مجتبی جورلی؛ حسین صادقی؛ علیرضا ناصری؛ لطفعلی عاقلی
چکیده
تولید برق با استفاده از سوختهای فسیلی باعث آسیبهای گوناگونی بر محیط زیست و سلامت انسان میشود. آلودگی هوا، مهمترین آسیب ناشی از تولید برق فسیلی بر سلامت میباشد. در این مطالعه با رویکرد مسیر اثرگذاری و روش انتقال مقادیر از مطالعات اصلی، SIMPACTS-2 به کار برده میشود و اثرات و هزینههای سلامت ناشی از آلودگی هوای نیروگاه حرارتی ...
بیشتر
تولید برق با استفاده از سوختهای فسیلی باعث آسیبهای گوناگونی بر محیط زیست و سلامت انسان میشود. آلودگی هوا، مهمترین آسیب ناشی از تولید برق فسیلی بر سلامت میباشد. در این مطالعه با رویکرد مسیر اثرگذاری و روش انتقال مقادیر از مطالعات اصلی، SIMPACTS-2 به کار برده میشود و اثرات و هزینههای سلامت ناشی از آلودگی هوای نیروگاه حرارتی منتظر قائم در سالهای 1390 و 1395 تخمین زده میشود. با استفاده از نرمافزار ArcGIS جمعیت در معرض آلایندههای هوای این نیروگاه نیز به دقت محاسبه می‌گردد. مشاهده میشود که با حذف مازوت و افزایش سهم گاز، هزینه سلامت در سال 1390 از 9/164 میلیون به 4/36 میلیون (دلار سال 2000 میلادی) در سال 1395 کاهش یافته است. طی این دوره، هزینه سلامت بهازای برق تولیدی نیز از 1/18به 2/4 دلار بر مگاوات ساعت رسیده است. کیفیت پایین سوخت فسیلی و تراکم بالای جمعیت اطراف نیروگاه، از عوامل اصلی افزایش هزینههای سلامت این نیروگاه بوده است. با بهبود سوخت، میتوان هزینههای بیرونی مربوطه را کاهش داد. با درونی سازی این هزینههای بیرونی به قیمت برق، میتوان هزینهی واقعی برق فسیلی را نشان داد و با اتخاذ تصمیمات مناسب، منافع به جامعه را افزایش داد.
سیدسجاد پادام؛ محمدجواد نوراحمدی
چکیده
یکی از ابعاد مهم امنیت اقتصادی هر کشوری، امنیت انرژی است. امنیت انرژی با آسیب‌پذیری سیستم انرژی رابطه معکوس و با مقاوم‌سازی سیستم انرژی رابطه مستقیم دارد. سیستم انرژی شامل سه بخش عمده تولید، توزیع و مصرف انرژی میشود. با توجه به تحریم‌های اقتصادی و نفتی تحمیل شده برکشور در سالهای اخیر، موضوع مقاوم‌سازی اقتصادی و به‌خصوص مقاوم ...
بیشتر
یکی از ابعاد مهم امنیت اقتصادی هر کشوری، امنیت انرژی است. امنیت انرژی با آسیب‌پذیری سیستم انرژی رابطه معکوس و با مقاوم‌سازی سیستم انرژی رابطه مستقیم دارد. سیستم انرژی شامل سه بخش عمده تولید، توزیع و مصرف انرژی میشود. با توجه به تحریم‌های اقتصادی و نفتی تحمیل شده برکشور در سالهای اخیر، موضوع مقاوم‌سازی اقتصادی و به‌خصوص مقاوم سازی سیستم انرژی برای ایران اهمیت پیدا کرده است. در این مقاله مقاوم‌سازی بخش نفت و گاز سیستم انرژی ایران با تأکید بر تولید صیانتی مورد بررسی قرار گرفته است. طرح آسیبپذیریهای سیستم انرژی ایران از منظر تولید نفت و گاز، شامل فقدان آگاهی از میزان واقعی ذخایر نفت و گاز با توجه به فرآیندهای تولید و پیشبینی مصرف آتی، فقدان مدیریت بهینه مخازن و فقدان قراردادهای تضمینکننده منافع بین نسلی میباشد که این پژوهش با پرداختن به این آسیبپذیریها و ارائه راهکار برای رفع این آسیبها، پیشنهادهایی برای مقاوم‌سازی سیستم انرژی ایران از منظر استمرار تولید ارائه می‌کند.
سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
مجتبی رستمی؛ محمد نبی شهیکی تاش
چکیده
به دلیل نقش استراتژیک تلاطم و بی‌ثباتی قیمتهای نفت خام و تأثیرات آن بر همه کشورهای جهان، روشهای مختلف مدل‌سازی و پیشبینی در این مورد ضروری است. در دو دهه گذشته ادبیات گسترده‌ای در مورد رویکردهای مختلف برای مدل‌سازی تجربی تلاطم در بازار نفت خام پدید آمده است. در این پژوهش، مدل‌سازی تلاطم قیمتهای نفت خام WTI که در بازار این کالای ...
بیشتر
به دلیل نقش استراتژیک تلاطم و بی‌ثباتی قیمتهای نفت خام و تأثیرات آن بر همه کشورهای جهان، روشهای مختلف مدل‌سازی و پیشبینی در این مورد ضروری است. در دو دهه گذشته ادبیات گسترده‌ای در مورد رویکردهای مختلف برای مدل‌سازی تجربی تلاطم در بازار نفت خام پدید آمده است. در این پژوهش، مدل‌سازی تلاطم قیمتهای نفت خام WTI که در بازار این کالای استراتژیک یکی از مهمترین انواع نفت خام است با شش مدل «تلاطم تصادفی» انعطاف‌پذیر بررسی شده است. سپس عملکرد تجربی این مدلها در مقایسه با یکدیگر با استفاده از روشهای بیزی بررسی شده است. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که افزودن پرش در معادله بازده و «اثر اهرمی به مدل تلاطم تصادفی» عملکرد آن را در مقایسه با سایر مدلها بسیار بهبود می‌بخشد. براساس یافته‌های این مدل، پایداری تلاطم در بازار WTI بسیار بالاست و به طور متوسط هر سال یک پرش در این بازار روی میدهد. با این حال، این مدل نشان میدهد که در سال 2020 دو پرش در بازده WTI در ماه‌های آوریل و مه روی داده است که رویدادی کم‌نظیر است. علاوه بر این همبستگی میان مؤلفه پرش در بازده و پرش در تلاطم (پرش همبسته مرتون) در دادههای WTI تأیید نمی‌شود. همچنین، به دلیل اثر اهرمی منفی، شوک‌های منفی اثرات تلاطمی قویتری نسبت به شوک‌های مثبت در بازار نفت خام دارند.
