورد مدل تغییر رژیم مارکف برای کارآیی مصرف برق در بخش صنعت نشان داد که رژیم با کارآیی پایین مصرف برق در این بخش نسبت به رژیم با کارآیی بالای استفاده از انرژی برق در این بخش دارای دوره دوام بیشتر و پایدارتر بوده است. به نحوی که متوسط دوام رژیم کارآیی پایین استفاده از برق در این بخش 84/2 برابر رژیم با کارآیی بالا است. همچنین متغیرهای سطح عمومی قیمتها، اثر منفی و تولید سرانه نیز اثر مثبت بر کارآیی مصرف برق در بخش صنعت و کل اقتصاد داشته است. بهنحویکه انتظار می‌رود با کاهش تورم و افزایش رشد اقتصادی کارآیی مصرف برق در سطح ملی و در بخش صنعت بهبود یابد.
حشمت اله عسگری؛ عباس بهنود
چکیده
با توجه به وابستگی صنایع و بنگاههای تولیدی و در کل اقتصاد یک کشور به عرضه مداوم انرژی و نیز از طرفی ارائه یک شاخص و سنجه کلی برای ارزیابی از مداومت و پایداری عرضه انرژی دارای اهمیت بالایی میباشد. بررسی امنیت عرضه انرژی برق با استفاده از انواع شاخص ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته که با توجه به انتخاب نوع شاخص و نیز ...
بیشتر
با توجه به وابستگی صنایع و بنگاههای تولیدی و در کل اقتصاد یک کشور به عرضه مداوم انرژی و نیز از طرفی ارائه یک شاخص و سنجه کلی برای ارزیابی از مداومت و پایداری عرضه انرژی دارای اهمیت بالایی میباشد. بررسی امنیت عرضه انرژی برق با استفاده از انواع شاخص ها مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته که با توجه به انتخاب نوع شاخص و نیز نحوه ترکیب این شاخصها دارای تفاسیر متنوع و متفاوتی میباشد همچنین یک ارزیابی از میزان پایداری و امنیت تأمین آن هشداری برای تصمیمگیران و سیاست گذاران در راستای تعدیل نوسانات به وجود آمده خواهد بود. در این تحقیق با استفاده از شاخص ترکیبی تلاش شده است تا اندازه امنیت عرضه انرژی برق در سطح کشور مورد ارزیابی و برآورد بگیرد. در این مطالعه با استفاده از شاخصهای؛ وابستگی به واردات انرژی، شدت مصرف انرژی، مصرف ناخالص سرانه درون مرزی، وابستگی اقتصاد ملی به انرژی برق، شاخص هرفیندال-هیرشمن و شاخص شانن وینر و نیز با استفاده از روش میانگین وزنی، شاخص ترکیبی امنیت عرضه انرژی برق اندازهگیری شده است. نتایج بدست آمده برای بازه زمانی 1380الی 1395 نشان میدهد که در مجموع امنیت عرضه برق در ایران در حد متوسط بوده ولیکن در طی 16 سال با شیب ملایمی اندازه امنیت عرضه برق کاهش یافته است.
محمدحسن فطرس؛ مصطفی امید علی؛ امیرمحمد گلوانی
چکیده
هدف از این مطالعه بکارگیری یک مدل ترکیبی جهت تخمین تراز سرانه گازطبیعی کل کشور و همچنین پیشبینی آن برای دوره 1396 - 1415 میباشد. در این مطالعه با استفاده از مدل پویای خودتوضیح با وقفههای توزیعی (ARDL)، کششهای بلندمدت و کوتاهمدت عرضه و تقاضای سرانه گاز طبیعی کل کشور برای دوره 1360-1395 برآورد شده است. سپس با قرار دادن مقادیر پیشبینی ...
بیشتر
هدف از این مطالعه بکارگیری یک مدل ترکیبی جهت تخمین تراز سرانه گازطبیعی کل کشور و همچنین پیشبینی آن برای دوره 1396 - 1415 میباشد. در این مطالعه با استفاده از مدل پویای خودتوضیح با وقفههای توزیعی (ARDL)، کششهای بلندمدت و کوتاهمدت عرضه و تقاضای سرانه گاز طبیعی کل کشور برای دوره 1360-1395 برآورد شده است. سپس با قرار دادن مقادیر پیشبینی شده هر یک از متغیرهای مورد نظر که از مدل ARIMA بدست آمده در مدل ترکیبی ARDL، مقدار تراز سرانه گاز طبیعی تا سال 1415 پیشبینی گردیده است. نتایج پیشبینی بیانگر این است که مقدار تقاضای سرانه گاز طبیعی تا سال 1415 به میزان 36/4177 میلیون مترمکعب خواهد رسید، همچنین در همین سال مقدار عرضه سرانه گاز طبیعی برابر با میزان 26/3417 میلیون مترمکعب خواهد بود. جهت پاسخگویی به این میزان مازاد تقاضا باید سیاستهایی در جهت افزایش تولید یا محدودیت تقاضا اتخاذ گردد.
