• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
سارا اکبری؛ تیمور محمدی؛ حمیدرضا ارباب؛ رضا طالبلو
چکیده
قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی به همدیگر مرتبط هستند و تلاطمات قیمت آنها تقریباً موازی است. بنگاههایی که از این نفت خام در محصولات خود استفاده می‌کنند با ریسک تلاطم قیمت روبه‌رو هستند که البته این تلاطم در هردوره‌ای رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهد که تحت عنوان رژیم‌های متفاوت نفتی شناخته میشود. با این فلسفه که اقتصاد دچار تلاطم ...
بیشتر
قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی به همدیگر مرتبط هستند و تلاطمات قیمت آنها تقریباً موازی است. بنگاههایی که از این نفت خام در محصولات خود استفاده می‌کنند با ریسک تلاطم قیمت روبه‌رو هستند که البته این تلاطم در هردوره‌ای رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهد که تحت عنوان رژیم‌های متفاوت نفتی شناخته میشود. با این فلسفه که اقتصاد دچار تلاطم بوده و خریداران دچار زیان هستند، خریداران اصولاً در تلاشند که با یک دارایی دیگر دارایی اصلی خود را مصون کنند و این مصون‌سازی در رژیم‌های متفاوت بازده با نرخ‌های متفاوتی را به همراه دارد. درنتیجه نیاز به ارائه یک الگو برای این فضا می‌باشد. از دیرباز معلوم شده طبق مقاله همیلتون (1989) قیمت نفت دارای رژیم‌های متفاوت است و لذا در مجموع در این پژوهش با این دیدگاه سعی میشود که نسبت بهینه مصون‌سازی تحت رژیم‌های متفاوت قیمت نفت با استفاده از مدل ضریب همبستگی پویای متناسب با تغییر رژیم برآورد شود. داده‌های مورد استفاده در این پژوهش بازده ماهانه قیمت نفت وطلا از سال فروردین 1390 الی اسفند 1398 بوده است. در این پژوهش، مدل در نرم‌افزار متلب اجرا شده است. پس از اجرای مدل این نتیجه حاصل میشود که نسبت مصون‌سازی بهینه تحت رژیم 1 (اولین تغییر قیمتی با اهمیت مشاهده‌شده در دو بازار) معادل 66 درصد و تحت رژیم دوم (دومین تغییر قیمتی با اهمیت مشاهده شده در دو بازار) معادل 26 درصد است.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
آرام امیرنیا
چکیده
مطالعه حاضر به تأثیر تولید ناخالص داخلی، جمعیت شهری و مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر بر انتشار دی‌اکسیدکربن در کشورهای عضو اوپک می‌پردازد. برای نشان دادن جزئیات یافتههای خود، در این مطالعه از روش داده‌های تابلویی (پانل دیتا) تأثیر تولید ناخالص داخلی، افزایش جمعیت شهری و مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر بر انتشار دی‌اکسیدکربن را برای ...
بیشتر
مطالعه حاضر به تأثیر تولید ناخالص داخلی، جمعیت شهری و مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر بر انتشار دی‌اکسیدکربن در کشورهای عضو اوپک می‌پردازد. برای نشان دادن جزئیات یافتههای خود، در این مطالعه از روش داده‌های تابلویی (پانل دیتا) تأثیر تولید ناخالص داخلی، افزایش جمعیت شهری و مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر بر انتشار دی‌اکسیدکربن را برای 13 کشور عضو اوپک در بازه زمانی، 1990 تا 2019، بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی، افزایش جمعیت شهری و مصرف سوخت‌های تجدیدناپذیر تأثیر مثبت و معناداری بر انتشار دی‌اکسیدکربن دارد. یافتههای کلی حاکی از آن است که به دنبال افزایش تولید ناخالص داخلی و صنعتی شدن کشورها، شاهد رشد جمعیت شهری نیز خواهیم بود. آلودگی محیط زیست عمدتاً با شهرنشینی سریع و صنعتی شدن تشدید میشود، همچنین رشد اقتصادی و انرژی‌های تجدیدناپذیر در کشورهای عضو اوپک که عمدتاً کشورهای در حال توسعه هستند اثرات مخربی بر محیط زیست دارند. این مطالعه توصیه می‌کند که شهرنشینی و رشد اقتصادی پایدار باید با استفاده از منابع مالی سبز و منابع انرژی پاک ترویج شود، همچنین ضرورت تغییر الگوهای مصرف انرژی از سوختت‌های فسیلی و رفتن به سمت منابع انرژی تجدیدپذیر باید در میان کشورهای عضو اوپک مورد حمایت قرار گیرد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
حمید آماده؛ مهری هاشمی
چکیده
در این مقاله مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 1393ـ1385 برحسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شده است. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی و شاخص جداسازی، به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در ...
بیشتر
در این مقاله مصرف انرژی در بخش کشاورزی با استفاده از شاخص دیویژیا میانگین لگاریتمی به سه عامل اثر ساختاری، اثر فعالیت و اثر شدت انرژی در دوره زمانی 1393ـ1385 برحسب میلیون بشکه معادل نفت خام تجزیه شده است. همچنین با استفاده از ترکیب شاخص دیویژیای میانگین لگاریتمی و شاخص جداسازی، به تحلیل ارتباط بین رشد تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی در این بخش پرداخته شده است. نتایج نشان داده که مصرف انرژی در دوره زمانی مورد بررسی در بخش کشاورزی افزایش داشته است. از بین عوامل، اثر «فعالیت» و «ساختاری» به ترتیب بیشترین سهم و اثر «شدت انرژی» کمترین سهم را در توضیح تغییرات مصرف انرژی این بخش داشته‌اند. همچنین نتایج حاصل از کاربرد شاخص جداسازی نشان داده بخش کشاورزی طی دوره مورد مطالعه سه حالت جداسازی منفی قوی، جداسازی ضعیف و جداسازی منفی گسترده را تجربه کرده است. در بخش کشاورزی تغییر کل مصرف انرژی ناشی از تغییرات حجم تولید که در قالب اثر فعالیت و بهکارگیری صنایع با انرژی‌بری بالا که در قالب اثر ساختاری بیان شده‌اند، به ترتیب بیشترین قدرت توضیح‌دهند‌گی را در تجزیه مصرف انرژی و جداسازی دارند. اما سهم استفاده بهینه از انرژی که در قالب اثر شدت بیان شده است، کمتر است. این نتیجه بیانگر این نکته است که استفاده از صنایع با انرژی‌بری بالا نسبت به عدم استفاده بهینه از انرژی نقش بیشتری در تغییرات کل مصرف انرژی و تغییرات شاخص جداسازی دارد.
• اقتصاد سیاسی انرژی به ویژه در حوزه خلیج فارس
لیلا جمالی؛ سید نعمت الله موسوی؛ عباس امینی فرد
چکیده
در این مطالعه به حساسیت درآمدهای صادراتی نفت ایران نسبت به بیانیه‌های اجلاس اوپک (افزایش، کاهش و ثبات سطح تولید) با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) در قالب رهیافت کوانتیل بررسی شد. برای این منظور، داده‌های مورد نیاز طی سال‌های 2019-1989 در سه کوانتیل: (کمتر از 40 دلار)، (70-40دلار) و (بیش از 70دلار) به صورت ماهانه از دبیرخانه اوپک ...
