مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
ابراهیم بهرامی نیا؛ سمانه نورانی آزاد؛ سید حسین ایزدی؛ رضا شمس اللهی
چکیده
در سالهای اخیر به‌دلیل افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای، تخریب محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی به یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه برنامه‌ریزان محیط زیست و سیاست‌گذاران تبدیل شده‌است. از آنجایی‌که کانون اصلی انتشار دیاکسیدکربن سوخت‌های فسیلی است؛ از این‌رو کاهش انتشار این گازها در کشورهای مختلف به‌ویژه اقتصادهای سرشار از ...
بیشتر
در سالهای اخیر به‌دلیل افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای، تخریب محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی به یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه برنامه‌ریزان محیط زیست و سیاست‌گذاران تبدیل شده‌است. از آنجایی‌که کانون اصلی انتشار دیاکسیدکربن سوخت‌های فسیلی است؛ از این‌رو کاهش انتشار این گازها در کشورهای مختلف به‌ویژه اقتصادهای سرشار از سوخت فسیلی محور اصلی این بحث میباشد. در این راستا پژوهش حاضر درصدد است به بررسی تأثیر توسعه مالی و حکمرانی خوب بر انتشار گاز دیاکسیدکربن در کشورهای صادرکننده نفت با استفاده از تکنیک رگرسیون انتقال ملایم پنلی طی دوره 2021-2000 بپردازد. نتایج پژوهش وجود رابطه غیرخطی بین متغیر توسعه مالی و انتشار دیاکسیدکربن را تأیید می‌کند؛ به‌طوری‌که توسعه مالی ابتدا تأثیر مثبت و معنا‌داری بر انتشار دیاکسیدکربن داشته اما با گذر از حد آستانهای این اثرگذاری منفی می‌شود. در خصوص اثرگذاری شیوه حکمرانی دولت ملاحظه می‌شود که در اغلب کشورهای صادرکننده نفت به‌دلیل دارا بودن درآمد‌های نفتی بالا امکان تسلط بر بازار وجود دارد. از طرفی، بنگاه‌های صادرکننده نفتی دارای مالکیت و حاکمیت دولتی یا شبه دولتی هستند که با قرارگرفتن در حاشیه امن و زندگی آرام از تهدید رقبا مصون بوده و چندان تابع قوانین و مقررات نیستند که این امر باعث افزایش میزان انتشار دیاکسیدکربن در دو رژیم شده است.
سیاستگذاری‌های اقتصادی و مالی در حوزه‌های فوق‌الذکر در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی
مجید آقایی
چکیده
در پژوهش حاضر کوشش می شود تا تاثیرگذاری توسعه مالی بر توسعه تکنولوژی انرژی‌های تجدیدپذیر در دو گروه مختلف از کشورهای برخوردار از منابع طبیعی با درجه متفاوت توسعه یافتگی سیستم مالی آنها( ۲۰ کشور توسعه یافته برخوردار از رانت منابع طبیعی با سیستم مالی توسعه یافته و کمتر توسعه یافته و ۲۵ کشور در حال توسعه برخوردار از رانت منابع طبیعی ...