زهرا کریمی موغاری؛ شهریار زروکی؛ حمیدرضا تقی‌پور خوئینی
چکیده
استفاده از معیار شدت انرژی در سطوح خرد، برای نشان دادن کارآیی سیستم‌های تولیدی و نیز در سطوح کلان برای مقایسة وضعیت کارایی انرژی کشورها بسیار متداول است. بر این اساس در پژوهش حاضر با به کارگیری همجمعی جوهانسن-جوسلیوس و الگوی تصحیح خطا به بررسی و مقایسهی اثر قیمت بنزین به همراه سایر متغیرهای کلان اقتصادی بر شدت انرژی در ایران و ترکیه ...
بیشتر
استفاده از معیار شدت انرژی در سطوح خرد، برای نشان دادن کارآیی سیستم‌های تولیدی و نیز در سطوح کلان برای مقایسة وضعیت کارایی انرژی کشورها بسیار متداول است. بر این اساس در پژوهش حاضر با به کارگیری همجمعی جوهانسن-جوسلیوس و الگوی تصحیح خطا به بررسی و مقایسهی اثر قیمت بنزین به همراه سایر متغیرهای کلان اقتصادی بر شدت انرژی در ایران و ترکیه طی دورهی 1359-1392 پرداخته شده است. نتایج برآورد الگو نشان میدهد قیمت بنزین در دو کشور اثری منفی بر شدت مصرف انرژی داشته به نحوی که در کوتاهمدت و بلندمدت، افزایش قیمت بنزین در ترکیه به کاهشی بیشتر در شدت مصرف انرژی منجر شده است. تکنولوژی با وجود آنکه در بلندمدت بر شدت انرژی دو کشور با تاثیری منفی همراه است؛ ولی در اقتصاد ایران در کوتاهمدت اثری مثبت داشته و نشان میدهد که تغییرات تکنولوژیکی تولید در کشور، نتوانسته آنطور که باید به بهبود بهره‌وری منجر شود. همچنین در هر دو کشور، سیاست اصلاح قیمت انرژی از طریق کاهش یارانه پرداختی به حامل‌های انرژی، توانسته است بر شدت مصرف انرژی موثر واقع شود.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمد صیادی؛ سیاب ممی پور؛ هدی طالبی
چکیده
با توجه به افزایش استفاده از ذخیره‌سازها به عنوان یکی از روش‌های مؤثر مدیریت اوج تقاضا و افزایش قابلیت اطمینان شبکه برق، اولویت‌بندی بهینه استفاده از ذخیره‌سازها ضروری است. هدف اصلی این تحقیق اولویت‌بندی پست‌های فوق توزیع منتخب تهران به منظور اوج‌سایی، تسطیح منحنی بار و معیار اقتصادی با استفاده از ذخیره‌ساز باتری است. برای ...
بیشتر
با توجه به افزایش استفاده از ذخیره‌سازها به عنوان یکی از روش‌های مؤثر مدیریت اوج تقاضا و افزایش قابلیت اطمینان شبکه برق، اولویت‌بندی بهینه استفاده از ذخیره‌سازها ضروری است. هدف اصلی این تحقیق اولویت‌بندی پست‌های فوق توزیع منتخب تهران به منظور اوج‌سایی، تسطیح منحنی بار و معیار اقتصادی با استفاده از ذخیره‌ساز باتری است. برای این منظور با استفاده روش تصمیمگیری چند معیاره با روش وزن‌دهی آنتروپی شانون و روش پیاده‌سازی ترکیب خطی وزن‌دار، به تعیین اندازه مناسب ذخیره‌ساز و تعیین زمان تعویق و میزان سود ناشی از تعویق توسعه پست در صورت استفاده از ذخیره‌ساز پرداخته شده است. در این تحقیق از دادههای واقعی مربوط به پُست‌های فوق توزیع 63 به 20 کیلووات اکباتان، آزادی، آذربایجان، ابوذر، سینا، دپو و یاخچی آباد دریافت شده از برق منطقه‌ای تهران استفاده شده است. یافته‌های تحقیق نشان میدهد، پُست دپو دارای اولویت استفاده از ذخیره‌ساز باتری در معیارهای همزمان سه‌گانه تحقیق (اوج‌سایی، تسطیح منحنی بار و معیار اقتصادی) است. همچنین حداکثر ظرفیت نصب و حداکثر توان ذخیره‌ساز برای پُست اولویت اول (پُست دپو)، به ترتیب برابر با 66/119 مگاوات ساعت و 18 مگاوات میباشد. همچنین استفاده از ذخیره‌ساز در پُست انتخاب شده به نحو کارایی موجب تعویق توسعه پُست به میزان 7 سال شده و سود حاصل از تعویق توسعه شبکه نیز برابر 40 درصد هزینه سرمایه‌گذاری میباشد.
