• مطالعات اقتصادی مرتبط با حامل‌های انرژی (فسیلی، تجدیدپذیر و برق)
محسن پورعبادالهان کویچ؛ الهام نوبهار؛ سکینه سجودی؛ رضا خلفی
چکیده
در تحلیل کارایی شرکتهای توزیع برق، مطابق فرضیه صرفه‌های مقیاس، به دلیل وجود ویژگی‌های انحصار طبیعی (یعنی وجود صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول)، انتظار بر آن است که شرکتهای بزرگ‌تر، کارایی فنی بیشتری داشته باشند (با فرض ثبات سایر شرایط). برای بررسی این موضوع، مطالعه حاضر، کارایی فنی، صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول ...
بیشتر
در تحلیل کارایی شرکتهای توزیع برق، مطابق فرضیه صرفه‌های مقیاس، به دلیل وجود ویژگی‌های انحصار طبیعی (یعنی وجود صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول)، انتظار بر آن است که شرکتهای بزرگ‌تر، کارایی فنی بیشتری داشته باشند (با فرض ثبات سایر شرایط). برای بررسی این موضوع، مطالعه حاضر، کارایی فنی، صرفه‌های مقیاس و صرفه‌های تنوع محصول شرکتهای توزیع برق ایران را طی دوره زمانی 1396-1390 ارزیابی و رابطه آنها را با اندازه شرکت بررسی نمود. برای این منظور از تکنیک تحلیل مرز تصادفی و رهیافت تابع فاصله نهاده استفاده گردید. یافته‌ها نشان می‌دهند که با افزایش اندازه شرکتها، کارایی فنی آنها ابتدا کاهش و سپس افزایش می‌یابد. همچنین مطابق نتایج، صرفه‌های مقیاس در اغلب شرکتها وجود داشته، هرچند که با افزایش اندازه شرکتها، بهره‌مندی آنها از مزایای صرفه‌های مقیاس، کاهش می‌یابد. در نهایت اینکه، صرفه‌های تنوع محصول در تمامی شرکتهای مورد بررسی مشاهده گردیده و میزان آن، با افزایش اندازه شرکتها، کاهش یافته است. بدین ترتیب می‌توان گفت که فرضیه صرفه‌های مقیاس دال بر کارایی فنی بیشتر شرکتهای بزرگ‌تر تأیید نمیشود، هرچند، شرط لازم برای برقراری ساختار انحصار طبیعی در شرکتهای توزیع برق ایران وجود دارد.
سید مهدی موسویان؛ زهرا کریمی تکانلو؛ سید کمال صادقی؛ محسن پورعبادالهان کویچ
چکیده
تدوین سیاستهای مؤثر بر کاهش شدت (افزایش بهره‌وری) انرژی نیازمند مطالعه کامل عوامل مؤثر بر آن است. از طرفی طی سالهای اخیر، مصرف نهایی انرژی بخش صنعت در بین بخش‌های مختلف مصرف در ایران افزایش زیادی داشته است. هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر شدت انرژی در صنایع کارخانه‌ای ایران بهویژه اثر متغیرهای مخارج عمرانی دولت و سرمایهگذاری ...
بیشتر
تدوین سیاستهای مؤثر بر کاهش شدت (افزایش بهره‌وری) انرژی نیازمند مطالعه کامل عوامل مؤثر بر آن است. از طرفی طی سالهای اخیر، مصرف نهایی انرژی بخش صنعت در بین بخش‌های مختلف مصرف در ایران افزایش زیادی داشته است. هدف این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر شدت انرژی در صنایع کارخانه‌ای ایران بهویژه اثر متغیرهای مخارج عمرانی دولت و سرمایهگذاری مستقیم خارجی بر شدت انرژی در این صنایع به تفکیک استان و کنترل اثرات سرریز فضایی بین آنها با استفاده از داده‌های تابلویی 28 استان کشور طی دوره 1379 تا 1393 میباشد. به‌منظور بررسی وجود اثرات سرریز فضایی از آزمونهای Wald، LR و Panel (Robust) LM استفاده شده است و پس از تائید وجود اثرات فضایی و نوع آن، مدل دوربین فضایی (SDM) جهت بررسی شدت انرژی انتخاب شده است. مطابق نتایج، قیمت انرژی، سهم مالکیت خصوصی و مخارج عمرانی دولت اثر منفی بر شدت انرژی داشته‌اند درحالی‌که متغیرهای نسبت صادرات به ارزش افزوده و نسبت سرمایه به نیروی کار دارای اثر مثبت بر شدت انرژی بوده‌اند. سرمایهگذاری مستقیم خارجی نیز اثر معناداری بر روی شدت انرژی نداشته است. این نتایج لزوم توجه بیشتر به اتخاذ فناوری‌های بالاتر تولید در سرمایه‌گذاری‌ها و تأثیر دولت در تغییرات شدت انرژی را بیان می‌کنند ضمن اینکه امکان استفاده از سیاستهای مرتبط با غنی‌سازی همسایه در جهت افزایش بهره‌وری انرژی را نیز متصور می‌سازد.