حسین امیری؛ لسیان سعیدپور؛ عباس کلانتری
چکیده
مطالعه حاضر تأثیر آستانهای درآمد بر شدت انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از متغیرهای توسعه مالی، درجه باز بودن اقتصاد، شدت انرژی، درآمد سرانه و شدت انتشار دی اکسید کربن طی دوره زمانی 1980 تا 2011 استفاده شده است. با توجه به آنکه، نتایج ...
بیشتر
مطالعه حاضر تأثیر آستانهای درآمد بر شدت انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از متغیرهای توسعه مالی، درجه باز بودن اقتصاد، شدت انرژی، درآمد سرانه و شدت انتشار دی اکسید کربن طی دوره زمانی 1980 تا 2011 استفاده شده است. با توجه به آنکه، نتایج پژوهش قویاً بر وجود رابطه غیرخطی دلالت میکنند، لحاظ نمودن یک تابع انتقال با دو حد آستانهای برای تصریح کامل رفتار غیرخطی میان متغیرها کفایت می‌کند. نتایج برآورد نشان میدهد پارامتر شیب که بیانگر سرعت تعدیل از یک رژیم به رژیم دیگر میباشد، معادل مقدار بسیار زیاد 78762 برآورد شده و دو حد آستانهای نیز به ترتیب در سطح درآمد سرانه 1176 دلار و 11614 دلار برآورد شده است. اگرچه متغیرهای درجه باز بودن اقتصاد و درآمد سرانه در هر دو رژیم منجر به کاهش شدت انتشار دی اکسید کربن میشوند، اما میزان تأثیرگذاری درآمد سرانه در رژیم اول و درجه باز بودن اقتصاد در رژیم دوم بیشتر است. همچنین توسعه مالی در رژیم اول به صورت ناچیزی منجر به افزایش شدت انتشار دی اکسید کربن میشود، اما در رژیم دوم باعث کاهش آن میشود.
مصطفی بنی اسدی؛ رضا محسنی
دوره 3، شماره 10 ، فروردین 1393، ، صفحه 41-65
چکیده
در ایران استفاده از انرژی در بخشهای مختلف اقتصادی بسیار چشمگیر است و از اینرو راهکارهای کاهش مصرف انرژی در اقتصاد ایران مورد توجه است. بهبود بهرهوری کل عوامل میتواند باعث کاهش مصرف نهادههای تولید و از جمله انرژی شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر شوک‌های بهرهوری بر شدت مصرف انرژی در ایران طی سالهای 1353-1389 میباشد. ...
بیشتر
در ایران استفاده از انرژی در بخشهای مختلف اقتصادی بسیار چشمگیر است و از اینرو راهکارهای کاهش مصرف انرژی در اقتصاد ایران مورد توجه است. بهبود بهرهوری کل عوامل میتواند باعث کاهش مصرف نهادههای تولید و از جمله انرژی شود. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر شوک‌های بهرهوری بر شدت مصرف انرژی در ایران طی سالهای 1353-1389 میباشد. برای این منظور با استفاده از روش بلانچارد-کوا شوک‌های بهرهوری به دو جزء دائمی و موقت تفکیک شدند. سپس با استفاده از مدل خود توضیح برداری ساختاری اثر شوک‌های دائمی و موقت بهرهوری بر شدت مصرف انرژی در ایران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تخمین مدل نشان میدهد که شوک‌های موقتی بهرهوری، مهمترین منبع تغییرات در شدت مصرف انرژی در کوتاه‌مدت هستند. همچنین شوک‌های دائمی بهرهوری منجر به کاهش شدت مصرف انرژی در بلند مدت میشوند. از اینرو به منظور کاهش مصرف انرژی در کشور باید رشد بهرهوری کل عوامل در دستور کار سیاستگذاران قرار گیرد.
الهام حاجی کرم؛ رویا دارابی
چکیده
پیشبینی روند قیمت نفت خام و نوسانات آن همواره یکی از چالشهای پیش روی معاملهگران در بازارهای نفتی بوده است. این مقاله به پیشبینی قیمت روزانه نفت خام برنت با یک مدل ترکیبی پیشنهادی میپردازد. نمونه آماری قیمت روزانه نفت خام برنت دریای شمال از ژوئیه سال 2008 تا ژوئیه سال 2016 میباشد که از میان کل قیمتهای روزانه نفت در تمام ...
بیشتر
پیشبینی روند قیمت نفت خام و نوسانات آن همواره یکی از چالشهای پیش روی معاملهگران در بازارهای نفتی بوده است. این مقاله به پیشبینی قیمت روزانه نفت خام برنت با یک مدل ترکیبی پیشنهادی میپردازد. نمونه آماری قیمت روزانه نفت خام برنت دریای شمال از ژوئیه سال 2008 تا ژوئیه سال 2016 میباشد که از میان کل قیمتهای روزانه نفت در تمام بازارهای نفتی انتخاب شده است. در این پژوهش، برای پیشبینی مدلی از ترکیب روشهای آماری و هوش مصنوعی (PCA-SVR) ارائه میشود. با توجه به اثبات برتری دقت پیشبینی مدل رگرسیون بردار پشتیبان (SVR)[1] نسبت به سایر روشهای پیشبینی در مطالعات گذشته هدف اصلی در این پژوهش، بهبود پیشبینی رگرسیون بردار پشتیبان با استفاده از پیشپردازش اولیه دادهها به وسیله آنالیز مولفههای اصلی (PCA)[2] است. جهت انجام پژوهش پس از انجام آزمون مانایی، با استفاده از آنالیز مولفههای اصلی متغیرهای ورودی را به مولفههای اصلی که کل پراکندگی دادهها را پوشش میدهد تبدیل نموده و به عنوان ورودی برای مدل پیشبینی در نظر گرفتیم. سپس با استفاده از مدل رگرسیون بردار پشتیبان و شبیهسازی آن در نرمافزار متلب اقدام به پیشبینی قیمت روزانه نفت خام برنت نمودیم. به منظور مقایسه عملکرد مدلهای SVR و PCA-SVR از آزمون مقایسات زوجی استفاده نمودیم. نتیجه پژوهش بیانگر این موضوع بود که پیشپردازش اولیه به وسیله آنالیز مولفههای اصلی بر روی دادهها باعث کاهش خطای مدل پیشنهادی گردیده است. [1]. Support Vector Regression [2]. Principal Components Analyses
علی اصغر سالم؛ مهدی اکابری
چکیده
در این تحقیق به منظور برآورد اثر بازگشتی مستقیم بهبود کارایی مصرف برق در بخش خانگی مناطق شهری ایران از روش کشش قیمتی تقاضای انرژی برق و فرم تبعی سیستم معادلات تقاضای تقریبا ایده-ال با لحاظ مشخصات اقتصادی و اجتماعی خانوارها استفاده گردیده است. این مدل با استفاده از داده-های تلفیقی و روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط و بکارگیری اطلاعات ...