اله‌مراد سیف؛ داود حمیدی رزی
چکیده
افزایش بهره‌وری عوامل تولید یکی از مهمترین محورهای راهبردی سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بوده که در بندهای 3، 4 و 20 صریحاً بدان اشاره شده است. در این بین افزایش بهره‌وری انرژی بسیار مورد توجه سیاستگذاران کلان کشور قرار گرفته است چرا که افزایش شدت مصرف انرژی علاوه بر اتلاف منابع منجر به بن‌بست زیست محیطی و کاهش توان اکولوژیکی نیز میشود. ...
بیشتر
افزایش بهره‌وری عوامل تولید یکی از مهمترین محورهای راهبردی سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی بوده که در بندهای 3، 4 و 20 صریحاً بدان اشاره شده است. در این بین افزایش بهره‌وری انرژی بسیار مورد توجه سیاستگذاران کلان کشور قرار گرفته است چرا که افزایش شدت مصرف انرژی علاوه بر اتلاف منابع منجر به بن‌بست زیست محیطی و کاهش توان اکولوژیکی نیز میشود. در این راستا، تحقق کمی و کیفی ساختار اقتصادی دانش‌بنیان در کشور و استان‌ها می‌تواند منجر به کاهش شدت انرژی شود.
با عنایت به موارد مذکور، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخصهای منتخب ساختار اقتصادی دانش‌بنیان و شاخص شدت انرژی در استان‌های کشور طی دوره 1389-1392 میباشد. بدین منظور، مدل پژوهش در چارچوب دادههای پانلی تصریح شده و ضرایب توسط تخمین‌زن حداقل مربعات تعمیم‌یافته(GLS) پانلی برآورد شدند. بر طبق نتایج متغیرهای ضریب نفوذ اینترنت و شدت مشترکان تلفن‌های همراه به‌ترتیب اثر منفی معنادار و مثبت بی‌معنی بر شاخص شدت انرژی استان‌ها داشته‌اند؛ در این میان، کنترل اثر متغیر ضریب نفوذ اینترنت در مدل اقتصادسنجی پژوهش، باعث افزایش کشش قیمتی شدت انرژی شده و کارایی سیاست‌های قیمتی را ارتقاء میدهد. همچنین تأثیر متغیر شدت شاغلان با مدرک فوق‌دیپلم و لیسانس در کاهش شدت انرژی استان‌ها بیشتر از اثر متغیر شدت شاغلان با مدرک تحصیلات تکمیلی(فوق لیسانس و بالاتر) است. در مجموع شاخص اقتصاد دانش‌بنیان باعث کاهش انرژی‌بری تولید ناخالص داخلی استان‌ها شده و ساختار اقتصادی دانش‌بنیان پتانسیل کاهش شدت انرژی در استان‌های کشور را دارا میباشد.
شهریار زروکی؛ مانی موتمنی؛ امیرحسین فتح الله زاده
چکیده
بررسی ارزش صنایع پتروشیمی از یک سو به عنوان صنایعی استراتژیک در فراهمسازی مواد اولیه سایر بخشها و از سویی دیگر با توجه به وزن بالایی که در تشکیل بازار سهام تهران دارد؛ حائز اهمیت است. این صنعت که ضمن تاثیرپذیری از تحولات سایر بازارها به ویژه بازار نفت، اثرات قابل ملاحظهای برروی سایر بازارها به ویژه بازار مالی دارد. قیمت سهام ...
بیشتر
بررسی ارزش صنایع پتروشیمی از یک سو به عنوان صنایعی استراتژیک در فراهمسازی مواد اولیه سایر بخشها و از سویی دیگر با توجه به وزن بالایی که در تشکیل بازار سهام تهران دارد؛ حائز اهمیت است. این صنعت که ضمن تاثیرپذیری از تحولات سایر بازارها به ویژه بازار نفت، اثرات قابل ملاحظهای برروی سایر بازارها به ویژه بازار مالی دارد. قیمت سهام شرکتهای پتروشیمی در بازار بورس، وابستگی زیادی به قیمت محصولات پتروشیمی و همینطور وابستگی زیادی به تغییرات قیمت نفت در بازارهای جهانی دارد. بر این اساس در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با استفاده از دادههای روزانه سالهای 96-1387 و رهیافت خودتوضیحی با وقفههای توزیعی غیرخطی (NARDL)، وجود ناتقارنی در اثرگذاری قیمت نفت بر ارزش صنایع پتروشیمی مورد آزمون قرار گیرد. یافتهها حاکی از آن است که این صنایع میتوانند کانالی برای انتقال نوسانات قیمت جهانی نفت بر شاخص کل بازار سهام تهران باشند. در کوتاهمدت ناتقارنی در اثرگذاری قیمت نفت بر ارزش صنایع پتروشیمی تایید میشود. به نحویکه با کاهش قیمت نفت ارزش سهام صنایع پتروشیمی کاهش مییابد اما با افزایش قیمت نفت افزایشی در ارزش صنایع پتروشیمی رخ نخواهد داد. این در حالی است که در بلندمدت قیمت نفت بصورت متقارن بر شاخص صنایع پتروشیمی اثر میگذارد. از اینرو میتوان اظهار داشت که در بلندمدت نخست، هنگام کاهش قیمت نفت، حمایت کاذبی از شاخص پتروشیمی صورت نمیگیرد و دوم، به مانند شرکتهای بینالمللی فعال در حوزه انرژی، شرکتهای پتروشیمی ایرانی هم بصورت متقارن تحت تاثیر قیمت جهانی نفت بوده و عواملی نظیر مداخلات دولت و سفتهبازی در بورس مانع از اثرگذاری متفاوت این کانال نشده است.