محسن پورعبادالهان کویچ؛ فیروز فلاحی؛ کیومرث حیدری؛ پویان کیانی
چکیده
از آنجایی که شرکتهای توزیع برق در شرایط محیطی مختلف فعالیت مینمایند که ممکن است بر کارایی آنها تاثیر گذارد و با عنایت به استفاده از این مقادیر کارایی برای مقاصدی همچون مقرراتگذاری اقتصادی، ضرورت دارد که کارایی این شرکتها به وسیله عوامل محیطی تصحیح گردد. در مطالعه حاضر، این کار برای شرکتهای توزیع برق ایران با استفاده ...
بیشتر
از آنجایی که شرکتهای توزیع برق در شرایط محیطی مختلف فعالیت مینمایند که ممکن است بر کارایی آنها تاثیر گذارد و با عنایت به استفاده از این مقادیر کارایی برای مقاصدی همچون مقرراتگذاری اقتصادی، ضرورت دارد که کارایی این شرکتها به وسیله عوامل محیطی تصحیح گردد. در مطالعه حاضر، این کار برای شرکتهای توزیع برق ایران با استفاده از کاربرد تحلیل دو مرحلهای (DEA و Tobit) صورت میپذیرد. برای این منظور، ابتدا با استفاده از روش DEA، به اندازهگیری کارایی 39 شرکت توزیع برق ایران طی سال 1394 پرداخته میشود. سپس تاثیر عوامل محیطی بر کارایی این شرکتها با استفاده از روش Tobit مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج مدل نشان داد که متغیرهای میزان بارش باران و ترکیب مشتریان به ترتیب اثر منفی و مثبت بر کارایی شرکتهای توزیع برق ایران دارند. در نهایت کاراییهای اولیه با استفاده از عوامل محیطی موثر، که همانا میزان بارش باران و ترکیب مشتریان میباشند، مورد تصحیح قرار میگیرند. مقایسه اندازه کاراییهای محاسبه شده اولیه و تصحیح شده حاکی از ایجاد تغییر در اندازه کارایی و رتبه شرکتهای توزیع برق میباشد، به نحوی که شرکتهای توزیع برقی که بارش باران بیشتر از میانگین و مشتریان صنعتی کمتری نسبت به میانگین داشتند، کاراییشان افزایش پیدا کرده است و برعکس.
سیدکمال صادقی؛ محمدعلی متفکر آزاد؛ محسن پورعبادالهان کویچ؛ اتابک شهباززاده خیاوی
دوره 1، شماره 4 ، مهر 1391، ، صفحه 101-116
چکیده
بخش بزرگی از مصرف انرژی در جهان توسط سوختهای فسیلی تأمین میشود، که این امر موجب انتشار وسیع مواد آلاینده و خطرناک به محیط زیست شده و باعث گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی میشود. آنچه مسلم است مصرف انرژی در جهان به منظور رشد اقتصادی رو به افزایش است و در نتیجه انتشار گازهای گلخانهای بویژه دیاکسیدکربن، در اثر مصرف سوختهای ...
بیشتر
بخش بزرگی از مصرف انرژی در جهان توسط سوختهای فسیلی تأمین میشود، که این امر موجب انتشار وسیع مواد آلاینده و خطرناک به محیط زیست شده و باعث گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هوایی میشود. آنچه مسلم است مصرف انرژی در جهان به منظور رشد اقتصادی رو به افزایش است و در نتیجه انتشار گازهای گلخانهای بویژه دیاکسیدکربن، در اثر مصرف سوختهای فسیلی روندی فزاینده دارد. از این رو در مطالعه حاضر به بررسی رابطه علی بین انتشار دیاکسیدکربن (به عنوان متغیر جایگزین برای تخریب محیط زیست) و متغیرهای سرمایهگذاری مستقیم خارجی، سرانه مصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در قالب فرضیهی زیستمحیطی کوزنتس در ایران در سالهای 1387-1359 پرداخته میشود. برای این منظور از آزمونهای تودا- یاماموتو برای بررسی رابطه علی استفاده شده است. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر وجود رابطه علی دوطرفه بین متغیرهای انتشار دیاکسیدکربن و سرانه مصرف انرژی و روابط علی یکطرفه از سوی تولید ناخالص داخلی به سمت سرانه مصرف انرژی است. با توجه به وجود رابطه علی بین متغیرها، فرضیه منحنی زیستمحیطی کوزنتس (EKC) در حالتی که معیار رشد اقتصادی متغیرهای انتشار دیاکسیدکربن و سرانه مصرف انرژی باشد تأیید میشود ولی در حالتی که معیار رشد اقتصادی، تولید ناخالص داخلی باشد تأیید نمیشود.