بیشتر
در پژوهش حاضر کوشش می شود تا تاثیرگذاری توسعه مالی بر توسعه تکنولوژی انرژی‌های تجدیدپذیر در دو گروه مختلف از کشورهای برخوردار از منابع طبیعی با درجه متفاوت توسعه یافتگی سیستم مالی آنها( ۲۰ کشور توسعه یافته برخوردار از رانت منابع طبیعی با سیستم مالی توسعه یافته و کمتر توسعه یافته و ۲۵ کشور در حال توسعه برخوردار از رانت منابع طبیعی با سیستم مالی توسعه یافته و کمتر توسعه یافته)، مورد بررسی قرار گیرد. بررسی و آزمون تجربی رابطه مذکور و عوامل موثر بر آن با استفاده از تخمین زن گشتاورهای تعمیم یافته(GMM) دو مرحله ای آرلانو و باند و بلوندل و باند طی دوره زمانی 2000 تا 2021 انجام شده است. بر اساس نتایج به دست آمده توسعه مالی در تمامی کشورهای مورد بررسی تاثیر مثبت بر توسعه تکنولوژی انرژی-های تجدیدپذیر داشته است و نقش توسعه مالی در توسعه انرژی های تجدیدپذیر غیر قابل انکار است. همچنین بر اساس نتایج تحقیق، فروانی منابع طبیعی در کشورهای توسعه یافته برخوردار از منابع طبیعی نه تنها موجب کاهش ظرفیت نصب تکنولوژی انرژی‌های تجدیدپذیر نشده است، بلکه در کشورهای توسعه یافته برخوردار از منابع طبیعیبویژه کشورهای با بازارهای مالی توسعه‌یافته، موجب توسعه تکنولوژی های انرژی‌های تجدیدپذیر شده است. بنابراین هیچ شواهدی از تایید فرضیه نفرین منابع در این کشورها یافت نشد. در حالی که پدیده نفرین منابع طبیعی در کشورهای در حال توسعه برخوردار از منابع طبیعی بویژه کشورهای با بازارهای مالی کمتر توسعه یافته طی دوره مورد بررسی قابل مشاهده است.
حسین امیری؛ لسیان سعیدپور؛ عباس کلانتری
چکیده
مطالعه حاضر تأثیر آستانهای درآمد بر شدت انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از متغیرهای توسعه مالی، درجه باز بودن اقتصاد، شدت انرژی، درآمد سرانه و شدت انتشار دی اکسید کربن طی دوره زمانی 1980 تا 2011 استفاده شده است. با توجه به آنکه، نتایج ...
بیشتر
مطالعه حاضر تأثیر آستانهای درآمد بر شدت انتشار دی اکسید کربن در کشورهای منتخب منطقه منا با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانلی مورد بررسی قرار داده است. برای این منظور از متغیرهای توسعه مالی، درجه باز بودن اقتصاد، شدت انرژی، درآمد سرانه و شدت انتشار دی اکسید کربن طی دوره زمانی 1980 تا 2011 استفاده شده است. با توجه به آنکه، نتایج پژوهش قویاً بر وجود رابطه غیرخطی دلالت میکنند، لحاظ نمودن یک تابع انتقال با دو حد آستانهای برای تصریح کامل رفتار غیرخطی میان متغیرها کفایت می‌کند. نتایج برآورد نشان میدهد پارامتر شیب که بیانگر سرعت تعدیل از یک رژیم به رژیم دیگر میباشد، معادل مقدار بسیار زیاد 78762 برآورد شده و دو حد آستانهای نیز به ترتیب در سطح درآمد سرانه 1176 دلار و 11614 دلار برآورد شده است. اگرچه متغیرهای درجه باز بودن اقتصاد و درآمد سرانه در هر دو رژیم منجر به کاهش شدت انتشار دی اکسید کربن میشوند، اما میزان تأثیرگذاری درآمد سرانه در رژیم اول و درجه باز بودن اقتصاد در رژیم دوم بیشتر است. همچنین توسعه مالی در رژیم اول به صورت ناچیزی منجر به افزایش شدت انتشار دی اکسید کربن می‌شود، اما در رژیم دوم باعث کاهش آن می‌شود.
سید کمال صادقی؛ رضا رنج پور؛ نصرت مختارزاده خانقاهی
دوره 3، شماره 10 ، فروردین 1393، ، صفحه 131-149
چکیده
به دلیل محدویت واهمیت گسترده منابع انرژی دررشد اقتصادی درایران تعیین کم وکیف عوامل تاثیرگذار برتقاضای انرژی ازاهمیت خاصی برخورداراست.دراین تحقیق،به دنبال عوامل موثربر تقاضای برق اثر توسعه مالی به همراه متغیرهای تولید ناخالص داخلی واقعی،رشدجمعیت برمصرف برق بااستفاده از تکنیک ARDL به همراه علیت گرانجردربازه زمانی (1390-1363)مورد ...