شاکر محمدی؛ علی امامی میبدی؛ افشین جوان؛ امیرحسین فاکهی
چکیده
نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت در بخش انرژی و بهره‌گیری از ابزارهای طراحی سیاستگذاری در این بخش از موضوعات مهم و راهبردی کشور به شمار می‌رود. هدف اصلی در این مقاله اندازهگیری مقدار عرضه و تقاضای انرژی در بازة زمانی 1420-1393 در سناریو مرجع و سناریوهای سیاستگذاری و محاسبة میزان صرفه‌جویی نفت و گاز تحت سناریوهای جدید مدیریت عرضه (بخش ...
بیشتر
نیاز به برنامه‌ریزی بلندمدت در بخش انرژی و بهره‌گیری از ابزارهای طراحی سیاستگذاری در این بخش از موضوعات مهم و راهبردی کشور به شمار می‌رود. هدف اصلی در این مقاله اندازهگیری مقدار عرضه و تقاضای انرژی در بازة زمانی 1420-1393 در سناریو مرجع و سناریوهای سیاستگذاری و محاسبة میزان صرفه‌جویی نفت و گاز تحت سناریوهای جدید مدیریت عرضه (بخش تبدیل انرژی) و تقاضا نسبت به سناریو مرجع است. نتایج حاصل از مدلسازی در زیر بخش‌های مختلف انرژی بیانگر رشد فزایندة تقاضای انرژی از 1321 میلیون بشکه معادل نفت خام در سال 1393 به 3/2471 میلیون بشکه معادل نفت خام در سال 1420 میباشد. با تعریف سناریوهای جدید و اتخاذ سیاست‌های مدیریت سمت تقاضا و عرضه، مقدار صرفه‌جویی در تولید نفت خام در سال افق برنامه‌ریزی به 119/702 میلیون بشکه معادل نفت خام می‌رسد که از میزان صادرات نفت خام سال پایه بیشتر بوده که می‌تواند به سرجمع صادرات نفت خام در سال افق برنامه‌ریزی اضافه شود. این نتیجهگیری حرکت به سمت بهره‌گیری از سیاست‌های مدیریت تقاضا و عرضة انرژی (بخش تبدیل انرژی) و هم چنین جایگزین کردن انرژی‌های تجدیدپذیر بادی و خورشیدی به جای سوختهای فسیلی را نمایان میسازد.
زهرا عزیزی
چکیده
یکی از موضوعات مهم در اقتصاد انرژی جهت سیاستگذاری در این بخش شناخت مناسب تقاضای انرژی و برآورد صحیح کششپذیری قیمتی و درآمدی آن است. تاکنون تلاشهای گستردهای جهت تخمین کششپذیری تابع تقاضای انرژی در ایران صورت گرفته است اما مساله نامتقارن بودن پویایهای تقاضا و تغییر ضرایب الگو در دوران رونق و رکود اقتصادی کمتر مورد توجه ...
بیشتر
یکی از موضوعات مهم در اقتصاد انرژی جهت سیاستگذاری در این بخش شناخت مناسب تقاضای انرژی و برآورد صحیح کششپذیری قیمتی و درآمدی آن است. تاکنون تلاشهای گستردهای جهت تخمین کششپذیری تابع تقاضای انرژی در ایران صورت گرفته است اما مساله نامتقارن بودن پویایهای تقاضا و تغییر ضرایب الگو در دوران رونق و رکود اقتصادی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از اینرو در مقاله حاضر با در نظر گرفتن یک الگوی آستانهای تصحیح خطا، پویایی‌های تقاضای انرژی در ایران طی دوره 1393-1357، با لحاظ نمودن تفاوت در دوران رکود و رونق اقتصادی، برآورد گردیده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد دو رژیم متفاوت در پویایی‌های تقاضای انرژی در ایران وجود داشته است. در شرایط رکود کششهای قیمتی و درآمدی تقاضا و همچنین سرعت تعدیل پایینتر بوده، در حالی که در زمان رونق انعطاف تقاضاکنندگان برای عکس‌العمل بیشتر و بنابراین کششهای قیمتی و درآمدی و سرعت تعدیل بالاتر بوده است. بر این اساس اگرچه در تقاضای انرژی هم در زمان رونق و هم در رکود کششناپذیر است و اجرای سیاست‌های قیمتی نمیتواند بر تقاضا موثر باشد، اما کارایی این سیاستها می تواند در زمان رونق اقتصادی بیشتر از زمان رکود باشد.