بیشتر
در این مطالعه به حساسیت درآمدهای صادراتی نفت ایران نسبت به بیانیه‌های اجلاس اوپک (افزایش، کاهش و ثبات سطح تولید) با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) در قالب رهیافت کوانتیل بررسی شد. برای این منظور، داده‌های مورد نیاز طی سال‌های 2019-1989 در سه کوانتیل: (کمتر از 40 دلار)، (70-40دلار) و (بیش از 70دلار) به صورت ماهانه از دبیرخانه اوپک و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران گردآوری شد. نتایج تحلیل حساسیت در کوانتیل‌های یاد شده نشان داد که با افزایش قیمت نفت از کوانتیل (کمتر از 40دلار)، (70-40دلار) و (بیش از 70دلار)، حساسیت درآمدهای صادراتی نفت ایران به قیمت نفت کاهش می‌یابد. همچنین، در کوانتیل‌های مورد بررسی، بیشترین حساسیت درآمدهای نفتی ایران ابتدا به شوک ناشی از بیانیه کاهش سطح تولید، سپس به شوک ناشی از بیانیه افزایش سطح تولید و در نهایت، به شوک ناشی از بیانیه ثبات سطح تولید اوپک دیده شده است. علاوه بر این، با افزایش قیمت نفت خام، از حساسیت درآمدهای نفتی ایران به بیانیه‌های یاد شده کاسته میشود. با توجه به وابستگی اقتصاد کشور به درآمدهای صادراتی نفت و حساسیت این درآمدها به بیانیه‌های اوپک، پیشنهاد میشود به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از نوسانات درآمدهای صادراتی نفت خام، سیاست‌های بخش انرژی کشور در جهت کاهش خام فروشی نفت و تبدیل آن به فرآورده‌هایی با ارزش افزوده بالا قرار بگیرد.
نجمه خالقی فر؛ حسن خداویسی
چکیده
انرژی الکتریکی یکی از عوامل ضروری برای توسعه اقتصادی در کشورهاست. از سویی دیگر مصرف روزافزون انرژی‌های پایانپذیر مانند سوخت‌های فسیلی برای تولید انرژی الکتریکی، خطر پایان یافتن آنها را در آیندهای نزدیک‌تر رغم میزند. همچنین مصرف سوخت‌های فسیلی، یکی از مهمترین عوامل ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و تغییرات آب و هوایی هستند. بنابراین ...
بیشتر
انرژی الکتریکی یکی از عوامل ضروری برای توسعه اقتصادی در کشورهاست. از سویی دیگر مصرف روزافزون انرژی‌های پایانپذیر مانند سوخت‌های فسیلی برای تولید انرژی الکتریکی، خطر پایان یافتن آنها را در آیندهای نزدیک‌تر رغم میزند. همچنین مصرف سوخت‌های فسیلی، یکی از مهمترین عوامل ایجاد آلودگی‌های زیست محیطی و تغییرات آب و هوایی هستند. بنابراین استفاده بهینه از انرژی در فرآیند توسعه اقتصادی همواره به عنوان یک هدف مهم در توسعه پایدار مد نظر بوده است. در این تحقیق به طراحی یک اقتصاد باز کوچک با لحاظ ساختاری برای بازار برق آن در قالب مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی پرداخته شده است و در آن چهار بخش اصلی شامل خانوار، تولید، دولت و تجارت خارجی، در نظر گرفته شده و اثرات پویای شوک‌های موجود در اقتصاد بر روی متغیرهای کلان اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از شبیه‌سازی و تجزیه و تحلیل توابع عکس‌العمل آنی مدل، بیانگر آن است که شوک بهره‌وری تولید در صنعت برق اثرات معنی‌داری بر متغیرهای کلان اقتصادی بر جای می‌گذارد و تعدیل اثر این شوک در بلندمدت صورت می‌گیرد. در ضمن، مکانیزم اثرگذاری شوک ترجیحات مصرف‌کننده کاملاً متفاوت و حتی تعدیل اثر این شوک بر روی برخی از متغیرهای کلان اقتصادی در دوره زمانی طولانی‌تری نسبت به شوک‌های دیگر رخ می‌دهد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
شلیر ایازی؛ صدیقه عطرکار روشن؛ اسماعیل صفرزاده
چکیده
در دهه‌های اخیر به دلیل آلودگی‌های محیط زیستی و کاهش منابع سوخت‌های فسیلی، مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر نسبت به انرژی‌های تجدیدناپذیر در بسیاری از کشورها رو به افزایش بوده است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر مصرف انرژی‌های فسیلی و تجدیدپذیر بر رشد اقتصادی و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن، در کشورهای نفتی و غیرنفتی شامل 10 کشور تولید و صادرکننده ...
بیشتر
در دهه‌های اخیر به دلیل آلودگی‌های محیط زیستی و کاهش منابع سوخت‌های فسیلی، مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر نسبت به انرژی‌های تجدیدناپذیر در بسیاری از کشورها رو به افزایش بوده است. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر مصرف انرژی‌های فسیلی و تجدیدپذیر بر رشد اقتصادی و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن، در کشورهای نفتی و غیرنفتی شامل 10 کشور تولید و صادرکننده نفت و 10 کشور غیرنفتی طی دوره زمانی 2000 تا 2019 بود. در این پژوهش، با استفاده از الگوی داده‌های تلفیقی و روش حداقل مربعات معمولی پویا و آزمون علیت گرنجر روابط متغیرها بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که افزایش یک درصدی مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر در کشورهای نفتی به ترتیب 32/0 و 007/0 درصد و در کشورهای غیرنفتی به ترتیب 169/0 و 188/0 درصد تولید ناخالص داخلی را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر افزایش مصرف انرژی‌های فسیلی در کشورهای نفتی، انتشار دی‌اکسیدکربن را افزایش می‌دهد و مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر در این گروه از کشورها موجب کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن میشود. در کشورهای غیرنفتی افزایش مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر، انتشار دی‌اکسیدکربن را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف انرژی‌های تجدیدپذیر در این گروه از کشورها موجب کاهش انتشار دی‌اکسیدکربن میشود. براساس نتایج حاصله، تلاش برای تقویت رشد اقتصادی منجر به افزایش انتشار کربن و تخریب محیط زیست میشود. یافته‌ها همچنین حاکی از تأثیر مثبت منابع انرژی تجدیدناپذیر بر انتشار دی‌اکسیدکربن در هر دو گروه کشورهای نفت‌خیز و غیرنفتی و تأثیر مثبت منابع تجدیدپذیر بر کنترل انتشار دی‌اکسیدکربن می‌باشد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
سمیه اعظمی؛ پوریا محمدی
چکیده
تولید یکی از عوامل مؤثر بر مصرف انرژی و تغییرات آب و هوایی است. این مطالعه، در دو مرحله به بررسی تأثیر تولید ناخالص داخلی بر مصرف انرژی کشورهای اوپک می‌پردازد. در مرحله اول، براساس آزمون علیت پانل گرنجری رابطه علی بین تولید و مصرف انرژی بررسی شد که نتایج حاکی از رابطه علی یکطرفه از تولید به مصرف انرژی است. در مرحله دوم، با استفاده از ...