بیشتر
به دلیل محدویت واهمیت گسترده منابع انرژی دررشد اقتصادی درایران تعیین کم وکیف عوامل تاثیرگذار برتقاضای انرژی ازاهمیت خاصی برخورداراست.دراین تحقیق،به دنبال عوامل موثربر تقاضای برق اثر توسعه مالی به همراه متغیرهای تولید ناخالص داخلی واقعی،رشدجمعیت برمصرف برق بااستفاده از تکنیک ARDL به همراه علیت گرانجردربازه زمانی (1390-1363)مورد بررسی قرار گرفته است. ضمنا"وجود رابطه بلندمدت با استفاده از آزمون هم جمعی پسران دربین متغیرها اثبات شده است. جهت ارزیابی دقیق تردرمورد نتایج بدست آمده دراین تحقیق ,ازروش «بوت استرپ» برای محاسبه انحراف معیار، فاصله اطمینان وتصحیح اریبی دراستنباط آماری استفاده شده است. نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت ومعنی دار توسعه مالی بر مصرف برق می باشد. علیت دوطرفه ای بین رشداقتصادی وتوسعه مالی و علیت یک طرفه ای از توسعه مالی به مصرف برق برقراراست. رشد اقتصادی ومصرف برق در اقتصادایران بوسیله توسعه مالی تقویت شده است. براساس نتایج حاصل ازمطالعه برای رسیدن به رشد اقتصادی به مسئله تقاضای برق درکنارتوسعه مالی باید توجه بیشتری گردد.
تیمور محمدی؛ حمید ناظمان؛ یونس خدا پرست پیرسرایی
دوره 3، شماره 10 ، فروردین 1393، ، صفحه 151-178
چکیده
دستیابی به رشد اقتصادی یکی از مهمترین اهداف اقتصادی کشورها است و برای نیل به این هدف، شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن، بسیار مهم می باشد. توسعه مالی و باز بودن تجاری، دو عامل بسیار مهم مؤثر بر رشد اقتصادی هستند که از طرق مختلف رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار می دهند. در این مطالعه به بررسی رابطه علیت بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد ...
بیشتر
دستیابی به رشد اقتصادی یکی از مهمترین اهداف اقتصادی کشورها است و برای نیل به این هدف، شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن، بسیار مهم می باشد. توسعه مالی و باز بودن تجاری، دو عامل بسیار مهم مؤثر بر رشد اقتصادی هستند که از طرق مختلف رشد اقتصادی را تحت تأثیر قرار می دهند. در این مطالعه به بررسی رابطه علیت بین توسعه مالی، باز بودن تجاری و رشد اقتصادی در ایران و نروژ، با استفاده ازمدل تصحیح خطای برداری (VECM) پرداخته شده است. دوره مورد مطالعه برای ایران سالهای 2009-1967 و برای نروژ سالهای 2006-1967 میباشد. برای توسعه مالی از دو شاخص نسبت حجمنقدینگی بهGDP و نسبت اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی بهGDP استفاده و برای نشان دادن باز بودن تجاری و رشد اقتصادی نیز، دو شاخص شدت تجاری و تولید ناخالص داخلی سرانه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان میدهد که در اقتصاد ایران، شاخصهای توسعه مالی و باز بودن تجاری علت کوتاهمدت رشد اقتصادی است. در بلندمدت نیز بین هر دو شاخص توسعه مالی و رشد اقتصادی رابطه علیت دوطرفه برقرار است. نتایج رابطه علیت در کشور نروژ نشان میدهد که در کوتاهمدت یک رابطه علیت یکطرفه از سمت رشد اقتصادی به سوی شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی وجود دارد. همچنین در بلندمدت بین شاخصهای اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی و شدت تجاری رابطه دوسویه وجود دارد و یک رابطه یکطرفه از سمت رشد اقتصادی به سوی شاخص اعتبارات اعطایی به بخش خصوصی نیز برقرار است. بنابراین میتوان گفت که در ایران دیدگاه طرف عرضه و در نروژ دیدگاه طرف تقاضا صادق است.