منصور زراءنژاد؛ پویان کیانی؛ صلاح ابراهیمی؛ علی رئوفی
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، ، صفحه 107-207
چکیده
عوامل زیادی بر قیمت نفت خام تأثیر میگذارند از این رو استفاده از یک مدل چند متغیری که تمام عوامل مؤثر بر قیمت نفت را لحاظ کرده باشد کاری دشوار است. به همین دلیل، پیشبینی این متغیر از طریق مدلهای چند متغیری بسیار دشوار است. در این حالت ممکن است استفاده از مدلهای تک متغیری روش مناسبی باشد. در این مدلها از حافظه تاریخی متغیر ...
بیشتر
عوامل زیادی بر قیمت نفت خام تأثیر میگذارند از این رو استفاده از یک مدل چند متغیری که تمام عوامل مؤثر بر قیمت نفت را لحاظ کرده باشد کاری دشوار است. به همین دلیل، پیشبینی این متغیر از طریق مدلهای چند متغیری بسیار دشوار است. در این حالت ممکن است استفاده از مدلهای تک متغیری روش مناسبی باشد. در این مدلها از حافظه تاریخی متغیر برای مدلسازی و پیشبینی استفاده میشود. اما یکی از محدودیتهای مدلهای تک متغیری این است که برای حصول نتایج مناسب نیاز به دادههای زیادی دارند. از آنجا که مدلهای رگرسیون فازی برای پیشبینی دقیق نیاز به تعداد دادههای کمتری دارند، در این تحقیق، از سه روش رگرسیون فازی، آریما و رگرسیون خودبازگشتی میانگین متحرک انباشته فازی (ترکیب دو روش مذکور) و از دادههای روزانه قیمت نفت اوپک برای پیشبینی قیمت نفت خام اوپک استفاده شده است. نتایج حاکی از این است که مدلهای رگرسیون فازی و رگرسیون خودبازگشتی میانگین متحرک انباشته فازی علاوه بر این که از نظر تمام معیارهای متداول خطای پیشبینی، عملکرد بهتری نسبت به مدل آریما دارند با فراهم کردن بهترین و بدترین حالت، تصمیمگیری را نسبت به مدل آریما تسهیل کرده است. همچنین مدل ترکیبی به مراتب پیشبینی بهتری نسبت به مدل رگرسیون فازی ارائه میدهد و فاصله بازه تصمیمگیری را کوتاهتر میکند.
�تفاده از الگوی خودرگرسیون برداری (VAR) برآورد گردید. براساس نتایج مدل برآوردی، شوکهای قیمت نفت در کوتاهمدت دارای تأثیر منفی بر تولید سبز است و علت آن این است که با استخراج نفت، استهلاک منابع طبیعی افزایش یافته و باعث کاهش تولید سبز میشود. اما در بلندمدت تأثیر مثبت بر تولید سبز دارد به این علت که در بلندمدت افزایش درآمدهای نفتی باعث رشد واقعی سایر بخشها میشود و این رشد استهلاک را جبران میکند.
محمدمهدی عسکری؛ حمیدرضا معبودی
چکیده
در مقاله پیش رو با استفاده از رویکرد مخاطرات اخلاقی مضاعف، قراردادهای بیع متقابل (نسل سوم) مدلسازی شده و با استفاده از تابع تولید کاب داگلاس قرارداد بهینه در این حالت به دست آمده است. نتایج حاصل از مدلسازی ریاضی قرارداد بیع متقابل نشان میدهد قراردادهای بیع متقابل موقعیت بهینه اول و دوم مخاطرات اخلاقی مضاعف را ندارند زیرا این ...
بیشتر
در مقاله پیش رو با استفاده از رویکرد مخاطرات اخلاقی مضاعف، قراردادهای بیع متقابل (نسل سوم) مدلسازی شده و با استفاده از تابع تولید کاب داگلاس قرارداد بهینه در این حالت به دست آمده است. نتایج حاصل از مدلسازی ریاضی قرارداد بیع متقابل نشان میدهد قراردادهای بیع متقابل موقعیت بهینه اول و دوم مخاطرات اخلاقی مضاعف را ندارند زیرا این قراردادها نوعی قرارداد هزینه+پاداش می‌باشند و قطعی بودن مقدار دستمزد قبل از آغاز عملیات، انگیزه کافی برای کارگزار جهت ارائه سطوح تلاش بهینه را ارائه نمیدهد. در مدل مخاطرات اخلاقی مضاعف مقادیر بهینه با توجه به مطلوبیت انتظاری کارفرما و کارگزار به دست میآید. از آنجا که تولید ناشی از تلاش مشترک طرفین میباشد، برای نزدیک شدن به موقعیت بهینه، قرارداد باید بلندمدت بوده و به گونهای طراحی میشود که هردو طرف در سود و زیان پروژه شریک هستند.
سعید شوال پور؛ آرمین جبارزاده؛ حسین خنجرپناه
چکیده
ریسک قیمت نفت خام برای کشورهای صادرکننده نفت از جایگاه ویژهای برخوردار است، بنابراین وجود مکانیزمی برای پوشش ریسک قیمت نفت در این کشورها اهمیت بالایی دارد. از جمله ابزارهای شناخته شده برای محاسبه ریسک قیمت، ارزش در معرض ریسک است. در این مقاله، سعی میشود تا با استفاده از معیار ارزش در معرض ریسک، مکانیزمی برای مدیریت ریسک درآمدهای ...
