ORIGINAL_ARTICLE
تعیین الگوی بهینه قیمتگذاری گاز طبیعی در بخش صنایع کارخانهای ایران
قیمتگذاری کالاها و خدمات تولیدی همواره یکی از دغدغهها و موضوعات بسیار مهم و حساس اقتصاد و تصمیمات سیاستی توسط دولتها به شمار میرود؛ زیرا هر گونه تغییرات قیمتی میتواند بر رفاه مصرفکنندگان و از طرف دیگر بر کمیت و کیفیت تولید کالاها و خدمات و عرضۀ آنها اثرگذار باشد. در بخش گاز طبیعی نیز انتخاب الگوی مناسب قیمتگذاری و نحوۀ اجرای آن با توجه به آنچه بیان گردید و همچنین ویژگیهای خاص عرضه و ساختار بازار این بخش و از سویی اتکای اقتصاد ایران بر منابع طبیعی از جمله گاز طبیعی، بسیار حائز اهمیت میباشد. در این مقاله با بررسی بازار گاز طبیعی و با استفاده از تئوریهای خرد در چارچوب اقتصاد بخش عمومی، با اثبات فرض عدم بهینگی قیمت فعلی گاز برای بخش صنایع کارخانهای ایران و همچنین با توجه به شرایط انحصار طبیعی که بر بازار گاز طبیعی ایران حاکم میباشد، الگوی قیمتگذاری رمزی توجیه یافته و از روش رگرسیون فازی به دلیل عدم دارا بودن برخی محدودیتهای حاکم بر رگرسیون کلاسیک و همچنین دقت بالا استفاده خواهد شد. همچنین به منظور تخمین تابع تولید و بازدهی نسبت به مقیاس و همچنین برای تخمین تابع تقاضا و کشش آن، از الگوی خودتوضیح برداری با وقفههای گسترده (ARDL) و دادههای سالهای 1356 تا 1393 استفاده شده است. در نهایت نیز الگوی بهینۀ قیمتگذاری گاز طبیعی برای بخش صنایع کارخانهای ایران برآورد گردیده است.
https://jiee.atu.ac.ir/article_8971_58910791d9616f2e636b6f8be184dd2c.pdf
2017-09-23
1
31
10.22054/jiee.2018.8971
الگوی بهینه
قیمتگذاری
گاز طبیعی
صنایع کارخانهای
حمیدرضا
ارباب
hamidrezaarbab@gmail.com
1
عضو هیات علمی گروه اقتصاد کشاورزی و محیط زیست دانشکده اقتصاد ، دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
مرتضی
یوسفی
morteza.yousefi.03@gmail.com
2
کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تخمین منافع سلامت ناشی از بهبود سوخت نیروگاه حرارتی منتظر قائم با استفاده از SIMPACTS
تولید برق با استفاده از سوختهای فسیلی باعث آسیبهای گوناگونی بر محیط زیست و سلامت انسان میشود. آلودگی هوا، مهمترین آسیب ناشی از تولید برق فسیلی بر سلامت میباشد. در این مطالعه با رویکرد مسیر اثرگذاری و روش انتقال مقادیر از مطالعات اصلی، SIMPACTS-2 به کار برده میشود و اثرات و هزینههای سلامت ناشی از آلودگی هوای نیروگاه حرارتی منتظر قائم در سالهای 1390 و 1395 تخمین زده میشود. با استفاده از نرمافزار ArcGIS جمعیت در معرض آلایندههای هوای این نیروگاه نیز به دقت محاسبه میگردد. مشاهده میشود که با حذف مازوت و افزایش سهم گاز، هزینه سلامت در سال 1390 از 9/164 میلیون به 4/36 میلیون (دلار سال 2000 میلادی) در سال 1395 کاهش یافته است. طی این دوره، هزینه سلامت بهازای برق تولیدی نیز از 1/18به 2/4 دلار بر مگاوات ساعت رسیده است. کیفیت پایین سوخت فسیلی و تراکم بالای جمعیت اطراف نیروگاه، از عوامل اصلی افزایش هزینههای سلامت این نیروگاه بوده است. با بهبود سوخت، میتوان هزینههای بیرونی مربوطه را کاهش داد. با درونی سازی این هزینههای بیرونی به قیمت برق، میتوان هزینهی واقعی برق فسیلی را نشان داد و با اتخاذ تصمیمات مناسب، منافع به جامعه را افزایش داد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_8972_6aceca8f74101a814f0cfe6696e7b9cb.pdf
2017-09-23
33
56
10.22054/jiee.2018.8972
نیروگاه حرارتی منتظر قائم
آلودگی هوا
هزینههای بیرونی سلامت
رویکرد مسیر اثرگذاری
مجتبی
جورلی
jorly_kr@yahoo.com
1
دانشجوی دکترای اقتصاد سلامت دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
حسین
صادقی
sadeghih@modares.ac.ir
2
دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
علیرضا
ناصری