بیشتر
تولید یکی از عوامل مؤثر بر مصرف انرژی و تغییرات آب و هوایی است. این مطالعه، در دو مرحله به بررسی تأثیر تولید ناخالص داخلی بر مصرف انرژی کشورهای اوپک می‌پردازد. در مرحله اول، براساس آزمون علیت پانل گرنجری رابطه علی بین تولید و مصرف انرژی بررسی شد که نتایج حاکی از رابطه علی یکطرفه از تولید به مصرف انرژی است. در مرحله دوم، با استفاده از مدل رگرسیون «پانل پویای آستانه‌ای» تأثیر تولید بر مصرف انرژی با در نظر گرفتن شدت انرژی (معیاری از کارایی انرژی) به عنوان متغیر آستانه‌ای برآورد شد. نتایج نشان داد در مقادیر بالاتر از سطح آستانه‌ای شدت انرژی (27/7) تولید مصرف انرژی را به طور معنی‌داری افزایش می‌دهد، در حالی که در مقادیر پایین‌تر از این سطح، تولید تأثیر مثبت و بی‌معنی بر مصرف انرژی دارد. بدون در نظر گرفتن متغیرهای کنترلی، در مقادیر بالاتر از سطح آستانه‌ای شدت انرژی (91/6) تولید مصرف انرژی را به طور معنی‌داری افزایش می‌دهد، در حالی که در مقادیر پایین‌تر از این سطح، تولید تأثیر منفی و بی‌معنی بر مصرف انرژی دارد. در سیاستگزاری انرژی و محیط زیست توجه به شدت انرژی می‌تواند منجر به حصول رشد اقتصادی پایدار شود. همچنین نتایج این مطالعه با فرضیه زیست‌محیطی کوزنتس مرتبط است، در سطوح پایین شدت انرژی افزایش تولید الزاماً منجر به آسیب‌های زیست‌محیطی نمی‌گردد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمدعلی آوینده؛ بیتا تبریزیان؛ مریم تیموریان
چکیده
در قرن جدید دغدغه‌های مصرف‌کنندگان در برابر پاسخگویی زیست‌محیطی که با قوانین زیست‌محیطی نیز هم‌راستا شده، تعداد رو به رشد شرکت‌ها را به منظور طراحی و ایجاد برنامه‌های محیط زیست دوستانه تحت فشار قرار داده است. بر همین اساس این تحقیق چگونگی پیاده کردن آمیخته بازاریابی سبز برای فروش محصول و باقی ماندن در بازار را بررسی می‌کند. بر ...
بیشتر
در قرن جدید دغدغه‌های مصرف‌کنندگان در برابر پاسخگویی زیست‌محیطی که با قوانین زیست‌محیطی نیز هم‌راستا شده، تعداد رو به رشد شرکت‌ها را به منظور طراحی و ایجاد برنامه‌های محیط زیست دوستانه تحت فشار قرار داده است. بر همین اساس این تحقیق چگونگی پیاده کردن آمیخته بازاریابی سبز برای فروش محصول و باقی ماندن در بازار را بررسی می‌کند. بر این اساس، نمونه‌ای مشتمل بر 90 نفر از متخصص جذب سرمایه‌گذاری در حوزه بازاریابی سبز در حوزه انرژی به شیوه تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم هر طبقه، انتخاب گردیده و بررسی شدند. مدل مفهومی تحقیق بر مبنای مطالعات نظری آمیخته بازاریابی سبز و قصد خرید مصرف‌کننده، طراحی و بر مبنای آن، پرسشنامه‌هایی طراحی گردیده و داده‌های مورد نظر جمع‌آوری گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد جهت تحقیق اهداف پژوهش بایستی مواردی از قبیل: استفاده از مواد با قابلیت بازیافت مجدد در جهت تولید محصول برای کمتر آسیب رساندن به محیط زیست، معرفی و ارائه انرژی‌های دوستدار محیط زیست در نمایشگاه‌ها، کنفرانس‌ها و همایش‌ها، استفاده از سیستم حمل و نقل بروز برای توزیع محصولات در بازار جهت آسیب رساندن کمتر به محیط زیست، قیمت‌گذاری مناسب محصولات سبز، به گونه‌ای که قابل رقابت با انواع مشابه باشند، در نظر گرفته شود.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
محمدمهدی حاجیان؛ سید اسماعیل هاشمی؛ رحیم صائمی
چکیده
از نظر راهبردی، منطقه خزر به دلیل وجود ذخایر انرژی و انتقال آن به بازارهای مصرف یکی از مهمترین قسمت‌های جهان در سال‌های اخیر تبدیل شده است و همین امر باعث شد تا این منطقه توجه قدرتهای منطقهای و ابرقدرتهای جهانی را به خود جلب نماید. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و افزایش تعداد کشورهای ساحلی، دیدگاه‌ها و نظرات متفاوتی ...
بیشتر
از نظر راهبردی، منطقه خزر به دلیل وجود ذخایر انرژی و انتقال آن به بازارهای مصرف یکی از مهمترین قسمت‌های جهان در سال‌های اخیر تبدیل شده است و همین امر باعث شد تا این منطقه توجه قدرتهای منطقهای و ابرقدرتهای جهانی را به خود جلب نماید. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و افزایش تعداد کشورهای ساحلی، دیدگاه‌ها و نظرات متفاوتی راجع به رژیم حقوقی حاکم بر دریای خزر مطرح شده است. این مقاله با استفاده از مدل سهمبری قوس یکسان و تلفیق روش‌های مختلف تقسیمبندی، نقشه و مساحت دریای خزر را به شکلی عادلانه تقسیم نموده و در عین حال سعی شده است به اصل عدالت و انصاف توجه گردد. اینکه سهم هریک از کشورهای حاشیه دریای خزر در برداشت از ذخایر تثبیتشده در حامل‌های انرژی چه میزان باید باشد بهعنوان سؤال اصلی مقاله حاضر است. نتایج نشان می‌دهد در سهمبری منطقه مشاع، سهم هریک از کشورها 20 درصد خواهد بود. در سهمبری کلی، کشور قزاقستان با (28 درصد)، ایران (23 درصد)، روسیه (22 درصد)، ترکمنستان (14 درصد) و آذربایجان (13 درصد) از مساحت دریای خزر را به خود اختصاص دادهاند.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
لیلا اقبالی؛ رضا رنج پور؛ سید کمال صادقی
چکیده
رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی یکی از موضوعات چالش‌برانگیز است و در مطالعات مختلف (که ممکن است برای یک کشور خاص نیز انجام شده باشند)، نتایج متفاوتی حاصل شده است. در بسیاری از تحقیقات، روشها و ابزارهایی جهت مطالعه این ارتباط استفاده شده، که بعداً ثابت شده است که از کارایی لازم برخوردار نبودهاند. در این مطالعه با بکارگیری یک ...