بیشتر
ریسک قیمت نفت خام برای کشورهای صادرکننده نفت از جایگاه ویژهای برخوردار است، بنابراین وجود مکانیزمی برای پوشش ریسک قیمت نفت در این کشورها اهمیت بالایی دارد. از جمله ابزارهای شناخته شده برای محاسبه ریسک قیمت، ارزش در معرض ریسک است. در این مقاله، سعی میشود تا با استفاده از معیار ارزش در معرض ریسک، مکانیزمی برای مدیریت ریسک درآمدهای نفتی ایران طراحی گردد، بدین منظور از مدلهای واریانس ناهمسان شرطی GARCH، CGARCH و EGARCH با توابع توزیع چگالی مختلف برای محاسبه ارزش در معرض ریسک نفت خام اپک در طول دوره 6 اکتبر سال 2005 تا 29 آگوست سال 2015، استفاده شده است. نتایج مطالعه نشان میدهد که از نظر معیارهای سنجش خطای پیشبینی، مدل CGARCH با توزیع تی استیودنت در پیشبینی تلاطم عملکرد بهتری داشته است، بر این اساس، پس از انتخاب مدل مناسب، مقادیر ارزش در معرض ریسک برای طراحی مکانیزم پوشش ریسک مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از دادههای تولید نفت ایران، برای سال 2014 این مکانیزم پیاده‌سازی شده است. نتایج نشان داد که بر مبنای مکانیزم پیشنهادی، علاوه بر پوشش ریسک کاهش قیمت، مدل با مازاد درآمد مواجه خواهد بود.
حامد صاحب هنر؛ کامران ندری
دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، ، صفحه 115-149
چکیده
عملکرد اقتصاد کشور در بعد تحقق عدالت اجتماعی می‌تواند از طریق مطالعه تحولات توزیع درآمد، فقر و رفاه اجتماعی به صورت شاخصهای کمی بررسی گردد. مطالعات زیادی در زمینه نقش درآمدهای نفتی بر توسعه اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت صورت گرفته است. اما به طور خاص و ویژه مسئله توزیع درآمد و نحوه اثرگذاری درآمدهای نفتی بر آن چندان مورد بررسی قرار ...
بیشتر
عملکرد اقتصاد کشور در بعد تحقق عدالت اجتماعی می‌تواند از طریق مطالعه تحولات توزیع درآمد، فقر و رفاه اجتماعی به صورت شاخصهای کمی بررسی گردد. مطالعات زیادی در زمینه نقش درآمدهای نفتی بر توسعه اقتصادی کشورهای صادرکننده نفت صورت گرفته است. اما به طور خاص و ویژه مسئله توزیع درآمد و نحوه اثرگذاری درآمدهای نفتی بر آن چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. نظریات متعددی بین اقتصاددانان توسعه مطرح است که درآمدهای مربوط به صنایع معدنی همچون نفت و گاز باعث تشدید نابرابری در اقتصاد می‌گردد. در این مطالعه با استفاده از روش خودرگرسیون برداری بیزین (BVAR) و با در نظر گرفتن متغیرهای شاخص جینی، تورم، تولید سرانه داخلی بدون نفت، سهم مخارج دولت به تولید ناخالص داخلی، نسبت مخارج مصرفی به مخارج عمرانی دولت و درآمدهای سرانه واقعی نفت به بررسی ارتباط میان درآمدهای نفتی و توزیع درآمد در ایران در بازه زمانی 1389-1352 پرداخته‌ایم. برای تخمین ضرایب مدل از شش تابع پیشین مختلف همچون مینسوتا و SSVS استفاده نموده و توابع عکس‌العمل آنی و تجزیه واریانس محاسبه شده‌اند. نتایج مدل حاکی از آن است که افزایش درآمدهای نفتی باعث افزایش نابرابری در ایران شده است. همچنین افزایش تورم، مخارج دولت و نسبت مخارج مصرفی به مخارج عمرانی دولت نیز نابرابری را افزایش میدهد. اما افزایش تولید سرانه نابرابری را کاهش داده است.
زهره شیرانی فخر؛ رحمان خوش اخلاق
چکیده
با توجه به اینکه یکی از عمده‌ترین متقاضیان انرژی بخش‌های صنعتی هستند، در پژوهش حاضر توابع تقاضای حامل‌های انرژی در زیربخش‌های صنعت کشور به تفکیک طبقه‌بندی آیسیک ISIC دو رقمی با استفاده از مدل سری زمانی ساختاری برای دورهی زمانی 1388-1360 تصریح میشود. در این پژوهش بطور موردی توابع تقاضای برق، گازطبیعی، نفت‌گاز و نفت‌کوره در زیربخش ...