بیشتر
در این تحقیق به منظور برآورد اثر بازگشتی مستقیم بهبود کارایی مصرف برق در بخش خانگی مناطق شهری ایران از روش کشش قیمتی تقاضای انرژی برق و فرم تبعی سیستم معادلات تقاضای تقریبا ایده-ال با لحاظ مشخصات اقتصادی و اجتماعی خانوارها استفاده گردیده است. این مدل با استفاده از داده-های تلفیقی و روش رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط و بکارگیری اطلاعات نزدیک به 180 هزار خانوار شهری در کشور طی سالهای 1394-1385 تخمین زده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که اثر بازگشتی مستقیم بهبود کارایی مصرف برق در بخش خانگی مناطق شهری ایران برابر با 81 درصد است که در مقایسه با اثر بازگشتی بهبود کارایی سایر انرژی‌های مورد استفاده خانوار رقم بسیار بالایی میباشد. همچنین محاسبه اثر بازگشتی در بین گروههای درآمدی نشان‌دهنده بالا بودن این اثر در بین خانوارهای ثروتمند میباشد بدین معنی که بهبود کارایی مصرف برق، اثر صرفهجویی کمتری در گروه بالای درآمدی در مقایسه با گروههای پایین و متوسط درآمدی دارد.
عاطفه تکلیف
دوره 2، شماره 5 ، دی 1391، ، صفحه 49-79
چکیده
تقاضای جهانی برای گاز طبیعی در خلال دهه اول قرن بیست و یکم رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. در همین فاصله زمانی، رشد تجارت گاز طبیعی توسط خطوط لوله، 65 درصد بوده است. این امر نشان‌دهنده تغییر جهت بازار جهانی انرژی به سوی استفاده هر چه بیشتر از گاز طبیعی است. تأسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی (GECF) و سیاست‌های این مجمع، از منظر بسیاری ...
بیشتر
تقاضای جهانی برای گاز طبیعی در خلال دهه اول قرن بیست و یکم رشد قابل ملاحظه‌ای داشته است. در همین فاصله زمانی، رشد تجارت گاز طبیعی توسط خطوط لوله، 65 درصد بوده است. این امر نشان‌دهنده تغییر جهت بازار جهانی انرژی به سوی استفاده هر چه بیشتر از گاز طبیعی است. تأسیس مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی (GECF) و سیاست‌های این مجمع، از منظر بسیاری از صادرکنندگان و واردکنندگان بزرگ گاز طبیعی نقطه عطفی در تحولات بازار گاز محسوب میشود زیرا هماکنون کشورهای عضو این مجمع حدود نیمی از تجارت جهانی گاز طبیعی و بیش از 40 درصد از تجارت جهانی گاز توسط خطوط لوله را در اختیار دارند. در این مقاله، ضمن بررسی جایگاه مجمع کشورهای صادرکننده گاز طبیعی در تحولات بازار گاز، بر امکان رقابت یا همکاری اعضا در صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله تمرکز شده است. بر اساس نتایج این مطالعه، امکان رقابت یا همکاری میان اعضا، در چارچوب تجارت گاز براساس قراردادهای رسمی منعقده، نه تنها بسیار ضعیف است بلکه تنها در سه مورد و میان شش کشور از 13 عضو این مجمع امکانپذیر میباشد.
علی حیدری فتح آباد؛ عاطفه تکلیف
چکیده
تلاشهای کشورهای واردکننده نفت در زمینه سرمایهگذاری جهت انتقال از سوختهای فسیلی به غیر فسیلی و امکان‌پذیری بهرهبرداری تجاری از ذخایر نفت و گاز غیرمتعارف، امنیت تقاضای نفت خام کشورهای صادرکننده را میتواند با خطر جدی مواجه کند. در این مطالعه با محاسبه شاخص ریسک تقاضای صادرات نفتخام از کشورهای عضو اوپک طی سالهای ...
بیشتر
تلاشهای کشورهای واردکننده نفت در زمینه سرمایهگذاری جهت انتقال از سوختهای فسیلی به غیر فسیلی و امکان‌پذیری بهرهبرداری تجاری از ذخایر نفت و گاز غیرمتعارف، امنیت تقاضای نفت خام کشورهای صادرکننده را میتواند با خطر جدی مواجه کند. در این مطالعه با محاسبه شاخص ریسک تقاضای صادرات نفتخام از کشورهای عضو اوپک طی سالهای 2014-2000 به بررسی رابطه این متغیر و قیمت نفت با سرمایهگذاری در بخش بالادستی صنعت نفت این کشورها طی سالهای (2012-2000) با استفاده از مدل داده های تابلویی با اثرات تصادفی پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد که اثر شاخص ریسک تقاضای صادرات نفت بر سرمایهگذاری در بخش بالادستی صنعت نفت منفی بوده و این اثر معنا دار میباشد. لذا با توجه به مقدار ضریب شاخص ریسک تقاضای صادرات نفت، میتوان نتیجه گرفت که یک درصد تغییر در مقدار ریسک تقاضای صادرات نفت، 51/0 درصد سرمایهگذاری در بخش بالادستی صنعت نفت در جهت مخالف آن تغییر می‌کند. همچنین اثر قیمت نفت بر سرمایهگذاری در بخش بالادستی صنعت نفت مثبت است، به گونهای که یک درصد تغییر در قیمت نفت، 12/1 درصد سرمایهگذاری در بخش بالادستی صنعت نفت را در همان جهت تغییر میدهد.
مرتضی تهامی پور؛ سمانه عابدی؛ رضا کریمی بابا احمدی؛ مرتضی ابراهیمی زاده
چکیده
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر منجر به کمک به تحقق اهداف توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی کشور میشود که از عوامل اساسی در رسیدن به توسعه پایدار در هر کشوری می باشد. این مقاله به بررسی تاثیر انرژی پاک بر سرانه رشد اقتصادی واقعی در کشور ایران طی دوره 1391-1346 میپردازد. برای دستیابی به هدف مطالعه، از مدل خود رگرسیونی با وقفه توزیعی (ARDL) ...