nasseri@modares.ac.ir
3
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
لطفعلی
عاقلی
aghelik@modares.ac.ir
4
عضو هیئت علمی پژوهشکده اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تعیین قیمت بهینه برق: مطالعه موردی شرکت توانیر
قیمتگذاری صحیح نیروی برق از مهمترین ابزارها جهت برنامهریزی جامع برای استفاده صحیح و کارا از برق (بهینگی مصرف) و هدایت صحیح سرمایهگذاریها برای تأمین تقاضای برق (بهینگی تولید) بهحساب میآید. هدف کارایی، قیمتگذاری بر اساس بهینه اول (قیمت برابر با هزینه نهایی) را توجیه میکند. از سویی دیگر، اگر صنعت موردبررسی با صرفههای نسبت به مقیاس مواجه باشد، قیمتگذاری بر اساس هزینه نهایی، موجب ایجاد کسری برای بنگاه اقتصادی میشود که باید پوشش داده شود. در مطالعه حاضر، تابع هزینه کل بلندمدت برای صنعت برق کشور طی دوره زمانی 1393-1370 به فرم ترانسلوگ و بهصورت مستقیم (با استفاده از قیمت نهادهها و ستاده صنعت) تخمین زدهشده است. در ادامه با استخراج قیمت بهینه بر اساس سناریوهای مختلف، کسری حاصل از این نوع قیمت گذاری محاسبه گردیده و سهم کسری هر کدام از بخشهای تولید انتقال و توزیع مشخص گردیده است. قیمتگذاری رمزی، قیمتگذاری بلوکی، بازپرداخت تسهیلات اخذشده از دولت در مقابل تعهدات دولت بابت تفاوت نرخ، استفاده از ظرفیت خصوصیسازی و اقساط بخش خصوصی با طلب آنان در مقابل فروش برق به شرکتهای مادر تخصصی دولتی ازجمله عمدهترین راهحلهایی میباشند که بهمنظور جبران کسری، پیشنهاد گردیده است.
https://jiee.atu.ac.ir/article_8973_d996ebd0cccf80f9f516e30ce31dea1b.pdf
2017-09-23
57
88
10.22054/jiee.2018.8973
قیمت بهینه برق
هزینه نهایی
صرفههای نسبت به مقیاس
فرهاد
رهبر
frahbar@ut.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
AUTHOR
کیومرث
حیدری
kheydari@nri.ac.ir
2
عضو هیئت علمی و مدیر گروه اقتصاد برق و انرژی پژوهشگاه نیرو
AUTHOR
هادی
قهرمانی ساعتلو
ghahramani.ha@ut.ac.ir
3
کارشناس ارشد اقتصاد انرژی، دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل راهبردهای انرژی ایران در افق 1420 در چارچوب سناریوهای جهانی انرژی
هدف اصلی این مقاله بررسی راهبردهای کلی سند ملی راهبرد انرژی کشور بر مبنای سناریوهای شورای جهانی انرژی و در چارچوب مفهوم راهبرد پابرجا است. بدین منظور ابتدا یک چارچوب سیاستی استاندارد و الزامات آن معرفی سپس بررسی شد که جهت تحقق چارچوب سیاستی مذکور در فضای جهانی متصور در هر سناریو کدام راهبردها پابرجا هستند. در مقایسه با چارچوب سیاستی استاندارد، در سند ملی راهبرد انرژی در زمینه تنوعسازی در حاملهای انرژی و استفاده از انرژیهای نو راهبردی ارائه نشده و در حوزه امنیت تولید و عرضه انرژی نیز نگرانی اصلی سیاستگذار حاکمیت ملی بوده و برای امنیت صنعت انرژی و کاهش ریسک اقتصادی و سیاسی سرمایهگذاران راهبردی مشاهده نمیشود. در نهایت بر اساس نتایج حاصل از بررسی راهبردها بر مبنای سناریوهای جهانی انرژی فقط در حوزه تحقیق ,توسعه راهبرد پابرجا داریم و در هفت حوزه سیاستی باقیمانده راهبرد پابرجا مشاهده نشد بخصوص در فضای سناریو هاردراک در پنج محور از هشت محور اصلی سیاستگذاری هیچ راهبردی مشاهده نمیشود. بنابراین توصیه میشود در ابتدا راهبردهای موجود بر اساس فرصتها و تهدیدهای متصور در هر سناریو مورد بازنگری قرار گیرند و مبتنی بر آنها طرح جامع انرژی کشور تدوین شود. در این راستا طراحی ساز و کار توسعه انرژیهای نو، کاهش ریسک سیاسی و اقتصادی برای شرکتهای نفتی، ایجاد سیستم پایش و ارزیابی اطلاعات انرژی کشور و مکانیسم حقوقی جهت مذاکرات و در نهایت یک متولی مشخص با قابلیت تجمیع منابع برای اجرای راهبردها ضروری به نظر میرسد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_8974_a7d53b40312bf4a6d9002aeb5ec4231a.pdf
2017-09-23