بیشتر
رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی یکی از موضوعات چالش‌برانگیز است و در مطالعات مختلف (که ممکن است برای یک کشور خاص نیز انجام شده باشند)، نتایج متفاوتی حاصل شده است. در بسیاری از تحقیقات، روشها و ابزارهایی جهت مطالعه این ارتباط استفاده شده، که بعداً ثابت شده است که از کارایی لازم برخوردار نبودهاند. در این مطالعه با بکارگیری یک رویکرد جدید علیت که توسط کونیا (2006) ارائه شده، رابطه بین سه حامل انرژی، گاز طبیعی، برق و فرآورده‌های نفتی با ارزش افزوده شانزده زیربخش اصلی صنعت در بازه 1395-1374 با رویکرد بوت استرپ پنلی مورد بررسی قرار گرفته است. مزیت رویکرد کونیا، این است که در آن برخلاف روش‌های سنتی، به دو مقوله ناهمگنی ضرایب و همبستگی بین مقطعی نیز توجه شده و این موضوع باعث میشود تا تخمین پارامترها کاراتر باشد. نتایج نشان می‌دهد که در پنج زیربخش صنعت «تولید محصولات لاستیکی و پلاستیکی»، «تولید سایر محصولات کانی غیر فلزی»، «تولید ماشین آلات و تجهیزات طبقهبندی نشده در جای دیگر»، «تولید ماشین آلات مولد و انتقال برق و دستگاههای برقی طبقهبندی نشده در جای دیگر»، «تولید وسایل نقلیه موتوری، تریلر و نیم تریلر» رابطه علی یک طرفه از سمت ارزش افزوده به مصرف گاز طبیعی، و در یک زیربخش «صنایع تولید مواد و محصولات شیمیایی» رابطه دوطرفه بین این دو متغیر وجود دارد. همچنین، نبود رابطه علی بین مصرف برق و ارزش افزوده در شانزده زیربخش صنعت مورد بررسی و وجود رابطه یک طرفه از سمت ارزش افزوده به مصرف فرآورده‌های نفتی تنها در زیربخش «تولید سایر وسایل حمل و نقل» بدست آمده است. مطابق نتایج این تحقیق، در مجموع به نظر می‌رسد که مصرف انرژی نقش پیشران رشد را در اقتصاد ایران ایفا نمینماید و دولت می‌تواند بدون نگرانی از تبعات منفی آن، به اجرای سیاست‌های آزادسازی قیمت انرژی و مدیریت تقاضای آن بپردازد..
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
اسماعیل صفرزاده؛ انسیه شاد استانجین
چکیده
گرم شدن فزاینده جهان نتیجه تجمع تدریجی گازهای گلخانه‌ای در محیط زندگی است. سیستم تولید انرژی به طور اعم و تولید برق به طور اخص یکی از عوامل مؤثر در تولید گازهای گلخانه‌ای است. بنابراین از یک طرف ملاحظات زیست‌محیطی و از طرف دیگر محدودیت منابع فسیلی تغییر سیستم تولید انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی را ضروری ساخته است. در این راستا ...
بیشتر
گرم شدن فزاینده جهان نتیجه تجمع تدریجی گازهای گلخانه‌ای در محیط زندگی است. سیستم تولید انرژی به طور اعم و تولید برق به طور اخص یکی از عوامل مؤثر در تولید گازهای گلخانه‌ای است. بنابراین از یک طرف ملاحظات زیست‌محیطی و از طرف دیگر محدودیت منابع فسیلی تغییر سیستم تولید انرژی و جایگزینی سوخت‌های فسیلی را ضروری ساخته است. در این راستا استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر ازجمله انرژی برق‌آبی می‌تواند جایگزین مناسبی برای سوخت‌های فسیلی باشد. این مقاله تأثیر مصرف انرژی برق‌آبی بر محیط زیست ایران را مورد مطالعه قرار داده است. در این چارچوب رابطه کوتاه‌مدت و بلندمدت مصرف انرژی برق‌آبی و شاخص‌های مختلف تخریب محیط زیست ازجمله ردپای اکولوژیکی، ردپای کربن و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در اقتصاد ایران در طول دوره 97-1359 برآورد شده است. برای این منظور از رویکرد خود توضیح برداری با وقفه‌های توزیعی استفاده شده است. نتایج برآورد مدل‌های تصریح شده بیانگر وجود رابطه بلندمدت بین متغیرهای لحاظ شده در این مدل‌ها بوده و نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت، بین مصرف انرژی برق آبی و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن و ردپای کربن ارتباط منفی و معنی‌داری وجود دارد. به عبارت دیگر استفاده از انرژی برق آبی در کوتاه‌مدت و بلندمدت منجر به کاهش ردپای کربن و انتشار گاز دی‌اکسید کربن میشود. همچنین انرژی برق‌آبی در کوتاه‌مدت بر ردپای اکولوژیکی هم مؤثر است.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
زهره جلالی؛ مجید شخصی نیائی
چکیده
کمبود منابع مالی، یکی از معضلات رایج در انواع مختلف پروژه‌ها است که می‌تواند تکمیل آنها را به تأخیر انداخته و در مواردی نیز به واسطه طولانی شدن پروژه، در توجیه‌پذیری پروژه ایجاد تردید نماید. یکی از راهکاری مواجهه با این معضل، راه‌اندازی زودهنگام بخشی از پروژه با هدف کسب درآمد و استفاده از منابع مالی حاصل برای تکمیل پروژه است. در ...
بیشتر
کمبود منابع مالی، یکی از معضلات رایج در انواع مختلف پروژه‌ها است که می‌تواند تکمیل آنها را به تأخیر انداخته و در مواردی نیز به واسطه طولانی شدن پروژه، در توجیه‌پذیری پروژه ایجاد تردید نماید. یکی از راهکاری مواجهه با این معضل، راه‌اندازی زودهنگام بخشی از پروژه با هدف کسب درآمد و استفاده از منابع مالی حاصل برای تکمیل پروژه است. در این مطالعه مدل بهینه‌سازی توسعه، تولید و انتقال میادین نفت و گاز به گونه‌ای توسعه داده شده است تا جریان نقدی حاصل از تولید زودهنگام مدل‌سازی گردد و اثرات حاصل از این راهکار در یک نمونه موردی ارزیابی شده که نمایانگر امکان تکمیل سریعتر پروژه‌ها و همچنین بهبود چشمگیر در ارزش خالص فعلی بوده است. تحقیق انجامشده کاربردی، آزمایشی، میدانی و بلندمدت است. رویکرد مورد استفاده، مدل‌سازی ریاضی خطی است که تحت نرم‌افزار GAMS پیادهسازی و با استفاده الگوریتم CPLEX حل شده است.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
یونس خداپرست؛ تیمور محمدی؛ حسین توکلیان
چکیده
افزایش کارایی مصرف نفت در بخش خانوار و تولید و همچنین ارتقای تکنولوژی تولید نفت، از جمله مهمترین عواملی هستند که می‌توانند وضعیت اقتصادی کشورهای نفتی را بهبود دهند. ازاین‌رو، در مقاله حاضر، اثرات تکانه‌های کارایی مصرف نفت (تکانه تقاضا) و تکنولوژی تولید نفت (تکانه عرضه) بر متغیرهای کلان اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی ...