بیشتر
توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر منجر به کمک به تحقق اهداف توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی کشور میشود که از عوامل اساسی در رسیدن به توسعه پایدار در هر کشوری می باشد. این مقاله به بررسی تاثیر انرژی پاک بر سرانه رشد اقتصادی واقعی در کشور ایران طی دوره 1391-1346 میپردازد. برای دستیابی به هدف مطالعه، از مدل خود رگرسیونی با وقفه توزیعی (ARDL) و روش هم انباشتگی برای تعیین وجود رابطه کوتاه و بلندمدت بین متغیرها بکار گرفته شده است. نتایج نشان داد که سرعت تعدیل مدل تصحیح خطا نسبتا بالا است و این مدل قادر است در هر دوره به میزان 61 درصد از خطای عدم تعادل کوتاه‌مدت، برای دستیابی به تعادل بلندمدت را تعدیل نماید. طبق برآورد انجام شده، رابطه بین سرانه رشد اقتصادی واقعی و مصرف انرژی های تجدیدپذیر و مصرف مواد سوختنی و بازیافتی و مصرف انرژی الکتریکی چه در کوتاه مدت و چه بلند مدت، منفی میباشد. همچنین نتایج بلندمدت حاکی از آن است که یک رابطه منفی معنیدار بین مصرف انرژی الکتریکی، مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر و مصرف مواد سوختنی و بازیافتی با سرانه رشد اقتصادی واقعی وجود دارد، بهطوریکه در بلندمدت مصرف یک درصد از متغیرهای مذکور سرانه رشد اقتصادی واقعی را به ترتیب 71/0، 72/0 و 79/0 درصد کاهش میدهد.
زکریا فرج‌زاده
چکیده
با وجود تلاشهای جهانی برای کاهش شدت مصرف انرژی اما در دهه‌های اخیر شدت انرژی در اقتصاد ایران همواره رو به افزایش بوده است. برای تحلیل دقیق‌تر تغییرات شدت انرژی، این مطالعه با هدف تجزیه شدت انرژی به اجزای آن شامل تغییر کارایی و تغییر ساختاری و شناخت عوامل مؤثر بر آنها در اقتصاد ایران طی دوره 1390-1352 صورت گرفت. تجزیه شدت انرژی نشان داد ...
بیشتر
با وجود تلاشهای جهانی برای کاهش شدت مصرف انرژی اما در دهه‌های اخیر شدت انرژی در اقتصاد ایران همواره رو به افزایش بوده است. برای تحلیل دقیق‌تر تغییرات شدت انرژی، این مطالعه با هدف تجزیه شدت انرژی به اجزای آن شامل تغییر کارایی و تغییر ساختاری و شناخت عوامل مؤثر بر آنها در اقتصاد ایران طی دوره 1390-1352 صورت گرفت. تجزیه شدت انرژی نشان داد افزایش شدت انرژی اغلب ناشی از تغییر کارایی بوده است. همچنین مشخص شد متغیرهای درآمد (تولید ناخالص داخلی)، سرمایه سرانه نیروی کار و شهرنشینی مهمترین متغیرهای اثرگذار بر شدت انرژی و اجزای آن هستند. با در نظر گرفتن رابطه غیرخطی متغیرهای درآمد و سرمایه سرانه نیروی کار با شاخص‌های شدت انرژی و نقطه عطف مترتب بر آنها در مجموع اثر درآمد در جهت افزایش شدت انرژی و اثر سرمایه در جهت کاهش شدت انرژی ارزیابی شد. اما شهرنشینی با وجود افزایش شدت انرژی از طریق تغییرات ساختاری از طریق بهبود کارایی در مجموع موجب کاهش شدت انرژی فراتر از 8/1 درصد به ازای 1 درصد افزایش شهرنشینی خواهد شد. اثر قیمت و سهم صنعت از تولید ناخالص داخلی بر شاخص‌های فوق محدود و اثر متغیرهای شاخص ادغام تجاری و سرمایهگذاری خارجی قابل اغماض ارزیابی شد. رقم متناظر برای متغیرهای یاد شده بیشتر کمتر از 05/0 درصد به دست آمد.
نعمت‌الله اکبری؛ هوشنگ طالبی؛ اعظم جلائی
دوره 3، شماره 11 ، تیر 1393، ، صفحه 66-29
چکیده
در میان بخشهای اقتصادی کشور، بخش خانگی از بزرگترین مصرفکنندگان نهایی انرژی است و شدت انرژی آن برخلاف سایر بخشها دارای روندی صعودی است. در این راستا، قانون هدفمندسازی یارانهها از اقدامات اساسی دولت نهم است که از جمله اهداف دولت از اجرای آن، کاهش مصرف انرژی بخش خانگی بوده است.هدف از پژوهش حاضر، تبیین تأثیر اجرای قانون ...
بیشتر
در میان بخشهای اقتصادی کشور، بخش خانگی از بزرگترین مصرفکنندگان نهایی انرژی است و شدت انرژی آن برخلاف سایر بخشها دارای روندی صعودی است. در این راستا، قانون هدفمندسازی یارانهها از اقدامات اساسی دولت نهم است که از جمله اهداف دولت از اجرای آن، کاهش مصرف انرژی بخش خانگی بوده است.هدف از پژوهش حاضر، تبیین تأثیر اجرای قانون هدفمندسازی یارانهها بر میزان تغییر مصرف برق و گاز طبیعی خانوارهای شهر اصفهانبوده است. دادههای مورد نیاز علاوه بر استفاده از روش میدانی از طریق مدارک و اسناد سازمانی با مراجعه به شرکت توزیع برق شهرستان اصفهان گردآوری شدهاست. نمونه منتخب در روش نگرشسنجی، شامل 103 خانوار و در روش کاراییسنجی شامل 365 خانوار ساکن در مناطق چهاردهگانه شهر اصفهان بوده استکه به روش تصادفی طبقهبندی شده متناسب، انتخاب شدهاند. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی صورت گرفته است. نتایج حاصل نشان میدهد مطابق با اظهارات خانوارهای اصفهانی، پس از اجرای قانون هدفمندسازی یارانهها، مصرف برق و گاز طبیعی آنها، کاهش معناداری نداشته است. تجزیه و تحلیل دادهها و آمارهای رسمی پژوهش نیز مؤید عدم کاهش معنادار مصرف برق خانوارها پس از اجرای قانون بوده است. همچنین نتایج حاکی از عدم وجود تفاوت میان مناطق شهری از نظر میزان کاهش در مصرف برق خانوار و وجود تفاوت از نظر میزان کاهش در مصرف گاز طبیعی خانوار پس از اجرای قانون بوده است.
شهرام گلستانی؛ سعید صدرزاده مقدم؛ صفیه عظیم‌زاده
دوره 1، شماره 3 ، تیر 1391، ، صفحه 17-34
چکیده
ضرورت انجام مطالعات مکان‌یابی صنایع، یکی از کلیدی‌ترین گام‌های تأسیس صنایع است، چرا که نتایج این تصمیم در درازمدت ظاهر شده و اثرات بسزایی از بعد اقتصادی، محیط زیست و مسائل اجتماعی دارد. کشور ایران با دارا بودن میادین عظیم نفتی، چهارمین تولیدکننده نفت در جهان است. کمبود ظرفیت پالایشی و تقاضای داخلی بالا برای فرآورده‌های نفتی، ایران ...