بیشتر
با توجه به اینکه یکی از عمده‌ترین متقاضیان انرژی بخش‌های صنعتی هستند، در پژوهش حاضر توابع تقاضای حامل‌های انرژی در زیربخش‌های صنعت کشور به تفکیک طبقه‌بندی آیسیک ISIC دو رقمی با استفاده از مدل سری زمانی ساختاری برای دورهی زمانی 1388-1360 تصریح میشود. در این پژوهش بطور موردی توابع تقاضای برق، گازطبیعی، نفت‌گاز و نفت‌کوره در زیربخش صنایع نساجی، پوشاک و چرم برآورد میشود. همچنین تلاش میشود نقش اقلیم‌های مختلف در چگونگی تقاضای انرژی زیربخش‌های صنعت مشخص گردد. به دلیل اینکه دوره زمانی مورد مطالعه شامل سال های اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها میشود، لذا این مساله نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. با توجه به نتایج توابع تقاضای برآورد شده، کششهای قیمتی تقاضای این حامل‌ها در کوتاهمدت کمتر از واحد می‌باشند. در بلندمدت نیز کشش قیمتی برق پایین و کششهای قیمتی گازطبیعی، نفت‌گاز و نفت‌کوره در بلندمدت بزرگتر از واحد بوده‌اند. کششهای تولیدی تقاضای این حامل‌ها در کوتاهمدت کمتر از واحد و کشش تولیدی حامل‌ها بجز گازطبیعی در بلندمدت کمتر از واحد می‌باشند. همچنین نتایج نشان میدهد که اقلیم معتدل و مرطوب بهترین شرایط تولید را در صنایع نساجی فراهم میکند. ماهیت روندضمنی تقاضای گازطبیعی و نفت‌کوره نیزبه صورت غیرخطی و روندضمنی تقاضای برق به صورت خطی حرکت می‌کنند. نتایج حاصل از ارزیابی اثر اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها در این صنایع نیز نشان میدهد که روابط برآوردی تقاضای گازطبیعی و نفت‌کوره میتوانند اثر اجرای این سیاست را توضیح دهند.
مصطفی سلیمی‌فر؛ علیرضا قدیمی
چکیده
استفاده از روش‌های نوین تامین مالی هم به دلیل کمبود منابع مالی دولتی و هم به دلیل بهره‌وری بالاتر هزینه در بخش خصوصی، مورد توجه دولت‌ها بوده است. استفاده از روش تامین مالی «ساخت ـ بهره‌برداری ـ انتقال» که به اختصار (BOT) نامیده میشود، یکی از پرکاربردترین این روش‌ها در مشارکت بخش خصوصی و دولتی است. این مقاله به بررسی دو روش تعیین ...
بیشتر
استفاده از روش‌های نوین تامین مالی هم به دلیل کمبود منابع مالی دولتی و هم به دلیل بهره‌وری بالاتر هزینه در بخش خصوصی، مورد توجه دولت‌ها بوده است. استفاده از روش تامین مالی «ساخت ـ بهره‌برداری ـ انتقال» که به اختصار (BOT) نامیده میشود، یکی از پرکاربردترین این روش‌ها در مشارکت بخش خصوصی و دولتی است. این مقاله به بررسی دو روش تعیین قیمت در صنعت برق ایران پرداخته و آنها را با یکدیگر مقایسه کرده است. قیمتگذاری در این مقاله به دو صورت بررسی شده است: 1) قیمتگذاری دو بخشی شامل یک بخش تعدیلناپذیر قیمتی و یک بخش تعدیلپذیر و 2) قیمتگذاری تک بخشی و تماماً تعدیلپذیر در دوره بهره‌برداری تجاری طرح. در نتیجه این بررسی نشان میدهد که استفاده از هر یک از این دو مدل به سیاست‌های پیشروی دولت در زمینه آزادسازی قیمتها بستگی دارد.
علی طاهری‌فرد؛ محمد شیریجیان؛ محمدرضا مهرافشان
چکیده
شرکت ملی نفت ایران (NIOC) به عنوان دومین شرکت ملی بزرگ نفت دنیا و بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی کشور از اهمیت انکارناپذیری برخوردار است و نحوه اداره و فعالیت آن بر تمامی عرصه‌های اقتصادی و سیاسی جامعه تاثیر میگذارد. موضوع اصلاح اساسنامه شرکت ملی نفت ایران سال‌هاست که در محافل اجرایی و قانونگذاری کشور مطرح است. برای این منظور می توان دلایلی ...