سیدکمال صادقی؛ سعید ابراهیمی
دوره 2، شماره 7 ، تیر 1392، ، صفحه 43-73
چکیده
توسعه مالی می‌تواند با تسهیل دستیابی به تکنولوژی‌های بالاتر، آلودگی محیط زیست را کاهش دهد و از طرفی با افزایش فعالیتهای صنعتی و تولیدی به تخریب هرچه بیشتر آن بیانجامد. در این مقاله تأثیر توسعه مالی، تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی بر انتشار دیاکسیدکربن ( به‌عنوان معیاری برای آلودگی محیط‌زیست ) طی دوره 1387-1350 برای ایران و با ...
بیشتر
توسعه مالی می‌تواند با تسهیل دستیابی به تکنولوژی‌های بالاتر، آلودگی محیط زیست را کاهش دهد و از طرفی با افزایش فعالیتهای صنعتی و تولیدی به تخریب هرچه بیشتر آن بیانجامد. در این مقاله تأثیر توسعه مالی، تولید ناخالص داخلی و مصرف انرژی بر انتشار دیاکسیدکربن ( به‌عنوان معیاری برای آلودگی محیط‌زیست ) طی دوره 1387-1350 برای ایران و با استفاده از رویکرد ARDL بررسی می‌شود. نتایج نشان میدهد که توسعه مالی در کوتاهمدت و بلندمدت تأثیر مثبتی بر انتشار دیاکسیدکربن دارد که نشان میدهد توسعه مالی در ایران هنوز منجر به دستیابی به تکنولوژی‌های دوستدار محیط زیست نشده است. همچنین در بلندمدت تولید ناخالص داخلی، مصرف انرژی و آزادسازی تجاری تأثیر معنیداری بر انتشار دیاکسیدکربن دارند و با حذف متغیر مصرف انرژی از مدل، کشش انتشار دیاکسیدکربن نسبت متغیرها افزایش مییابد. علاوه براین، نتایج حاکی از تأیید منحنی زیستمحیطی کوزنتس برای ایران در کوتاهمدت و بلندمدت است.
حسین اصغرپور؛ داود بهبودی؛ رباب محمدی خانقاهی
دوره 2، شماره 6 ، فروردین 1392، ، صفحه 1-26
چکیده
در دهههای اخیر گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی نگرانیهای زیادی را در سرتاسر جهان فراهم آورده است. این نگرانیها همزمان با هدف دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر، مخاطرات زیستمحیطی ناشی از فعالیتهای اقتصادی را به یک موضوع بحث برانگیز تبدیل کرده است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر بلندمدتتوسعه اقتصادی و توسعه مالی ...
بیشتر
در دهههای اخیر گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی نگرانیهای زیادی را در سرتاسر جهان فراهم آورده است. این نگرانیها همزمان با هدف دستیابی به رشد اقتصادی بالاتر، مخاطرات زیستمحیطی ناشی از فعالیتهای اقتصادی را به یک موضوع بحث برانگیز تبدیل کرده است. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر بلندمدتتوسعه اقتصادی و توسعه مالی بر کیفیت محیط زیست کشورهای منتخب عضو اوپک میباشد. برای این منظور از داده‌های تابلویی این کشورها طی دوره ۲۰۰۷-۱۹۷۳ استفاده شده است. نتایج تجربی بدست آمده نشاندهنده تأثیر منفی و معنیدار شاخصهای توسعه مالی بر انتشار دیاکسیدکربن، به عنوان معیاری برای تخریبهای زیستمحیطی میباشد. همچنین نتایج حاکی از آن است که رابطه بین رشد اقتصادی و انتشار 2CO در کشورهای مورد بررسی، به شکل N میباشد. از این رو مهمترین توصیه سیاستی تحقیق، توسعه بیشتر بخش مالی جهت بهبود کیفیت محیط زیست در کشورهای مورد مطالعه میباشد.