بیشتر
ضرورت انجام مطالعات مکان‌یابی صنایع، یکی از کلیدی‌ترین گام‌های تأسیس صنایع است، چرا که نتایج این تصمیم در درازمدت ظاهر شده و اثرات بسزایی از بعد اقتصادی، محیط زیست و مسائل اجتماعی دارد. کشور ایران با دارا بودن میادین عظیم نفتی، چهارمین تولیدکننده نفت در جهان است. کمبود ظرفیت پالایشی و تقاضای داخلی بالا برای فرآورده‌های نفتی، ایران را به واردکننده فرآورده‌های نفتی مانند بنزین تبدیل کرده است. ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید فرآورده‌های نفتی بسیار بااهمیت و ضروری است که در این راه توسعه پالایشگاه‌های موجود و یا ایجاد ظرفیت جدید (احداث پالایشگاه نفت) از جمله راهکارهای پیش رو است. با توجه به هزینههای بسیار بالای احداث پالایشگاه و دولتی بودن صنعت نفت در کشور، در راه احداث پالایشگاه نفت، بایستی رویه‌ای را در پیش گرفت که هزینههای کل حداقل شود. بدین منظور تعیین بهترین و مناسب‌ترین مکان برای احداث یک پالایشگاه جدید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مطالعه با استفاده از تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدلهای اقتصاد سنجی تصادفی مانند لاجیت و پرابیت به دنبال تعیین مکان بهینه برای استقرار یک پالایشگاه نفت در محدوده جغرافیایی کشور است. در این مطالعه، معیارهای جغرافیایی مانند شیب و ارتفاع زمین در بخش سامانه اطلاعات جغرافیایی بکار گرفته شدهاند. سپس کلیه نواحی مورد بررسی قرار گرفته و نواحی دارای شرایط اولیه جغرافیایی غربالگری گردیده‌اند. در نهایت با استفاده از مدلهای لاجیت و پرابیت نواحی مورد بررسی با توجه به معیارهای اقتصادی بررسی و رتبه‌بندی نهایی صورت گرفته است.
سیدکمال صادقی؛ سعید ابراهیمی
دوره 2، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 43-73
چکیده
توسعه مالی میتواند با تسهیل دستیابی به تکنولوژی‌های بالاتر، آلودگی محیط زیست را کاهش دهد و از طرفی با افزایش فعالیت‌های صنعتی و تولیدی به تخریب هرچه بیشتر آن بیانجامد. در این مقاله تأثیر توسعه مالی، تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی بر انتشار دی‌اکسید‌کربن ( به‌عنوان معیاری برای آلودگی محیط‌زیست ) طی دوره 1387-1350 برای ایران و با ...
بیشتر
توسعه مالی میتواند با تسهیل دستیابی به تکنولوژی‌های بالاتر، آلودگی محیط زیست را کاهش دهد و از طرفی با افزایش فعالیت‌های صنعتی و تولیدی به تخریب هرچه بیشتر آن بیانجامد. در این مقاله تأثیر توسعه مالی، تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی بر انتشار دی‌اکسید‌کربن ( به‌عنوان معیاری برای آلودگی محیط‌زیست ) طی دوره 1387-1350 برای ایران و با استفاده از رویکرد ARDL بررسی میشود. نتایج نشان میدهد که توسعه مالی در کوتاه‌مدت و بلندمدت تأثیر مثبتی بر انتشار دی‌اکسید‌کربن دارد که نشان میدهد توسعه مالی در ایران هنوز منجر به دستیابی به تکنولوژی‌های دوستدار محیط زیست نشده است. همچنین در بلندمدت تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی و آزادسازی تجاری تأثیر معنیداری بر انتشار دی‌اکسید‌کربن دارند و با حذف متغیر مصرف انرژی از مدل، کشش انتشار دی‌اکسید‌کربن نسبت متغیرها افزایش مییابد. علاوه براین، نتایج حاکی از تأیید منحنی زیستمحیطی کوزنتس برای ایران در کوتاه‌مدت و بلندمدت است.
رحمان خوش‌اخلاق؛ مرضیه ستوده‌نیا کرانی
دوره 1، شماره 4 ، مهر 1391، ، صفحه 43-65
چکیده
هدف این پژوهش، ارزیابی عوامل مؤثر بر میزان غلظت آلایندههای هوایی شهر یزد و هزینههای زیستمحیطی ناشی از آن بر ساکنین این شهر با استفاده از روش ارزشیابی مشروط (CVM) و سپس برآورد تولیدات ناخالص تعدیل شده به دلیل هزینههای زیستمحیطی برای بهبود کیفیت هوا است. نتایج نشان میدهد که به طور متوسط، هر شهروند یزدی حاضر است برای جلوگیری ...
بیشتر
هدف این پژوهش، ارزیابی عوامل مؤثر بر میزان غلظت آلایندههای هوایی شهر یزد و هزینههای زیستمحیطی ناشی از آن بر ساکنین این شهر با استفاده از روش ارزشیابی مشروط (CVM) و سپس برآورد تولیدات ناخالص تعدیل شده به دلیل هزینههای زیستمحیطی برای بهبود کیفیت هوا است. نتایج نشان میدهد که به طور متوسط، هر شهروند یزدی حاضر است برای جلوگیری از بدتر شدن کیفیت کنونی هوا سالانه مبلغ 4937 ریال از مالیاتهایش هزینه گردد، در حالی که در وضعیت فعلی، مبلغ سرانه مصرف شده برای این هدف تنها 1627 ریال است. بنابراین با توجه به تعدیل ارزش بهبود کیفیت هوا، با کسر کردن هزینههای زیستمحیطی از تولید ناخالص داخلی، تولید خالص داخلی تعدیل شده (EDP) 4887930630 در سال 1389 برای شهروندان یزدی، به عنوان سطح واقعی رفاه بدست آمده است.
عاطفه تکلیف
دوره 2، شماره 8 ، مهر 1392، ، صفحه 45-67
چکیده
مجمع کشورهای صادرکننده گاز یکی از نهادهای بین دولتی است که اثرگذاری آن بر آینده بازار گاز همواره مورد توجه بوده است. محور اصلی مطالعاتی که عمدتاً توسط کارشناسان کشورهای مصرفکننده گاز انجام شده است ارزیابی و سنجش تأثیر این مجمع بر قیمت گاز طبیعی در بازارهای اصلی مصرف میباشد. متأسفانه مسئله تجانس یا عدم‌تجانس اعضا و نقشی که ...