بیشتر
افزایش کارایی مصرف نفت در بخش خانوار و تولید و همچنین ارتقای تکنولوژی تولید نفت، از جمله مهمترین عواملی هستند که می‌توانند وضعیت اقتصادی کشورهای نفتی را بهبود دهند. ازاین‌رو، در مقاله حاضر، اثرات تکانه‌های کارایی مصرف نفت (تکانه تقاضا) و تکنولوژی تولید نفت (تکانه عرضه) بر متغیرهای کلان اقتصادی در قالب مدل تعادل عمومی پویای تصادفی اقتصاد باز نیوکینزی، بررسی می‌شوند. برای برآورد پارامترهای مدل از داده‌های سالیانه سال‌های 1352-1396 استفاده شده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد که تکانه‌های کارایی مصرف نفت در بخش خانوار و تولید، اثر مثبت و معنی‌داری بر صادرات نفت، سرمایه‌گذاری نفتی، اشتغال کل و مخارج دولت دارد. بااین‌حال، تکانه کارایی مصرف نفت در بخش خانوار، تولید نفت و مصرف کالای نفتی خانوار را کاهش و تورم را افزایش می‌دهد، حال آنکه اثر تکانه کارایی مصرف نفت در بخش تولید بر این سه متغیر، معکوس است. همچنین تکانه تکنولوژی تولید نفت بر سرمایه‌گذاری نفتی، تولید و صادرات نفت، اشتغال غیرنفتی، مصرف کل، مخارج دولت و تورم اثر مثبت داشته و در مقابل اشتغال بخش نفت و مصرف کالای نفتی را اندکی کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه سه تکانه بیان شده، اثرات مثبتی بر صادرات نفت، سرمایه‌گذاری نفتی، اشتغال، درآمدهای ارزی دولت و حتی سطح مصرف و تولیدات غیرنفتی دارند، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری مناسب که ارتقای کارایی مصرف را تحریک کند و موجب بهبود تکنولوژی تولید نفت شود باید در دستور کار سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان قرار گیرد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
حسین حافظی؛ محبوبه دلفان
چکیده
بخش برق علاوه بر اینکه یکی از مهمترین صنایع کشور محسوب میشود، از تأثیرگذارترین ارکان رشد و توسعه اقتصادی نیز به شمار می‌رود. بنابراین پیش‌بینی تقاضای برق با توجه به نقش‌های مختلفی که در اقتصاد یک کشور ایفا می‌کند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا در مطالعه حاضر به پیش‌بینی تقاضای برق کشور با استفاده از رویکرد ترکیبی ...
بیشتر
بخش برق علاوه بر اینکه یکی از مهمترین صنایع کشور محسوب میشود، از تأثیرگذارترین ارکان رشد و توسعه اقتصادی نیز به شمار می‌رود. بنابراین پیش‌بینی تقاضای برق با توجه به نقش‌های مختلفی که در اقتصاد یک کشور ایفا می‌کند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا در مطالعه حاضر به پیش‌بینی تقاضای برق کشور با استفاده از رویکرد ترکیبی ARDL و ARIMA پرداخته شده است. این مطالعه در تلاش است با تأکید بر اثر دما و نرخ‌های متفاوت رشد اقتصادی طی 4 سناریوی مختلف کل تقاضای برق ایران در یک بازه زمانی 30 ساله (2050 تا 2021) را پیش‌بینی نماید. سناریوسازی مبتنی برافزایش میانگین دمای کشور و نرخ‌های متفاوت رشد اقتصادی است. سناریو اول و دوم مبتنی برافزایش میانگین دمای کشور به میزان 0026/0 درصد سالیانه و نرخ‌های رشد اقتصادی 2 و 8 درصدی است. همچنین سناریو سوم و چهارم مبتنی برافزایش میانگین دمای کشور به میزان 0045/0 درصد سالیانه و نرخ‌های رشد اقتصادی 2 و 8 درصدی است. نتایج حاصل از مطالعه ضمن تائید تأثیر معنادار دما و رشد اقتصادی بر مصرف برق نشان می‌دهد که به دنبال افزایش دما و رشد تولید ناخالص داخلی، تقاضای برق به‌طور چشمگیری افزایش خواهد یافت. همچنین سایر نتایج حاکی از بی کشش بودن تقاضای برق نسبت به تغییرات قیمتی است. لذا سیاست‌های محدودیت تقاضای برق بایستی مبتنی بر کنترل دما و انتشار گازهای گلخانه‌ای از طریق افزاش سهم تکنولوژی‌های تجدید پذیر در سبد عرضه برق کشور و سیاست‌های مبتنی برافزایش بهره‌وری انرژی باشد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
حمید آماده؛ عبدالرسول قاسمی؛ حجت‌الله میرزائی؛ حمید بختیاری
چکیده
در این مقاله به تحلیل زنجیره ارزش تولید محصولات پتروشیمی و ارائه الگوی بهینه تولید محصولات پتروشیمی در صنایع پتروشیمی وابسته به صندوق‌های بازنشستگی پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه شرکت پتروشیمی جم و مسجد سلیمان می‌باشد. دوره زمانی مورد نظر 5 سال می‌باشد. در جامعه مورد مطالعه، تصمیم‌گیرنده به‌طور همزمان با اهداف متناقضی روبه‌روست. ...
بیشتر
در این مقاله به تحلیل زنجیره ارزش تولید محصولات پتروشیمی و ارائه الگوی بهینه تولید محصولات پتروشیمی در صنایع پتروشیمی وابسته به صندوق‌های بازنشستگی پرداخته شده است. جامعه مورد مطالعه شرکت پتروشیمی جم و مسجد سلیمان می‌باشد. دوره زمانی مورد نظر 5 سال می‌باشد. در جامعه مورد مطالعه، تصمیم‌گیرنده به‌طور همزمان با اهداف متناقضی روبه‌روست. در این تحقیق از برنامه‌ریزی خطی چند هدفه فازی براساس برش «آلفا» پارامترهای فازی استفاده شد. هدف این تحقیق، استخراج تولید بهینه هریک از محصولات به نحویست که به‌طور همزمان حداکثرسازی سود، حداقل‌سازی ریسک و حداکثرسازی ارزش افزوده حاصل گردد و محدودیت‌های مختلفی از جمله محدودیت‌های زیست محیطی، محدودیت‌های منابع، تکنولوژیک، بازاری، مالی و زیست محیطی لحاظ گردد. این روش برای مواردی مطلوب است که دارای معاوضه‌های محدودی بین توابع هدف هستند. یک نمونۀ عددی برای نشان دادن امکان به کار بردن روش مذکور در مسائل بهینه‌سازی چند هدفه برای تولید اولفین‌ها از گاز طبیعی استفاده شده است. با توجه به کارایی و رضایت‌بخش بودن راه‌حل‌های جدید به‌دست‌آمده در این روش، این روش می‌تواند برای حل مسائل برنامه ریزی خطی چند هدفه فازی مفید باشد. کاهش مقدار تولید اتیلن، کاهش مقدار تولید پلی اتیلن سبک ، و افزایش تولید بوتادین و پروپیلن مهمترین توصیه سیاستی این تحقیق می‌باشد.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
سید علی امامی؛ سید یحیی ابطحی؛ زهره طباطبایی نسب؛ محمد علی دهقان تفتی
چکیده
در این مطالعه، رابطه بین مصرف انرژی و بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت در ایران با استفاده از روابط غیرخطی از نوع آستانه‌ای مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج برآورد یک مدل دو آستانه‌ای در نمونه‌ای شامل داده‌های مربوط به 110 شاخه صنعتی طی سال‌های 1398-1381 نشان می‌دهد تأثیر مصرف انرژی بر بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت، یک اثر وابسته ...