89
121
10.22054/jiee.2018.8974
سناریوهای جهانی انرژی
راهبردهای انرژی ایران
راهبرد پابرجا
عبدالرسول
قاسمی
ghasemi.a@hotmail.com
1
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
LEAD_AUTHOR
عاطفه
تکلیف
a_taklif@yahoo.com
2
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
تیمور
محمدی
atmahmadi@gmail.com
3
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد نظری دانشگاه علامه طباطبائی
AUTHOR
فرشته
محمدیان
mohamadyan_f@yahoo.com
4
دانشجوی دکتری اقتصاد نفت و گاز دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شبیه سازی یکپارچگی بازار برق (سیستم های قدرت) در کشورهای هم مرز ایران
با رشد فزاینده تقاضای برق، عدم توانایی دولتها در تامین منابع لازم برای سرمایهگذاری در صنعت برق و همچنین با افزایش هزینههای اجتماعی سوختهای فسیلی، تمایل به مباحث اقتصاد سیستمهای قدرت شتاب بیشتری یافته است. هدف مطالعه حاضر، بررسی امکان ایجاد یکپارچگی سیستمهای قدرت در پنج کشور هم مرز ایران(پاکستان، ترکیه، قزاقستان، روسیه و عمان) با استفاده از دادههای سالهای2011-2000 میباشد. بدین منظور رفتار پویای سناریوهای خودکفایی و بازار آزاد با استفاده از نرم افزار شبیهسازی Vensim تا سال 2030 ارزیابی شده است. نتایج حاصل از مقایسه دو سناریوی خودکفایی و بازار آزاد حاکی از آن است که ایجاد بازار یکپارچه در منطقه مورد بررسی منجر به کاهش قیمت برق بدلیل کاهش هزینههای ظرفیت میگردد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_8975_4102e1481839800401e020d186eec152.pdf
2017-09-23
123
149
10.22054/jiee.2018.8975
رفتار دینامیک
شبیه سازی
یکپارچگی قدرت
زین العابدین
صادقی
abed_sadeghi@yahoo.com
1
دانشیار گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید با هنرکرمان، کرمان، ایران
LEAD_AUTHOR
سحر
بهادر ماوان
sahar_bahador@yahoo.com
2
کارشناس ارشد اقتصاد انرژی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان
AUTHOR
مهدی
نجاتی
mehdi.nejati@gmail.com
3
هیات علمی دانشگاه کرمان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اثرات اقتصادی، رفاهی و زیست محیطی سیاست قیمتگذاری تعرفهای به منظور توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در ایران: کاربرد الگوی تعادل عمومی پویای محاسبهپذیر با رهیافت تلفیقی
تحقیق حاضر بدنبال بررسی اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای(FIT) در اقتصاد ایران میباشد. در این راستا از یک الگوی سه جانبه اقتصاد- انرژی- محیط زیست (E3) از نوع تعادل عمومی پویای بازگشتی قابل محاسبه با رهیافت تلفیقی استفاده شده است. با استفاده از الگوی تدوین شده، اثرات سیاست قیمتگذاری تعرفهای در طی دوره1404-1390، با هدف دسترسی به سهم 10 درصدی در انرژیهای تجدیدپذیر در تولید برق کشور، تحت دو سناریوی پرداخت یارانه یکسان و مختلف بر اساس نوع تکنولوژی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر آن است که دستیابی به هدف کاهش بیشتر در آلودگی و هزینه اجتماعی ناشی از آن، به قیمت کاهش بیشتر در تولید ناخالص تعادلی بخشها حاصل خواهد شد. لذا اظهار نظر قطعی در مورد انتخاب ابزار مناسب در سیاست FIT، به اهمیت دستیابی به اهدف زیست محیطی، در مقابل اثرات اقتصادی و رفاهی آن، برای سیاستگذار، دارد.
https://jiee.atu.ac.ir/article_8976_b6d7648faf405109930d7ce92e7495b4.pdf
2017-09-23
151
186
10.22054/jiee.2018.8976
سیاست
انرژی تجدیدپذیر
قیمتگذاری تعرفهای
تعادل عمومی پویا
تلفیقی
شراره
مجدزاده طباطبایی
sh_tabamajd@yahoo.com
1
استادیار گروه مدیریت و اقتصاد، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت
LEAD_AUTHOR
ابراهیم
هادیان
ehadian@rose.shirazu.ac.ir
2
دانشیار بخش اقتصاد دانشگاه شیراز
AUTHOR