بیشتر
مجمع کشورهای صادرکننده گاز یکی از نهادهای بین دولتی است که اثرگذاری آن بر آینده بازار گاز همواره مورد توجه بوده است. محور اصلی مطالعاتی که عمدتاً توسط کارشناسان کشورهای مصرفکننده گاز انجام شده است ارزیابی و سنجش تأثیر این مجمع بر قیمت گاز طبیعی در بازارهای اصلی مصرف میباشد. متأسفانه مسئله تجانس یا عدم‌تجانس اعضا و نقشی که این مسئله میتواند در توفیق خطمشیها و اهداف این سازمان ایفا کند کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله، نخست عدم‌تجانس اعضاء را نشان دادهایم و سپس به کمک شاخصهایی مناسب، به رتبه‌بندی کشورهای عضو در اثرگذاری بر سیاستها و تحقق اهداف مجمع در کوتاه‌مدت، میانمدت و بلندمدت پرداختهایم. بر اساس شاخص‌های معرفی شده میتوان نتیجه گرفت که روسیه، قطر و الجزایر کشورهای هستند که مهمترین نقش را در اثرگذاری بر سیاست‌های مجمع در کوتاه‌مدت و میانمدت ایفا میکنند در حالی که کشورهای روسیه، قطر و ایران به ترتیب سه عضو مؤثر در سیاست‌های بلندمدت مجمع میباشند.
جعفر حقیقت؛ میرطاهر پورپرتوی
دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 49-73
چکیده
تقاضای روزافزون فرآورده‌های نفتی در بخشهای مختلف، مستلزم افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی میباشد. این امر منابع قابل توجهی را برای سرمایهگذاری می‌طلبد که در حال حاضر تقریباً تمام منابع مالی و وجوه سرمایهگذاری مورد نیاز در این زمینه از طریق منابع دولتی تأمین می‌گردد. بسیاری از کشورهای نفت‌خیز برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ نفتی ...
بیشتر
تقاضای روزافزون فرآورده‌های نفتی در بخشهای مختلف، مستلزم افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی میباشد. این امر منابع قابل توجهی را برای سرمایهگذاری می‌طلبد که در حال حاضر تقریباً تمام منابع مالی و وجوه سرمایهگذاری مورد نیاز در این زمینه از طریق منابع دولتی تأمین می‌گردد. بسیاری از کشورهای نفت‌خیز برای تأمین مالی پروژه‌های بزرگ نفتی خود به ویژه در بخش بالادستی، از قراردادهای مختلف استفاده مینمایند که هر یک از این قراردادها، متناسب با زمان و مکان و با در نظر گرفتن رویکرد سیاست نفتی ملت‌ها، از کشوری به کشور دیگری متفاوت بوده و عمدتاً به قراردادهای سنتی نفت مشهور میباشند. علاوه بر این روش‌ها، در سالهای اخیر روشهای خاص دیگری برای تأمین مالی پروژه‌های نفتی به ویژه در بخش پایین‌دستی که بیشتر به استفاده از توانمندی‌های بخش خصوصی تأکید دارد، مورد استفاده قرار میگیرد که از آنها به روشهای PPP یاد میشود. مقالة حاضر ضمن تشریح روشهای مختلف تأمین مالی احداث انبار نفت استراتژیک غرب تهران، به بررسی فرآیند و مدل اجرایی این روش‌ها از جنبه‌های مختلف اقتصادی و مالی میپردازد. برای این منظور از مدل امکان‌سنجی پیشنهادی سازمان توسعه صنعتی ملل متحد و از شاخص‌های مهم و مؤثر اقتصاد مهندسی در تصمیم‌گیری پروژه‌ها در قالب نرمافزار Comfar3 استفاده شده است.
هادی دیباوند؛ علی طاهری فرد؛ علی فریدزاد؛ عاطفه تکلیف؛ محمد مهدی بحرالعلوم
چکیده
قرارداد جدید نفتی ایران نسل جدیدی از قرارداد خدمت است که تلاش شده تا مهمترین ایرادات موجود در مدل بیعمتقابل را برطرف سازد. در این مدل قراردادی مولفههائی برای ایجاد جذابیت بیشتر نسبت به مدل بیعمتقابل گنجانده شده تا انگیزه پیمانکاران افزوده شود. در این پژوهش تفاوتهای دو مدل قراردادی یادشده از منظر توزیع منافع ناشی از استخراج ...
بیشتر
قرارداد جدید نفتی ایران نسل جدیدی از قرارداد خدمت است که تلاش شده تا مهمترین ایرادات موجود در مدل بیعمتقابل را برطرف سازد. در این مدل قراردادی مولفههائی برای ایجاد جذابیت بیشتر نسبت به مدل بیعمتقابل گنجانده شده تا انگیزه پیمانکاران افزوده شود. در این پژوهش تفاوتهای دو مدل قراردادی یادشده از منظر توزیع منافع ناشی از استخراج گاز در فازهای 4 و 5 میدان گازی پارس جنوبی مورد بررسی قرار میگیرد.این پژوهش از طریق شبیهسازی مالی دو مدل قراردادی و مقایسه خروجیهای آن انجام میشود. نتایج نشان میدهد عایدی دولت در مدل بیعمتقابل در طول دوره برداشت از فازهای4 و 5 پارس جنوبی در مقادیر جاری و تنزیل شده به ترتیب حدود 29% و 11% بیش از مدل جدید قراردادی است. اما اگر در مدل بیعمتقابل، همزمان با تسویه کامل پیمانکار، افت تولید سالانه بیش از 3% از میدان آغاز گردد، آنگاه انتخاب مدل جدید قراردادی از منظر ایجاد منافع مالی برای دولت نسبت به بیعمتقابل ارجحیت پیدا می‌کند.
مسعود درخشان
دوره 3، شماره 9 ، دی 1392، ، صفحه 53-113
چکیده
بعد از بررسی اجمالی قراردادهای نفتی ایران از امتیازنامه‌های رویتر و دارسی تا قراردادهای بیع متقابل، ویژگیهای مطلوب قراردادهای نفتی را به شرح ذیل بررسی کرده‌ایم: حاکمیت و مالکیت بر منابع نفتی، حقوق و منافع ملی در زنجیره عملیات نفتی، انتقال دانش و مهارت‌های فنی، و افزایش سهم دولت از عواید نفتی. ارزیابی قراردادهای نفتی در یک ...