بیشتر
در این مطالعه، رابطه بین مصرف انرژی و بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت در ایران با استفاده از روابط غیرخطی از نوع آستانه‌ای مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج برآورد یک مدل دو آستانه‌ای در نمونه‌ای شامل داده‌های مربوط به 110 شاخه صنعتی طی سال‌های 1398-1381 نشان می‌دهد تأثیر مصرف انرژی بر بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت، یک اثر وابسته به وضعیت یا وابسته به رژیم مصرف انرژی است و ضرایب متغیر مصرف انرژی در همه رژیم‌ها بر بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت، منفی و معنی‌دار هستند. چنانچه نسبت ارزش انرژی مصرف‌شده به ارزش محصولات تولیدشده در بخش صنعت ایران از آستانه مشخصی تجاوز کند تأثیر منفی مصرف انرژی بر بهره‌وری کل عوامل تولید شدت می‌گیرد. همچنین، تأثیر مصرف انرژی بر بهره‌وری کل عوامل تولید در بخش صنعت، یک اثر وابسته به وضعیت یا وابسته به رژیم بهره‌وری کل عوامل تولید نیز هست به‌گونه‌ای که در وضعیت‌ها یا رژیم‌های پایین بهره‌وری، اثر مصرف انرژی بر بهره‌وری صنایع قابل‌توجه است اما در وضعیت‌ها یا رژیم‌های بالای بهره‌وری، اثر مصرف انرژی بر بهره‌وری تا حد زیادی کاهش می‌یابد. ازاین‌رو صنایع با بهره‌وری بالاتر از تأثیر منفی بسیار کمتری از مصرف انرژی بر بهره‌وری خود برخوردار هستند.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
ندا رضایی؛ رخشاد حجازی؛ حسین یوسفی
چکیده
رشد سریع اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و رشد مداوم در کشورهای صنعتی، باعث افزایش تقاضای انرژی گشته است. وجود یک روش و الگوی جامع که بتواند قیمت واقعی انرژی را همراه با جزئیات آن محاسبه و تحلیل نماید، از مهمترین ابزارهای تحلیلی در اقتصاد انرژی است که به‌ویژه در صنعت برق یکی از مهمترین نیازها می‌باشد. در این مقاله روشی برای محاسبه ...
بیشتر
رشد سریع اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و رشد مداوم در کشورهای صنعتی، باعث افزایش تقاضای انرژی گشته است. وجود یک روش و الگوی جامع که بتواند قیمت واقعی انرژی را همراه با جزئیات آن محاسبه و تحلیل نماید، از مهمترین ابزارهای تحلیلی در اقتصاد انرژی است که به‌ویژه در صنعت برق یکی از مهمترین نیازها می‌باشد. در این مقاله روشی برای محاسبه هزینه هم‌تراز شده برق ارائه شده است. در صورت محاسبه قیمت واقعی تولید برق شاهد رونق انرژی‌های تجدیدپذیر خواهیم بود زیرا قیمت تمام شده برق، در حال حاضر متفاوت از زمانی است که هزینه آب مجازی و سایر هزینه‌های محیط زیستی تولید برق در نظر گرفته شود. در این مقاله فناوری‌های متداول در بخش تولید، شامل نیروگاه‌های بخاری، گازی، سیکل ترکیبی، بادی و فتوولتائیک از منظر اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته و نتایج محاسبه قیمت تمام‌شده آنها ارائه شده است. درخصوص آب مجازی که بخشی از هزینه هم‌تراز شده برق در نظر گرفته میشود نتایج نشان می‌دهند که به طور متوسط مصرف آب در نیروگاه‌های حرارتی برابر با 2 میلیون متر مکعب و در نیروگاه فتوولتائیک و بادی 3 هزار مترمکعب در سال می‌باشد. همچنین بیشترین مصرف آب در انواع نیروگاه‌ها به ترتیب: بخاری، سیکل ترکیبی، گازی، فتوولتادیک و بادی است. بیشترین هزینه مربوط به تولید برق با استفاده از نیروگاه‌های گازی و کمترین هزینه مربوط به تولید برق از طریق نیروگاه بادی می‌باشد. یارانه سوخت سبب غیر واقعی شدن قیمت سوخت گاز و نفت نیروگاهی در ایران شده است که تولید برق در نیروگاه‌های حرارتی مقرون به صرفه کرده و رشد انرژی‌های تجدیدپذیر را کُند و تولید برق از انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر نیروگاه‌های بادی و فتوولتائیک را غیر اقتصادی کرده است.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
اسماعیل ترکمنی؛ محمد حسن فطرس
چکیده
تأمین انرژی و تضمین امنیت انرژی برای کشورها هدف حیاتی برای دستیابی به رشد و توسعه پایدار است. امنیت انرژی توانایی یک کشور برای برآوردن تقاضای انرژی فعلی و آتی و همچنین تاب‌آوری و واکنش به حداقل‌سازی تکانه‌های سیستمی اختلال در عرضه را فراهم می‌کند. در این مطالعه با استفاده از پنج بعد: موجود بودن، در دسترس بودن، مقرون به صرفه بودن، ...
بیشتر
تأمین انرژی و تضمین امنیت انرژی برای کشورها هدف حیاتی برای دستیابی به رشد و توسعه پایدار است. امنیت انرژی توانایی یک کشور برای برآوردن تقاضای انرژی فعلی و آتی و همچنین تاب‌آوری و واکنش به حداقل‌سازی تکانه‌های سیستمی اختلال در عرضه را فراهم می‌کند. در این مطالعه با استفاده از پنج بعد: موجود بودن، در دسترس بودن، مقرون به صرفه بودن، قابل قبول بودن و قابل توسعه بودن، و همچنین با استفاده از روش تاپسیس و وزندهی آنتروپی، شاخص ترکیبی امنیت انرژی ایران برای دوره 1359 تا 1398 اندازه‌گیری شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که امنیت انرژی ایران در دوره مورد بررسی روند کاهشی داشته است. بالاترین میزان امنیت انرژی در سال 1361 و برابر با 716/0 و کمترین میزان آن 272/0 و مربوط به سال 1397 بوده است. همچنین میزان امنیت انرژی در بازه‌های زمانی 1359 تا 1366 و 1370 تا 1372 بالاتر از 5/0، و در بازه‌های زمانی 1367 تا 1369و 1373 تا 1398 پایین‌تر از 5/0 قرار داشته است.
• سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
مجتبی حسینی؛ سید محمد میرهاشمی دهنوی؛ مصطفی پورکاوه دهکردی؛ روح الله مهدوی؛ علی طاهری فرد
چکیده
هدف مطالعه حاضر ارائه یک مدل قیمت‌گذاری برای گوگرد به منظور فروش به واحدهای تولیدکننده اسید سولفوریک بر اساس روش بازگشتی است. بر این اساس ابتدا مکانیسم فعلی قیمت‌گذاری گوگرد در کشور ارائه و آسیب‌شناسی شده سپس روش پیشنهادی این مطالعه مبتنی بر قیمت‌گذاری بازگشتی ارائه شده است. در این روش که با استفاده از طرح تولید اسید سولفوریک ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر ارائه یک مدل قیمت‌گذاری برای گوگرد به منظور فروش به واحدهای تولیدکننده اسید سولفوریک بر اساس روش بازگشتی است. بر این اساس ابتدا مکانیسم فعلی قیمت‌گذاری گوگرد در کشور ارائه و آسیب‌شناسی شده سپس روش پیشنهادی این مطالعه مبتنی بر قیمت‌گذاری بازگشتی ارائه شده است. در این روش که با استفاده از طرح تولید اسید سولفوریک ارائه شده در دفتر توسعه صنایع تکمیلی شرکت ملی صنایع پتروشیمی به انجام رسیده است، برای یک واحد تولید اسید سولفوریک با ظرفیت 1/1 میلیون تن در بندر ماهشهر، قیمت گوگرد در بازه‌های قیمتی اسید سولفوریک به صورتی تعیین شد که نرخ بازدهی، نرخ سود عملیاتی و نرخ سود خالص این پروژه را در سطح 25 درصد حفظ کند. نتایج این مطالعه نشان داد که در قیمت‌های پایین‌تر از 75/1 میلیون ریال در هر کیلو، به منظور دسترسی به نرخ 25 درصد، بایستی گوگرد به صورت رایگان در اختیار واحدهای تولیدکننده اسید سولفوریک قرار گیرد. نتایج همچنین نشان داد در صورتی که هدف نگه داشتن نرخ بازده داخلی، نرخ سود عملیاتی و نرخ سود خالص در سطح 25 درصد باشد، قیمت گوگرد تعیین‌شده متفاوت است. بر اساس یافتههای این پژوهشارائه سازوکار جدیدی برای قیمت‌گذاری گوگرد در کشور در راستای تسهیل مبادلات بازاری این محصول لازم و ضروریست ازاین‌رو قیمت‌گذاری این محصول به روش بازگشتی می‌تواند یکی از این سازوکارهای جدید قلمداد شود.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
زهرا دهقان شبانی؛ ابراهیم هادیان؛ معصومه موسوی
چکیده
نگرانی‌های موجود در زمینه آلودگی هوا و تغییر اقلیم و توسعه پایدار، پایانپذیر بودن سوخت‌های فسیلی و قیمت بالای آنها ضرورت بحث در مورد پویایی شدت انرژی را ایجاب می‌کند. امروزه همگرایی شدت انرژی به عنوان یک ابزار برای سیاست گذاری و بررسی پویاییهای شدت انرژی استفاده میشود. بررسی همگرایی شدت انرژی در بین زیربخش‌های صنعت برای ارزیابی ...
بیشتر
نگرانی‌های موجود در زمینه آلودگی هوا و تغییر اقلیم و توسعه پایدار، پایانپذیر بودن سوخت‌های فسیلی و قیمت بالای آنها ضرورت بحث در مورد پویایی شدت انرژی را ایجاب می‌کند. امروزه همگرایی شدت انرژی به عنوان یک ابزار برای سیاست گذاری و بررسی پویاییهای شدت انرژی استفاده میشود. بررسی همگرایی شدت انرژی در بین زیربخش‌های صنعت برای ارزیابی اینکه آیا سرریز دانش بین زیربخش‌های صنایع وجود دارد و همچنین آیا سیاست‌های دولت در جهت کاهش شدت انرژی کارا بوده، مناسب است. هدف از این پژوهش بررسی همگرایی شدت انرژی در صنایع کارخانه‌ای ایران می‌باشد. برای بررسی همگرایی شدت انرژی از داده‌های صنایع نهگانه طی دوره زمانی 1374 تا 1394 و تکنیک گشتاور تعمیم یافته در داده‌های تابلویی استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می‌دهد که همگرایی شدت انرژی در صنایع کارخانه‌ای ایران وجود دارد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
سمانه خاکسارآستانه؛ تیمور محمدی؛ حمید آماده
چکیده
امروزه به دلیل محدودیت در سوخت‌های فسیلی موضوع استفاده بهینه از آنها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در ادبیات بالادستی اقتصاد نفت و گاز واژه مترادف با این موضوع، مدیریت مخزن بوده که هدف آن بهینه‌سازی اقتصادی برداشت نفت و گاز با بهره‌گیری از عناصر مهندسی نفت، زمین‌شناسی، ابزارهای مدیریت و اقتصاد می‌باشد. در این مطالعه یکی ...
بیشتر
امروزه به دلیل محدودیت در سوخت‌های فسیلی موضوع استفاده بهینه از آنها بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. در ادبیات بالادستی اقتصاد نفت و گاز واژه مترادف با این موضوع، مدیریت مخزن بوده که هدف آن بهینه‌سازی اقتصادی برداشت نفت و گاز با بهره‌گیری از عناصر مهندسی نفت، زمین‌شناسی، ابزارهای مدیریت و اقتصاد می‌باشد. در این مطالعه یکی از میادین نفتی شرکت نفت فلات قاره مورد بررسی قرار گرفته است. در گام اول با استفاه از داده‌های میدان نسبت به برآورد تابع هزینه میدان با در نظر گرفتن هزینه‌های زیست‌محیطی و هزینه‌های بازیافت ثانویه اقدام و در گام بعد سود تنزیل شده میدان در طول عمر آن تحت سه سناریو نرخ تنزیل و به روش برنامه‌ریزی پویا حداکثر شده است. نتایج مطالعه منحنی زنگی شکل تولید در طول عمر میدان را مورد تأیید قرار داد. همچنین در سناریو نرخ تنزیل 5درصد نتایج برداشت از میدان متوازن‌تر بوده است و با افزایش نرخ تنزیل به سمت 10 و سپس 20درصد برداشت بیشتر در سال‌های اول تولید و برداشت کمتر در سال‌های پایانی تولید رقم خورده است. نتایج مقایسه خروجی مسیر بهینه و واقعیت میدان حاکی از این موضوع می‌باشد که شرکت پیمانکار در سال‌های ابتدایی دوره به واسطه نوع قرارداد پیمانکار که اجازه برداشت 60درصد از تولید را تا 7 سال به ازای جبران هزینه‌ها به او می‌دهد، با شیب بسیاری برداشت نموده که با هیچ‌یک از سناریوها قابلیت مطابقت و توضیح ندارد.
سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقهای و جهانی
مرتضی تهامی پور زرندی؛ سید امین عظیمی
چکیده
توجه به منابع و مصارف آب در بخش صنایع ایران به دلیل وجود تنش‌های شدید در منابع آب کشور حائز اهمیت است. به همین منظور هدف از انجام این مطالعه ارزیابی تجارت آب مجازی در بخش صنعت نفت ایران می‌باشد. برای این امر رهیافت فنی ـ پایه برای اندازه‌گیری آب مجازی مورد استفاده قرار گرفته است و تقاضای آب ویژه و تجارت آب مجازی بخش نفت ایران طی سال‌های ...