بیشتر
شرکت ملی نفت ایران (NIOC) به عنوان دومین شرکت ملی بزرگ نفت دنیا و بزرگ‌ترین بنگاه اقتصادی کشور از اهمیت انکارناپذیری برخوردار است و نحوه اداره و فعالیت آن بر تمامی عرصه‌های اقتصادی و سیاسی جامعه تاثیر میگذارد. موضوع اصلاح اساسنامه شرکت ملی نفت ایران سال‌هاست که در محافل اجرایی و قانونگذاری کشور مطرح است. برای این منظور می توان دلایلی از جمله تفکیک وظایف حاکمیتی از تصدی گری، تعیین محدوده اختیارات شرکت نفت، حذف امتیازات زائد و تطابق با قوانین بالادستی جدید را برشمرد. این مقاله با هدف پاسخگویی به این سئوال که «اساسنامه مطلوب شرکت ملی نفت ایران از چه ویژگی‌ها و اصولی برخوردار است؟» تنظیم شده است. برای این منظور اساسنامه‌های پیشین این شرکت و اساسنامه‌های شرکتهای ملی نفت منتخب دنیا مورد بررسی و جمع‌بندی قرار گرفت و همچون تنظیم اساسنامه شرکت ملی نفت مبتنی بر قوانین بالادستی حاکم بر صنعت نفت و گاز، تمرکز شرکت ملی نفت به امور تصدی‌گری و اجرایی و متعاقباً پرهیز از ورود به امور حاکمیتی و نیز واگذاری تمام وظایف و اختیارات مربوط به صیانت، کنترل و نظارت بر عملیات بالادستی نفت و گاز به وزارت نفت پیشنهاد شده است. همچنین با توجه به ماهیت تخصصی و تجاری وظایف شرکت ملی نفت باید فعالیت‌های این شرکت در فضایی رقابتی و به دور از برخورداری از هر‌گونه امتیازات انحصاری خاص انجام شود. البته تا زمانی که شرکت ملی نفت در معرض انواع ریسک های ذاتی فعالیت‌های خود قرار نگیرد، از توان لازم برای رقابت با سایرین برخوردار نخواهد شد.
علیرضا غفاری؛ عاطفه تکلیف
چکیده
تولید غیرصیانتی از میدان فوق‌عظیم و مشترک پارس جنوبی-گنبد شمالی لطمات جدی و جبران‌ناپذیری برای ایران و قطر به همراه دارد. متأسفانه دو کشور ایران و قطر علی‌رغم وجود راهبردهای متعارف بهره‌برداری از میادین مشترک در معاهدات بینالمللی، تاکنون برای استفاده از این راهبردها جهت رعایت اصول و موازین تولید صیانتی اقدام جدی ننموده‌اند. ...
بیشتر
تولید غیرصیانتی از میدان فوق‌عظیم و مشترک پارس جنوبی-گنبد شمالی لطمات جدی و جبران‌ناپذیری برای ایران و قطر به همراه دارد. متأسفانه دو کشور ایران و قطر علی‌رغم وجود راهبردهای متعارف بهره‌برداری از میادین مشترک در معاهدات بینالمللی، تاکنون برای استفاده از این راهبردها جهت رعایت اصول و موازین تولید صیانتی اقدام جدی ننموده‌اند. برای دستیابی به راهبرد عملی و قابل اجرا پیشنهاد شده است که از الگوی عقلایی در تصمیمگیری استفاده شود تا در صورت تأمین شرایط و مفروضات این الگو، توانایی اتخاذ تصمیم مشترک از سوی دو کشور برای مدیریت مشترک این میدان در راستای دستیابی به تولید صیانتی فراهم شود. برای تحقق این هدف ضروری است هر دو کشور، اصلاحات اساسی در حقوق نفت و گاز خود ایجاد نمایند. از این رو، پس از شناسایی نقاط ضعف در نظام حقوقی نفت و گاز هر دو کشور، برخی اصلاحات مورد نیاز پیشنهاد شده است.
محمدعلی متفکرآزاد؛ رباب محمدی خانقاهی
دوره 1، شماره 3 ، تیر 1391، ، صفحه 89-106
چکیده
تلاش کشورها در دستیابی به رشد سریع اقتصادی و عدم توجه کافی به مسائل زیست‌محیطی سبب شده است تا در سالهای اخیر، محیط زیست کشورها با آسیبهای جدی مواجه شود. از این رو، بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت محیط زیست اهمیت زیادی دارد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی اثرات رشد اقتصادی، مصرف انرژی و باز بودن تجاری بر کیفیت محیط زیست در ایران است. برای ...
بیشتر
تلاش کشورها در دستیابی به رشد سریع اقتصادی و عدم توجه کافی به مسائل زیست‌محیطی سبب شده است تا در سالهای اخیر، محیط زیست کشورها با آسیبهای جدی مواجه شود. از این رو، بررسی عوامل مؤثر بر کیفیت محیط زیست اهمیت زیادی دارد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی اثرات رشد اقتصادی، مصرف انرژی و باز بودن تجاری بر کیفیت محیط زیست در ایران است. برای این منظور از دادههای سری زمانی در دوره 2007-1967 استفاده شده است. برای برآورد مدل از روش همانباشتگی جوهانسون و رهیافت حداقل مربعات پویا (DOLS) استفاده شده است. نتایج بدست آمده بیانگر تأثیر مثبت متغیرهای رشداقتصادی، مصرف انرژی و باز بودن تجاری بر انتشار سرانه دیاکسیدکربن به عنوان معیاری برای تخریبهای زیست‌محیطی است. همچنین نتایج بدست آمده وجود رابطهای به شکل U معکوس بین انتشار سرانه کربن و درآمد سرانه را رد میکند.