بیشتر
بعد از بررسی اجمالی قراردادهای نفتی ایران از امتیازنامه‌های رویتر و دارسی تا قراردادهای بیع متقابل، ویژگیهای مطلوب قراردادهای نفتی را به شرح ذیل بررسی کرده‌ایم: حاکمیت و مالکیت بر منابع نفتی، حقوق و منافع ملی در زنجیره عملیات نفتی، انتقال دانش و مهارت‌های فنی، و افزایش سهم دولت از عواید نفتی. ارزیابی قراردادهای نفتی در یک دوره 140ساله، از رویتر (1251) تاکنون، نشان میدهد که توجه اصلی دولتها همواره معطوف به افزایش درآمدهای ارزی بوده‌است. درحالت کلی، اعمال حاکمیت و مالکیت بر منابع نفتی در قراردادها معمولاً محل نزاع بین دولتها و شرکتهای نفتی نبوده‌است زیرا درحقوق بین‌الملل، حاکمیت دولتها بر منابع طبیعی به رسمیت شناخته شدهاست. نکته بسیار مهم، تشخیص دلالت‌های این ویژگی در فرآیند عملیات نفتی شرکتهای خارجی است که تابعی از دانش و تجربه شرکت ملی نفت است. دو ویژگی بعدی، کم و بیش در تمام قراردادهای نفتی مورد توجه بوده‌است بدون آنکه نتیجه ملموسی از آن حاصل شده‌باشد زیرا ثمربخشی این دو ویژگی مستلزم کوششی درون‌زا برای ارتقاء سطح دانش و مهارت‌های فنی در صنعت نفت و همچنین تغییر رویکرد مقامات دولتی به جایگاه نفت در توسعه اقتصادی است. درغیر اینصورت، از انعقاد قراردادهای نفتی با شرکتهای نفتی بین المللی نمی‌توان ارتقاء توان کارشناسی و مدیریتی شرکت ملی نفت برای نیل به سطح شرکتهای نفتی ملی- بین المللی را انتظار داشت.
احمد جعفری صمیمی؛ سیدمحی‌الدین احمدپور
دوره 1، شماره 1 ، دی 1390، ، صفحه 55-72
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی رابطه شاخص عملکرد محیط زیست و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب توسعه‌یافته است. مطالعات صورت گرفته در این حوزه، اثر بهبود در کیفیت محیط زیست بر رشد اقتصادی را مورد بررسی قرار داده‌اند اما در این پژوهش بر بررسی رشد اقتصادی بر عملکرد محیط زیست تأکید داریم که خود وجه تمایز این مطالعه از بسیاری از مطالعات صورت گرفته در ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی رابطه شاخص عملکرد محیط زیست و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب توسعه‌یافته است. مطالعات صورت گرفته در این حوزه، اثر بهبود در کیفیت محیط زیست بر رشد اقتصادی را مورد بررسی قرار داده‌اند اما در این پژوهش بر بررسی رشد اقتصادی بر عملکرد محیط زیست تأکید داریم که خود وجه تمایز این مطالعه از بسیاری از مطالعات صورت گرفته در این حوزه است. همچنین، این مطالعه سعی دارد به بررسی دیگر فاکتورهای سیاسی و اجتماعی که ممکن است بر سیاستگذاری‌های زیستمحیطی و متعاقباً، بر پایداری محیط زیست تأثیرگذار باشند، بپردازد. در پژوهش حاضر با استفاده از روش اقتصادسنجی دادههای تابلویی، بررسی رابطه شاخص عملکرد محیط زیست و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب توسعه‌یافته، در سالهای 2006 و 2008 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان میدهد در کشورهای توسعه‌یافته، رشد اقتصادی بر عملکرد محیط زیست تأثیر منفی دارد، بهگونهای که در بازه زمانی مورد بررسی، افزایش رشد اقتصادی در این کشورها، منجر به تخریب محیط زیست یا کاهش کیفیت محیط زیست میشود.
فرهاد رهبر؛ کیومرث حیدری؛ هادی قهرمانی ساعتلو
چکیده
قیمتگذاری صحیح نیروی برق از مهمترین ابزارها جهت برنامهریزی جامع برای استفاده صحیح و کارا از برق (بهینگی مصرف) و هدایت صحیح سرمایهگذاریها برای تأمین تقاضای برق (بهینگی تولید) به‌حساب میآید. هدف کارایی، قیمتگذاری بر اساس بهینه اول (قیمت برابر با هزینه نهایی) را توجیه می‌کند. از سویی دیگر، اگر صنعت موردبررسی با صرفههای ...
بیشتر
قیمتگذاری صحیح نیروی برق از مهمترین ابزارها جهت برنامهریزی جامع برای استفاده صحیح و کارا از برق (بهینگی مصرف) و هدایت صحیح سرمایهگذاریها برای تأمین تقاضای برق (بهینگی تولید) به‌حساب میآید. هدف کارایی، قیمتگذاری بر اساس بهینه اول (قیمت برابر با هزینه نهایی) را توجیه می‌کند. از سویی دیگر، اگر صنعت موردبررسی با صرفههای نسبت به مقیاس مواجه باشد، قیمتگذاری بر اساس هزینه نهایی، موجب ایجاد کسری برای بنگاه اقتصادی میشود که باید پوشش داده شود. در مطالعه حاضر، تابع هزینه کل بلندمدت برای صنعت برق کشور طی دوره زمانی 1393-1370 به فرم ترانسلوگ و به‌صورت مستقیم (با استفاده از قیمت نهاده‌ها و ستاده صنعت) تخمین زده‌شده است. در ادامه با استخراج قیمت بهینه بر اساس سناریوهای مختلف، کسری حاصل از این نوع قیمت گذاری محاسبه گردیده و سهم کسری هر کدام از بخشهای تولید انتقال و توزیع مشخص گردیده است. قیمتگذاری رمزی، قیمتگذاری بلوکی، بازپرداخت تسهیلات اخذشده از دولت در مقابل تعهدات دولت بابت تفاوت نرخ، استفاده از ظرفیت خصوصی‌سازی و اقساط بخش خصوصی با طلب آنان در مقابل فروش برق به شرکتهای مادر تخصصی دولتی ازجمله عمده‌ترین راه‌حل‌هایی میباشند که به‌منظور جبران کسری، پیشنهاد گردیده است.
لیلا ترکی؛ مریم فراهانی
دوره 1، شماره 2 ، فروردین 1391، ، صفحه 59-71
محسن پورعبادالهان کویچ؛ فیروز فلاحی؛ کیومرث حیدری؛ پویان کیانی
چکیده
از آنجایی که شرکتهای توزیع برق در شرایط محیطی مختلف فعالیت مینمایند که ممکن است بر کارایی آنها تاثیر گذارد و با عنایت به استفاده از این مقادیر کارایی برای مقاصدی همچون مقرراتگذاری اقتصادی، ضرورت دارد که کارایی این شرکتها به وسیله عوامل محیطی تصحیح گردد. در مطالعه حاضر، این کار برای شرکتهای توزیع برق ایران با استفاده ...