بیشتر
توجه به منابع و مصارف آب در بخش صنایع ایران به دلیل وجود تنش‌های شدید در منابع آب کشور حائز اهمیت است. به همین منظور هدف از انجام این مطالعه ارزیابی تجارت آب مجازی در بخش صنعت نفت ایران می‌باشد. برای این امر رهیافت فنی ـ پایه برای اندازه‌گیری آب مجازی مورد استفاده قرار گرفته است و تقاضای آب ویژه و تجارت آب مجازی بخش نفت ایران طی سال‌های 1357تا 1398 محاسبه شده است. نتایج نشان می‌دهد به دلیل حجم بالای صادرات نفت، ایران صادرکننده خالص آب مجازی است. مقدار آب مصرف‌شده در صنعت نفت و فرآیند استخراج و تولید نفت خام در سال‌های مورد بررسی به طور متوسط برابر با 594 میلیون متر مکعب در سال و مقدار آب مجازی که در پی صادرات نفت خام در این سالها از کشور خارج شده است به طور میانگین سالانه 356 میلیون متر مکعب می‌باشد. همچنین ارزش صادراتی آب مجازی در بخش نفت به ازای هر متر مکعب ارزشی برابر با 1838 هزار ریال دارد. لذا برای مدیریت منابع آبی کشور و بحرانهای پیشرو در این بخش، میتوان با اصلاح فرآیندهای تولید و بروزرسانی تجهیزات، تأسیسات و روش‌های مورد استفاده، بهره‌وری آب را بسیار بالا برد تا مصرف آب به صورت بهینه در این بخش صورت گیرد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
منصور زراء نژاد؛ حمیدرضا عبداللهیان؛ آرام امیرنیا؛ سهیل سعیدیان
چکیده
گسترش سریع مناطق شهری در کشورهای صادرکننده نفت خام عضو سازمان اوپک و وابستگی زیاد اقتصاد آنها به مصرف نفت خام، باعث تغییرات جدی زیست‌محیطی در این کشورها شده است. ازاین‌رو بررسی عوامل تأثیرگذار بر انتشار دی‌اکسیدکربن مانند رشد اقتصادی، مصرف انرژی و شهرنشینی در این کشورها حائز اهمیت است. در این مقاله به بررسی تأثیر رشد اقتصادی، ...
بیشتر
گسترش سریع مناطق شهری در کشورهای صادرکننده نفت خام عضو سازمان اوپک و وابستگی زیاد اقتصاد آنها به مصرف نفت خام، باعث تغییرات جدی زیست‌محیطی در این کشورها شده است. ازاین‌رو بررسی عوامل تأثیرگذار بر انتشار دی‌اکسیدکربن مانند رشد اقتصادی، مصرف انرژی و شهرنشینی در این کشورها حائز اهمیت است. در این مقاله به بررسی تأثیر رشد اقتصادی، مصرف انرژی و شهرنشینی بر انتشار دی‌اکسیدکربن پرداختیم. بدین‌منظور نمونه‌ای شامل ۸ کشور عضو سازمان اوپک برای دوره ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ انتخاب شد. با توجه به وجود اثر مجاورت از اقتصادسنجی فضایی برای بررسی اثرات سرریز از کشورهای همسایه استفاده شده است. نتایج نشان دادکه وابستگی فضایی در بین کشورهای بررسی‌شده وجود دارد. تجزیه و تحلیل سرریز فضایی به تفکیک نشان داد که هر دو اثر رشد اقتصادی و جمعیت شهری محلی (مستقیم) و سرریزفضایی (غیر مستقیم) انتشار دی‌اکسیدکربن در هر کشور و کشورهای همسایه را افزایش می‌دهد، ولی میزان اثر مستقیم بیش از میزان اثر غیرمستقیم بر کشورهای دیگر است. این واقعیت که آلودگی محیط زیست ناشی از رشد اقتصادی و توسعه مناطق شهری و افزایش مصرف انرژی‌های تجدیدناپذیر در هر کدام از این کشورهای مورد مطالعه بر کیفیت محیط زیست کشورهای همسایه نیز تأثیر می‌گذارد، زمینه همکاری را بین کشورهای عضو سازمان اوپک که در مجاورت یکدیگر قرار دارند، برای توسعه فناوری تولید انرژی‌های پاک (انواع انرژی‌های تجدیدپذیر) را فراهم می‌کند.
مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محمد شیریجیان؛ علی طاهری فرد
چکیده
در این مطالعه الگوی تولید بهینه نفت از میدان نفتی فروزان با استفاده از روش کنترل بهینه گرادیان کاهشی تعمیم‌یافته (GRG) در چارچوب قرارداد بیع متقابل در قالب یک سناریو و در چارچوب قرارداد مشارکت در تولید برحسب مقادیر مختلف نسبت مالی نفت فایده در قالب سه سناریو استخراج و با یکدیگر مقایسه می‌شوند. از مقایسه مسیر بهینه تولید نفت از میدان ...
بیشتر
در این مطالعه الگوی تولید بهینه نفت از میدان نفتی فروزان با استفاده از روش کنترل بهینه گرادیان کاهشی تعمیم‌یافته (GRG) در چارچوب قرارداد بیع متقابل در قالب یک سناریو و در چارچوب قرارداد مشارکت در تولید برحسب مقادیر مختلف نسبت مالی نفت فایده در قالب سه سناریو استخراج و با یکدیگر مقایسه می‌شوند. از مقایسه مسیر بهینه تولید نفت از میدان مذکور در چارچوب این دو قرارداد نتیجه گرفته میشود با افزایش نسبت نفت فایده و متعاقباً افزایش سهم پیمانکار (یا شرکت نفت خارجی) بهعنوان طرف بهرهبردار قرارداد مشارکت در تولید، سطح تولید سالانه و تولید انباشتی بهینه از میدان فروزان افزایش می‌یابد و با افزایش نسبت نامبرده از یک مقدار آستانه‌ای، حتی بالاتر از سطح تولید سالانه و انباشتی بهینه قرارداد بیع متقابل قرار می‌گیرد.
• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
آمنه انوشه پور؛ رضا مقدسی؛ امیر محمدی نژاد؛ سعید یزدانی
چکیده
با توجه به اهمیت مصرف انرژی و نقش بهره‌وری در رشد اقتصادی، هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر برخی از متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان و مصرف انرژی بر بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی در ایران می‌باشد. بدین منظور ابتدا شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید به روش پارامتری مانده سولو محاسبه شده و سپس تأثیر متغیرها بر بهره‌وری کل عوامل تولید به ...
بیشتر
با توجه به اهمیت مصرف انرژی و نقش بهره‌وری در رشد اقتصادی، هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر برخی از متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان و مصرف انرژی بر بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی در ایران می‌باشد. بدین منظور ابتدا شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید به روش پارامتری مانده سولو محاسبه شده و سپس تأثیر متغیرها بر بهره‌وری کل عوامل تولید به روش رگرسیون چندک[1] مبتنی بر داده‌های سری زمانی سال‌های 1346-1395 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده از برآورد الگو نشان می‌دهد که مصرف انرژی و نرخ تورم با یک دوره وقفه در چندکهای 25/0 و 5/0 دارای اثر منفی و معناداری بر بهره‌وری کل عوامل تولید میباشند، در حالی که اثر متغیرهای نرخ ارز، سرمایه‌گذاری خارجی و بهره‌وری(با یک دوره وقفه) مثبت و معنادار برآورد گردید. [1]. Quantile