بیشتر
از آنجایی که شرکتهای توزیع برق در شرایط محیطی مختلف فعالیت مینمایند که ممکن است بر کارایی آنها تاثیر گذارد و با عنایت به استفاده از این مقادیر کارایی برای مقاصدی همچون مقرراتگذاری اقتصادی، ضرورت دارد که کارایی این شرکتها به وسیله عوامل محیطی تصحیح گردد. در مطالعه حاضر، این کار برای شرکتهای توزیع برق ایران با استفاده از کاربرد تحلیل دو مرحلهای (DEA و Tobit) صورت میپذیرد. برای این منظور، ابتدا با استفاده از روش DEA، به اندازهگیری کارایی 39 شرکت توزیع برق ایران طی سال 1394 پرداخته میشود. سپس تاثیر عوامل محیطی بر کارایی این شرکتها با استفاده از روش Tobit مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج مدل نشان داد که متغیرهای میزان بارش باران و ترکیب مشتریان به ترتیب اثر منفی و مثبت بر کارایی شرکتهای توزیع برق ایران دارند. در نهایت کاراییهای اولیه با استفاده از عوامل محیطی موثر، که همانا میزان بارش باران و ترکیب مشتریان میباشند، مورد تصحیح قرار میگیرند. مقایسه اندازه کاراییهای محاسبه شده اولیه و تصحیح شده حاکی از ایجاد تغییر در اندازه کارایی و رتبه شرکتهای توزیع برق میباشد، به نحوی که شرکتهای توزیع برقی که بارش باران بیشتر از میانگین و مشتریان صنعتی کمتری نسبت به میانگین داشتند، کاراییشان افزایش پیدا کرده است و برعکس.
رضا فهیمی دوآب؛ احمد صباحی؛ محمد حسین مهدوی عادلی؛ احمد سیفی
دوره 3، شماره 12 ، مهر 1393، ، صفحه 60-90
چکیده
دو سازمان OPEC و OECD به عنوان خریداران و فروشندگان اصلی و موثر در بازار جهانی نفت خام هستند که برای تغییر قیمتها به نفع خود تلاش میکنند. در این مقاله به بررسی یک مدل تئوری بازیها برای نحوه رفتار دو سازمان مدنظر در بازار نفت در مقابل یکدیگر پرداخته شده است. سپس با استفاده از روش جوهانسون جوسیلیوس یک مدل اقتصادسنجی ارائه شده ...
بیشتر
دو سازمان OPEC و OECD به عنوان خریداران و فروشندگان اصلی و موثر در بازار جهانی نفت خام هستند که برای تغییر قیمتها به نفع خود تلاش میکنند. در این مقاله به بررسی یک مدل تئوری بازیها برای نحوه رفتار دو سازمان مدنظر در بازار نفت در مقابل یکدیگر پرداخته شده است. سپس با استفاده از روش جوهانسون جوسیلیوس یک مدل اقتصادسنجی ارائه شده است که در آن عوامل و میزان اثرگذاری هر یک از دو سازمان بر قیمت نفت خام بررسی خواهد شد. نتایج نشان می دهد سازمان OPEC با میزان عرضه نفت خام و سازمان OECD با ذخایر نفتی تحت کنترل بر قیمت نفت خام موثر هستند. حساسیت قیمت نفت خام نسبت به عرضه OPEC بیشتر از ذخایر تحت کنترل OECD است، بنابراین سازمان OPEC میتواند از آن به عنوان ابزاری جهت افزایش قدرت چانهزنی استفاده کند. سایر متغیرهای موثر بر قیمت نفت خام که در این مقاله مورد بررسی قرار میگیرد رشد اقتصاد جهانی و نرخ ارز موثر حقیقی آمریکا است که نتیجه میشود رشد اقتصاد جهانی اثری مستقیم و نرخ دلار حقیقی اثری معکوس بر قیمت نفت خام میگذارد.
رحمان زارعیان مزرعه خسرو؛ حامد شکوری گنجوی
چکیده
راه یافتن خودروها در زندگی بشر در ابتدای امر، موجب رشد و توسعه همه‌جانبه زندگی بشر شد؛ اما با همه‌گیر شدن استفاده از این وسایل نقلیه بخصوص استفاده شخصی، مشکلات و عوارض زیان‌بخشی را در ابعاد سلامت، اقتصاد و محیط‌زیست به بار آورد که بخش بزرگی از این عوارض به مقدار و چگونگی مصرف حامل‌های انرژی در حمل‌ونقل این وسایل برمی‌گردد. به‌منظور ...
بیشتر
راه یافتن خودروها در زندگی بشر در ابتدای امر، موجب رشد و توسعه همه‌جانبه زندگی بشر شد؛ اما با همه‌گیر شدن استفاده از این وسایل نقلیه بخصوص استفاده شخصی، مشکلات و عوارض زیان‌بخشی را در ابعاد سلامت، اقتصاد و محیط‌زیست به بار آورد که بخش بزرگی از این عوارض به مقدار و چگونگی مصرف حامل‌های انرژی در حمل‌ونقل این وسایل برمی‌گردد. به‌منظور مدیریت مصرف سوخت به خصوص در حمل‌ونقل در ابتدا لازم است تا سازوکار و ساختار شکل‌دهنده مصرف شناسایی شده و سپس در جهت بهبود آن تلاش شود. نگرش سیستمی و تحلیل سیستم‌ها یکی از مهمترین ابزارهایی است که در تحلیل و حل مسائل مهم اقتصادی و مدیریتی مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله در ابتدا با استفاده از نمودار علی معلولی، سازوکار و متغیرهای تأثیرگذار بر مصرف بنزین نشان داده شده است. در گام بعدی به اعتبارسنجی مدل شبیه‌سازی‌شده پرداخته شده و پس از تأیید اعتبار مدل به محاسبه کشش پرداخته میشود که کشش قیمتی تقاضا برای زمان حاضر (در شرایطی که قیمت بنزین 1000 تومان باشد) برای بازه کوتاه‌مدت و بلندمدت تهران به ترتیب 092/0- و 129/0- به‌دست آمده است. اندازه کشش محاسبه شده برای استان تهران در این مقاله، نسبت به کشش محاسبه شده در تحقیقات گذشته برای ایران قدری کمتر است که علت آن مربوط به پایین بودن قیمت بنزین نسبت به درآمد خانوار و بالاتر بودن نیاز به حمل‌ونقل در تهران است.
